Συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στο Βίλνιους: Ο στόχος της Αθήνας και το τουρκικό παζάρι των F-16
Η θετική δυναμική που έχει διαμορφωθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στη γειτονική χώρα και η επανεκλογή δύο νέων κυβερνήσεων με νωπή λαϊκή εντολή ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας για επανεκκίνηση των σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας.
Η πρώτη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν μετά το νέο κλίμα που έχει διαμορφωθεί – αλλά και της πολύμηνης εμπρηστικής ρητορικής που προηγήθηκε - είναι ένα θετικό βήμα για τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων στη νέα αυτή περίοδο και για τις δύο χώρες. Δεν πρέπει να χαθεί το momentum για διάλογο με τη γειτονική χώρα και με αυτή τη λογική προσέρχεται ο πρωθυπουργός στη συνάντηση με τον κ. Ερντογάν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει, άλλωστε, υπογραμμίσει σε όλους τους τόνους, ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία πρέπει να είναι ανοικτοί σε όλα τα επίπεδα και αυτό θα επιδιωχθεί στην επόμενη φάση, όπως και η προώθηση της λεγόμενης «θετικής ατζέντας» που μπορεί να δημιουργήσει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να λειτουργήσει προς όφελος των δύο λαών. Προφανώς υπάρχουν διαφωνίες. Οι θέσεις της Τουρκίας είναι γνωστές. Το ίδιο και οι θέσεις της Ελλάδας. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε.
Πάγια θέση της ελληνικής πλευράς είναι ότι ένας νέος κύκλος έντασης δεν είναι προς το συμφέρον κανενός, ενώ ενέχει κινδύνους για ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Η Ελλάδα τάσσεται σταθερά υπέρ μιας ειλικρινούς σχέσης με τη γειτονική χώρα, υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, με διάλογο καλή τη πίστη, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας. Μένει να φανεί αν και η Τουρκία θέλει να γυρίσει σελίδα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Το πρωί της Δευτέρας και ενόψει της συμμετοχής του πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη.
Τηλεφωνική συνομιλία Ερντογάν - Μπάιντεν: Συμφωνία για συνάντηση στο Βίλνιους
Στο μεταξύ, τηλεφωνική συνομιλία είχε το βράδυ της Κυριακής ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν.
Οι δυο ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους για να συζητήσουν την αίτηση προσχώρησης της Σουηδίας.
Ο Ερντογάν ανέφερε στην τηλεφωνική συνομιλία στον Μπάιντεν ότι η Στοκχόλμη έχει λάβει μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση ώστε η Άγκυρα να επικυρώσει την υποψηφιότητά της, αναφερόμενος σε αντιτρομοκρατικό νόμο που ψήφισε η Σουηδία, αλλά ότι αυτά τα μέτρα δεν ήταν χρήσιμα καθώς υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) συνεχίζουν να πραγματοποιούν διαδηλώσεις στη Σουηδία.
Παράλληλα, συζήτησαν και για το ζήτημα της παράδοσης των F-16 το οποίο το τοποθετεί πολύ ψηλά στην ατζέντα της η Άγκυρα.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας:
«Ο πρόεδρός μας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας συζητήθηκαν η θέση της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η παράδοση των F-16 και η διαδικασία πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Οι ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν τετ α τετ στο Βίλνιους και να συζητήσουν λεπτομερώς τις διμερείς σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ και περιφερειακά ζητήματα.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η Σουηδία έχει κάνει κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, κάνοντας αλλαγές στην αντιτρομοκρατική νομοθεσία, αλλά το γεγονός ότι οι υποστηρικτές της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK/PYD/YPG εξακολουθούν να πραγματοποιούν ελεύθερα διαδηλώσεις που υμνούν την τρομοκρατία καθιστά τα βήματα που έγιναν μάταια.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε επίσης ότι δεν είναι σωστό να συσχετίζεται το αίτημα της Τουρκίας για F-16 με την ένταξη της Σουηδίας και ευχαρίστησε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάιντεν για την υποστήριξή του στο αίτημα της Τουρκίας για F-16.
Δηλώνοντας ότι η Τουρκία έχει αρχές και είναι ειλικρινής όσον αφορά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι θέλουν να αναζωογονήσουν τη διαδικασία πλήρους ένταξης στην ΕΕ και ότι θέλουν οι ηγετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ηγεσία της ΕΕ να δώσουν ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα υποστήριξης της ένταξης της Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους»
Επιστολή στον Μπλίνκεν: Εγγυήσεις ότι τα τουρκικά όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν κατά της Ελλάδας
Στο μεταξύ, Ελληνοαμερικανοί βουλευτές «κρούουν τον κώδωνα» του κινδύνου και με επιστολή τους προς τον Άντονι Μπλίνκεν ζητούν εγγυήσεις ότι τα τουρκικά όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας.
«Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο», αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην εν λόγω επιστολή.
Με προτεραιότητα τη διατήρηση των χαμηλών τόνων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η Αθήνα προσέρχεται στο Βίλνιους, όπου και στις 12 Ιουλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον Ταγίπ Ερντογάν.
«Πρώτος στόχος είναι να αποκατασταθεί η επικοινωνία ανάμεσα στους δύο ηγέτες, ώστε να μπορεί να ξαναχτιστεί η εμπιστοσύνη που απουσιάζει απ’ τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας» υπογράμμισε ο Τάσος Χατζηβασιλείου, βουλευτής της ΝΔ και διεθνολόγος.
Καθώς οι γεωπολιτικές ισορροπίες παραμένουν κλονισμένες εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι Αμερικανοί επανέρχονται ενεργά στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Ουάσινγκτον να επιθυμεί διακαώς την επανέναρξη του ελληνο-τουρκικού διαλόγου και την Αθήνα να διατηρεί σταθερές τις κόκκινες γραμμές της.
Ο κ. Χατζηβασιλείου συνέχισε: «Απώτερος στόχος; Να κουβεντιάσουμε τη μοναδική μας διαφορά. Τον καθορισμό, δηλαδή, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Προφανώς, αν η Τουρκία επιχειρήσει να εμπλουτίσει την ατζέντα, τότε η προσπάθεια θα πέσει στο κενό».
Στο περιθώριο της Συνόδου στο Βίλνιους, θα συναντηθούν τόσο οι υπουργοί Εξωτερικών Γεραπετρίτης – Φιντάν, όσο και οι υπουργοί Άμυνας Δένδιας- Γκιουλέρ. Πριν από τη Λιθουανία, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στη Ρίγα της Λετονίας, ενώ ο Νίκος Δένδιας συνομίλησε με τον αμερικανό ομόλογό του.