Το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννου του Ερημίτου στον Κίσαμο
Το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη βρίσκεται κοντά στη σημερινή Μαραθοκεφάλα της κοινότητας Σπηλιάς Κολυμβαρίου, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα από την αρκουδοσπηλιά και λίγο ψηλότερα από την κοίτη του φαραγγιού.
Είναι και αυτό παλαιά κοίτη ποταμού με συνολικό μήκος περίπου 135 μέτρα σε μορφή οριζόντιας γαλαρίας. Έχει πλούσιο διάκοσμο σε πολλά σημεία με μεγάλους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Ο περιηγητής Φελίξ-Βικτόρ Ρολέν (Felix Victor Raulin) αναφέρει ότι το σπήλαιο του Άι-Γιάννη έχει χωρητικότητα 4.000 ατόμων. Ίσως αυτή η εικόνα να μάγεψε και τον όσιο όταν αποχωρίστηκε από τους άλλους 98 Θεοφόρους πατέρες που έμειναν στον Αζωγυρέ (160ς αιώνας), πέρασε από δω κι έμεινε στο σπήλαιο 3 χρόνια.
Το εκκλησάκι του Αγίου είναι χτισμένο στα δεξιά της εισόδου κι εορτάζει στις 7 του Οκτωβρίου.Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης που είναι μάλλον και ο ιδρυτής της Μονής Καθολικού, της παλιότερης ίσως μονής της Κρήτης (6ος - 7ος αιώνας μX), ασκήτευε στην περιοχή ζώντας γυμνός και περιφερόμενος σαν το αγρίμι μέσα στα βράχια.
Προσευχήθηκε, χτύπησε με το ραβδί του τον βράχο κι από τότε αναβλύζει νερό. Ένας κυνηγός τον χτύπησε κατά λάθος, περνώντας τον για κάποιο ζώο, και εκείνος λίγο πριν πεθάνει, ζήτησε από τον κυνηγό να τον μεταφέρει μέσα στο σπήλαιο. Έτσι λέγεται πως βρέθηκαν τα οστά του σε εκείνο το σημείο στο βάθος της σπηλιάς.
