Εκτός ελέγχου ο Ερντογάν στη Μεσόγειο: Τι κερδίζει η Άγκυρα από τις «διαγραφές» των ελληνικών νησιών
Η υπογραφή δύο «μνημονίων κατανόησης» για τον «καθορισμό των θαλάσσιων διαδικασιών» και για τη «συνεργασία σε ασφάλεια και άμυνα», την Τετάρτη (26/11) στην Κωνσταντινούπολη, ανάμεσα σε Λιβύη και Τουρκία, αποτέλεσε ένα σαφές μήνυμα στην Αθήνα όσον αφορά την προσπάθεια της Άγκυρας για δημιουργία τετελεσμένων στην περιοχή και προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, καλώντας τον Τούρκο πρεσβευτή για εξηγήσεις.
Σημειώνεται ότι τα «μνημόνια κατανόησης» Τουρκίας-Λιβύης συνδέονται άμεσα με τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και με τις αποφάσεις για κυρώσεις από την πλευρά της ΕΕ με αιχμή και τις παράνομες ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ. Μνημόνια τα οποία για κάποιους αναλυτές ενδέχεται να μπλέξουν ακόμα περισσότερο το κουβάρι των διενέξεων για την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή.
Τα «μνημόνια κατανόησης» που υπέγραψαν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Φαγέζ Σάραζ συμβάλλουν καθοριστικά στον σχεδιασμό της «Γαλάζιας Πατρίδας», βάσει του οποίου η Τουρκία επιχειρεί να οικειοποιηθεί μέρος του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου υποστηρίζοντας τη θέση ότι τα νησιά δεν δικαιούνται θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σύμφωνα με «ΤΑ ΝΕΑ», εκτός από το δικό του μήνυμα στην Άγκυρα, μέσω των εξηγήσεων που ζήτησε από τον Τούρκο πρεσβευτή, είχε και τηλεφωνική επικοινωνία με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ ελ Σούκρι. Το ΥΠΕΞ επίσης συνέχισε τις επαφές του με τις Βρυξέλλες, με τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην ΕΕ να λαμβάνει οδηγίες να ενημερώσει άμεσα για τις εξελίξεις την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Φεντερίκο Μογκερίνι.
Έχει βάση η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης;
Είναι προφανές, σύμφωνα με το CNN Greece, ότι η Τουρκία δεν περιμένει ότι η συμφωνία θα έχει άμεση πρακτική ισχύ, αφού παρακάμπτει την Κρήτη, την Κύπρο και την Αίγυπτο.
«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης», είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δένδιας. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας καταδίκασε τη συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι: «Τέτοια οριοθέτηση, αν γινόταν, θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, καθώς θα παραγνώριζε τα νόμιμα δικαιώματα άλλων παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, και θα ήταν αντίθετο με την αναγνωρισμένη αρχή της σύμβασης του δικαίου της θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για τα δικαιώματα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα».
Το δε υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι η συμφωνία δεν έχει νομική βάση.
Επομένως, η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης δεν έχει βάση;
Κάθε άλλο. Η Τουρκία με τη συμφωνία έχει τρία οφέλη:
- Προσθέτει ένα ακόμα asset (στοιχείο ενεργητικού) στο καλάθι το οποίο θα χρησιμοποιηθεί όταν έρθει η ώρα του παζαριού με τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κύπρο, το Ισραήλ και την ΕΕ. Η συμφωνία συνιστά ένα διπλωματικό κεκτημένο το οποίο θα γίνει αντικείμενο ανταλλαγής.
- Σε συνδυασμό με τις τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, η συμφωνία ακυρώνει στην πράξη τον ενεργειακό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Έχοντας διασφαλίσει αυτό που επιδίωκε στη Συρία με την την εισβολή, η Άγκυρα τώρα στέλνει σαφές μήνυμα ότι αυτή είναι η ηγεμονική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Σωτήρης Ρούσσος έγραψε σχετικά: «Πρόκειται για μια αλυσίδα κινήσεων της γείτονος (επιστολή με οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας προς ΟΗΕ) στην Ανατ. Μεσόγειο. Με αέρα στα πανιά από την συριακή της εκστρατεία η Άγκυρα θα στραφεί πλέον με αποφασιστικότητα προς την Ανατ. Μεσόγειο. Βασικός σκοπός της Άγκυρας δεν είναι τόσο να περιορίσει την Ελλάδα και την Κύπρο (αυτό θα γίνει εκ του αποτελέσματος), αλλά να καταστήσει σαφές σε όλους (Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΠΑ κτλ) ότι στην Ανατ. Μεσόγειο "δουλειές" χωρίς αυτήν δεν γίνονται. Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς η πολιτική θα ήταν η ίδια».
Προκλήσεις και από τον τουρκικό Τύπο
Την υπογραφή των «μνημονίων κατανόησης» μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης επιχείρησε να αξιοποιήσει επικοινωνιακά η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» παρουσιάζοντας τα μνημόνια ως μια «ιστορική συμφωνία», η οποία θα τερματίσει την ελληνική κατοχή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η συνάντηση, συμφωνα με το ρεπορτάζ, κράτησε περίπου δύο ώρες και 15 λεπτά και βασικό της θέμα ήταν η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Παρόντες στη συνάντηση ήταν ο Τούρκος υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών ΜΙΤ Χακάν Φιντάν.
Το πρωτοσέλιδό της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας σήμερα, Πέμπτη (28/11), , με τίτλο «Στο τραπέζι ο χάρτης της Μεσογείου» γράφει χαρακτηριστικά: «Με τη συμφωνία η προσπάθεια της Ελλάδας να εισβάλλει στη Μεσόγειο θα πέσει στο κενό ενώ Τουρκία και Λιβύη θα αποκτήσουν θαλάσσιες αρμοδιότητες στην περιοχή νότια της Κρήτης και γύρω από την Κύπρο».
«Μετά τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο γίνεται ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης» προσθέτει.
Η επιστολή της Άγκυρας στον ΟΗΕ
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία, με επιστολή την οποία κατέθεσε στις 13 Νοεμβρίου στα Ηνωμένα Έθνη ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον οργανισμό, διεκδικεί δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες ακόμη και δυτικά του ορίου του 28ου μεσημβρινού, αμφισβητώντας ευθέως όχι μόνο την επήρεια του συμπλέγματος του Καστελορίζου αλλά και αυτή των Δωδεκανήσων.
Η Άγκυρα επαναλαμβάνει τις γνωστές θέσεις, σε σχέση με την Ελλάδα, η οποία «φωτογραφίζεται» αλλά δεν αναφέρεται ονομαστικά στο παράρτημα Δ της επιστολής.
Η Τουρκία με εκτενή επιστολή της στον ΟΗΕ, με ημερομηνία 13 Νοεμβρίου 2019, προβάλλει τις πάγιες θέσεις της για το ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ισχυριζόμενη ότι διαθέτει θαλάσσια σύνορα στην Ανατολική Μεσόγειο με την Αίγυπτο, παραβλέποντας τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία δεν αναγνωρίζει.
Στην επιστολή την οποία απέστειλε ο μόνιμος Αντιπρόσωπος της Άγκυρας στον Οργανισμό, Feridun H. Sinirlioglu, γίνεται λόγος για ipso facto και ab initio νομικά και κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που βρίσκονται δυτικά του μεσημβρινού 32 ° 16'18 "E και απορρίπτει τον χάρτη με συντεταγμένες που κατέθεσε η Κυπριακή Κυβέρνηση στις 25 Απριλίου 2019 και τονίζει ότι η οριοθέτηση με το «δυτικό τμήμα της ελληνοκυπριακής Διοίκησης», όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, θα ήταν δυνατή μόνο μετά από μια συνολική πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού.
Η απάντηση της Ελλάδας
«Τα νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους, έχουν πλήρη δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες όπως και τα ηπειρωτικά εδάφη. Η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μεταξύ κρατών με παρακείμενες ή έναντι ακτές (είτε ηπειρωτικές είτε νησιωτικές) θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με βάση τις αρχές της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών και χαρακτήρισε «αβάσιμους», «εσφαλμένους» και «αυθαίρετους» τους τουρκικούς ισχυρισμούς.
«Επίσης, η αναφορά στην εν λόγω επιστολή σε δικαιώματα της Τουρκίας δυτικά του 28ου μεσημβρινού μέχρι σημείου, "οποίο θα καθορισθεί βάσει μελλοντικών συμφωνιών οριοθέτησης στο Αιγαίο καθώς και στην Μεσόγειο, με όλα τα εμπλεκόμενα κράτη", συνιστά ανοικτή παρέμβαση στο δικαίωμα της Ελλάδος να συνομολογεί συμφωνίες οριοθέτησης με τρίτα κράτη», τόνισε το υπουργείο Εξωτερικών.
Και συνέχισε: «Η Ελλάδα απορρίπτει τους παράνομους τουρκικούς ισχυρισμούς και επιφυλάσσεται να απαντήσει καταλλήλως. Κατά συνέπεια, η εν λόγω επιστολή, ως αντιβαίνουσα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, απορρίπτεται στο σύνολό της και δεν παράγει καμία έννομη συνέπεια ως προς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα».
Παράλληλα το υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε την Τουρκία «να αναθεωρήσει επιτέλους τη στάση της και να συμμορφωθεί με τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, προς όφελος της σταθερότητας και της συνεργασίας στην περιοχή».
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr