Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα 10 Ιουλίου

Σήμερα Τετάρτη 10 Ιουλίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2024 τιμάται η μνήμη του Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτη, των Αγίων Σαράντα Πέντε Μαρτύρων και της Οσίας Αμαλίας 

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο έχουν γιορτή οι:

Αμαλία, Αμελί

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Πεντασχοινιτης

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Πεντασχοινίτης ήταν γέννημα θρέμμα της Κύπρου. Καταγόνταν από το χωριό Πεντάσχοινον που τώρα δεν υπάρχει, αλλά κείται σε ερείπια νοτίως του χωριού Άγιος Θεόδωρος της επαρχίας Λάρνακος. Εκεί σώζονται επίσης τα ερείπια εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο που πρέπει να ήταν περικαλλής και λαμπρή όταν υπήρχε στις δόξες της.

Στο δάπεδο της εκκλησίας υπήρχαν δυο οπές που οδηγούσαν σε υπόγειο σήραγγα, που έφτανε μέχρι τη θάλασσα και χρησίμευε για διαφυγή σε καιρό κινδύνου. Το δέπεδο της εκκλησίας σήμερα είναι καλυμμένο με τα ερείπια της εκκλησίας.

Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτου καταστράφηκε από σεισμό την Κυριακή 24 Απριλίου 1491 μ.Χ. Το αυτό αναφέρει και ο Γερμανός περιηγητής Δούκας της Βαυαρίας Αλέξανδρος. Ο δε Κύπριος ιστορικός Νεοκλής Γ. Κυριαζής αναφέρει ότι το χωριό Πεντάσχοινο εξαφανίστηκε τον δέκατο όγδοόν μ.Χ. αιώνα. Μια τοπική παράδοση υποστηρίζει ότι το Πεντάσχοινο καταστράφηκε από επιδρομές πειρατών.

Ο Άγιος Αθανάσιος σύμφωνα με τον μεσαιωνικό Κύπριο χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά έκανε θαύματα και παρείχε ιάσεις στους ασθενείς. «Και ο Άγιος Αθανάσιος ο Πεντασκοινίτης απέ το Πεντάσκηνο και βρύει ιάματα». Δεν σώζονται στοιχεία ούτε ακριβείς αποδείξεις αν ο Άγιος ήταν μάρτυρας ή λαϊκός (όπως οι Άγιοι Ανάργυροι) ή δια Χριστόν σαλός ή μοναχός ή ασκητής. Πάντως τοιχογραφίες της μορφής του Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτου που υπάρχουν στην Ιερά Μονή Αμασγούς στο Μονάγρι και στο τοιχογραφημένο παρεκκλήσι του Αγίου Σωζομένου στο χωριό Γαλάτα, παριστάνεται σαν διάκονος. Ενώ στο χωριό Άγιος Θεόδωρος Λάρνακος υπάρχει φορητή εικόνα του Αγίου που ζωγραφίστηκε κατά τα μέσα του δέκατου εννάτου μ.Χ. αιώνα περίπου και παριστάνεται ο Άγιος αγένειος βοσκός κρατώντας με το αριστερό του χέρι ποιμενική γκλίτσα και με το δεξί του Σταυρό, όπως ο Άγιος Μάμας και ο Άγιος Σώζων ο Κύπριος. Κατά πάσαν όμως πιθανότητα ο Άγιος Αθανάσιος πρέπει να ήταν όσιος ασκητής της περιοχής διότι και ο Άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής ήταν όσιος ασκητής στην περιοχή της Μαραθάσας και πουθενά δεν αναφέρεται στο βίο του ότι ήταν διάκονος και όμως ζωγραφίζεται στις εικόνες σαν διάκονος.

Τον Άγιο Αθανάσιο τον Πεντασχοινίτη, η κοινότητα Αγίου Θεοδώρου, γιορτάζει στην κεντρική εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου, στις 10 Ιουλίου όπου γίνεται και η λιτάνευση της Άγιας εικόνας του Αγίου.

Οι Άγιοι Σαράντα Πέντε Μάρτυρες

Οι Άγιοι Σαράντα Πέντε Μάρτυρες μαρτύρησαν στη Νικόπολη της Αρμενίας και μεταξύ αυτών ήταν και οι πρόκριτοι της πόλεως Δανιήλ, Μαυρίκιος, Αντώνιος και Λεόντιος.

Όταν το 315 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Λικίνιος εξέδωσε διάταγμα κατά των χριστιανών, οι Σαράντα Πέντε αυτοί Άγιοι, πήγαν μόνοι τους στο δούκα και φανέρωσαν ότι είναι χριστιανοί. Σε ερώτηση του Λυσία, ποιος τους έπεισε να μη θυσιάζουν στους θεούς, αυτοί απάντησαν:

«Ο Χριστός είναι εκείνος που μας δίδαξε και μας έπεισε να μη λατρεύουμε θεούς ανύπαρκτους, και να μη προσκυνούμε τα είδωλα τους». Οργισμένος ο δούκας, διέταξε και τους φυλάκισαν δεμένους χειροπόδαρα, χωρίς να τους δίδεται καθόλου ψωμί και νερό. Οι Άγιοι πέρασαν τη νύκτα προσευχόμενοι.

Μεταξύ άλλων, έλεγαν: «Ευλογούμε, Κύριε, εσένα, το βασιλιά της δόξας. Διότι συ είσαι η αληθινή ζωή, που θυσιάστηκες για μας τους αμαρτωλούς, ο Υιός του αληθινού Θεού. Ένωσέ μας, Κύριε, ώστε όλοι μαζί με μια ψυχή να σε ομολογήσουμε και όλοι μαζί να πεθάνουμε». Το πρωί ο Λυσίας, αφού τους έβγαλε από τη φυλακή, τους ρώτησε αν μετάνιωσαν και επανήλθαν στους θεούς του κράτους.

Οι Άγιοι με ένα στόμα απάντησαν: «χριστιανοὶ ἐσμέν». Είμαστε χριστιανοί. Με μανία τότε ο Λυσίας διέταξε και τους έκοψαν χέρια και πόδια, και έπειτα τους έριξαν στη φωτιά. Έτσι, όλοι μαζί αξιώθηκαν να πάρουν το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Στρατὸς θεοσύλεκτος, παρεμβολὴ ἱερά, νομίμως ἀθλήσαντες ὑπὲρ τῆς δόξης Χριστοῦ, ἐν Πνεύματι ὤφθητε, Μάρτυρες τοῦ Κυρίου, Τεσσαράκοντα πέντε, λύσαντες δι’ ἀγώνων, τὴν πολύθεον πλάνην διὸ ἠμῶν τοὺς ἀγῶνας, πάντες δοξάζομεν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οἱ Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Οσία Αμαλία

Η Οσία Αμαλία (στη φλαμανδική γλώσσα Αμαλβέργη), έζησε κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα στο τότε ορθόδοξο Βέλγιο, στην επαρχία της Βραβάνδης, της οποίας πρωτεύουσα σήμερα είναι οι Βρυξέλλες. Ήταν αδελφή (ή σύμφωνα με άλλους ανεψιά) του Αγίου Πιπίνου Δούκα της Βραβάνδης, κόμη του Λάντεν και κύριου αυλικού των Φράγκων βασιλέων της δυναστείας των Καρολιδών. Παντρεύτηκε τον κόμη Βιτγέρον και ανεδείχθη μητέρα των αγίων Εμβέρτου επισκόπου Καμπραί, Γουδούλης Οσίας, Ραϊνέλδης οσιομάρτυρος και Φαραΐλδης Οσίας.

Μετά από ενάρετο βίο στον κόσμο, διακρινόμενο για τα έργα της αγάπης και της φιλανθρωπίας, έγινε μοναχή σε μεγάλη ηλικία στη Μονή του Μομπέζ, του τάγματος των Βενεδικτίνων, όπου εκοιμήθη οσιακώς το έτος 690 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον
Αμαλίαν οσίαν δεύτε τιμήσωμεν ότι δόξα ανθρώπων καταφρονήσαντα και τον νυμφίο της Χριστό ακολουθήσασα μοναζουσών καλλονή ανεδείχθης ηρωΐς ασκήσεως και αγώνων, διό μη παύσεις πρευβεύων ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.