Οι εξηγήσεις της Ρωσίας για την μη συμμετοχή της στην Πανορθόδοξο

Οι λόγοι που εμπεριέχονται στο κείμενο κρύβουν όλη την αλήθεια για τις αποφάσεις τους την ώρα που οι υπόλοιπες εκκλησίες αναμένουν μέχρι την τελευταία στιγμή ότι η Ρωσική εκκλησία μπορεί να αλλάξει γνώμη.

«Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας επί δεκαετίες μετείχε και εξακολουθεί να μετέχει ενεργώς στην προπαρασκευή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας» αναφέρει η επίσημη δήλωσή τους.

Η αρχή της Πανορθοδόξου ομοφωνίας παραμένει αδιασάλευτο θεμέλιο της προσυνοδικής διαδικασίας, αρχής γενομένης από τη Διάσκεψη της Ρόδου το έτος 1961, η οποία, κατόπιν πρωτοβουλίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Η Σύναξη επίσης ,των Ορθοδόξων Προκαθημένων το έτος 2014 επιβεβαίωσε ότι οι αποφάσεις πρέπει να παίρνονται ομόφωνα.

Η ίδια αρχή μάλιστα κατοχυρώθηκε στον Κανονισμό Οργανώσεως και Λειτουργίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τον οποίο εκπόνησε η από 21 έως 28 Ιανουαρίου 2016 στο Σαμπεζύ Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Ο Κανονισμός αυτός μάλιστα μεταξύ άλλων προβλέπει ότι η Σύνοδος συγκαλείται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη παρουσία όμως όλων των αναγνωρισμένων κατά τόπους εκκλησιών.

Η πλειοψηφία των Προκαθημένων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησών στην ίδια Σύναξη ενέκρινε την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου από 18 έως 27 Ιουνίου 2016 στην Κρήτη. Όμως η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Αντιοχείας δεν υπέγραψε ούτε την απόφαση αυτή, ούτε τον Κανονισμό της Συνόδου. Δεν υπέγραψε ούτε και το σχέδιο του συνοδικού κειμένου «Το μυστήριο του Γάμου και τα κωλύματα αυτού». Το κείμενο αυτό μάλιστα δεν το υπέγραψε ούτε η αντιπροσωπεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Γεωργίας. Οι δύο εκκλησίες επικαλέσθηκαν σοβαρούς λόγους για την τεκμηρίωση των αποφάσεων.

Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ρωσίας για την πρόοδο της σύγκλησης της Συνόδου έκρινε εφικτό να υπογράψει τα κείμενα αυτά , κατά την διάρκεια της Σύναξη και κατά την αλληλογραφία με τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο. Είχε εκφράσει μάλιστα την πεποίθηση όπως υποστηρίζει το κείμενο ότι κατά τον υπόλοιπο χρόνο μέχρι τη Σύνοδο, θα καταβληθούν προσπάθειες για να εξασφαλίσουν τη σύφωνη γνώμη όλων των Ορθοδόξων στα κείμενα τα οποία δεν έχουν υπογραφεί από μια ή δύο κατά τόπους Εκκλησίες. Αν γινόταν αυτό εξηγεί το κείμενο, θα ήταν δυνατή η σύκληση της Συνόδου.

Η ανακοίνωση μάλιστα που εξέδωσε η Ρωσική εκκλησία τονίζει ότι για λόγους ανεξάρτητους της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας δεν εξασφαλίσθηκε η περαιτέρω συζήτηση που κατά την γνώμη τους ήταν αναγκαία.

Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας που είχε συνέλθει από 2 έως 3 Φεβρουαρίου 2016, ενέκρινε τη θέση της αντιπροσωπείας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Σαμπεζύ και στα λοιπά προσυνοδικά όργανα, εκφράζοντας ικανοποίηση διά την ενσωμάτωση στα σχέδια κειμένων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου των απαραιτήτων τροπολογιών και συμπληρώσεων και προκαταρκτικώς τις είχε εγκρίνει.

Επίσης σύμφωνα με τα όσα ανακοινώνουν ανέθεσε στην Διαρκή Ιερά Σύνοδο τον ορισμό της αντιπροσωπείας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας για την επίσημη συμμετοχή στην Πανορθόδοξο Σύνοδο, κάτι το οποίο και εφήρμοσε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος τον Απρίλιο 2016.

Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας μάλιστα όπως ανακοίνωσε κάλεσε όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες της Ρωσίας να προσεύχονται για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο.

Με την ελπίδα ότι θα εξασφαλισθεί η σύμφωνη γνώμη όλων των Ορθοδόξων, (γιατί χωρίς αυτή κωλύεται η σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου), η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ρωσίας όρισε τους εκπροσώπους της και κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια, μέσω προσωπικών επαφών και αλληλογραφίας, για να συμμετάσχει ενεργώς στην προπαρασκευαστική διαδικασία. Μάλιστα είχαν εκπονήσει και μελέτη πάνω σε κριτικές και παρατηρήσεις ιεραρχών που είχαν αποσταλεί μέχρι και την Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη.

Στις 3 Ιουνίου 2016 η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ενέκρινε τις τροπολογίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στα σχέδια κειμένων της Πανορθοδόξου Συνόδου «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» και «Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ».

Στην ίδια συνεδρία η Ιερά Σύνοδος υπογράμμισε ότι ουσιαστικές τροπολογίες στα σχέδια των συνοδικών κειμένων, συμφωνούν με τις προτάσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες Γεωργίας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Ελλάδος καθώς και με την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους. Τονίζουν μάλιστα στο κείμενό τους ότι ,οι τροπολογίες χρήζουν αξιολόγησης για να υπάρξει σύμπνοια.

Μετά την απόφαση της Εκκλησίας της Βουλγαρίας να μην συμμετάσχει στην Σύνοδο η Εκκλησία της Ρωσίας σημείωσε ότι η αποχή έστω και μίας εκ των κοινώς ανεγνωρισμένων αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών από τη Σύνοδο «αποτελεί απόλυτο κώλυμα διά τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου».

Το Πατριαρχείο της Ρωσίας με το κείμενο αυτό κάνει ξεκάθαρο ότι η αβέβαιη συμμετοχή του Πατριαρχείου Αντιοχείας στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο και οι διαφωνίες των εκκλησιών για το κείμενο που αφορά το μυστήριο του Γάμου και τα κωλύματα αυτού, τους ανάγκασαν να ζητήσουν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη να αναβάλει τις Πανορθόδοξες ενέργειες και να συγκαλέσει έκτακτη Πανορθόδοξη, Προσυνοδική Διάσκεψη προς αντιμετώπιση της εκτάκτου καταστάσεως.

Με απόφαση της Ιεράς Συνόδου η συγκεκριμένη πρόταση αμέσως κοινοποιήθηκε προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο και όλους τους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Στην απάντησή του (Γράμμα υπ’αριθμ. Πρωτ. 676 και ημερομ. 9η Ιουνίου 2016 ) ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρει ότι δεν εγκρίθηκε έκτακτη Προσυνοδική διάσκεψη.

Όπως αναφέρει το κείμενο : "υπό της Αγίας και Ιεράς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως «νέα ἔκτακτος Προσυνοδική Πανορθόδοξος Διάσκεψις δέν ἐκρίθη δυνατή ἅτε μή ὑπάρχοντος θεσμικοῦ πλαισίου διὰ τήν σύκλησιν αὐτῆς καὶ μάλιστα ἐλάχιστας ἡμέρας πρὸ τῆς...ἐνάρξεως τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μάλιστα στην ίδια απάντηση αναφέρει ότι η αναβολή της Συνόδου θα εκθέσει το κύρος της Ορθοδοξίας: «Ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὰς ἐπιφυλάξεις ἀδελφῶν τινων Ἐκκλησιῶν καὶ τὸ ἀβέβαιον τῆς συμμετοχῆς αὐτῶν εἰς τὴν Σύνοδον......θέλουσιν εὐοδωθῇ αἱ καταβαλλόμεναι προσπάθειαι ὅπως ἀρθῶσι τὰ παρεμβαλλόμενα ἐμπόδια καὶ συμμετάσχωσιν ἅπασαι αἱ Ἐκκλησίαι εἰς τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον, ἡ ἀναβολὴ ἤ ματαίωσις τῆς ὁποίας τὴν δωδεκάτην ὥραν, μετὰ προετοιμασίαν δεκαετιῶν ὁλοκλήρων, ἤθελεν ἐκθέσει διεκκλησιαστικῶς καὶ διεθνῶς τὴν Ὀρθόδοξον ἡμῶν Ἐκκλησίν καὶ τρώσει ἀνεπανορθώτως τὸ κῦρος αύτῆς».

Η Ρωσική εκκλησία από την άλλη πλευρά στο κείμενό της αναφέρει ότι η ημερομηνία συγκλήσεως της Συνόδου αν και χαρακτηρίζεται ως αποφασισμένη Πανορθοδόξως, εν τούτοις, η εκκλησία της Αντιοχείας δεν την υπέγραψε και μάλιστα ανακοίνωσε ότι δεν θα παραβρεθεί από την αρχή.

Το κείμενο αναφέρεται και στην απόφαση του πατριαρχείου Σερβίας ότι δυσκολευόταν να πάρει μέρος στην Σύνοδο αυτή αλλά στις αποφάσεις της Γεωργίας και της Βουλγαρίας να αναβληθεί η Σύνοδος.

Προφανώς συνεχίζει στην ανακοίνωσή της η Ρωσία, δεν εφαρμόζεται ο απαραίτητος όρος δια την σύγκλησιν της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ο οποίος θέλει ομοφωνία.

«Συμφρονούντων καί τῶν Μακαριωτάτων Προκαθημένων πασῶν τῶν ὑπό πάντων ἀνεγνωρισμένων κατά τόπους αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν» (Κανονισμός Οργανώσεως και Λειτουργίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αρθ. 1).

Η μόνη εφικτή λύση σε αυτή την περίπτωση είναι η συνέχιση της προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου με την εξασφάλιση της ομοφώνου γνώμης όλων των Ορθοδόξων περί της συγκλήσεως αυτής σε μία άλλη χρονική στιγμή.

Κλείνοντας η Ρωσική εκκλησία αποφάσισε και ανακοίνωσε τα εξής:

1) Να υποστηρίξει τις προτάσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών Αντιοχείας, Γεωργίας, Σερβίας και Βουλγαρίας περί αναβολής της Πανορθοδόξου Συνόδου και συγκλήσεως αυτής τη χρονική στιγμή και την εξασφάλιση της συμφώνου γνώμης των Προκαθημένων των όλων κοινώς ανεγνωρισμένων κατά τόπους αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.

2)Η σχετική πρόταση να αποσταλεί αμέσως προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο και προς όλους τους Προκαθημένου των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.

3)Σε περίπτωση κατά την οποία η Αγιωτάτη Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως ούτε και αυτή την πρόταση θα δεχθεί, η εκκλησία της Ρωσίας δεν θα συμμετάσχει.

4) Να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες προς ενίσχυση της πανορθοδόξου συνεργασίας για την μελλοντική της προετοιμασία.

5) Να μελετηθούν οι προτάσεις για λύσεως των προβληματικών θεμάτων, διευθετήσεως των υφισταμένων διαφωνιών, επεξεργασίας των απαραιτήτων.

6)Να συνέλθει Σύνοδος όπου θα μετάσχουν όλες οι Αρχιερείς των Αγίων του Θεού Εκκλησιών απεριορίστως, επειδή αυτό, θα προσδώσει μεγαλύτερο κύρος πανορθοδόξως στις λαμβανόμενες συνοδικές αποφάσεις.