«Εχάθεν η Σμύρνη κι ολάκερη η Ιωνία»

Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου

Ενενήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το ξέσπασμα της πυρκαγιάς στην αρμενική συνοικία της Σμύρνης, στις 30 Αυγούστου 1922, από τους Τούρκους βασιβουζούκους. Εκείνη την Κυριακή οι εκκλησιές έμειναν βουβές. Ο πόνος, η ατίμωση, το αίμα και ο θάνατος σφράγιζε τη μοίρα μιας ολόκληρης γενιάς...

Η τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής κόστισε στον Ελληνισμό την αποκοπή από αλύτρωτες πατρίδες όπου έδειξε ισχυρή παρουσία από τα αρχαία χρόνια.

Από τις 13 Αυγούστου 1922, οπότε και άρχισε η τουρκική αντεπίθεση στο Αφιόν Καραχισάρ έως τις 5 Σεπτεμβρίου 1922, οπότε και ανεχώρησαν από τον λιμένα της Αρτάκης τα τελευταία τμήμα του Γ’ Σώματος, ο Ελληνικός Στρατός είχε 25 χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες.

Όπως αναφέρεται σε σχετική μνημειώδη έκδοση της Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ, με την Καταστροφή περισσότερο από ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες της Ιωνίας καταδικάστηκαν σε αναγκαστική προσφυγιά και φτώχεια και ερισσότεροι από 600 χιλιάδες σφαγιάστηκαν από τους μαινόμενους Τούρκους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες, στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης 731.000, στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Άδανα 70.000.

Οι 2.845.000 Έλληνες αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά ενώ είχε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά παρ' ότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον.

Αυτά τα χρήσιμα για να μην περιοριστούμε στην ασθενή μνήμη (λεγόμενων) ιστορικών και πολιτικών όπως η κ. Μαρία Ρεπούση, νυν βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, η οποία βαυκαλίστηκε συνωστισμό στην προκυμαία της Σμύρνης κι όχι κτηνωδίες Τούρκων εναντίον των Ρωμιών… Κι αυτήν την απρέπεια μάλιστα ήθελε με την ύποπτη στήριξη Μουσουλμάνων βουλευτών να τη διδάσκονται τα παιδιά της Στ' Δημοτικού αντί της αλήθειας.

Ευτυχώς που απέναντι σ' αυτή την πνευματική φτώχεια και ανειλικρίνεια υπήρξαν συγγραφείς όπως η Διδώ Σωτηρίου και ο Ηλίας Βενέζης, οι οποίοι περιγράφουν τα πάθη και τη σταύρωση του ιωνικού Ελληνισμού με μοναδικότητα στα βιβλία «Ματωμένα Χώματα» και «Νούμερο 31328».