Το φάντασμα της Συνθήκης των Σεβρών πάνω από την Τουρκία: Γιατί την τρέμει ο Ερντογάν

Γιατί, όμως, επαναφέρουμε την Συνθήκη των Σεβρών; Η αλήθεια είναι πως, είναι επίκαιρη μιας και ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν πολλάκις την θέτει στον δημόσιο διάλογο σε μία προσπάθεια, παραλληλίζοντας το 1920 με το 2020 να συσπειρώσει τους Τούρκους εθνικιστές ενάντια στην Ελλάδα και τον… διεθνή παράγοντα που θέλει τον διαμελισμό της Τουρκίας.

Προτού όμως περάσουμε στον Ερντογάν και τα ανθελληνικά του παραληρήματα ας θυμηθούμε εν συντομία γιατί η Συνθήκη των Σεβρών παραμένει και σήμερα φόβος και τρόμος για τους Τούρκους.

Τι περιελάμβανε η Συνθήκη των Σεβρών

100 χρόνια πριν, το 1920 και συγκεκριμένα στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 και λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση της Σμύρνης από τον τουρκικό ζυγό, μετά από εντολή των Συμμάχων, υπεγράφη στην ομώνυμη γαλλική πόλη η Συνθήκη των Σεβρών.

Η συνθήκη όριζε τα εξής: η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, τη Συρία και τον Λίβανο στη Γαλλία, επίσης ως προτεκτοράτα, και δεχόταν την υπαγωγή της Ανατολίας στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας. Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας), το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.

Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή της Σμύρνης έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου, αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων, και θα μπορούσε να προσαρτηθεί στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια με δημοψήφισμα.

Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ακόμα ότι, αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της, θα εξέπιπταν από την κυριαρχία τους στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα, κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Γιατί ο Ερντογάν αναφέρει συνεχώς την Συνθήκη των Σεβρών

Έκτοτε και παρά τη νίκη των Τούρκων και την ήττα των Ελλήνων στην Μικρασιατική Εκστρατεία, η Συνθήκη των Σεβρών πέρασε στο συλλογικό θυμικό των Τούρκων ως ένα σχέδιο διεθνούς συνωμοσίας για «διαμελισμό της Μητέρας Πατρίδας», το οποίο οι Μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης δεν έχουν ξεχάσει ποτέ και είναι έτοιμες να το επαναφέρουν σε κάθε αφορμή.

Προς την κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν και τα περίπου εκατό χρόνια κεμαλικού εκπαιδευτικού συστήματος, δημιουργώντας γενιές Τούρκων που γαλουχήθηκαν με αυτό τον φόβο και είναι πλέον κυρίαρχος ως έμμονη ιδέα όχι μόνο στους κεμαλικούς κύκλους, αλλά στο σύνολο της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων και μετριοπαθών ισλαμιστών, των νεοοθωμανών, των εθνικιστών, ακόμη και των φιλελευθέρων και σημαντικής μερίδας αριστερών, με διαφορετικό βεβαίως αφήγημα για την κάθε πλευρά.

Η τουρκική πολιτική ηγεσία πιστεύει ότι οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο ενέχουν τον κίνδυνο να την εγκλωβίσουν σε μια νέα «Συνθήκη των Σεβρών», που θα αφορά αυτή τη φορά τη διανομή μεταξύ τρίτων χωρών του ζωτικού για την ίδια θαλάσσιου χώρου γύρω από την Ανατολία.

Η βασική της στρατηγική στην «Γαλάζια Πατρίδα», όπως την ονομάζει, είναι ο έλεγχος του χώρου αυτού. Όλα τα υπόλοιπα είναι τακτικές κινήσεις με επίκεντρο αυτόν τον στρατηγικό στόχο, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης συμφωνίας με την Λιβύη. Το ίδιο και με τις «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο.

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός αιώνα από την ούτως ή άλλως θνησιγενή Συνθήκη των Σεβρών, ο αρθρογράφος της Washington Post Ισχάν Θαρούρ θυμίζει ότι στην Τουρκία (διαχρονικώς στην Τουρκία, όχι μόνο «στην Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν») οι βαρύτατοι εις βάρος των Οθωμανών όροι της εξέθρεψαν έναν εθνικισμό βασισμένο στο αίσθημα αδικίας που γέννησε η «αντιτουρκική συνωμοσία» των Δυτικών. Γράφει δηλαδή ότι αυτά πίστευαν και πιστεύουν οι Τούρκοι.

Είναι χαρακτηριστικό του κειμένου το γεγονός ότι ο Θαρούρ τιτλοφορεί το κείμενό του: «Μία συνθήκη ενός αιώνα στοιχειώνει τη Μεσόγειο». Ετσι, στο σημείο αυτό, ο αρθρογράφος μάλλον ενστερνίζεται τη ρητορική του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος πέρσι είχε πει (σε συνάντηση με τον «αναγνωρισμένο» της Λιβύης) ότι η τουρκολιβυκή συνεργασία «ανέτρεψε τη Συνθήκη των Σεβρών»!

Ο νεοοθωμανισμός του Ερντογάν

Η πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων αερίου στη Μεσόγειο αναθέρμανε τις παλιές εντάσεις στην περιοχή. Η Άγκυρα είδε τη συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο ως «αντιτουρκικό μέτωπο». Θεωρεί πως η μοιρασιά των κοιτασμάτων δεν μπορεί να γίνει με την ίδια εκτός παιχνιδιού. Και αυτός ήταν ο βασικός λόγος της συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης με τον οποίο η Άγκυρα απέκτησε έναν διάδρομο, ο οποίος υποτίθεται πως της επιτρέπει να πραγματοποιήσει έρευνες ανοικτά του Καστελόριζου.

Η διπλωματία των κανονιών, των drones και των ερευνητικών σκαφών στην ανατολική Μεσόγειο δεν έχει στόχο μόνο την προστασία της εθνικής κυριαρχίας, τα όρια της οποίας έχουν χαραχτεί από τη Συνθήκη της Λωζάννης, αλλά την προστασία των συνόρων της παλιάς αυτοκρατορίας που ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να αναστήσει. Η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν βλέπει πλέον πολλές περιοχές στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια σαν παλιές οθωμανικές επαρχίες.

Ο στόχος του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας» είναι να εξασφαλιστεί, στο όνομα της ασφάλειας της χώρας, «ο έλεγχος ενός εκτεταμένου θαλάσσιου χώρου ο οποίος θα περιλαμβάνει τη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο», όπως εξηγεί ο Γιοχανάν Μπεχαΐμ.

Οι θιασώτες αυτής της πολιτικής αμφισβητούν το καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε στην περιοχή, όχι μόνο μετά τη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και τη σύσταση του τουρκικού κράτους. Στα μάτια τους, η Συνθήκη της Λωζάννης είναι μια δεύτερη Συνθήκη των Σεβρών.

Και αυτό το κοστούμι είναι στενό για τις τουρκικές φιλοδοξίες. Δεν ήταν τυχαία λοιπόν η ημερομηνία που επέλεξε ο Ταγίπ Ερντογάν για την πρώτη προσευχή στην Αγία Σοφία. Στις 24 Ιουλίου ήταν η 97η επέτειος από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης για την οποία επίσης ο τούρκος πρόεδρος έχει αναθεωρητικές βλέψεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr

Διαβάστε επίσης:

Πόλεμος στο Αιγαίο: «Θα σας πάρω όλους μαζί μου» το δόγμα Ερντογάν