Αλλαγή στρατηγικής από τους Τούρκους: Γιατί μπαίνουν σφήνα στις ελληνικές συμμαχίες;

Είναι αλήθεια ότι οι διπλωματικές επιτυχίες της Ελλάδας με τις τριμερείς συνεργασίες με Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο, τα επιτυχή «ανοίγματα» της Αθήνας προς Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι σημαντικές αμυντικές συμφωνίες με ΗΠΑ και Γαλλία δημιούργησαν το προηγούμενο διάστημα ένα κλίμα απομόνωσης για τον Ερντογάν. Μια απομόνωση που του δημιουργούσε προβλήματα και στο εσωτερικό της Τουρκίας.

Το τελευταίο διάστημα ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να ανατρέψει το σε βάρος του κλίμα και ξεκινά στο πλαίσιο του γιαβάς – γιαβάς μια επίθεση φιλίας προς τις χώρες της Ανατολής, της Αφρικής και των Βαλκανίων. Δεν είναι μόνο ο δίαυλος επικοινωνίας με την Αρμενία. Θυμίζω ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αλβανία την αποκάλεσε «γείτονα της καρδιάς». Με την ίδια τακτική απλώνει τα δίχτυα του σε Βοσνία Ερζεγοβίνη, Κόσσοβο και Σκόπια και προσπαθεί να το επιτύχει με οικονομική διείσδυση, χρησιμοποιώντας το μουσουλμανικό στοιχείο, ενώ ακόμη και τον Πρόεδρο της Ορθόδοξης Σερβίας κάλεσε στην Άγκυρα. Ανοίγματα κάνει επίμονα, τώρα τελευταία, και προς την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, στήνει γέφυρες με τον Χαφτάρ στη Λιβύη, ενώ με το Ισραήλ δηλώνει ότι επιδιώκει πολιτική διευθέτηση τύπου: «καζάν – καζάν». Και μόνο το γεγονός ότι τα ΗΑΕ επιλέγουν να σώσουν την τουρκική οικονομία με συνεχείς ενέσεις ρευστότητας είναι ενδεικτικό της γεωπολιτικής ρευστότητας στην ευρύτερη περιοχή.

Τη νέα τονωτική ένεση στα συναλλαγματικά διαθέσιμά της η Τουρκία την πέτυχε μέσω συμφωνίας ανταλλαγής νομισμάτων (swap) με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο Χαλέντ Μοχαμέντ Μπαλάμα, διοικητής της κεντρικής τράπεζας των Εμιράτων, και ο Τούρκος ομόλογός του Σαχάπ Καβτσίογλου, τονίζοντας τη δέσμευση των δύο χωρών να ενισχύσουν τη διμερή συνεργασία σε οικονομικά θέματα, στο εμπόριο και στις επενδύσεις. Πρόκειται για περίπου 5 δισ. δολάρια που θα εισρεύσουν στα ταμεία της Τράπεζας της Τουρκίας έναντι 64 δισ. τουρκικών λιρών που αντιστοίχως θα μεταφερθούν στην κεντρική τράπεζα των Εμιράτων. Το ποσό είναι μικρό σε σύγκριση με παλαιότερες αντίστοιχες συμφωνίες που έχει επιτύχει η Τουρκία, όπως για παράδειγμα τα 10 δισ. δολάρια που διασφάλισε το 2020 μέσω swap νομισμάτων με το Κατάρ, σταθερό σύμμαχο της Τουρκίας με το οποίο έχει συσφίγξει τις σχέσεις της από το 2017 όταν η Άγκυρα στήριξε την Ντόχα κατά τον αποκλεισμό της από τη Σαουδική Αραβία.

Τα swap από Κίνα και Νότια Κορέα

Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει προσεγγίσει τις κεντρικές τράπεζες πολλών άλλων χωρών. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, μόνον στη διετία 2019-2020 με τις παρεμβάσεις αυτές η Τράπεζα της Τουρκίας δαπάνησε 200 δισ. δολάρια από τα διαθέσιμα της χώρας, που έφτασαν να εξανεμιστούν πλήρως και να αγγίξουν τα μηδενικά επίπεδα στα τέλη του 2020. Για παράδειγμα δεν είναι ευρέως γνωστό ότι στη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού έκλεισε άλλες δύο συμφωνίες swap: Με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας και εισέρρευσαν έτσι στα ταμεία της Τράπεζας της Τουρκίας 3,59 δισ. Δολάρια και με την Τράπεζα της Νότιας Κορέας μέσω της οποίας διασφάλισε περίπου 1,5 δισ. δολάρια για χρονικό διάστημα τριών ετών. Μην ξεχνάμε ότι τον Νοέμβριο, όταν ήταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για το swap, στο πλαίσιο επίσκεψής του στην Άγκυρα ο σεΐχης του Αμπου Ντάμπι, Μοχαμέντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, υποσχέθηκε πως η χώρα του θα επενδύσει στην Τουρκία 10 δισ. δολάρια.

Όμως η «επιστροφή» του Ερντογάν στις χώρες του Κόλπου δεν είναι μόνο ζήτημα οικονομικών συμφωνιών. Η Τουρκία εξαιτίας της στήριξης που είχε δώσει στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και την κυβέρνηση Μόρσι στην Αίγυπτο, αλλά και εξαιτίας της εμπλοκής της στη Συρία και τη Λιβύη, είχε έρθει σε αντιπαράθεση με τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ. Αν παρατηρήσει κάποιος προσεκτικά, η στροφή στην πολιτική του Ερντογάν άρχισε να διαμορφώνεται μετά την εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ. Προφανώς ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να πουλήσει στους Αμερικανούς το αφήγημα ότι είναι παράγοντας σταθερότητας από την Αφρική μέχρι και την Ερυθρά Θάλασσα και από τον Κόλπο μέχρι την Αλβανία.

Γίνεται αντιληπτό ότι μεταξύ των κρατών δεν υπάρχουν σταθερές φιλίες. Υπάρχουν μόνο πρόσκαιρα συμφέροντα.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.