ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ
Ερντογάν Νο3: Οι οβιδιακές μεταμορφώσεις του Τούρκου προέδρου και οι παγίδες
Μία συζήτηση πού βεβαίως σε πρώτο χρόνο δημιουργεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας για ήρεμα νερά. Σε δεύτερο χρόνο όμως προβληματίζει αρκετά ως προς το επίπεδο των υποχωρήσεων που μπορεί να κάνουν οι δύο πλευρές πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Έτσι κι αλλιώς πολλά πράγματα στη διπλωματία δεν φανερώνονται δημοσίως, αφού αποτελούν διαπραγματευτικά χαρτιά των δύο πλευρών.Για παράδειγμα η προσφυγή στη Χάγη που πολύς λόγος γίνεται για αυτή τα τελευταία χρόνια είναι μία διαδικασία που σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί πανάκεια αφού και οι δύο πλευρές θα πρέπει να είναι διατεθειμένες να κάνουν βήματα πίσω προκειμένου να βρεθεί μία συμβιβαστική τομή.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς πρέπει να παραδεχθούμε ότι η Χάγη προϋποθέτει win-win υποχωρήσεις και των δύο πλευρών. Κάνεις δηλαδή δεν πρόκειται να βγει νικητής από αυτή τη διαδικασία.Για να φτάσουμε βέβαια στη διαδικασία της Χάγης υπάρχει πολύς δρόμος μπροστά αφού πρέπει να υπογράφουν συνυποσχετικά τα οποία βέβαια καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να το αποφασίσει από μόνη της.
Αυτό προκύπτει και από τα λεγόμενα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην πρόσφατη συνέντευξη του στον ΣΚΑΪ όπου παραδέχτηκε ότι όλα αυτά τα ζητήματα πρέπει να περάσουν από τη Βουλή και από τα υπόλοιπα κόμματα.Μεγάλος και μακρής θα είναι βέβαια ο δρόμος και πριν από το συνυποσχετικό υπό την έννοια ότι η Αθήνα γνωρίζει πολύ καλά ότι το καθεστώς Ερντογάν σε καμία περίπτωση δεν είναι φερέγγυο.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός εξάλλου στη συνέντευξή του δεν μίλησε για ανοιχτό παράθυρο με τους Τούρκους, αλλά για διαδικασία αναζήτησης ανοιχτού παραθύρου, κάτι δηλαδή εντελώς διαφορετικό.Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι οι 62 και πλέον κύκλοι διερευνητικών που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια και δεν απέδωσαν απολύτως τίποτα δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Παρόλα αυτά η διεθνής γεωστρατηγική συγκυρία που επιβάλλει το μηδενισμό του κοντέρ και το restart των συνομιλιών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας σίγουρα διευρύνει προς όφελος της Ελλάδας το λεγόμενο momentum σε ήρεμα νερά.Σε πρακτικό επίπεδο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πλέον οι συζητήσεις των δύο πλευρών θα γίνονται σε πολιτικό επίπεδο μεταξύ των υπουργών εξωτερικών, αλλά και ενδεχομένως μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του τούρκου προέδρου γεγονός που ενέχει αναμφίβολα κινδύνους διότι η άλλη πλευρά ως γνωστόν δεν έχει ούτε το απαραίτητο διπλωματικό τακτ ούτε την αξιοπιστία που απαιτείται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Για αυτό άλλωστε τα προηγούμενα χρόνια οι συζητήσεις των δύο πλευρών περιοριζόντουσαν σε κύκλους διερευνητικών εις τις οποίες μπορούσαν να ειπωθούν πολλά πράγματα τα οποία όμως ήταν ανεπίσημα, δεν είχαν δηλαδή καμία θεσμική ή οποιαδήποτε άλλη ισχή. Αυτή ήταν η πραγματική ουσία των διερευνητικών ότι ήταν μία διαδικασία περίπου off the record.Μετά από πολλές δεκαετίες στη στασιμότητα του δόγματος της ακινησίας η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε σε αυτή τη δεδομένη χρονική στιγμή να κάνει ένα βήμα μπροστά και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο διαλόγου με την Τουρκία.
Βεβαίως το δόγμα της ακινησίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν απόφαση των περισσότερων πρωθυπουργών της Ελλάδας αφού η άλλη πλευρά είχε παράλογες και ανιστόρητες απαιτήσεις.Σήμερα η Αθήνα ακούει με ενδιαφέρον τις δηλώσεις του Ερντογάν ότι επιθυμεί επανέναρξη των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση και εμφανίζεται πιο διαλλακτική στις σχέσεις της με τη Δύση συνολικά.Προφανώς η ελληνική κυβέρνηση δεν πετάει στα σύννεφα.
Η σχολή του Κυριάκου Μητσοτάκη στα διπλωματικά και η στρατηγική που ακολούθησε τα τελευταία τέσσερα χρόνια έναντι της Τουρκίας έφερε πολλές σε πολλές περιπτώσεις τον Ερντογάν σε πολύ δύσκολη θέση και τον ανάγκασε να εκτεθεί στην παγκόσμια κοινότητα κάνοντας αλλοπρόσαλλες κινήσεις.Η Ελλάδα παρέμεινε ψύχραιμη ακολουθώντας το δρόμο του διεθνούς δικαίου με τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Αυτός ο δρόμος έφερε αποτελέσματα και έδωσε στην Ελλάδα, με σημαντικές διακρατικές συμφωνίες, ισχυρή αποτρεπτική δύναμη.
Μένει συνεπώς να δούμε αν όλη αυτή η διαδικασία είναι μια κίνηση τακτικού ελιγμού από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν ή αν είναι μία πραγματική αλλαγή στρατηγικής κατεύθυνσης στις σχέσεις του συνολικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Δύση. Ας μην ξεχνάμε ότι κατά διαστήματα ο Τούρκος πρόεδρος έχει παρουσιάσει οβιδιακές μεταμορφώσεις. Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του παρουσιάστηκε ως το μεγάλο asset της Τουρκίας που θα έφερνε τον εκδημοκρατισμό της χώρας και το άνοιγμα της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτός βέβαια ήταν ο πρώτος Ερντογάν που είδαμε. Ο νούμερο δύο Ερντογάν ήταν ο δήθεν αντιαμερικανός, ο Ερντογάν του αναθεωρητισμού και της γαλάζιας πατρίδας.
Αυτός που ζούμε τώρα είναι ο Ερντογάν Νo 3. Δήθεν πρόθυμος να ακούσει τα πάντα, δήθεν ειρηνιστής, παράγοντας σταθερότητας που ενδιαφέρεται ξαφνικά για την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.
Το μικρό καλάθι είναι επιβεβλημένο μέχρι να δούμε τον Ερντογάν Νο 4...