Τι είναι η αποδεκάτωση του έτους και τι σχέση έχει με την νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής;
Στην Π. Διαθήκη είχε ορίσει ο Θεός να προσφέρουν στο Ναό Του το ένα δέκατο από όλα τα εισοδήματά τους. Έτσι οι Ισραηλίτες ελάμβαναν από το Θεό την ευλογία Του, η οποία τους βοηθούσε να έχουν κάθε προκοπή, να είναι ευτυχισμένοι και να ζουν πολλά χρόνια. Στην εποχή της Χάριτος οι ιεροί Πατέρες σκέφτηκαν αντί οι πιστοί να αφιερώσουν στον Κύριο υλικά πράγματα, να αφιερώσουν πιο πολύ τους εαυτούς των στην υπηρεσία Του κατά το ένα δέκατο του χρόνου της ζωής τους, ώστε στο διάστημα αυτό να ζουν με πιο έντονο πνευματικό τρόπο, να νηστεύουν, να προσεύχονται, να θρηνούν για τις αμαρτίες τους, να μετανοούν και να ζητούν το έλεος του Κυρίου, για να αξιωθούν στο τέλος μαζί με την Ανάσταση του Κυρίου, να αναστηθούν και αυτοί στη νέα ζωή και να κληρονομήσουν την αιωνιότητα.
Το ένα δέκατο του χρόνου είναι περίπου 36 ημέρες, όσες δηλαδή, είναι οι ημέρες της Τεσσαρακοστής. Οι εφτά Εβδομάδες έχουν 49 ημέρες. Επειδή τα Σάββατα και οι Κυριακές, που είναι 14 ημέρες, δεν νηστεύονται, γι' αυτό αφαιρούνται και μένουν 35 ημέρες. Σ' αυτές, όμως, προσθέτουν το Μ. Σάββατο, που νηστεύεται και έτσι οι νηστήσιμες ημέρες της Τεσσαρακοστής γίνονται 36, που είναι το ένα δέκατο του έτους.
Κατά το διάστημα αυτό οι πιστοί αφιερώνουν πιο πολύ τη ζωή τους στον Κύριο, αφού Εκείνον σκέφτονται, όταν προσεύχονται, όταν νηστεύουν, όταν με δάκρυα τον παρακαλούν να τους ελεήσει και να συγχωρήσει τις αμαρτίες τους, για να αναστηθούν στη νέα ζωή, ώστε να κληρονομήσουν την αιωνιότητα. (επισκόπου Βελεστίνου Δαμασκηνού)
Στην Α' Οικουμενική Σύνοδο οι Άγιοι Πατέρες θέσπισαν την 40ήμερη αυτή νηστεία, κατά μίμηση της 40ήμερης νηστείας του Κυρίου στην έρημο, ώστε προετοιμασμένοι με προσευχές και ελεημοσύνες, με νηστείες και αγρυπνίες, με δάκρυα και εξομολόγηση και καθαρή συνείδηση, να εορτάσουμε τις άγιες ήμερες των Παθών και της Αναστάσεως του Κυρίου μας. Οι Πατέρες την συνδυάζουν, τέλος, με την ελεημοσύνη. Είναι, λένε, «ο αποδεκατισμός του έτους». Καθώς οι ημέρες της αυστηρής νηστείας είναι τριανταέξι και μισή ημέρα, το διάστημα αυτό είναι το ένα δέκατο της χρονιάς. Η λιτή δίαιτα του πιστού αυτό το διάστημα, τον βοηθάει να αποφύγει περιττά έξοδα και να τα διαθέσει στους εμπερίστατους αδελφούς.
Από το συναξάριο της Κυριακής της Τυρινής:
«Πρέπει δε να ηξεύρωμεν ότι η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή του όλου χρόνου είναι ωσάν ένας αποδεκατισμός , διότι από την αμέλειά μας δεν προαιρούμεθα , ούτε πάντοτε να νηστεύωμεν ούτε να απέχωμεν από κακάς πράξεις, διά τούτο οι θείοι Απόστολοι και ύστερα από αυτόυς οι Άγιοι Πατέρες παρέδωκαν εις ημάς αυτήν την Αγίαν Τεσσαρακοστήν ωσάν ένα θέρος ψυχών , διά να εξαλείψωμεν , διά μετανοίας και συντριβής , όσα κακά επράξαμεν όλον τον χρόνον , και διά τούτο , επειδή με τέτοιον σκοπόν και τέλος μάς την επαράδωκαν οι θείοι Απόστολοι , πρέπει και να την φυλάττωμεν ακριβέστερον από κάθε άλλην νηστείαν. Επειδή και τας άλλας τρείς , ήγουν των Αγίων Αποστόλων , την της Θεοτόκου , και του Σαρανταημέρου , η Εκκλησία μάς τάς παραδίδει , κα ιχρέος έχομεν να τάς φυλάττωμεν. Όμως αυτή είναι πολύ τιμιωτέρα και θειοτέρα , πρώτον , διατί ο Χριστός , ο αρχηγός της ημετέρας σωτηρίας , υπέρ ημών ενήστευσεν αυτήν και τον πειράζοντα νικήσας εδοξάσθη. Δεύτερον , και διά τα Άγια Πάθη , τα οποία εις το τέλος λαμπρώς και θειοπρεπώς εορτάζομεν. Αλλά και ο Μωϋσής τεσσαράκοντα ημερονύκτια νηστεύσας τον νόμον έλαβε. Και ο προφήτης Ηλίας άλλας τόσας νηστεύσας , εν τώ όρει τω Χωρήβ, ιδείν ηξιώθη τον Θεόν, ως ανθρώπω δυνατόν. Καί ο Δανιήλ ωσαύτως και άλλοι πάμπολλοι, όσοι παρά τω Θεώ εφάνησαν δόκιμοι , δια νηστείας αυτώ ευηρέστησαν».