Μητροπολίτης Σάμου: «Η Ορθόδοξη πίστη προσδιόριζε ανέκαθεν την ταυτότητα του Γένους»
Εγκύκλιο εξέδωσε ο Μητροπολίτης Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών, κ. Ευσέβιος, στην οποία αναφέρεται στη σημασία της Ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και των ελληνικών γραμμάτων ως παραδόσεων του Γένους, ειδικά σε περιόδους δουλείας, με αφορμή την 112η Επέτειο Ένωσης της Σάμου με την Ελλάδα.
Στην εγκύκλιό του, τονίζει τις σύγχρονες προκλήσεις που απειλούν την εθνική και θρησκευτική ταυτότητα, σημειώνοντας ότι η Εκκλησία τοποθετείται με σαφήνεια και ποιμαντική ευθύνη απέναντι στον «εθνικό αποχρωματισμό» και τον «θρησκευτικό αποχαρακτηρισμό». Καλεί το λαό να αντλήσει διδάγματα από τους προγόνους, ώστε να διατηρήσει την εθνική, πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητά του ακέραιη.
«Η σήμερα εορταζόμενη Ένωση της Σάμου με την Ελλάδα υπήρξε στην πραγματικότητα η συνέχεια και η ολοκλήρωση της αδικαίωτης Σαμιακής Επανάστασης του 1821, κι αυτό το είχαν συνειδητοποιήσει οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, και το διακήρυσσαν με τα κείμενα, τους λόγους και τις πράξεις τους. Και είχε τα βασικά χαρακτηριστικά της Επανάστασης: ενότητα του λαού και των Αρχόντων του, πνευματική στήριξη, σκέπη και ευλογία από την Εκκλησία, αλλά και τους Επισκόπους της, ενεργούς πρωταγωνιστές των γεγονότων», ανέφερε.
«Ας μην ξεχνούμε ότι οι παραδόσεις του Γένους, σε όλες τις περιπτώσεις και τις εποχές της δουλείας, όταν η Εκκλησία εθναρχούσε, υπήρξαν η Ορθόδοξη χριστιανική πίστη και τα Ελληνικά γράμματα. Οι παράγοντες αυτοί προσδιόριζαν ανέκαθεν την ταυτότητα του Γένους, τη συνοχή του οποίου διαφύλαττε η συλλογική ενοριακή και κοινοτική ζωή, στους κόλπους της Εκκλησίας», τόνισε.
Τέλος, κατέληξε: «Πορευόμενοι με αυτόν τον τρόπο, θα έχουμε τιμήσει τη μνήμη τους επάξια, και θα μπορούμε να περηφανευόμαστε ότι είμαστε άξιοι απόγονοί τους. Μόνον έτσι ο αγώνας τους θα δικαιωθεί διαχρονικά και οι ψυχές τους θα αναπαυθούν εν ειρήνη, στην αγκαλιά του Θεού. Τότε και μόνο τότε ο σημερινός εορτασμός της Ενώσεως της Σάμου με την Ελλάδα, θα έχει επιτύχει τον ουσιαστικό σκοπό του και θα αποτελεί την αρμόζουσα τιμή στους ήρωες προγόνους μας, που το επιδίωξαν και την επέτυχαν με αίμα και θυσίες.»
Διαβάστε την Εγκύκλιο:
Κάθε φορά που πανηγυρικώς εορτάζουμε την επέτειο της Ενώσεως της Σάμου με την Ελλάδα, κάθε φορά που η μνήμη μας διατρέχει τα ιστορικά εκείνα γεγονότα και που μακαρίζουμε τους πρωταγωνιστές τους, τον πολιτικό αρχηγό της Σάμου Θεμιστοκλή Σοφούλη, τον Μητροπολίτη Σάμου και Ικαρίας Κωνσταντίνο Βοντζαλίδη και τους ήρωες που αγωνίστηκαν και έδωσαν τη ζωή τους για την επίτευξη του ιερού κοινού σκοπού της Ενώσεως του νησιού μας με την Μητέρα Πατρίδα, πρέπει να έχουμε κατά νού ότι η Ένωση υπήρξε ο κρίκος μιάς χρυσής αλυσίδας ηρωισμών, αυταπάρνησης, εθελοθυσίας και ανδρείας.
Η σήμερα εορταζόμενη Ένωση της Σάμου με την Ελλάδα υπήρξε στην πραγματικότητα η συνέχεια και η ολοκλήρωση της αδικαίωτης Σαμιακής Επανάστασης του 1821, κι αυτό το είχαν συνειδητοποιήσει οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, και το διακήρυσσαν με τα κείμενα, τους λόγους και τις πράξεις τους. Και είχε τα βασικά χαρακτηριστικά της Επανάστασης: ενότητα του λαού και των Αρχόντων του, πνευματική στήριξη, σκέπη και ευλογία από την Εκκλησία, αλλά και τους Επισκόπους της, ενεργούς πρωταγωνιστές των γεγονότων.
Τόσο ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος, το 1821, όσο και ο Μητροπολίτης Κωνσταντίνος, το 1912, δεν περιορίστηκαν στο να παρακολουθούν η να ευλογούν μόνο τα γεγονότα, αλλά υπήρξαν από τους πρωταγωνιστές τους. Κι αυτό έδωσε στο λαό το μήνυμα της ουσιαστικής συστράτευσης και της ενότητας, το οποίο πάντοτε η Εκκλησία μας αποσκοπεί να διδάξει στο ποίμνιό της.
Ας μην ξεχνούμε ότι οι παραδόσεις του Γένους, σε όλες τις περιπτώσεις και τις εποχές της δουλείας, όταν η Εκκλησία εθναρχούσε, υπήρξαν η Ορθόδοξη χριστιανική πίστη και τα Ελληνικά γράμματα. Οι παράγοντες αυτοί προσδιόριζαν ανέκαθεν την ταυτότητα του Γένους, τη συνοχή του οποίου διαφύλαττε η συλλογική ενοριακή και κοινοτική ζωή, στους κόλπους της Εκκλησίας. Και βέβαια, η παιδεία, διά της οποίας λειτουργούσε η παράδοση των Ελληνικών γραμμάτων, που υπήρξε το αντικείμενο συνεχούς μέριμνας της Εκκλησίας, πάνω στο οποίο θεμελιώθηκε και το όραμα ελευθερίας των Σαμίων, που κατέληξε στην επιτυχή έκβαση της Ενώσεως της Σάμου με την Ελλάδα, το Νοέμβριο του 1912.
Έτσι μπόρεσε η μικρή, αλλά ενωμένη και αποφασισμένη Σάμος, να αντισταθεί, να διεκδικήσει, να επιτύχει. Έτσι διασφαλίστηκε, το Νοέμβριο του 1912, και η Ελληνική ταυτότητα του νησιού μας, καθώς οι σαρωτικές ιστορικές εξελίξεις που ακολούθησαν, με την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, μόλις δέκα χρόνια μετά, έδειξαν ότι αν η Ένωση δεν είχε γίνει, η Σάμος σήμερα ούτε ελεύθερη θα ήταν, ούτε Ελληνική, καθώς πιθανότατα θα είχε ακολουθήσει την τραγική μοίρα άλλων ελληνικών νησιών που δεν εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος, όπως η Ίμβρος, η Τένεδος και η μαρτυρική μεγαλόνησος Κύπρος.
Αυτή είναι η ουσιαστική σημασία της Ενώσεως του νησιού μας με την Μητέρα Πατρίδα, και βασικοί για την επίτευξή της υπήρξαν οι παράγοντες που προαναφέρθηκαν. Συνθήκες που και σήμερα, στις οριακές συνθήκες της ολοένα μεταβαλλόμενης εποχής μας, είναι απαραίτητες, ώστε να αποφευχθεί μια άλλη αλλοτρίωση, που είναι ίσως πιο επικίνδυνη, ακριβώς επειδή είναι σταδιακή, ειρηνική και κάποτε αδιόρατη. Πρόκειται για την αλλοτρίωση που φέρνουν η αλόγιστη χρήση των αναγκαίων, στη λογική τους διαχείριση, τεχνολογικών επιτευγμάτων, η ξενολατρία και η προιούσα ουδετεροπατρία.
Έχουμε μπροστά μας μια διαδικασία σε εξέλιξη, απέναντι στην οποία η Εκκλησία μας έχει τοποθετηθεί με καθαρό λόγο και ποιμαντική ευθύνη. Μια πορεία που οδηγεί στον εθνικό αποχρωματισμό και στον θρησκευτικό αποχαρακτηρισμό, και η οποία αν δεν ανακοπεί θα οδηγήσει στα πιο οδυνηρά και καταστρεπτικά αποτελέσματα της νεώτερης και σύγχρονης ιστορίας μας.
Αγαπητοί μου,
Το μήνυμα της σημερινής εορτής είναι να πάρουμε διδάγματα από το παράδειγμα των προγόνων μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες αυτές Σειρήνες, κρατώντας αλώβητη την παράδοση των προγόνων μας, την εθνική και πολιτιστική ταυτότητά μας, την ιδιοπροσωπία μας, την περηφάνεια, την αξιοπρέπεια, τον πατριωτισμό και την ελληνορθόδοξη συνείδησή μας. Οι αγωνιστές του 1912, των οποίων τη μνήμη σήμερα τιμούμε, γι’ αυτά αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν. Και η καλύτερη απόδοση τιμής στην ιερή μνήμη τους είναι βέβαια η μίμηση του παραδείγματός τους και η εγκόλπωση και προάσπιση των αρχών που αποτέλεσαν την προμετωπίδα αλλά και την κορωνίδα του αγώνα τους.
Πορευόμενοι με αυτόν τον τρόπο, θα έχουμε τιμήσει τη μνήμη τους επάξια, και θα μπορούμε να περηφανευόμαστε ότι είμαστε άξιοι απόγονοί τους. Μόνον έτσι ο αγώνας τους θα δικαιωθεί διαχρονικά και οι ψυχές τους θα αναπαυθούν εν ειρήνη, στην αγκαλιά του Θεού. Τότε και μόνο τότε ο σημερινός εορτασμός της Ενώσεως της Σάμου με την Ελλάδα, θα έχει επιτύχει τον ουσιαστικό σκοπό του και θα αποτελεί την αρμόζουσα τιμή στους ήρωες προγόνους μας, που το επιδίωξαν και την επέτυχαν με αίμα και θυσίες.