Αρχιεπίσκοπος Αμερικής: Χειρόγραφο του 9ου αιώνα θα επαναφέρει στην Μητρόπολη Δράμας
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος, θα παραλάβει στις 15 Νοεμβρίου στο Σικάγο κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής, ένα σπάνιο χειρόγραφο του κειμένου της Καινής Διαθήκης του 9ου αιώνος, το οποίο επιστρέφεται οικειοθελώς από την εν Σικάγω Λουθηρανική Θεολογική Σχολή στην Ορθόδοξη Εκκλησία και συγκεκριμένα στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας.
«Σήμερα, στο πνεύμα της επερχόμενης εορτής της Ημέρας των Ευχαριστιών, εκφράζουμε ευγνωμοσύνη προς τους Λουθηρανούς αδελφούς μας για τη γενναιόδωρη και ευγενική τους χειρονομία», είπε ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος. «Πριν από έναν περίπου αιώνα, η Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης λεηλατήθηκε και από την βιβλιοθήκη της εκλάπησαν πολλά χειρόγραφα μεταξύ των οποίων και ένα χειρόγραφο κείμενο της Καινής Διαθήκης του 9ου αιώνος, γνωστό ως Κώδικας 1424, αναπόσπαστο μέρος των θησαυρών της Ορθοδοξίας μας. Ευελπιστούμε ότι και άλλες συλλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες κατέχουν επίσης χειρόγραφα που προέρχονται από το Μοναστήρι της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης θα ακολουθήσουν το καλό παράδειγμα της Λουθηρανικής Θεολογικής Σχολής του Σικάγο και θα επιστρέψουν εθελοντικά τα χειρόγραφα και τα κειμήλια στους νόμιμους κατόχους τους. Η ευγνωμοσύνη μας προς την εν Σικάγω Λουθηρανική Θεολογική Σχολή είναι πράγματι πολύ μεγάλη για την προσήλωσή τους προς το πνεύμα και την ηθική του ίδιου του χειρογράφου, δηλαδή του Ευαγγελίου».
Ο Πρόεδρος της Λουθηρανικής Θεολογικής Σχολής του Σικάγο, James Nieman δήλωσε: «Για σχεδόν έναν αιώνα, είχαμε την ευλογία της φροντίδος αυτού του αξιολόγου χειρογράφου, και σήμερα αισθανόμεθα ευλογημένοι και πάλι για την ευκαιρία να το επιστρέψουμε στους Ελληνορθοδόξους φίλους μας και δι’ αυτού του τρόπου να ενισχύσουμε τους κοινούς εν Χριστώ δεσμούς μας», όπως διαβάζουμε στο vimaorthodoxias.gr.
Στα τέλη Νοεμβρίου, ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, καθώς και ο Πρόεδρος της Λουθηρανικής Θεολογικής Σχολής κ. James Nieman θα βρεθούν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την Θρονική Εορτή του Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου (30 Νοεμβρίου) και στη συνέχεια θα ταξιδέψουν στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις επιστροφής, παραδόσεως και παραλαβής του χειρογράφου του Κώδικα 1424 στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας.
Το χειρόγραφο, γνωστό στους βιβλικούς μελετητές ως Κώδικας 1424, είναι ένα από τα πολλά κειμήλια χειρόγραφα που είχαν κλαπεί το 1917 από τη Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης, στο όρος Παγγαίο κοντά στην Δράμα, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το χειρόγραφο βρέθηκε στα χέρια Ευρωπαίου εμπόρου βιβλίων και το 1920 αγοράστηκε από τον Αμερικανό Levi Franklin Gruber, ο οποίος αργότερα έγινε πρόεδρος του Λουθηρανικού Θεολογικού Εκπαιδευτηρίου στο Σικάγο, το οποίο υπήρξε προκάτοχο σχήμα της σημερινής εν Σικάγω Λουθηρανικής Θεολογικής Σχολής. Ο Gruber κληροδότησε τον χειρόγραφο κώδικα στην χήρα του και η Σχολή αργότερα κληρονόμησε ολόκληρη τη συλλογή σπανίων βιβλίων του από αυτήν.
Νωρίτερα εφέτος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αμέσως αλλά και εμμέσως διά των εκπροσώπων του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ζήτησε την επιστροφή του χειρογράφου, αίτημα στο οποίο η Λουθηρανική Θεολογική Σχολή προθύμως και οικειοθελώς ανταποκρίθηκε θετικά.
Τα Ελληνικά χειρόγραφα που περιέχουν το σύνολο των βιβλίων της Καινής Διαθήκης είναι σπάνια. Σύμφωνα με τον βιβλικό μελετητή Kurt Aland, υπάρχουν μόνο 60 τέτοια χειρόγραφα σε διάφορες συλλογές ανά τον κόσμο. Ο Κώδικας 1424, γραμμένος τον 9ο αιώνα μ.Χ., είναι το αρχαιότερο στον κόσμο πλήρες χειρόγραφο μικρού σχήματος, της Καινής Διαθήκης και είναι γραμμένο με καλλιγραφικό τρόπο.
Επιπλέον, η σειρά των βιβλίων της Καινής Διαθήκης είναι ασυνήθιστη. Για παράδειγμα, το βιβλίο της Αποκαλύψεως, που σήμερα βρίσκεται στο τέλος της Καινής Διαθήκης, στον Κώδικα 1424 προηγείται των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. Το χειρόγραφο αντεγράφη από έναν μοναχό ονόματι Σάββα, και τρεις αιώνες αργότερα άλλοι μοναχοί, προσέθεσαν ως σχόλια στο περιθώριο των σελίδων, αποσπάσματα από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τον Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης, και άλλους.
Το Κέντρο Μελέτης Χειρογράφων της Καινής Διαθήκης έχει φωτογραφήσει το πλήρες χειρόγραφο και έχει δημοσιοποιήσει τις φωτογραφίες στο σύνδεσμο www.csntm.org/manuscript/View/GA_1424?filter=1
Ο Ralph W. Klein, έφορος της σπάνιας συλλογής βιβλίων της Λουθηρανικής Θεολογικής Σχολής του Σικάγο, είπε: «Χειρόγραφα όπως ο Κώδικας 1424 επιτρέπουν στους μελετητές της Καινής Διαθήκης να συνθέσουν ένα οριστικό κείμενο της Καινής Διαθήκης, δεδομένου ότι κανένα από τα πρωτότυπα κείμενα δεν διασώζεται και τα αρχαία χειρόγραφα περιέχουν χιλιάδες παραλλαγές. Είμαστε υπόχρεοι στους εν πίστη προγόνους μας οι οποίοι επέδειξαν τέτοια μέριμνα ώστε οι Ιερές Γραφές να διασωθούν για τις επόμενες γενεές. Ο Κώδικας 1424 αντιπροσωπεύει την Βυζαντινή οικογένεια χειρογράφων η οποία απετέλεσε τη βάση του Textus Receptus, του 16ου αιώνα, στην ελληνική έκδοση του οποίου βασίστηκαν οι μετέπειτα μεταφραστές της Καινής Διαθήκης σε στην Αγγλική στην βασική μετάφραση γνωστή ως King James Version».
