ΗΠΑ: Με άδεια χέρια ο Τσαβούσογλου μετά τη συνάντηση με τον Μπλίνκεν - Οι ΗΠΑ θέλουν διαβεβαιώσεις
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου προέτρεψε αργά το βράδυ της Τετάρτης (ώρα Ελλάδος) την κυβέρνηση των ΗΠΑ να δείξει αποφασιστικότητα σε ό,τι αφορά την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Άγκυρα, εκφράζοντας παράλληλα την αισιοδοξία του για την αίσια έκβαση του ζητήματος.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ταχθεί υπέρ της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, παράλληλα με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα. Ωστόσο, κορυφαία στελέχη του Κογκρέσου εναντιώνονται σθεναρά στην προοπτική πώλησης F-16 στην Τουρκία, ανάμεσά τους ο ισχυρός Δημοκρατικός επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ.
Ψάχνει τρόπους για τα F-16 ο Τσαβούσογλου
«Αυτό που είναι σημαντικό εδώ είναι αν η αμερικανική κυβέρνηση (των ΗΠΑ) θα δείξει αποφασιστικότητα ή όχι… Εάν υιοθετήσει σθεναρή στάση απέναντι σε οποιαδήποτε μέτρα με σκοπό να την αποτρέψουν (την πώληση των F-16 στην Τουρκία), το ζήτημα θα επιλυθεί», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν, όπως μετέδωσε η τουρκική δημόσια τηλεόραση TRT.
Επικαλούμενος τα «κοινά στρατηγικά συμφέροντα» ΗΠΑ και Τουρκίας, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας είπε ότι η αμερικανική κυβέρνηση «δεν πρέπει να σπαταλήσει μια τόσο σημαντική συμφωνία μεταξύ δύο συμμάχων, μόνο και μόνο επειδή κάποιος (σ.σ. ο Μπομπ Μενέντεζ) ή ορισμένοι την εμποδίζουν. Δεν πρέπει να υποκύψει», τόνισε ο Τσαβούσογλου.
Ο Τσαβούσογλου είπε σε δημοσιογράφους στην Ουάσινγκτον ότι ξεκαθάρισε στον Αμερικανό ομόλογό του πως η άρση των ενστάσεων της Άγκυρας στην προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ δεν πρέπει να αποτελεί προαπαιτούμενο για την απόκτηση των F-16. Σημείωσε όμως ότι του επισημάνθηκε πως η άρση των εμποδίων που βάζει η Άγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα θα συνεκτιμηθεί θετικά από το Κογκρέσο.
Η άρνηση της Άγκυρας να επικυρώσει το πρωτόκολλο για την προσχώρηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία έχει εντείνει την ανησυχία των επικριτών της συμφωνίας στο Κογκρέσο.
«Τυπική» η ανακοίνωση των ΗΠΑ για τη συνάντηση
Σε ανακοίνωση για την συνάντηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου προέβη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μέσω Τwitter.
Σύμφωνα με το tweet Άντονι Μπλίνκεν, συζητήθηκαν «πολλά σημαντικά θέματα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ως μέρος του Στρατηγικού Μηχανισμού ΗΠΑ-Τουρκίας. Ανυπομονώ να συνεχιστεί ο συντονισμός για την απάντηση του ΝΑΤΟ στον απρόκλητο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, της Συρίας και άλλων προκλήσεων».
«Παζάρια» για τα F-16
«Οι επανειλημμένες επιθέσεις του (Τούρκου προέδρου) Ερντογάν στους Κούρδους συμμάχους μας στη Συρία και η συνεχιζόμενη φιλική στάση απέναντι στη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης στο ζήτημα της προσχώρησης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – αποτελούν σοβαρούς λόγους ανησυχίας», υπογράμμισε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν. «Όπως έχω ξαναπεί, για να αποκτήσει η Τουρκία τα F-16, χρειαζόμαστε διαβεβαιώσεις» για αυτές τις ανησυχίες, συμπλήρωσε.
Οι σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας έχουν επιδεινωθεί από το 2019, όταν η Τουρκία απέκτησε το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας S-400. Παρότι Τσαβούσογλου και Μπλίνκεν έχουν συναντηθεί πολλές φορές σε συνόδους του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ, χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια από τότε που ο Τζο Μπάιντεν ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ προκειμένου ο Τσαβούσογλου να προσκληθεί επισήμως στην αμερικανική πρωτεύουσα, κάτι που δεν περνά απαρατήρητο από πολιτικούς αναλυτές.
Οι ΗΠΑ πάντως επαίνεσαν την Τουρκία για τις πρωτοβουλίες της κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ιδιαίτερα για τη μεσολάβηση στις συνομιλίες για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Δεν παύουν όμως να ανησυχούν για την εμβάθυνση της συνεργασίας της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Η Ουάσινγκτον παραμένει εξάλλου αντίθετη στα σχέδια της Άγκυρας στη Συρία, τόσο σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε συριακό έδαφος όσο και τις προσπάθειες επαναπροσέγγισης με τη Δαμασκό.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Οι κυρώσεις του νόμου CAATSA επιτρέπουν την πώληση των F-16 στην Τουρκία
Δεν απαγορεύεται η πώληση των F-16 στην Τουρκία σύμφωνα με τις υπάρχουσες κυρώσεις του νόμου CAATSA, υπό την προϋπόθεση ότι η τουρκική αμυντική βιομηχανία δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στην αμυντική σύμβαση σύμφωνα με διευκρινίσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η Τουρκία είχε βρεθεί αντιμέτωπη με τις κυρώσεις CAATSA λόγω της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400.
Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών απαντώντας σε ερώτηση της ΕΡΤ υπενθύμισε την νομοθεσία, που ορίζει πως οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται εναντίον χωρών, αλλά εναντίον οντοτήτων και ιδιωτών.
Στη συνέχεια εξήγησε, πως στην περίπτωση της Τουρκίας οι κυρώσεις στόχευαν την Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) καθώς και τέσσερις υπαλλήλους της.
Με αυτό το δεδομένο, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστήριξε ότι οι κυρώσεις CAATSA επιτρέπουν την πώληση των F-16 υπό την προϋπόθεση ότι η SSB δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή. Στην απάντηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνεται, ότι το όνομα της SSB έχει αλλάξει σε «Υπηρεσία Αμυντικής Βιομηχανίας».
Ωστόσο, δεν διευκρινίζεται εάν η τουρκική αμυντική βιομηχανία μπορεί να συμμετέχει στη σύμβαση με το νέο όνομα της. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι κατέφθασε στην Ουάσιγκτον υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία της «Υπηρεσίας Αμυντικής Βιομηχανίας», η οποία πραγματοποίησε συναντήσεις στο Πεντάγωνο στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Στην απάντηση του για το εάν οι υπάρχουσες κυρώσεις CAATSA καλύπτουν μια ενδεχόμενη αμυντική συναλλαγή για τα F-16, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι «το άρθρο 231 του CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων) απαιτεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιβάλλουν υποχρεωτικές κυρώσεις σε κάθε οντότητα ή άτομο που διαπιστώνεται ότι εν γνώσει του έχει συμμετάσχει σε σημαντική συναλλαγή με τον αμυντικό τομέα ή τις υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσίας.
Οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται σε χώρες, αλλά σε συγκεκριμένες οντότητες ή ιδιώτες που εν γνώσει τους συμμετέχουν σε μια τέτοια συναλλαγή. Στην περίπτωση της Τουρκίας, επιβάλαμε κυρώσεις βάσει του άρθρου 231 του νόμου CAATSA τον Δεκέμβριο του 2020 στην Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) της Τουρκίας.
Οι κυρώσεις σε βάρος της SSB περιλάμβαναν απαγόρευση οποιωνδήποτε νέων αδειών για αμερικανικές εξαγωγές προς την SSB και τον αποκλεισμό των περιουσιακών στοιχείων τεσσάρων υπαλλήλων της SSB. Η πώληση των F-16 στην Τουρκία δεν απαγορεύεται από αυτές τις κυρώσεις CAATSA, υπό την προϋπόθεση ότι η SSB δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή».