Κατέρρευσε Ορθόδοξο μοναστήρι στη Βόρεια Ήπειρο – Συγκλονιστικές φωτογραφίες
Παραδoμένο στη φθορά του χρόνου στις αντίξοες καιρικές συνθήκες και στην «εγκληματική» αδιαφορία του Αλβανικού Κράτους
Της Κάτιας Τσιμπλάκη
Παρά τις προσπάθειες του Αρχιεπισκόπου Τιράνων και Πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιου, να επιστρέψει στην Ορθόδοξη Εκκλησία η περιουσία της προκειμένου να αναστηλωθούν και να αξιοποιηθούν τα μνημεία, η αλβανική κυβέρνηση δείχνει προκλητική αδιαφορία.
Θύμα, εκτός από τα δικαιώματα των Ελλήνων της Βόρειας Ηπείρου που καταπατώνται συστηματικά είναι και τα εκκλησιαστικά μνημεία τα οποία, είτε λεηλατούνται είτε εγκαταλείπονται όταν δεν έχουν να προσφέρουν στους σημερινούς ιδιοκτήτες τους, έσοδα.
Ο κ. Χρήστος Μπίτας είναι ένας 33χρονος νέος που γεννήθηκε χωριό Κάτω Δεσινίτσα, που βρίσκεται κοντά στους Άγιους Σαράντα. Παρακολούθησε μαθήματα μέχρι την Τετάρτη δημοτικού στη γενέτειρά του αλλά έφυγε το 1994 με τους γονείς του για την Ελλάδα όπου αναζήτησαν καλύτερη τύχη. Σήμερα στο χωριό του έχουν απομείνει μόλις 80 κάτοικοι, κυρίως υπερήλικες.
Οι παιδικές του αναμνήσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη Βόρεια Ήπειρο και το μοναστήρι του Γερμανού. Σήμερα ζει στην Τρίπολη αλλά η καρδιά του χτυπά στην Κάτω Δεσινίτσα. Για αυτό και μόλις πριν από λίγες εβδομάδες όταν κατέρρευσε το μοναστήρι ζήτησε από τους ελάχιστους εναπομείναντες κατοίκους να απαθανατίσουν την καταστροφή και να μας στείλει τις φωτογραφίες.
«Όλη η Βόρεια Ήπειρος είναι γεμάτη μοναστήρια. Όσα επέζησαν από το διωγμό του Χότζα που κατήργησε κάθε είδους θρησκευτικής έκφρασης (είτε μουσουλμανική, είτε χριστιανική) παραδόθηκαν στη φθορά του χρόνου. Το συγκεκριμένο μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, παρά το ότι είχε χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας, ως μνημείο πολιτισμού, αφέθηκε στη φθορά του χρόνου. Γλίτωσε στα χρόνια της αθεΐας και έπεσε από την αδιαφορία του κράτους», λέει χαρακτηριστικά στο Newsbomb.gr o κ. Μπίτας.
Μας εξηγεί ότι άλλα μοναστήρια έχουν διασωθεί γιατί λειτουργούν ως πολιτιστικοί χώροι και είναι επισκέψιμα στο κοινό έναντι εισιτηρίου. «Ο αγώνας του αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου για να επιστραφεί η εκκλησιαστική περιουσία είναι τεράστιος αλλά τα χέρια του είναι δεμένα», μας λέει.
Ο κ. Μπίτας λέει στο Newsbomb.gr, ότι μέχρι να βρεθεί λύση και να αποκατασταθούν οι ζημιές, πρέπει να τοποθετεί ένα πρόχειρο σκέπαστρο προκειμένου να διασωθούν οι τοιχογραφίες.
Τι έφταιξε για την κατάρρευση του μοναστηριού
Ο κ. Μπίτας μας λέει ότι καταλυτικό ρόλο έπαιξε η υγρασία και το συσσωρευμένο βάρος της στέγης που ήταν κατασκευασμένο από σχιστόπλακες οι οποίες είναι κατά πολύ βαρύτερες από τα κεραμίδια. Οι πλάκες εμποτίζονταν με νερό και επιβάρυναν την τοιχοποιία. Επίσης ,τα θεμέλια είχαν διαβρωθεί από την υγρασία αλλά και από τις ρίζες ενός δέντρου. Τα πρώτα σοβαρά δείγματα ότι το μοναστήρι επρόκειτο να καταρρεύσει - εάν δεν γίνονταν άμεσα οι εργασίες αποκατάστασής του - φάνηκαν το 2010 μετά από σεισμική δόνηση που έπληξε την ευρύτερη περιοχή.
Η ιστορία του μοναστηριού
Το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, του Γερμανού όπως το λένε οι κάτοικοι, βρίσκεται στην Κάτω Λεσινίτσα στους Άγιους Σαράντα και ουσιαστικά είναι ανασύσταση παλαιότερης μονής. Το αρχικό μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο, από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας. Ονομάζεται Μονή Γερμανού γιατί ανακαινίσθηκε το 17ο αιώνα στα χρόνια του επισκόπου Δρυινουπόλεως Ραφαήλ από τον ηγούμενο Γερμανό.
Στη δυτική πλευρά του κυρίως ναού υπήρχε προσωπογραφία του 1801 του ιεροδιακόνου Δανιήλ κτήτορα του ναού. Σύμφωνα με επιγραφή που υπήρχε στην κεντρική είσοδό του, θεμελιώθηκε το 1779 και αποπερατώθηκε το1796 – 97. Ο ναός αγιογραφήθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1801.
Στις αρχές του 17ου αιώνα ο νάρθηκας του καθολικού λειτουργούσε ως σχολείο το οποίο χρηματοδοτείτο από τα έσοδα του μοναστηριού και τους τοπικούς εμπόρους. Ανάλογα σχολεία σε μοναστήρια είχε ιδρύσει ο Κοσμάς ο Αιτωλός κατά την περιοδεία του στη Βόρεια Ήπειρο. Το συγκεκριμένο σχολείο το είχε ιδρύσει αρχικά στο νάρθηκα του Αγίου Νικολάου και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη μονή του Αγίου Αθανασίου. Το ελληνοδιδακτήριο της μονής λειτουργούσε μέχρι το 1930.
Επίσης στη μονή λειτουργούσε βιβλιοδετείο, δύο νερόμυλοι και οι μοναχοί είχαν χτίσει 3 γεφύρια για την εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής. Η περιουσία του μοναστηριού ήταν τεράστια καθώς είχε κτήματα ακόμη και στη Ρουμανία.
Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες οι τελευταίοι μοναχοί εγκατέλειψαν το μοναστήρι το 1930. Εκ τότε συντηρούνταν από τον εφημέριο του χωριού.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στη Gallery του Newsbomb.gr