Γεραπετρίτης: Αυτά θα συζητήσουν Μητσοτάκης-Μπλίνκεν - «Αδιαπραγμάτευτη η εθνική κυριαρχία»

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μίλησε στην πρωινή εκπομπή του ΣΚΑΪ.
7'

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε λόγο για ισχυρό συμβολισμό στη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη-Μπλίνκεν, καθώς οι ελληνοαμερικάνικες σχέσεις «έχουν φτάσει στο απόγειο».

«Η Ελλάδα δεν κάνει απόκρυφη εξωτερική πολιτική», ξεκαθάρισε ο υπουργός, ενώ ανέφερε ότι η συζήτηση Μητσοτάκη-Μπλίνκεν το απόγευμα στα Χανιά θα κινηθεί σε δύο άξονες:

-Στις διεθνείς εξελίξεις, σχετικά με τους δύο πολέμους στη γειτονιά μας. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει σοβαρός κίνδυνος επέκτασης των συγκρούσεων, ειδικά στη Μέση Ανατολή, όπου μπορεί να υπάρξει ντόμινο εξελίξεων. «Η Ελλάδα έχει ενεργό ρόλο», ανέφερε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος θα βρεθεί στην Αίγυπτο για αυτόν τον λόγο.

-Στις διμερείς σχέσεις, ειδικά για τα ζητήματα ενεργειακής και αμυντικής συνεργασίας, που σχετίζονται και με την προμήθεια των F-35. «Εμείς δεν μπορούμε να καθορίσουμε το πως επιλέγουν οι ΗΠΑ τις εξοπλιστικές συμφωνίες τους», σημείωσε, σχετικά με την πώληση των F-16 στηυν Τουρκία.

«Ζητήματα εθνικής κυριαρχίας δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν διαπραγματεύσιμα», ξεκαθάρισε. «Δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ ζήτημα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης, για εμάς αυτό είναι ένα ιερό διπλωματικό θεμέλιο», πρόσθεσε.

Σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο ίδιος ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει αμοιβαία κατανόηση με την Τουρκία. «Στόχος μου είναι οι επόμενες γενιές να μπορούν να ζήσουν με ειρήνη και ευημερία», υπογράμμισε.

«Η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο κεφάλαιο διπλωματικής πολιτικής, κι αυτό το έχει αποκτήσει με πολιτική αρχών και αυτό το σέβονται όλοι, που αντιλαμβάνονται ποιος είναι ο αξιόπιστος περιφερειακός παίκτης», ανέφερε επίσης ο υπουργός, εξήροντας τον ρόλο της ομογένειας, λέγοντας ότι «η διασπορά είναι το μεγάλο μας όπλο».

«Η Ελλάδα θα μπει στο πρόγραμμα για τα F-35», εξέφρασε τη βεβαιότητα ο υπουργός, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα μας «δεν ετεροκαθορίζεται», εννοώντας ότι το θέμα δεν συνδέεται με τα F-16 που θέλει να προμηθευτεί η Τουρκία.

Τι λένε κυβερνητικές πηγές για την επίσκεψη Μπλίνκεν

Κυβερνητικές πηγές σχολιάζουν για την επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν τα εξής:

  • Τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας, ως αξιόπιστου και αναγκαίου εταίρου και συμμάχου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναδεικνύει η επίσκεψη Μπλίνκεν στα Χανιά και η συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών σε μια περίοδο πυκνών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή που δημιουργούν επικίνδυνο περιβάλλον για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.

Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, στη συνάντηση του Άντονι Μπλίνκεν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναμένεται να συζητηθούν διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, με επίκεντρο τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και η αμυντική συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ.

Σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Αυτό επισφραγίστηκε από την ιστορικής σημασίας ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022, τιμή που επιφυλάσσεται σε λίγους ξένους ηγέτες και τη συνάντησή του στον Λευκό Οίκο με τον Aμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, καθώς και από την ψήφιση της τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ (MDCA) το 2022, η οποία αναγνώρισε την γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή και ανέδειξε τον μακροχρόνιο χαρακτήρα της δέσμευσης των ΗΠΑ στην Ελλάδα σε μια περίοδο που αναπροσαρμόζονταν οι αμερικανικές προτεραιότητες.

Η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση και αμυντική συνεργασία είναι αυτόνομη και δεν ετεροπροσδιορίζεται. Η Ελλάδα έχει ακολουθήσει και ακολουθεί μια συστηματική πολιτική ενίσχυσης και θωράκισης των ενόπλων δυνάμεών. Δεν μπορεί να υπαγορεύσει σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ την πολιτική αμυντικών προμηθειών έναντι άλλων χωρών – το αμερικανικό σύστημα έχει τους δικούς του περιορισμούς και ανώτατοι αξιωματούχοι του Κογκρέσου έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για συγκεκριμένα προγράμματα προς άλλες χώρες.

Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να συνδέονται τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας, ενός αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ και συνεπούς συμμάχου με προσφορά στο ΝΑΤΟ με προγράμματα άλλων χωρών. Η Ελλάδα έχει καταθέσει το αίτημά της για την προμήθεια μιας μοίρας F35 και αναμένει την επίσημη εκκίνηση της διαδικασίας με αποστολή επιστολής στο Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης.

Στην Αίγυπτο ο Γεραπετρίτης: Η Λιβύη στο επίκεντρο των συνομιλιών

Στο Κάιρο αναμένεται να βρεθεί τις επόμενες ημέρες ο υπουργός εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης για να συναντήσει τον ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι μετά και την τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με τον Αλ Σίσι , με θέμα όχι μόνο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αλλά κυρίως τις εξελίξεις γύρω από το θέμα της Λιβύη.

Η απόφαση μάλιστα της μεταβατικής κυβέρνησης της Τρίπολης να κηρύξει συνορεύουσα ζώνη, θίγει τα αιγυπτιακά συμφέροντα και ταυτόχρονα στέλνει ένα πολιτικό μήνυμα στην Ελλάδα ότι παραμένει ενεργό το τουρκολιβυκό μνημόνιο και τα αυθαίρετα τετελεσμένα που έχει επιβάλει.

Στο υπουργείο εξωτερικών έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις για το θέμα αυτό και αποφασίστηκε να σταλεί ακόμη μια επιστολή στον ΟΗΕ με τις ελληνικές θέσεις και να καταγγελθεί εκ νέου η παράνομη τουρκολιβυκή συμφωνία του 2019. Ο κ. Γεραπετρίτης έχει δεχτεί πολλές εισηγήσεις ότι είναι ίσως η στιγμή να ξαναξεκινήσουν οι συνομιλίες για την έναρξη των διαβουλεύσεων με τη Λιβύη για την οριοθέτηση ΑΟΖ με ορίζοντα την προσφυγή στη Χάγη. Αγκάθι ασφαλώς αποτελεί ότι δεν υπάρχει μια μόνιμη εκλεγμένη κυβέρνηση και ο Ντειμπντά αποτελεί μια μεταβατική λύση.

Τον Απρίλιο του 2021 ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε επισκεφτεί την Τρίπολη και αφού είχε δηλώσει ότι είναι πολύ σημαντικό η ακύρωση παράνομων εγγράφων - που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες, αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί - το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε το μήνυμα λέγοντας ότι είναι καιρός, «να μείνουν πίσω μας όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα: «Χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απευθείας και διμερώς ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών -ως οφείλουμε να κάνουμε ως γειτονικές χώρες- και να συνεχίσουμε μια συζήτηση η οποία διεκόπη το 2010. Πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί την πυξίδα με την οποία φιλικά κράτη λύνουν τέτοιου είδους διαφορές».

Η Λιβύη έχει υπογράψει το Δίκαιο της θάλασσας αλλά δεν το έχει επικυρώσει. Το 2010 η Λιβύη ζήτησε από την Ελλάδα την πλήρη παραίτηση των δικαιωμάτων για τα νησιά Στροφάδες, Σαπιέντζα, Σχίζα, Γαύδος, Χρυσή, Κουφονήσια. Τον Οκτώβριο του 2010 η Λιβύη έστειλε και χάρτες με ρηματική διακοίνωση με πλήρη άγνοια των νησιών αυτών.

Στη συνέχεια, εμπλακήκαμε σε ανταλλαγή ρηματικών διακοινώσεων και δεν καθίσαμε στο τραπέζι των διαβουλεύσεων. Το καθεστώς Καντάφι όταν κατέρρευσε , σταμάτησαν οι διαπραγματεύσεις. Τον Ιούνιο του 2019 ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την Exxon mobil υπέγραψαν την συμφωνία και χώρισαν τα θαλάσσια οικόπεδα παρουσία του τότε Αμερικανού πρέσβη Τζ.Παιατ. Τον Οκτώβριο του 2019 έγινε διάβημα από τη Λιβύη ότι 39.000 τχλ ανήκουν σε εκείνη.

Η Ελλάδα δεν έπρεπε να χάσει μια ιστορική ευκαιρία, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη Λιβύη, όταν για ποσοστό 3,7% επί της συνολικής έκτασης, δεν οριοθετήθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες με τη συγκεκριμένη χώρα. Η ευθυνοφοβία και η τακτική «να μην υπογράφουμε τίποτα για να μην κατηγορηθούμε για τίποτα», δεν είναι καλός σύμβουλος στην εξωτερική πολιτική», λένε κυβερνητικοί παράγοντες με γνώση των διαπραγματεύσεων.