ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΤΟ NEWSBOMB
Έρευνα-εφιάλτης: «Η Τουρκία μπορεί να αποκτήσει σύντομα πυρηνικά όπλα»
Όπως συμπεραίνουν οι διεθνολόγοι συντάκτες της μελέτης «Τουρκία - Μια εν δυνάμει πυρηνική απειλή στη Μεσόγειο», η προοπτική αυτή, αν και φαίνεται επί του παρόντος δύσκολο, είναι πέρα για πέρα ρεαλιστική, ενώ οι πρόσφατες συγκυρίες αλλά και το «πρόσωπο» που δείχνει η γείτονα, δεν αφήνουν περιθώριο εφησυχασμού, ή έστω αποκλεισμό αυτής της εξέλιξης, ακόμα και μέσα στην τρέχουσα δεκαετία.
Και όλα αυτά, σε μια περίοδο που η πιθανότητα χρήσης πυρηνικών όπλων είναι η πιο υψηλή από τις περιόδους κρίσης του Ψυχρού Πολέμου, εξαιτίας των εξελίξεων στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Το ενδεχόμενο η Τουρκία να καταστεί πυρηνική δύναμη, μπαίνοντας έτσι σε αυτό το κλειστό κλαμπ των χωρών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα, συζητείται, όχι μόνο πίσω από τις κλειστές πόρτες και τα διπλωματικά τραπέζια, εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία.
Και όπως έχει αποδείξει ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, οι νομικές δεσμεύσεις και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο μπορούν πολύ εύκολα να γίνουν «κουρελόχαρτο» μπροστά σε αυτό που θέλει να επιτύχει, καθιστώντας το όραμά του για την Τουρκία του 2023 «πραγματικότητα».
Άλλωστε, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας -για ειρηνικούς σκοπούς- που αποτελεί και το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη των πυρηνικών κεφαλών, θα είναι μια… υπαρκτή πραγματικότητα πολύ σύντομα, καθώς η γείτονα κατασκευάζει -ή σχεδιάζει- τρεις πυρηνικούς αντιδραστήρες με σκοπό την κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών. Αρκούν ορισμένες… μετατροπές -αλλά και η εφαρμογή της κατάλληλης και σίγουρα όχι εύκολα διαθέσιμης- τεχνογνωσίας- ώστε να περάσει η σημερινή Τουρκία, με τις αναθεωρητικές της τάσεις και την ακραία επιθετικότητα προς τους γείτονες της, στο επόμενο «επίπεδο».
Το Newsbomb.gr συνομίλησε με τον έναν εκ των συντακτών της μελέτης, διεθνολόγο-πολιτικό αναλυτή, Θεμιστοκλή Ζανίδη, ο οποίος μας ανέλυσε τα πορίσματα της έρευνας, κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου.
Δείτε τη συνέντευξη του Θεμιστοκλή Ζανίδη στο Newsbomb.gr:
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την έρευνα.
Αποσπάσματα από τη μελέτη:
Σχετικά με την πρόθεση της Τουρκίας να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, αναφέρεται αφενός η επιθετικότητα του νέο-οθωμανικού καθεστώτος, αφετέρου και οι επίσημες δηλώσεις του Ερντογάν περί της προοπτικής αυτής:
«Οι διεθνείς Συνθήκες που έχει υπογράψει η Τουρκία αλλά και οι συμφωνίες της με τις προμηθεύτριες χώρες για το ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμά της, την εμποδίζουν να προχωρήσει στην κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου. Ωστόσο, με δεδομένη την επιθετικότητα του εγκατεστημένου νεο-οθωμανικού τουρκικού καθεστώτος, αλλά και την ρητή πρόθεσή του να καταστήσει την Τουρκία ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή, πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανή μια προσπάθεια απόκτησης πυρηνικού οπλοστασίου με κάποιον τρόπο.
Η εν λόγω επιδίωξη έχει διατυπωθεί από τα πλέον επίσημα χείλη, αυτά του προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, ο οποίος σε ομιλία του σε οπαδούς του κόμματός του, δήλωσε την επιθυμία του να κατορθώσει η χώρα στο μέλλον να εισέλθει στο κλειστό κλαμπ των κρατών τα οποία κατέχουν πυρηνικό οπλοστάσιο. Η συγκεκριμένη επιδίωξη δεν είναι τυχαία αλλά εντάσσεται στην στρατηγική επιδίωξη της Άγκυρας να γίνει η ηγέτιδα δύναμη του ισλαμικού κόσμου και περιφερειακός ηγεμόνας. Η Τουρκία, προκειμένου να επιτύχει τον σκοπό της, έχει μετατραπεί σε αναθεωρητική δύναμη η οποία, το τελευταίο διάστημα, χρησιμοποιεί εργαλειακά το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς της υποχρεώσεις».
Σχετικά με τη δυνατότητα της Τουρκίας να παράξει πυρηνικά όπλα, σημειώνονται οι επενδύσεις της στην πυρηνική ενέργεια, όσο και το πλέγμα συμμαχιών που έχει διαμορφώσει με άλλες πυρηνικές δυνάμεις, όπως το Πακιστάν και η Ρωσία:
«Η Τουρκία θα επιδιώξει την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου, είτε μόνη είτε με την βοήθεια συμμάχων της. Το θέμα είναι το πώς παράγεται και πόσο εύκολο είναι για κάποιο κράτος να μετατραπεί από παραγωγός πυρηνικής ενέργειας σε κατασκευαστή πυρηνικών όπλων.
Η Τουρκία είναι ένα κράτος το οποίο σύντομα θα διαθέτει τα απαραίτητα για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, όπως είναι τα αποθέματα ουρανίου, καθώς και ερευνητικούς αντιδραστήρες. Παράλληλα, φέρεται να διατηρεί διασυνδέσεις με τον διαβόητο πυρηνικό φυσικό Abdul Qadeer Khan από το Πακιστάν, ο οποίος μεταξύ 1987 και 2002 φέρεται να πούλησε χιλιάδες φυγοκεντρητές στο Ιράν, την Βόρεια Κορέα και την Λιβύη. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να λησμονούμε την στενή σχέση μεταξύ Τουρκίας-Πακιστάν, αλλά και την προσέγγιση της Τουρκίας με το Ιράν, το οποίο διατηρεί ζωηρές πυρηνικές φιλοδοξίες. Μέχρι σήμερα υπάρχει μια δυναμική επιστημονική ανταλλαγή μεταξύ των δύο χωρών
Ανησυχητικό είναι το γεγονός πως η Τουρκία φαίνεται να έχει στο πλευρό της τη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του κόσμου, τουλάχιστον από αριθμητικής άποψης, την Ρωσία. Το 2011 και το 2013 υπέγραψε με την ρωσική Rosatom και με μια γαλλο-κορεατική κοινοπραξία για την έναρξη των εργασιών κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων στην περιοχή του Άκκουγιου και της Σινώπης αντίστοιχα, αξίας 42 δισ. δολαρίων
Το 2023 έως το 2030 θα τεθούν σε λειτουργία συνολικά τρία πυρηνικά εργοστάσια, με τον Αχμέτ Νταβούτογλου να δηλώνει πως το τρίτο θα είναι 100% εθνικό. Η ρωσική ανάμειξη στο τουρκικό πυρηνικό πρόγραμμα μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθώς η Μόσχα καθιστά ένα ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο εξαρτημένο από την δική της τεχνολογία/τεχνογνωσία».
Ακόμα και να διαθέτει μια χώρα πυρηνικές κεφαλές, αυτό δεν είναι αρκετό για να τις χρησιμοποιήσει ως όπλο. Ωστόσο, η Τουρκία με την πυραυλική τεχνολογία που έχει αναπτύξει, φαίνεται ότι έχει κάνει αυτό το βήμα. Η μελέτη αναφέρει:
«Είναι προφανές πως η τουρκική αμυντική βιομηχανία αναπτύσσει τις πυραυλικές δυνατότητές της, γεγονός που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, αφού η κατοχή μόνον πυρηνικών κεφαλών δεν αρκεί, καθώς χρειάζεται και ο κατάλληλος φορέας παράδοσης.
Θα πρέπει να μας απασχολήσουν ιδιαίτερα τα επιτεύγματα της τουρκικής βιομηχανίας αναφορικά με την πυραυλική τεχνολογία. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έκριναν πως χρειάζονται πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και η χώρα προτίθεται να κατασκευάσει τους δικούς της φορείς παράδοσης με μέγιστη εμβέλεια τα 2.500 χλμ και ακριβείς δυνατότητες στόχευσης».
Συμπεράσματα της μελέτης:
«Παρ΄ όλα αυτά, η ανάπτυξη και η κατασκευή πυρηνικών όπλων συνιστά μια εξαιρετικά δαπανηρή κι απαιτητική τεχνολογικά διαδικασία την οποία ελάχιστα κράτη μέχρι σήμερα έχουν κατορθώσει να επιτύχουν. Όμως, η κατασκευή, με την ρωσική τεχνογνωσία, πυρηνικού αντιδραστήρα στην περιοχή της Μερσίνης θα επιτρέψει στην τουρκική βιομηχανία και τους Τούρκους επιστήμονες να ασχοληθούν με τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία.
Η περίπτωση της Τουρκίας δεν είναι τόσο ξεκάθαρη όσο του Ιράν. Αυτό συμβαίνει διότι δεν υπάρχουν ακόμη ακλόνητες αποδείξεις για πιθανή κατασκευή όπλων, όμως οι ενδείξεις είναι τέτοιες που αναγκάζουν τις Δυτικές μυστικές υπηρεσίες να κατασκοπεύουν την Τουρκία, φοβούμενες πως όντως βρίσκεται σε εξέλιξη ένα κεκαλυμμένο πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικού οπλοστασίου από την Άγκυρα. Μια εξ αυτών αφορά στο προαναφερθέν εξοπλιστικό πρόγραμμα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, ειδικά όσον αφορά στα πυραυλικά συστήματα/φορείς παράδοσης των πυρηνικών κεφαλών.
Ο Ερντογάν, σύμφωνα με την οποία ανέφερε πως δεν μπορεί να αποδεχτεί κανόνες που εμποδίζουν την Τουρκία να αποκτήσει η ίδια πυρηνικά όπλα, αφού δεν υπάρχει ανεπτυγμένο έθνος στον κόσμο που να μην έχει. Με βάση τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η Τουρκία έχει δηλώσει, με τα πιο επίσημα χείλη αξιωματούχων της, την επιθυμία να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, ενώ διαθέτει το απαραίτητο δίκτυο για να βρει πόρους και τεχνογνωσία μέσω συμμαχικών προς αυτήν χωρών. Παράλληλα, έχει ήδη συνάψει συμφωνία για την κατασκευή δύο πυρηνικών εργοστασίων, τα οποία και κατασκευάζονται, και έχει επενδύσει στην ανάπτυξη των πυραυλικών δυνατοτήτων της. Στην περίπτωση που κατορθώσει εν τέλει να κατασκευάσει τα εν λόγω εργοστάσια θα βρίσκεται κυριολεκτικά λίγους μήνες πριν αποκτήσει και το δικό της πυρηνικό οπλοστάσιο, θα κατέχει δηλαδή την πυρηνική επιλογή (Νuclear Option)
Τελικά, η πιθανότητα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από την Τουρκία είναι υπαρκτή, παρ΄ όλες τις ρεαλιστικές δυσκολίες. Αν στο μέλλον η πιθανότητα αυτή μετατραπεί σε πραγματικότητα θα έχει ως συνέπεια την δραματική ανατροπή του ισοζυγίου ισχύος μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, προφανώς εις βάρος της Αθήνας».