ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ελληνοτουρκικά: Το Βίλνιους των συναντήσεων - Μετά το Μητσοτάκης-Ερντογάν, το Γεραπετρίτης-Φιντάν
Οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία, όπως και οι δύο τραγωδίες που σημάδεψαν τις δύο χώρες και στις δυο πλευρές του Αιγαίου, έφεραν ένα διαφορετικό κλίμα στα ελληνοτουρκικά. Ναι μεν η Άγκυρα διατηρεί κατά καιρούς μια πιο σκληρή στάση απέναντι στην Αθήνα, καθώς κάποια πράγματα αποτελούν διαχρονικές παθογένειες της γειτονικής χώρας, πλην όμως δεν μπορεί να συγκριθεί το περιβάλλον που διαμορφώνεται στις διμερείς σχέσεις με το περσινό καλοκαίρι, για παράδειγμα.
Τότε που οι προκλήσεις ήταν καθημερινές, η επιθετική ρητορική είχε κορυφωθεί από πλευράς Ερντογάν και των υπουργών του και η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά είχε φτάσει σε οριακό σημείο. Τώρα, αν και ο Τύπος στην Τουρκία άφησε εκ νέου αιχμές για την επιλογή των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, φαίνεται να υπάρχουν πιο χαμηλοί τόνοι. Από την πλευρά της Άγκυρας, σε επίσημες τοποθετήσεις τουλάχιστον, δεν διαφαίνεται η ίδια διάθεση για εντάσεις απέναντι στην Αθήνα. Όπως αναφέρθηκε, σε αυτό έχουν συμβάλλει τόσο η «διπλωματία των σεισμών» αλλά και η στάση της Τουρκίας στα Τέμπη, όσο και οι αλλαγές στα πρόσωπα μετά τις εκλογές στις δύο χώρες.
Είναι ακόμα αρκετά νωρίς για να βγει στην… επίθεση, για παράδειγμα, ο τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ – παρά το «παρελθόν» που έχει σε ό,τι αφορά τις κινήσεις του γύρω από την Ελλάδα – ή ο συμπατριώτης του υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν. Ο τελευταίος, μάλιστα, ήταν από τους πρώτους που επικοινώνησαν με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, τον Έλληνα ομόλογό του, για να τον συγχαρεί για την ανάληψη του χαρτοφυλακίου της ελληνικής διπλωματίας.
Όπως ανέφερε η σχετική ενημέρωση από το υπουργείο Εξωτερικών, συμφωνήθηκε μάλιστα και συνάντηση ανάμεσα σε Γεραπετρίτη και Φιντάν, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα γίνει στο Βίλνιους της Λιθουανίας στις 11 και 12 Ιουλίου. Στην ίδια Σύνοδο, έχει συμφωνηθεί να υπάρξει και η πλέον καθοριστική συνάντηση. Αυτή ανάμεσα στους ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας. Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να συναντηθούν στο περιθώριο της Συνόδου, με την ελπίδα όλων να είναι μία νέα, διαφορετική, και προφανώς ήσυχη εποχή στα Ελληνοτουρκικά.
Η πρόβλεψη για ηρεμία και η επισήμανση για τη Θράκη
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πρόσφατες συνεντεύξεις του, λίγο πριν τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναφερθεί στη σχέση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο κ. Μητσοτάκης είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα συμβεί αυτή η συνάντηση, που συμφωνήθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία, προβλέποντας μία ήρεμη περίοδο ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Παράλληλα, όμως, ο κ. Μητσοτάκης είχε τονίσει ότι θα επισημάνει στον Τούρκο πρόεδρο το θέμα των παρεμβάσεων του τουρκικού προξενείου στη Θράκη. «Το θέμα των παρεμβάσεων του προξενείου είναι κάτι που θα συζητήσω με τον πρόεδρο Ερντογάν. Πάντα υπήρχαν παρεμβάσεις, αυτή τη φορά ξεπέρασαν τα όρια», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Η τελευταία συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχαν συναντηθεί για τελευταία φορά στις 13 Μαρτίου 2022. Τότε, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη για την Κυριακή της Ορθοδοξίας και στο πλαίσιο της παρουσίας του στην Τουρκία, είχε συναντηθεί με τον Ερντογάν. Σε εκείνη τη συνάντηση, που είχε γίνει σε θετικό κλίμα, οι δύο πλευρές είχαν παραθέσει τις πάγιες θέσεις τους για τα ελληνοτουρκικά επιχειρώντας να ρίξουν τους τόνους.
Μάλιστα, είχε γίνει λόγος και για «συναντίληψη» για ορισμένα θέματα και συμφωνία να μην υπάρξουν νέες εντάσεις στις σχέσεις των δύο χωρών και να πέσουν οι τόνοι με την προώθηση θετικής ατζέντας. Επιπλέον, είχε συμφωνηθεί να προχωρήσουν οι διαβουλεύσεις για την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης, όμως, όλα αυτά πήγαν… περίπατο το αμέσως επόμενο διάστημα λόγω της αυξανόμενης προκλητικότητας και της έντασης που προκάλεσε στις διμερείς σχέσεις η πλευρά της Τουρκίας.
Η ένταση στα ελληνοτουρκικά άρχισε να εκτονώνεται μετά τον καταστροφικό σεισμό του περασμένου Μαρτίου στην Τουρκία. Η Ελλάδα έσπευσε να δώσει πρώτη βοήθεια στη γειτονική χώρα, με κορυφαίους υπουργούς, μάλιστα, όπως ο Νίκος Δένδιας, να επισκέπτονται τις πληγείσες περιοχές. Το γεγονός αυτό έφερε αλλαγή στάσης της Άγκυρας η οποία με τη σειρά της έσπευσε να δώσει χείρα βοηθείας και συμπαράστασης στην Αθήνα μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Από αυτό το σημείο κι έπειτα, και παρά τις εκλογές στην Τουρκία όπου περίμεναν άπαντες αύξηση της επιθετικής ρητορικής από τον επανεκλεγέντα Ερντογάν, οι τόνοι έχουν πέσει αρκετά μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να συμφωνηθεί η συνάντηση των δύο ηγετών.