Υπουργείο Εξωτερικών: Η πρώτη αντίδραση για την απέλαση διπλωματών από τη Ρωσία - «Αβάσιμη απόφαση»

Η Μόσχα αποφάσισε την απέλαση οκτώ Ελλήνων διπλωματών και η απάντηση της Αθήνας ήταν άμεση. Το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία εκφράζεται η «έντονη λύπη για την απόφαση των ρωσικών Αρχών». Μάλιστα, η απόφαση χαρακτηρίζεται ως αβάσιμη.

Παράλληλα, η Ελλάδα μέσω της ανακοίνωσης του ΥΠΕΞ υπογραμμίζει πως πάντα «τηρεί στάση αρχής, με γνώμονα το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου» ενώ τονίζεται ότι οι ελληνικές Αρχές στη Ρωσία θα συνεχίσουν να επιτελούν το έργο τους υπό δύσκολες συνθήκες.

«Εκφράζουμε την έντονη λύπη μας για την απόφαση των ρωσικών Αρχών για την κήρυξη οκτώ στελεχών της Ελληνικής Πρεσβείας στη Μόσχα, καθώς και του Γενικού Προξενείου στη Μόσχα, ως personae non grata», αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

«Δεν υφίσταται καμία βάση για την απόφαση των ρωσικών Αρχών για την απέλαση μελών του προσωπικού ελληνικής διπλωματικής και προξενικής αρχής στη Ρωσία, τα οποία, διακρινόμενα για τον επαγγελματισμό τους και υψηλό αίσθημα ευθύνης, επιτελούσαν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με τις προβλέψεις των Συμβάσεων της Βιέννης για τις Διπλωματικές και Προξενικές Σχέσεις», προσθέτει στη συνέχεια.

Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται πως «Η Ελλάδα τηρεί στάση αρχής, με γνώμονα το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου».

Τέλος, το ελληνικό ΥΠΕΞ ξεκαθαρίζει ότι «Eξυπακούεται ότι η Πρεσβεία στη Μόσχα, καθώς και οι Προξενικές Αρχές στη Ρωσία θα συνεχίσουν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια με όλα τα μέσα στη διάθεση τους προκειμένου να συνεχίσουν να επιτελούν την αποστολή τους υπό ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες».

Νωρίτερα, το ρωσικό υπουργείο κήρυξε τους οκτώ Έλληνες διπλωμάτες «personae non gratae» και τους έδωσε διορία οκτώ ημερών για να φύγουν από τη χώρα

Τι σημαίνει ο όρος «persona non grata»

Η ακριβής μετάφραση από τα λατινικά είναι «ανεπιθύμητο πρόσωπο». Αποτελεί έναν όρο του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα είναι ένας από τους βασικούς όρους στις σύγχρονες Διπλωματικές Σχέσεις.

Ο χαρακτηρισμός persona non grata (πληθυντικός: personae non gratae) χρησιμοποιείται σε διακοπή διεθνών σχέσεων (συνηθέστερα διμερών), ή σε άρση διαπίστευσης προσώπου που δια λόγου ή έργου προσέβαλε τη Χώρα στην οποία ήταν διαπιστευμένο. Πρόσωπα χαρακτηριζόμενα ομοίως είτε υποχρεούνται σε άμεση αναχώρηση, είτε απαγορεύεται η είσοδός τους στη Χώρα, (τουλάχιστον ως διαπιστευμένα).

Ο αντίθετος όρος είναι persona grata. Με τις λατινικές λέξεις αυτές δηλώνεται καθένα πρόσωπο που είναι ευμενώς αποδεκτό από την κυβέρνηση της χώρας στην οποία είναι διαπιστευμένο. Ο όρος αφορά μόνο στα πρόσωπα εκείνα για τα οποία απαιτείται διαπίστευση όπως π.χ. πρέσβεις, πρόξενοι, ακόλουθοι καθώς και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών, άλλων δογμάτων κ.λπ..

Το τι ακριβώς σημαίνει ο χαρακτηρισμός ενός διπλωματικού εκπροσώπου κράτους σε άλλο έδαφος ως «persona non grata», εξηγείται στο Άρθρο 9 της Σύμβασης της Βιέννης για Διπλωματικές και Προξενικές Σχέσεις από το 1963.

Το πρωτότυπο κείμενο αναφέρει:

1. Τό παρ’ ώ ή διαπίστευσις Κράτος δύναται κατά πάντα χρόνος καί άνευ υποχρεώσεως δπως αιτιολόγηση την άπόφασίν του νά καθίστα γνωστόν προς τό διοπτιστεύον Κράτος ότι ο αρχηγός της αποστολής ή παν μέλος του διπλωματικού προσωπικού της αποστολής είναι πρόσωπον μη άρεστόν, ή δτι πάν άλλο μέλος του προσωπικού της αποστολής δέν είναι παραδεκτόν. Τό διαπιστεΟον Κράτος έν τοιαύτη περιπτώσει είτε ανακαλεί τό έν λόγω πρόσωπον είτε, αναλόγως τής περιπτώσεως, θέτει τέρμα εις τάς παρά τη αποστολή αρμοδιότητας του. Πρόσωπον τι δύναται νά κηρυχθή μή άρεστόν ή μή παραδεκτόν πρό της άφίξεώς του είς τό έδαφος του παρ' ώ ή διαπίστευσις Κράτους.
2. "Εάν τό διοπτιστεύον Κράτος άρνήται ή παραλείπη νά εκτέλεση εντός ευλόγου προθεσμίας τάς υποχρεώσεις, δι' ών επιβαρύνεται συμφώνως προς την παράγραφον 1 του παρόντος "Αρθρου, τό παρ' ώ ή διαπίστευσις Κράτος δύναται νά άρνηθή δπως αναγνώριση εις τό έν λόγω πρόσωπον τήν ιδιότητα του μέλους της αποστολής.

Με απλά λόγια, ένα κράτος έχει το δικαίωμα να κηρύξει ως ανεπιθύμητη την παραμονή ενός επικεφαλής ή μέλους διπλωματικής αποστολής άλλου κράτους, αφού ειδοποιήσει το ενδιαφερόμενο κράτος. Παρόλα αυτά, το κράτος δεν είναι υποχρεωμένο να εξηγήσει τους λόγους που το οδηγούν σε αυτή την απόφαση.