Ιστορικές μαρτυρίες για το Άγιο Φως απάντηση στους αμφισβητίες
Η Αγγελική Χατζηιωάννου έχει εκπονήσει μεταπτυχιακή επιστημονική έρευνα για το Άγιο Φως
Το 2009 στο Ραδιοσταθμό τής Πειραϊκής Εκκλησίας φιλοξενήθηκε η κα. Αγγελική Χατζηιωάννου, η οποία έχει εκπονήσει μεταπτυχιακή επιστημονική έρευνα για το Άγιο Φως βασισμένη σε στοιχεία από αρχαίους κώδικες.
Μεταξύ άλλων αναφέρεται σε μαρτυρίες με ιστορικό περιεχόμενο:
Μαρτυρίες πολλών αιώνων για το θαύμα τού Αγίου Φωτός
Μια μαρτυρία, είναι τού Αρέθα Καισσαρείας, γνωστός και αυτός Εκκλησιαστικός Συγγραφέας, ο οποίος γράφει το 920 με εντολή τού Αυτοκράτορα τής Κωνσταντινουπόλεως Λέοντος τού Σοφού, σε έναν Φύλαρχο τών Αράβων. Εκεί λοιπόν του λέει, ότι οι Χριστιανοί στέκονται έξω από τον Πανάγιο Τάφο, λένε το "Κύριε Ελέησον", και ξαφνικά εμφανίζεται μια αστραπή. Ανάβει την Κανδήλα με φως, και αυτό το φως το παίρνουν οι κάτοικοι τής Ιερουσαλήμ, και ανάβουν τις κανδήλες τών σπιτιών τους.
Δηλαδή βλέπετε ότι, ό,τι ζούμε σήμερα, το περιγράφει ο Αρέθας Καισσαρείας το περιγράφει ο Αρέθας Καισσαρείας το 920 με ελάχιστα διαφοροποιημένο τρόπο.
Ο Αρέθας Καισσαρείας περιγράφει ότι υπάρχει αστραπή. Οι ποικιλίες στην εμφάνιση τού Αγίου Φωτός είναι πολλές και θα εξηγήσουμε στην πορεία γιατί είναι διαφορετικές σήμερα.
-Περιγράφει πριν από 11 αιώνες. Έτσι;
-Πριν από 11 αιώνες.
Τώρα, η πρώτη γραπτή μαρτυρία που έχουμε σχετικά με το θαύμα τού Αγίου Φωτός είναι πολύ παλαιότερη. Είναι το 417. Προέρχεται από το λεγόμενο Αρμενικό Κανονάριο.
Να εξηγήσουμε τι είναι το Κανονάριο. Το Κανονάριο είναι ένα βιβλίο, στο οποίο καταγράφονται τα αναγνώσματα τής Παλαιάς και τής Καινής Διαθήκης, οι Ψαλμοί, και οι ακολουθίες που πραγματοποιούντο στο ναό τής Αναστάσεως εκείνη την εποχή. Είναι κάτι όπως θα λέγαμε "το τυπικό" σήμερα. Εκεί λοιπόν καταγράφεται η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο τελείτο την εποχή η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, ποια αναγνώσματα προηγούνταν, ποιοι Ψαλμοί, κλπ., και μας λέει ότι εκείνη την εποχή η ακολουθία τού Αγίου Φωτός τελείτο, με κλειστές τις πόρτες τού Ναού τής Αναστάσεως, δεν μετείχε δηλαδή ο κόσμος. Πράγμα που καταρρίπτει και το επιχείρημα τού Κοραή, ότι το δημιούργησαν οι Αγιοταφίτες, οι Λατίνοι, για να συγκεντρώνουν χρήματα.
Στην πρώτη της μορφή δηλαδή τής Ακολουθίας τού Αγίου Φωτός, δεν υπήρχε κόσμος στον ναό τής Αναστάσεως.
-Για ποια χρονιά μιλάμε γι' αυτή τη γραπτή μαρτυρία;
-417-437.
-Δηλαδή πριν και από τα μεγάλα σχίσματα με τους Μονοφυσίτες. Έτσι;
-Ακριβώς! Ακριβώς!
Θα μου πείτε, γιατί προηγουμένως δεν έχουμε γραπτές μαρτυρίες; Πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας δύο πράγματα. Ότι μέχρι τον καιρό που η Αγία Ελένη πήγε στους Αγίους Τόπους, δεν υπήρχε ναός. Υπήρχε ένας ειδωλολατρικός ναός στην αρχή τής Αφροδίτης, τον οποίο είχαν κτίσει οι Ρωμαίοι πάνω από τον Πανάγιο Τάφο, και δεν μπορούσε επομένως να πραγματοποιηθεί η τελετή τού Αγίου Φωτός.
Έχουμε βέβαια κάποιες έμμεσες πληροφορίες από το βίο τού αγίου Ευσταθίου και από τον βίο τού αγίου Νικολάου. Εκεί οι βιογράφοι μας αναφέρουν ότι οι δύο άγιοι αυτοί, ο μεν άγιος Νικόλαος από τα Μύρα τής Λυκείας, επισκέφθηκε τα Ιεροσόλυμα και πήγε στον Πανάγιο Τάφο, ο δε άγιος Ευστάθιος, πήρε την οικογένειά του από τη Ρώμη και πήγε να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση. Οι Χριστιανοί τών Ιεροσολύμων ήξεραν πού βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος. απλώς δεν μπορούσαν όπως είναι φυσικό και λογικό να υπάρχει λατρεία.
Μαρτυρίες Μουσουλμάνων για το Άγιο Φως
Οι μαρτυρίες αρχίζουν να πληθαίνουν με την πάροδο τών χρόνων. Εγώ θα σας αναφέρω δύο οι οποίες μου έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση, και οι οποίες δεν είναι καν Χριστιανικές. Είναι πολύ σημαντικό επειδή ακριβώς δεν είναι Χριστιανικές. Έχουμε λοιπόν μια ανώνυμη Μουσουλμανική πηγή, η οποία χρονολογείται στα τέλη περίπου τού 9ου αιώνα. Και η οποία αναφέρει τη θαυματουργική προέλευση τού Αγίου Φωτός. Δηλαδή ο Μουσουλμάνος συγγραφέας τής πηγής αυτής, αναφέρει ότι το Άγιο Φως εμφανίζεται θαυματουργικά. Και μας αναφέρει και τα εξής:
Ότι παρόντες στην τελετή τού Αγίου Φωτός, είναι ο Ιμάμης τών Μουσουλμάνων τών Ιεροσολύμων, δηλαδή ο κληρικός, (αν θέλετε να τον χαρακτηρίσουμε έτσι τον Μουσουλμάνο), παρίσταται στην τελετή τού Αγίου Φωτός, μόλις βγει το άγιο Φως, ο Φύλακας τού Παναγίου Τάφου, ο οποίος όπως όλοι γνωρίζουμε είναι Έλληνας κληρικός, δίνει το Άγιο Φως στον Ιμάμη, και ο Ιμάμης έπαιρνε το Άγιο Φως και πήγαινε να ανάψει τις κανδήλες τού Τεμένους τών Ιεροσολύμων. Φαντασθείτε πόσο μεγάλη ευλογία θεωρούσαν οι Μουσουλμάνοι να πάρουν το θαύμα αυτό, και να πάνε να ανάψουν τις κανδήλες τού Τεμένους.
Μια άλλη πηγή, που είναι εξ ίσου σημαντική, και αυτή Μουσουλμανική, είναι κάποιου Σιίτη λογίου ο οποίος αναφέρει για το Άγιο Φως, (αυτό θα σας το διαβάσω επί λέξει, γιατί είναι πράγματι συγκλονιστική):
"Η ιστορία λέγεται συνδεόμενη με το Σάββατο τής Αναστάσεως, και εκπλήσσει τον ερευνητή τών Φυσικών Επιστημών, και τής οποίας η βάση είναι αδύνατον να ανακαλυφθεί. Εάν δεν υπήρχαν επιχειρήματα γι' αυτό το φαινόμενο από ανθρώπους διαφόρων προελεύσεων που αναφέρουν ότι βασίζονται σε αυτόπτες μάρτυρες, και αν αυτό το γεγονός δεν είχε διαιωνισθεί από εξαιρέτους λογίους και άλλους ανθρώπους στα βιβλία τους, κανείς δεν θα τού έδινε καμία πίστη.
Το έχω μάθει από βιβλία, και το έχω ακούσει από τον Αλ Φαράχ Ιμισαλίμ τής Βαγδάτης. Για το θέμα αυτό έχει γίνει μία αναφορά που έχει σταλεί στην πρωτεύουσα τών Χαλιφών μόλις το Φως κατήλθε. Εκεί αναφέρουν πως αν το Φως κατέβη γρήγορα και σε ώρα σχεδόν το Μεσημέρι, αυτό προοιωνίζει εύφορη χρονιά. Εάν αντίθετα το συμβάν καθυστερήσει μέχρι το Απόγευμα ή αργότερα, αυτό προοιωνίζει χρονιά λιμού.
Αυτός που μου το είπε αυτό, είπε ότι μερικοί από τις Μουσουλμανικές αρχές, αντικαθιστούν το φυτίλι τών κανδήλων, με χάλκινο σύρμα στο τέλος, προκειμένου το Φως να μην ανάψει, και έτσι να ματαιωθεί η τελετή.
Και όμως! Όταν η φωτιά κατέρχεται, εν τούτοις τα φυτίλια ανάβουν".
Ο Μουσουλμάνος αυτός λόγιος, ο οποίος φαίνεται ότι είναι και κάτοχος φυσικών επιστημών, (γιατί αυτό αναφέρει), μας παρουσιάζει αυτό το παράδοξο θαύμα. Να αντικαθιστούν τα φυτίλια (θρυαλίδες, όπως ονομάζονται σε κάποιες πηγές), με σύρμα, για να μην ανάψει. Και παρ' όλα αυτά, το Άγιο Φως άναβε! Έστω και σε φυτίλι που ήταν από σύρμα!
- Ομοίως, ανάλογα με το χρόνο που έβγαινε το Άγιο Φως, υπολόγιζαν αν θα είναι εύφορη η χρονιά που ερχόταν, ή χρονιά ξηρασίας, έτσι;
-Ναι!
Φαντασθείτε πόσο πολύ δηλαδή ευλαβούνταν οι Μουσουλμάνοι το Άγιο Φως, σε αντίθεση δυστυχώς σήμερα μ' εμάς, που προσπαθούμε να βρούμε διάφορες θεωρίες, οι οποίες παρουσιάζουν τάχα το Άγιο Φως ως κάτι αυτοαναφλεγόμενο, κλπ.
Βέβαια εδώ πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτοανάφλεξη στη φύση υπάρχει. Αλλά δεν μπορούμε να συνδέουμε δύο πράγματα τα οποία είναι τελείως διαφορετικά.
Άλλο η αυτοανάφλεξη αποτέλεσμα τής οποίας παράγεται ένα φως το οποίο είναι κτιστό, και άλλο η παρουσία τού Αγίου Φωτός, το οποίο βέβαια είναι Άκτιστο.
Αυτή είναι η διαφορά. Δεν σημαίνει ότι η Εκκλησία απορρίπτει το γεγονός τής αυτοανάφλεξης. Υπάρχει αυτοανάφλεξη στη φύση. Έτσι όρισε ο Θεός να γίνεται σε κάποιες φορές. Όχι όμως να συγκρίνουμε δύο πράγματα τα οποία είναι ανόμοια.
Έχουμε και άλλες μαρτυρίες από Μουσουλμάνους, οι οποίες έχουν καταγραφεί.
Μαρτυρίες Εκκλησιαστικών ανδρών για το Άγιο Φως
Προχωρούμε σε κάποιες άλλες οι οποίες είναι αγίων τής Εκκλησίας.
Τον 13ο αιώνα έχουμε τον Άγιο Μελέτιο τον Ομολογητή. Ήταν άγιος τής Εκκλησίας μας στη Μονή τού Όρους Γαλησίου, όπου ο άγιος Λάζαρος ο Στυλίτης είχε ιδρύσει εκεί αρκετά Μοναστήρια. Ο όσιος Μελέτιος πηγαίνει λοιπόν στους Αγίους Τόπους, και ο βιογράφος του μας λέει ότι πήγε στην Ιερουσαλήμ, προσκύνησε τον Πανάγιο Τάφο, και αξιώθηκε να παρατηρήσει το ευλογημένο Φως, το οποίο εκείνες τις μέρες έβγαινε από τον Πανάγιο Τάφο. Προφανώς ο άγιος Μελέτιος είχε πάει τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Έχουμε και Δυτικούς περιηγητές οι οποίοι κατέγραψαν το θαύμα τού Αγίου Φωτός μετά το σχίσμα τών εκκλησιών, μετά δηλαδή το 1054.
Ένας Άγγλος Ιππότης, ο σερ Τζων Μάντουι ταξιδεύει το 1322 στα Ιεροσόλυμα, και γράφει το εξής:
"Υπάρχει μια κανδήλα, η οποία κρέμεται πάνω από τον Πανάγιο Τάφο, και η οποία καίει φωτεινά. Τη Μεγάλη Παρασκευή σβήνει, και ανάβει μόνη της, την ώρα που ο Κύριος αναστήθηκε από τους νεκρούς".
Ο άνθρωπος αυτός είναι Άγγλος, δεν έχει καμία σχέση με την Ορθόδοξη παράδοση, και κανένα συμφέρον.
-Αυτή είναι μία ιστορική καταγεγραμμένη μαρτυρία.
-Στη συνέχεια πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και μαρτυρίες από Μητροπολίτες τού Πατριαρχείου, όπως και από Πατριάρχες. Πολλοί πολέμιοι τού Αγίου Φωτός, υποστηρίζουν πως κανείς Πατριάρχης δεν έχει παραδεχθεί το Άγιο Φως. Δεν είναι αλήθεια!
-Με την Αγγελική Χατζηιωάννου σήμερα ταξιδεύουμε στην ιστορία τής Αγίας Γης. Γιατί το Άγιο Φως είναι το κατ' εξοχήν τμήμα τής ιστορίας τής Αγίας Γης, που αποδεικνύει (αν μη τι άλλο για εμάς), την ορθότητα τής πίστεως. Ένα συνεχώς επαναλαμβανόμενο θαύμα, που η γοητεία αυτού τού θαύματος είναι ότι κάθε χρόνο είναι και άλλη ημερομηνία. Δεν μπορεί να μας πει κανείς τίποτα γι' αυτό. Ανάλογα με το Πάσχα, το Άγιο Φως εμφανίζεται το μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου, εκεί που εμφανίσθηκε για πρώτη φορά.
Η Αγγελική Χατζηιωάννου υποψήφια διδάκτωρ τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολήθηκε ερευνώντας για το Άγιο Φως, για τη μεταπτυχιακή της εργασία, που κατέθεσε στη Θεολογική σχολή τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας, και που είναι ένα θέμα με εξαιρετική βαρύτητα, και με πολλή χαρά σήμερα, Αγγελική σε έχουμε στην Πειραϊκή Εκκλησία και σε ακούμε.
Πριν το διάλειμμα, μιλήσαμε για πολλές ιστορικές μαρτυρίες που υπάρχουν για το Άγιο Φως, και τώρα θα πάμε σε κάποιες μαρτυρίες Επισκόπων τής Εκκλησίας τών Ιεροσολύμων, που περιγράφουν και αυτοί τα τού Αγίου Φωτός. Νομίζω ότι εδώ δεν πρέπει να μιλάμε, πρέπει να ακούμε. Δίνω το λόγο σ' εσένα:
-Ευχαριστώ πολύ!
Πατριαρχικές μαρτυρίες για το θαύμα τού Αγίου Φωτός
Πολλοί Μητροπολίτες τού Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων αλλά και Πατριάρχες, (σε αντίθεση με όσα είπαμε προηγουμένως, ότι έχουν υποστηρίξει πολλοί ότι δεν υπάρχουν εν ζωή Πατριάρχες που να είπαν ότι αυτό είναι θαύμα.
Εδώ ν' αναφέρουμε σημαντικές μαρτυρίες τού Μητροπολίτου Γάζης Παϊσίου Λυγαρίδη. Είναι μητροπολίτης εκεί από το 1652 ως το 1678. Μας παρουσιάζει την ακολουθία τού Αγίου Φωτός όπως πραγματοποιήθηκε, όπως την ξέρουμε και σήμερα, και τελειώνει με μια παρατήρηση:
"Πού είναι εκείνοι τώρα όπου απιστούσι το Θείο και Ουράνιο Φως, το καταβαίνον εις τον Άγιον και Ζωοδόχον Τάφον τού Χριστού προς Εσπέραν το Μέγα Σάββατο;"
Ο ίδιος απορεί ουσιαστικά, για το πώς μπορούν να υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν πιστεύουν στη θαυματουργική προέλευση τού Αγίου Φωτός.
-Πού να ζούσε τώρα!
-Ακριβώς!
Παρόμοια περιγραφή τού θαύματος τού Αγίου Φωτός, κάνει και ο Μητροπολίτης Ναζαρέτ Γαβριήλ το 1651. Μας περιγράφει και αυτός την ακολουθία τού Αγίου Φωτός, όπως πραγματοποιείται και σήμερα.
Στις πηγές δεν θα βρούμε τεράστιες διαφορές για τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, από τότε μέχρι και σήμερα.
Έχουμε και κάποιες άλλες μαρτυρίες και από Ρώσους. Ο Ρώσος Αρσένιος Σουχάνωφ φθάνει στα Ιεροσλόλυμα το 1652, μαζί με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Παΐσιο για να εκτελέσει εντολή τού Τσάρου τής Ρωσίας και τού Πατριάρχου Μόσχας, για να καταγράψει τους αγίους τόπους και να συντάξει μία εκκλησιαστική τυπική διάταξη τών ιερών ακολουθιών που γίνονταν στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Εδώ πρέπει λίγο να διευκρινίσουμε ότι κατά τη διάρκεια τής Τουρκοκρατίας ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων δεν έμενε στα Ιεροσόλυμα, και αυτό γινόταν για λόγους πρακτικούς. Επειδή το κέντρο διοίκησης τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, επειδή επειδή τα διατάγματα έβγαιναν από την Κωνσταντινούπολη, και επειδή έπρεπε να προλαβαίνει το Πατριαρχείο να ενημερώνεται και να αντιδρά, ο Πατριάρχης είχε αναγκασθεί και είχε μετακομίσει στην Κωνσταντινούπολη. Γι' αυτό η έκφραση: "τα Πατριαρχεία", που ακούμε πολλές φορές όταν πηγαίνουμε στην Κωνσταντινούπολη, σημαίνει αυτό ακριβώς. Επειδή κοντά, σε κοντινή απόσταση είναι και το Φανάρι, και το μετόχι στο οποίο έμενε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων.
Γι' αυτό λέμε "ανεβαίνουμε στα Πατριαρχεία". Αυτή ακριβώς είναι η έκφραση που χρησιμοποιείται στο Πατριαρχείο τής Κωνσταντινουπόλεως μέχρι και σήμερα.
Εκεί λοιπόν περιγράφει ο Αρσένιος Σοχάνωφ την τελετή τού Αγίου Φωτός, όπου μας δίνει και μια πολύ σημαντική πληροφορία:
Εκείνη την εποχή ο Αρμένιος, δεν εισερχόταν με τον Πατριάρχη στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου. Φαίνεται ότι με την πάροδο τών χρόνων χάσαμε το δικαίωμα, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Ελληνορθόδοξος, να μπαίνει μόνος του. Την εποχή πάντως αυτή, το 1652 που ο Αρσένιος Σουχάνωφ μας περιγράφει, ο Πατριάρχης έμπαινε μόνος. Και μάλιστα περιγράφει το επεισόδιο, όπου Αρμένιος προσπαθεί να μπει με τον πατριάρχη Παΐσιο μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, και λέει και ο ίδιος ο Αρσένιος περιγράφοντας, ότι όλοι μπήκαν μπροστά στην πόρτα, ακόμα και οι Τούρκοι οι οποίοι ήταν τότε η πολιτική διοίκηση, για να εμποδίσουν τον Αρμένιο να μπει μέσα στο κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου.
-Μία ιστορία που κρατάει μέχρι τώρα, με τους Αρμενίους να εγείρουν κάθε χρόνο νέα θέματα, κατά την ώρα τής τελετής τού Αγίου Φωτός. Και βέβαια, για αποφυγή παρεξηγήσεων, να πούμε ότι στον χώρο τού Παναγίου Τάφου, (και όσοι έχουν πάει, γνωρίζουν ότι το Κουβούκλιο έχει δύο χώρους, (έχει τον Προθάλαμο που είναι ο Άγιο Λίθος, και τον εσωτερικό χώρο όπου είναι ο Πανάγιος Τάφος), στον χώρο λοιπόν που είναι ο Πανάγιος Τάφος, πάντοτε, μέχρι και σήμερα, εισέρχεται μόνο ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης, ή ο Ελληνορθόδοξος Επίσκοπος που έχει ορίσει το Πατριαρχείο μας, και όχι κάποιος άλλος αλλόδοξος. Ο αλλόδοξος στέκεται στον προθάλαμο. Ο Αρμένιος στέκεται και επιτηρεί τον Ελληνορθόδοξο, για να δει ότι τα κάνει όλα όπως πρέπει, έτσι; Και αυτό είναι κάτι που έχουνε δυστυχώς ξεχάσει κάποιοι να αναφέρουνε. Εάν ο Έλληνας, ο Ελληνορθόδοξος, έκανε κάποιο κόλπο, οι Αρμένιοι δεν θα ήταν τόσο αφελείς, να αφήνουν τον Έλληνα να κάνει το κόλπο, και να μη βγουν και να το βροντοφωνάξουν, και να πουν "Είναι απατεώνες, διώξτε τους, από εδώ και πέρα εμείς θα είμαστε οι καλοί". Που είναι κάθε χρόνο εκεί για να τον επιτηρούν.
-Ναι, αυτή ακριβώς είναι η αλήθεια. Οι Αρμένιοι θα είχαν κάθε λόγο, και θα ήθελαν να είναι "απάτη", (εντός εισαγωγικών), το θαύμα τού Αγίου Φωτός, γιατί όχι απλώς θα έκαναν την τελετή αν χάναμε εμείς το δικαίωμα, αλλά θα χάναμε και τον Πανάγιο Τάφο, Από τη στιγμή βέβαια που θα αποδειχθεί (που δεν θα αποδειχθεί ποτέ), ότι κάτι συμβαίνει διαφορετικό από αυτό που ξέρουμε, οι Έλληνες που έχουν την κυριότητα τού Παναγίου Τάφου, αυτομάτως εκείνη τη στιγμή θα τη χάσουν. Και αυτό δεν ξέρω για ποιους λόγους δεν προβάλλεται.
-Δεν ακούγεται ποτέ!
-Κάποτε το 2002 όταν ήμουν στα Ιεροσόλυμα, άκουσα δίπλα μου κάποια Δημοσιογράφο να μεταδίδει, ότι για πρώτη φορά το Άγιο Φως το έβγαλε ο Αρμένιος.
-Και είχε ακουστεί τότε στην Ελλάδα και είχαμε όλοι τρομάξει...
-Ήμουν δίπλα στη Δημοσιογράφο που το έλεγε εκείνη την ώρα. Πιστεύω ότι χρειάζεται μία ενημέρωση και μία προετοιμασία, όταν κανείς μεταδίδει κάτι σχετικά με το Άγιο Φως.
-Δυστυχώς πάνε όλοι οι ανίδεοι, και δεν ντρέπομαι που το λέω. Ανίδεοι τελείως, πάνε να καλύψουν ένα θέμα, το οποίο στοιχειωδώς δεν το έχουν μελετήσει. Είναι σαν να καθίσουμε εμείς τώρα, να μιλήσουμε για ένα αμιγώς Ιατρικό θέμα που δεν το κατέχουμε. Θα πούμε τραγικά σημεία και τέρατα, που θα οδηγήσουμε τον κόσμο και σε παρερμηνείες, και μπορεί και σε εγκλήματα. Κάτι τέτοιο κάνουνε, δυστυχώς οι Δημοσιογράφοι, και δεν ντρέπομαι να το πω, γιατί είμαστε από τον ίδιο χώρο. Μπορούμε να βλέπουμε τα λάθη μας και να τα ομολογούμε.
Δεν θα έβλαπτε λοιπόν αγαπητοί συνάδελφοι που ασχολείστε με το θέμα, να διαβάζατε λίγο περισσότερο, πριν καλύψετε το συγκεκριμένο θέμα. Όταν πάνε ακολουθώντας έναν έναν Πρωθυπουργό, ή έναν Υπουργό, ή Πρόεδρο ενός κόμματος σε μια επίσημη επίσκεψη σε κάποια χώρα, διαβάζουν και για τη χώρα, διαβάζουν και για την εξωτερική πολιτική, διαβάζουνε κάτι, για να μπορέσουν να καταλάβουν γιατί έχει πάει. Για το Άγιο Φως δεν διάβασαν, απλά πήγανε και ό,τι αντιλήφθηκαν ή ό,τι τούς είπανε, το μετέφεραν, χωρίς να κάνουν ουσιαστική έρευνα. Δυστυχώς! Χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι δεν υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις.
-Βεβαίως. Πάντοτε υπάρχουν εξαιρέσεις.
-Αυτό ως μια μικρή παρένθεση, και συγνώμη που διακόψαμε τη ροή τού λόγου, για να μην υπάρξει παρεξήγηση για το θέμα τού Αρμενίου. Μέχρι και σήμερα μένει στον Προθάλαμο. Προς Θεού, όχι στον χώρο τού Παναγίου Τάφου.
-Βεβαίως!
Ο Πατριάρχης λοιπόν Ιεροσολύμων Νεκτάριος, μια μεγάλη προσωπικότητα τού Πατριαρχείου τών Ιεροσολύμων, είναι ο Πατριάρχης από το 1660 μέχρι το 1669, σε εποχή πολύ δύσκολη για το Πατριαρχείο, απαντάει στον Πέτρο τον Μαΐστορα. Ο Πέτρος ο Μαΐστωρ ήταν ένας Ιησουίτης μοναχός, ο οποίος γράφει στον Πατριάρχη Νεκτάριο, και εκείνος τού απαντά
Ο Πατριάρχης λοιπόν αναφέρει σαφώς και κατηγορηματικώς, ότι το Άγιο Φως είναι θαύμα, και λέει ως εξής:
"Θειότατον και υπερφυέστατον το άγιο Φως. Το κατ' έτος ημέραν εμείς οι Ορθόδοξοι, κατά το αρχαίον τού εορτάζειν το Άγιον Πάσχα έθος, την τοιαύτην μυστηριώδη τελετή παρά τών πατέρων τελείν παρελάβαμε".
Ο Πατριάρχης τονίζει λοιπόν, ότι την τελετή τού Αγίου Φωτός, την πήραμε από την παράδοση τών πατέρων μας, είναι αρχαία, είναι μυστηριώδης. Όταν λέει "μυστηριώδης", δεν σημαίνει ότι κάτι κρυφό γίνεται. Είναι όπως λέμε "τα μυστήρια τής Εκκλησίας μας". Δεν είναι κάτι το απόκρυφο. Είναι μυστήριο διότι σ' αυτό ενεργεί το Άγιο Πνεύμα. Γι' αυτό την ονομάζει "μυστηριώδη τελετή".
Μας πληροφορεί λοιπόν εκεί, ότι μέσα στον Πανάγιο Τάφο, όταν ο Πατριάρχης περιμένει για να παραλάβει το Άγιο Φως, εμφανίζεται κάτι το οποίο μοιάζει με σταγόνες. Αυτές οι σταγόνες μετατρέπονται σε φώς. Αυτή την πληροφορία μάς δίνει ο Πατριάρχης Νεκτάριος.
Στην πορεία θα παρουσιάσουμε ότι αυτή η μαρτυρία ταυτίζεται και με όλες τις επόμενες τών Πατριαρχών. Ότι δηλαδή μοιάζει η πλάκα που καλύπτει τον Πανάγιο Τάφο να ιδρώνει.
Οι ακροατές μας πρέπει να γνωρίζουν ότι το σημείο που εναπετέθη το σώμα τού Χριστού μας, είναι κάτω από την πλάκα αυτή, η οποία βρίσκεται σήμερα στον Πανάγιο Τάφο. Για να καλυφθεί το μνημείο αφ' ενός, και αφ' ετέρου επειδή είναι γύρω στα δύο μέτρα με διόμισυ, να μην υπάρξει κάποιο ατύχημα.
Καλύπτει επομένως τον Πανάγιο Τάφο η πλάκα αυτή. Η Πλάκα αυτή κάποια στιγμή εμφανίζεται να ιδρώνει. Και από εκεί ανάβει (δεν ξέρουμε πώς ακριβώς γίνεται), και θα σας εξηγήσουμε στην πορεία, τελικώς αν ο Πατριάρχης μπορεί να δει, ή αν δεν μπορεί να δει, ή αν βλέπει ή αν θυμάται το τι ακριβώς συμβαίνει μέσα εκεί.
-Νομίζω ότι οποιοσδήποτε άνθρωπος αν μπορούσε να σταθεί εκεί, δεν θα έψαχνε να δει το "τι" και το "πώς", ούτε θα μπορούσε να θυμηθεί αργότερα τι συνέβη.
-Ναι, και αυτό βέβαια έχει και τη θεολογική του ερμηνεία, και αυτό θα το εξηγήσουμε αργότερα, το γιατί δεν μπορεί να θυμηθεί.
Ο Πατριάρχης τών Ιεροσολύμων Δοσίθεος μετά, διάδοχος τού Νεκταρίου, μεγάλος Πατριάρχης, μεγάλος συγγραφέας τής Εκκλησίας, έχει γράψει το περίφημο έργο του: "Δωδεκάβιβλος", όπου καταγράφει την ιστορία τού Πατριαρχείου τών Ιεροσολύμων και όχι μόνο, αναφέρεται στο "ουράνιο Φως τού Αγίου Τάφου. Δηλώνει δηλαδή και αυτός, ότι το φως το οποίο κατέρχεται στον Πανάγιο Τάφο, είναι ουράνιο, προέρχεται δηλαδή από τον ουρανό, και χρησιμοποιεί και έναν πολύ όμορφο χαρακτηρισμό για τον Πανάγιο Τάφο: Ότι είναι "Μνήμα και προσκύνημα τού Φωτός".
Είναι μία πολύ ωραία έκφραση, εμένα μου αρέσει πάρα πολύ.
Κάποιοι βέβαια κατηγόρησαν με την πάροδο τού χρόνου τον Πατριάρχη Δοσίθεο ότι δεν αναφέρει σαφώς και κατηγορηματικώς ότι πρόκειται περί θαύματος.
Αυτή τη στάση του ερμηνεύει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων. Και μας λέει ότι ο π. Δοσίθεος δεν ανέφερε ότι είναι θαύμα σαφώς και κατηγορηματικώς, (αν και εγώ θεωρώ ότι οι δύο παραπάνω μαρτυρίες είναι σαφείς και κατηγορηματικές), για δύο λόγους:
Πρώτον, επειδή το θέμα ήταν τετριμένο. Για εκείνον δεν ήταν κάτι το παράδοξο ή το περίεργο, και αφ' ετέρου διότι αυτό το θαύμα τού Αγίου Φωτός, προκαλούσε την οργή τών Λατίνων. Και επειδή ακριβώς δεν ήθελε ο Πατριάρχης Δοσίθεος να βλασφημείται συνεχώς το Άγιο Φως, απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Όμως προσπαθώντας να βρω περισσότερες πληροφορίες για το Άγιο Φως, ανακάλυψα μία επιστολή. Είναι μία επιστολή, την οποία γράφει ένας Αγιοταφίτης Μοναχός.
Πρέπει οι ακροατές μας να γνωρίζουν ότι το Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων έχει αντιπρόσωπο, επίτροπο στη Μόσχα, γιατί εκεί υπάρχει μία περιουσία η οποία ανήκει στο Πατριαρχείο.
Φαίνεται λοιπόν ότι αυτός ο Αγιοταφείτης Μοναχός, το 1689 ζει στη Μόσχα, και γράφει μια επιστολή. Σε αυτή την επιστολή λοιπόν, τι μας λέει αυτός ο Αγιοταφείτης; Ας διαβάσουμε το απόσπασμα: "Δια τους μεν ημετέρους, τους μη πιστεύοντας το Φως, (τους Ορθοδόξους δηλαδή που δεν το πιστεύουν), αποκρίνομαι εκείνον, το οποίο λέγει ο θείος ο Ιωάννης ο Απόστολος, εις την Α΄ του Επιστολή. "Εξ ημών εξήλθον, αλλά ουκ ήσαν εξ ημών. Ή γαρ ήσαν εξ ημών, μεμενίκεσαν αν μεθ' ημών". (Ότι είναι από εμάς, αλλά ουσιαστικά δεν είναι μ' εμάς).
Έπειτα λέει: "Ο ίδιος εγώ, είδον αυτοίς οφαλμοίς με την Χάρην τού Αγίου Θεού, με πίστην αληθινή και όχι με περιέργεια ανθρωπίνη (το Άγιο Φως δηλαδή). Μήτε εξεύρω να γράψω περισσότερο από αυτό, μήτε έχω εδώ βιβλία, τα οποία διαλαμβάνωσι πλατύτερα περί τού θαύματος τούτου. Απερχόμενος δε συν Θεώ Αγίω προς τον Μακαριώτατο Πατριάρχην κύριον Δοσίθεον, θέλω προβάλλει την υπόθεσιν αυτή. Και η μακαριότης του, ως σοφός και άκρως θεολόγος τής Αγίας τού Χριστού Ανατολικής Εκκλησίας, και ως γενόμενος και ων υπουργός πολλάκις εις τούτο το Άγιο Φως, θέλει γράψει σαφέστερον και βεβαιότερον, προς πληρεστέραν παράστασιν τής αληθείας και τού θαύματος".
Τι μας λέει λοιπόν ο Αγιοταφίτης;
Ότι εγώ, ούτε βιβλία έχω μαζί μου, ούτε ξέρω να γράψω τόσο καλά όπως ξέρει ο Πατριάρχης Δοσίθεος ο οποίος είναι Λόγιος. Αυτό που μας πληροφορεί που μας πληροφορεί όμως είναι: "Θα ζητήσω από τον Πατριάρχη να γράψει εκείνος, ο οποίος έχει γίνει υπουργός πολλάκις. Δηλαδή ότι πολλές φορές έχει διακονίσει το θαύμα τού Αγίου Φωτός. Και εκείνος, ως καλύτερος θεολόγος από εμένα, ας γράψει για να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θαύμα.
Ουσιαστικά δηλαδή η επιστολή τού Αγιοταφείτου αυτού μοναχού, καταρρίπτει την όποια θεωρία έχει πλασθεί ακόμα και σήμερα, ότι δήθεν ο Πατριάρχης Δοσίθεος δεν αποδεχόταν το Άγιο Φως.
Έχουμε και άλλες μετά μαρτυρίες, από τον Καμαράση τού Παναγίου Τάφου Χρύσανθο τον εκ Προύσσης. Καμαράσης να πούμε εδώ, είναι ένα Οφίκιο το οποίο υπάρχει στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Είναι ο Φύλακας τού Πατριαρχικού κελίου, και υπεύθυνος για την ενδιαίτηση τών Μοναχών. Μέχρι και σήμερα. Όταν κάποιος μοναχός Αγιοταφείτης αποβιώσει, ουσιαστικά κλειδώνει το κελί, και υπεύθυνος γι' αυτό είναι ο Καμαράσης. Αυτός ο Καμαράσης λοιπόν τού Παναγίου Τάφου, ο Χρύσανθος ο εκ Προύσσης, εκδίδει το 1787 ένα προσκυνητάριο. Εκεί περιγράφει την τελετή, όπως τη γνωρίζουμε και σήμερα. Δεν θα βρούμε δηλαδή διαφορές από τότε μέχρι και σήμερα.
Από τους μεγάλους λογίους τής Εκκλησίας μας, ο Ευγένιος Βούλγαρης, αποδέχεται σαφώς και κατηγορηματικώς ότι το Άγιο Φως είναι ένα θαύμα. Το χρησιμοποιεί ο Ευγένιος Βούλγαρης σαν παράδειγμα τής υπεροχής τής πίστεως τών Ορθοδόξων έναντι τών Λατίνων, σε μία επιστολή που στέλνει στον Πέτρο τον Κλέρχιο, (αυτός ήταν Λατίνος και τού απαντά).
Ιδιαίτερα επίσης σημαντική, είναι και η επιστολή τού Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντίου τού Α΄ τού Αβοσιναίου.
Συνήθως θα περιμέναμε ότι όλες οι μαρτυρίες σχετικά με το Άγιο Φως, είναι από Πατριάρχες Ιεροσολύμων. Δεν είναι μόνο από Πατριάρχες Ιεροσολύμων. Γράφει σε κάποιον Αρχιμανδρίτη Πλάτωνα, ο οποίος είναι Αγιοταφίτης. Η επιστολή αποστέλλεται "τω αρχιμανδρίτη αγιοταφείτη κυρίω Πλάτωνι, περί τού εν Ιεροσολύμοις Αγίου Φωτός". Εκεί ο Πατριάρχης δηλώνει, (όπως και όλοι οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων), ότι πρόκειται για θαύμα το οποίο τελείται στον Πανάγιο Τάφο κάθε Μεγάλο Σάββατο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνστάντιος, πρέπει να πούμε ότι στρέφεται και εμμέσως εναντίον τού Κοραή. Στρέφεται, διότι λέει ότι: "εκφράζει εκφράζει μία απατηλή γνώμη (δεν αναφέρει ποιος το λέει, αλλά εμείς καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για τον Κοραή). Ότι εκφράζει δικές του αντιλήψεις ο Κοραής, και ότι δεν θα έπρεπε ουσιαστικά να σχολιάσει ένα θαύμα το οποίο δεν το γνωρίζει, "ως μη ώφειλεν" αναφέρει ο Πατριάρχης.
Το θαύμα τού Αγίου Φωτός κατά τον Πατριάρχη Κωνστάντιο, πηγάζει από τον Ίδιο τον Θεό. Ο οποίος μας λέει ότι μπορεί να ενεργήσει τα πάντα, και ότι αυτό το θαύμα στηρίζει την Ορθοδοξία λέει ο Οικουμενικός Πατριάρχης, τόσο στην περιοχή εκείνη, όσο και σε όλο τον κόσμο. Οι Ορθόδοξοι στηρίζονται σε αυτό το θαύμα.
Έχουμε και άλλες μαρτυρίες μετά, και από Ρώσους μοναχούς.
Ο Κωνσταντίνος Οικονόμος όπως προαναφέραμε, υποστηρίζει το θαύμα τού Αγίου Φωτός και μάλιστα στρέφεται και εκείνος εναντίον τού Κοραή, χωρίς να τον κατονομάζει πάλι στα έργα του.
Μαρτυρίες τού 20ού αιώνα για το θαύμα τού Αγίου Φωτός
Και μετά φθάνουμε στις μαρτυρίες τού 20ού αιώνα, οι οποίες ίσως είναι και οι πιο ενδιαφέρουσες, γιατί είναι πολύ κοντά σ' εμάς.
-Είναι τωρινές. Είναι αυτό το μεγάλο θαύμα που αιώνες τώρα συμβαίνει, που στηρίζει τους Ορθοδόξους, και που μέχρι και σήμερα, βλέπουμε τη συγκεκριμένη μέρα, η Ιερουσαλήμ να κατακλύζεται από τους Ορθοδόξους κάθε εθνότητος, για να είναι εκεί, να λάβουν αυτή την ευλογία, πολλοί δε εξ αυτών να το μεταφέρουν στη συνέχεια στις πατρίδες τους, στα σπίτια τους, και βέβαια, με την ειδική πτήση που έχει καθιερωθεί εδώ και περίπου 20 χρόνια, να έρχεται στην Ελλάδα, και να μεταφέρεται σχεδόν σε κάθε μέρος τής πατρίδας μας, και όχι μόνο.
Αυτό από μόνο του, η αγάπη τού κόσμου για να λάβει αυτή την ευλογία, θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποδείξει όσα κάποιοι άλλοι πολύ εύκολα έρχονται να αμφισβητήσουν.
Μπροστά σε περίπου 15-20.000 ανθρώπους που χωράει ο ναός το μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου, (που δεν είναι όλοι Ορθόδοξοι), γιατί πάνε και οι Αρμένιοι, και οι Κόπτες και οι λοιποί Μονοφυσίτες, για να είναι και αυτοί μπροστά την ώρα που βγαίνει το Άγιο Φως, δε νομίζω, (αυτό είναι το δικό μου επιχείρημα, δεν έχω ψάξει σε τόσο βάθος το θέμα τού Αγίου Φωτός), αλλά έχοντας βρεθεί Μεγάλα Σάββατα στην Αγία Γη, δεν νομίζω, ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θέλουν πραγματικά κάποιος να τους κοροϊδεύει και πηγαίνουν επειδή τους αρέσει μια πολύ όμορφη παράσταση.
Όσο ωραίο και αν είναι ένα θεατρικό έργο, πόσες φορές θα το δεις; Θα πας, θα το δεις και θα φύγεις. Και μάλιστα αν καταλάβεις ότι ήταν και λίγο απάτη, δεν θα ξαναπάς.
Εάν λοιπόν πιστεύουμε όλους αυτούς που εύκολα βρίσκουν λόγο στα ηλεκτρονικά μέσα, να θίξουν την πίστη μας, ή να υποστηρίξουν τα όσα οι ίδιοι πρεσβεύουν, τότε ναι, είμαστε αφελείς. Εμείς και οι χιλιάδες τών ανθρώπων που κάθε χρόνο τέτοια μέρα, πηγαίνουμε εκεί, γιατί μας αρέσει, αυτοί οι λιγοστοί Έλληνες Αγιοταφίτες που υπάρχουν, να μας κοροϊδεύουν. Και μας κοροϊδεύουν επειδή όλοι τους είναι πεπειραμένοι Χημικοί, με πολλές σπουδές και πτυχία στο εξωτερικό, με διδακτορικά, όχι με μεταπτυχιακά, στη χημεία, και μπορούν όχι απλά τα κεριά που κρατάει ο Πατριάρχης, αλλά και όλα τα κανδήλια που είναι σβηστά να τα κάνουν να ανάβουν.
Αυτό είναι ένα μικρό, αφελές ίσως, αλλά και ουσιαστικό επιχείρημα - απάντηση σε όσους δεν έχουν ζήσει αυτή τη στιγμή, μέσα στον Πανάγιο και Ζωοδόχο Τάφο, στον Πανίερο Ναό τής Αναστάσεως, και να πω για μία ακόμα φορά, (το έχω πει πολλές φορές στην Πειραϊκή Εκκλησία), ότι δεν το έχω δει το Άγιο Φως, μολονότι έχω βρεθεί Μεγάλο Σάββατο εκεί, αλλά το Άγιο Φως γίνεται, χωρίς να με έχει ανάγκη. Συμβαίνει, εμφανίζεται, γιατί ο Θεός έτσι επιτρέπει. Και νομίζω ότι και αυτό είναι κάτι, (πριν φθάσουμε στις μαρτυρίες τού 20ού αιώνα), που θα έπρεπε να αναφερθούμε, αν μπορούμε βέβαια εμείς να εξηγήσουμε, το γιατί κάποιοι το βλέπουν και κάποιοι δεν το βλέπουν, και γιατί αυτοί που το βλέπουν δεν το βλέπουν πάντα με τον ίδιο τρόπο. Ή μπορεί να στέκονται τρεις άνθρωποι δίπλα - δίπλα, ακριβώς στο ίδιο σημείο, και να το βλέπουν εντελώς διαφορετικά.
-Κάποιες θεολογικές απαντήσεις υπάρχουν, όσο μπορούμε βέβαια να προσεγγίσουμε το γεγονός ενός θαύματος, γιατί το θαύμα είναι θαύμα. Ή κανείς το αποδέχεται, ή το απορρίπτει. Λογικές εξηγήσεις δεν υπάρχουν, γιατί αν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα θαύματα με τη λογική, θα καταλήξουμε στο σχολαστικισμό τής Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, την οποία ξέρουμε πόσο πολύ τη ζημίωσε. Προσπάθησε και η ίδια να απεγκλωβισθεί, αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν καταφέρει να το πετύχουν.
Τον 20ό λοιπόν αιώνα, έχουμε πολλές μαρτυρίες. Το 1926, ο Αγιοταφίτης Μοναχός Μητροφάνης Παπαϊωάννου, ο οποίος καταγόταν από την Κερασούντα τού Πόντου, κατάφερε να μπει απαρατήρητος μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου. Προσποιούμενος ότι ήθελε να καθαρίσει κάτι στον Τρούλο, ανέβηκε σε μία σκάλα, (από την παραμονή βέβαια).
Όποιος έχει επισκεφθεί το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, γνωρίζει ότι από πάνω έχει έναν πολύ μικρό Τρούλο. Εκεί κρύφτηκε, είναι συγκλονιστική η μαρτυρία του. Θα ήθελα να τη διαβάσω τη μαρτυρία, όπως ο ίδιος την περιγράφει.
-Όντως είναι συγκλονιστική και αξίζει να την ακούσουμε:
-"Ήκουσα ένα ελαφρό συριγμό. Ήταν παρόμοιος με λεπτήν αύρα πνοής ανέμου. Και αμέσως, (αλησμόνητον θέαμα), είδα ένα γαλάζιο φως να γεμίζει ολόκληρο τον Ιερό χώρον τού Ζωοδόχου Τάφου. Το γαλάζιον εκείνο φως, το είδα εις την συνέχεια να στριφογυρίζει ως δυνατός ανεμοστρόβιλος, που με την ορμή του ξεριζώνει πανύψηλα δένδρα και τα αρπάζει, και τα μεταφέρει μίλια μακριά.
Πόση ανησυχίαν είχε εκείνο το γαλάζιο φως! Μέσα από το φως εκείνο, έβλεπα καθαρά τον Πατριάρχη από το πρόσωπο τού οποίου κυλούσαν χονδρές σταλαγματιές ιδρώτος.
Όπως ήτο γονυκλινής, έφερε το χέρι του και έβαλε το δάχτυλό του εις τον ανοιχτό χώρο τής ιεράς φυλλάδος, που εδημιουργούσε το κερί.
(Αυτό το κερί πρέπει να πούμε, είναι ένα κερί που κρατάει ο Πατριάρχης για να το ανάψει, μαζί με τις δύο δεσμίδες που έχει μαζί του).
Εν τω μέσω τοποθέτησεν επί τού Ζωοδόχου Μνήματος τέσσερας δεσμίδας λευκών κηρίων, από τριάκοντα τρία κεριά η κάθε μία. Και ως να εφωτίζετο από το φως εκείνο το μυστηριώδες, άρχισε να αναγινώσει τας ευχάς.
Μόλις ήγγισεν επί τής ιεράς φυλλάδος και άνοιξε την σελίδα, και άρχισε να αναγινώσκει τας ευχάς, εκείνο το κάπως ήρεμο γαλάζιο φως, ήρχησε και πάλι μίαν ανήσυχον κίνησιν. Ήτο ένα αφάνταστον και απερίγραπτον στριφογύρισμα δυνατότερο από το πρώτο. Και αμέσως, άρχισε να μεταβάλλεται εις ένα ολόλευκο φως, όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής εις την Μεταμόρφωσιν τού Σωτήρος Χριστού.
Εν συνεχεία το ολόλευκο εκείνο φως, μετεμορφώθη εις ένα ολοφώτεινο υπέρ τον ήλιον δίσκον, και ενετοπίσθη ακίνητον άνωθεν ακριβώς τής κεφαλής τού Πατριάρχου.
Κατόπιν είδα τον άγιο γέροντα Πατριάρχη, να παίρνει στα χέρια του τις δεσμίδες τών τριάκοντα τριών κεριών. Τας ανύψωσε, και έδινε την εικόνα τής αναμονής. Ανέμενεν εκ Θεού την έλευσιν τού αοράτου Φωτός. Και όπως σιγά - σιγά ύψωνε τα χέρια του, δεν έφθασε ακόμα στο ύψος τής κεφαλής του. Αμέσως, εν ριπή οφθαλμού, ως να έγγισεν επί αναμμένης καμίνου, ήναψαν αυτομάτως η αγία Κανδήλα, και οι τέσσερεις δεσμίδες τών κεριών.
Αιφνιδίως, χωρίς καν να αντιληφθώ εξηφανίσθη από τών οφθαλμών μου ο ολοφώτεινος εκείνος δίσκος.
Ο άγιος γέροντας Πατριάρχης, γεμάτος από ιεράν ικανοποίηση, με καταφανή την συγκίνηση στο πρόσωπό του, απεχώρησε. Έκανε δύο - τρία βήματα προς τα πίσω σεβόμενος τον άγιο χώρο, και εξήλθε στον προθάλαμο τού αγίου Λίθου. Είχε στας χείρας του το Άγιο Φως".
-Είναι, όχι απλώς συγκλονιστική, είναι ανατριχιαστική αυτή η περιγραφή. Ο μακαριστός γέροντας Μητροφάνης, είχε διηγηθεί, και δεν έπαψε μέχρι και το τέλος τής ζωής του να διηγείται αυτή του την εμπειρία. Είναι καταγεγραμμένη εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε βιβλία που κυκλοφορούν, και μάλιστα λίγο πριν παραδώσει την ψυχή του, είχε μιλήσει ο ίδιος και σε Δημοσιογράφο στη Θεσσαλονίκη, (γιατί εκεί κοιμήθηκε), και κατεγράφη σε κάμερα πλέον η μαρτυρία αυτή η συγκλονιστική, γιατί δεν την είχε ξεχάσει, μολονότι, αυτό το περιστατικό συνέβη το 1926.
Μέχρι και πριν από 15 περίπου χρόνια που κοιμήθηκε ο παππούλης, το έλεγε και το διηγείτο με την ίδια ακριβώς θέρμη, και το περιέγραφε πάντα με τα ίδια ακριβώς λόγια, και είναι νομίζω από τους πιο μεγάλους και αδιάψευστους μάρτυρες τού Αγίου Φωτός. Κρυμμένος ο ίδιος, μετανοιωμένος μετά, πήγε να εξομολογηθεί στον Πατριάρχη (να πούμε όλη την ιστορία ε;)
-Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι μόλις συγκλονίσθηκε τόσο πολύ, ζητούσε να εξομολογηθεί στον Πατριάρχη. Πρέπει να πούμε ότι οι πατέρες τής Αγιοταφικής Αδελφότητας, δεν εξομολογούνται στον Πατριάρχη, υπάρχει ο Πνευματικός, τής αδελφότητος, ο οποίος είναι συνήθως κάποιος Επίσκοπος.
Τότε οι αδελφοί τού είπαν "να πας να εξομολογηθείς στον Πνευματικό". Εκείνος φώναζε κλαίγοντας ότι "θέλω να εξομολογηθώ στον Πατριάρχη". Φοβήθηκαν οι Πατέρες, γιατί υπέθεσαν μήπως είχε κάνει κάποιον φόνο.
Συναντήθηκε λοιπόν με τον Πατριάρχη τον Δαμιανό τότε, και τού εξομολογήθηκε ότι κρύφτηκε και είδε, ό,τι είδε. Ο Πατριάρχης Δαμιανός τού είπε: "Δεν θα πεις τίποτα όσο είμαι ζωντανός. Από τη στιγμή που θα κλείσω τα μάτια μου, τότε έχεις την ευχή και την ευλογία να περιγράψεις οτιδήποτε είδες".
Του έκανε βέβαια την παρατήρηση, όπως την παρατήρηση τού έκανε και ο τότε Μητροπολίτης Τιμόθεος Θέμελης, και μετέπειτα Πατριάρχης Ιεροσολύμων Τιμόθεος. Τον επέπληξε και εκείνος για το γεγονός ότι κρύφθηκε για να διαπιστώσει αν το θαύμα τού Αγίου Φωτός είναι Θαύμα.
Βέβαια το 1960 έχουμε κάτι παρόμοιο. Όταν ο επίτροπος τού Πατριάρχου Βενεδίκτου τού Α΄ μπήκε στον ναό τής Αναστάσεως για να παραλάβει το Άγιο Φως.
Εδώ πρέπει να κάνουμε μια διευκρίνιση.
Κάποιοι λένε ότι ο Πατριάρχης Βενέδικτος δεν έμπαινε στον Πανάγιο Τάφο πέρα από μία - δυο φορές για να πάρει το Άγιο Φως. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο Πατριάρχης Βενέδικτος έμπαινε κάθε χρόνο, μέχρι κάποια στιγμή που η υγεία του δεν το επέτρεπε. Από εκεί και πέρα, όριζε τον επίτροπο τού Πατριαρχείου, ο οποίος πήγαινε και στη θέση του ως Ορθόδοξος Αρχιερέας έπαιρνε το Άγιο Φως.
Το 1960 λοιπόν ο Επίτροπος τού Πατριαρχείο μπήκε στον Πανάγιο Τάφο, (ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας Αθηναγόρας).
Κάποιος Αβυσσίνιος Μοναχός, (ξέρουμε ότι οι κάτοικοι τής Αβυσσινίας είναι έγχρωμοι). Μπήκε λοιπόν απαρατήρητος στον προθάλαμο τού Παναγίου Τάφου. Ακριβώς επειδή το σκούρο χρώμα τού προσώπου του τον διευκόλυνε, δεν φαινόταν. Διότι όπως θα περιγράψουμε, μέσα δεν υπάρχει φως.
-Απόλυτο σκοτάδι.
-Έμεινε λοιπόν εκεί απαρατήρητος. Μπήκε δηλαδή ο Αρχιεπίσκοπος Σεβατείας, μπήκε και ο Αρμένιος εκπρόσωπος, κανείς δεν τον παρατήρησε όμως. Εκεί λοιπόν, το είδε, και όταν βγήκε έξω, είπε τα εξής:
"Έβλεπα τον Ορθόδοξο Αρχιερέα να ευρίσκεται ολόκληρος μέσα εις μίαν φλόγα καιομένης καμίνου. Έβλεπα από το στόμα του να εξέρχονται φλόγες. Έβλεπα ολόκληρο το Άγιο Κουβούκλιο τυλιγμένο μέσα σε φως".
Είναι πράγματι συγκλονιστική μαρτυρία, ενός ανθρώπου που πρέπει να δηλώσουμε ότι δεν είναι και Ορθόδοξος.
Μιλήσαμε περί Αγίου Φωτός. Ξεκινήσαμε για το πώς δημιουργήθηκε το θέμα τής αμφισβήτησης, αλλά και το πώς άρχισε το Ίδιο να εμφανίζεται. Όπως πολύ ωραία μας είπε η Αγγελική, ξεκινάει ακριβώς από την ημέρα τής Αναστάσεως.
Πόσες φορές έχεις βρεθεί εσύ στα Ιεροσόλυμα ημέρα τού Αγίου Φωτός;
-Δύο φορές.
-Είχες την ευλογία να το δεις το Άγιο Φως;
-Ναι. Την πρώτη φορά ήταν το 2002 και τη δεύτερη το 2004.
Προσέξτε τώρα τι θα κάνουμε για τους ακροατές. Επειδή έχουμε μία ζωντανή μαρτυρία εδώ στο στούντιο τής Πειραϊκής Εκκλησίας, δεν θα αφήσουμε την Αγγελική να μας το πει σήμερα. Θα κρατήσουμε όλη την αγωνία μας, για να ακούσουμε από πρώτο χέρι τη δική σου μαρτυρία.
Εγώ ξαναλέω για μία ακόμα φορά, και δεν με ενοχλεί καθόλου, ούτε μου μειώνει το θαύμα, ότι εγώ δεν το 'χω δει, αλλά δεν με πειράζει καθόλου. Και ήμουν εκεί, και μάλιστα το 1990 ήμουνα σχεδόν 1,5 μέτρο μακριά από την είσοδο τού Παναγίου Τάφου, αλλά το Άγιο Φως, εγώ δεν το είδα πώς βγήκε. Όμως το Άγιο Φως βγήκε, δεν με είχε ανάγκη ευτυχώς. Και ένοιωσα την ίδια χαρά που ένοιωσαν όλοι οι άνθρωποι, που δεν το βλέπουν όλοι οι άνθρωποι. Και το είπαμε και νωρίτερα αυτό.
Όμως έχω τη χαρά να έχω άνθρωπο που το έχει δει, και θα το "εκμεταλλευθώ" (εντός εισαγωγικών το "εκμεταλλευθώ"), την επόμενη Κυριακή Αγγελική, που θα ξεκινήσουμε αν θέλεις, με τη δική σου μαρτυρία, ή θα την κρατήσουμε για πιο μετά, γιατί έχουμε ακόμα πολλές μαρτυρίες που μπορείς να μας αναφέρεις, και πολλά στοιχεία.
Κλείνοντας αυτή την εκπομπή, αυτούς τους σημερινούς Διαλόγους, που μάλλον ήταν μια απλή συζήτηση για ένα καθόλου απλό θαύμα, αλλά ένα πάρα πολύ μεγάλο θαύμα, θα ήθελα εσύ, να μας πεις έτσι μέσα σ' ένα λεπτό με δυο λόγια, τι θα έλεγες σε όλους αυτούς που λένε ότι το Άγιο Φως δεν είναι θαύμα. Αν μπορούσες δηλαδή πολύ - πολύ σύντομα, χωρίς ιστορικά στοιχεία, χωρίς τίποτα.
-Θα ήθελα απλώς να τελειώσω με μία φράση τού Ευαγγελίου.
Το θαύμα τού Αγίου Φωτός, ήταν και θα παραμείνει "σημείο αντιλεγόμενο". Ίσως για να επιβεβαιωθούν για άλλη μία φορά, οι αψευδείς λόγοι τού Κυρίου, ότι "Το Φως ελήλυθεν εις τον κόσμον, αλλά οι άνθρωπο αγάπησαν μάλλον το σκότος ή το Φως.
-Δυστυχώς, και αυτό το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται από τότε μέχρι και σήμερα. Είδαν την εποχή τού Κυρίου μας τον Ίδιο τον Κύριο να ανασταίνει νεκρούς, και δεν τον πίστεψαν. Πόσο μάλλον τώρα, που δεν είμαστε σε θέση να Τον αισθανθούμε μέσα από τις ενέργειές Του, πόσο μάλλον να Τον δούμε. Γιατί είναι αδύνατον.
-(2).jpg?t=JZbjRUjAUdRMkLNKIuLDng)
.jpg)
.jpg)
