Άρθρο-πρόκληση του BBC: «Πόσοι ελληνικοί θρύλοι είναι αληθινοί;»

Στο κείμενό του στην ιστοσελίδα του BBC, ο Βρετανός ιστορικός -που προφανώς δεν έχει κανένα πρόβλημα με τις κλοπές του Έλγιν και την κακοποίηση των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τους συμπατριώτες του-, αμφισβητεί όλα όσα ξέραμε μέχρι τώρα, προσπαθώντας να ξαναγράψει την ιστορία.

Υπήρξε πραγματικά ένας Δούρειος Ίππος;

Η ιστορία του Δούρειου Ίππου έγινε γνωστή μέσα από την Ιλιάδα που γράφτηκε περίπου το 750 Π.χ. Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Δούρειος Ίππος ήταν ένα ξύλινο άλογο-κρύπτη. Σκοπός του Οδυσσέα ήταν να παραπλανηθούν οι Τρώες και να το εκλάβουν ως δώρο και ως δείγμα καλής θελήσεως και ειρήνης από τους Αχαιούς. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια κατασκευή που έκρυβε εντός της τους σημαντικότερους αρχαίους Έλληνες ήρωες. Εκείνοι, μετά την είσοδο του ίππου στην Τροία, βγήκαν από αυτόν και άνοιξαν τις πύλες στους υπόλοιπους, προκειμένου να ξεκινήσει η λεηλασία της πόλης.

Ο Βρετανός ιστορικός ωστόσο υποστηρίζει ότι «Το ξύλινο άλογο είναι ένα φανταστικό παραμύθι, ίσως εμπνευσμένο από την αρχαίο τρόπο πολιορκίας».

Ο Όμηρος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της αρχαίας Ελλάδας. Υπήρχε όμως;

«Δεν είναι μόνο ο Δούρειος Ίππος ένα αποκύημα της πολύχρωμης φαντασίας αλλά και η ύπαρξη του Ομήρου έχει αμφισβητηθεί πολλές φορές, καθώς τίποτα δεν σίγουρο γι "αυτόν. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι, ακόμη και αν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια διαδόθηκαν προφορικώς και όχι γραπτώς, κάποια στιγμή γράφτηκαν στην ελληνική γλώσσα, γιατί αυτό και έχουν επιζήσει».

Ήταν ένας ο εφευρέτης του ελληνικού αλφαβήτου;

«Οι Έλληνες γνώριζαν ότι η αλφάβητα τους προσαρμόστηκε από εκείνο των Φοινίκων. Σύμφωνα με την Ελληνική παράδοση αυτός που προσάρμοσε την ελληνική αλφάβητο ονομάζεται Παλαμήδης. Όμως το όνομα Παλαμήδης μπορεί απλώς να σημαίνει έξυπνος άνθρωπος των παλαιών. Ο Παλαμήδης επίσης λέγεται ότι έχει εφεύρει την καταμέτρηση, το νόμισμα, και τα επιτραπέζια παιχνίδια».

Μήπως ο Πυθαγόρας είχε εφεύρει άλλο θεώρημα και όχι το πυθαγόρειο θεώρημα; Ή μήπως αντέγραψε την εργασία του από κάποιον άλλο;

«Είναι αμφίβολο αν ο Πυθαγόρας (570-495 π.Χ) ήταν πραγματικά μαθηματικός. Μπορεί οι μαθητές ακόμα να μαθαίνουν στο σχολείο το θεώρημα του αλλά οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν αυτή την εξίσωση αιώνες νωρίτερα, και δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Πυθαγόρας το ανακάλυψε ή το απέδειξε. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Πυθαγόρας ήταν ένας μυστικιστής που πίστευε ότι οι αριθμοί αποτελούν τη βάση για τα πάντα».

Ο Βρετανός ιστορικός πιστεύει ότι ο Πυθαγόρας ήταν μυστικιστής που πίστευε ότι οι αριθμοί είναι η βάση για τα πάντα.

Τι έκανε τους Έλληνες να εφεύρουν τα χρήματα; Ήταν το εμπόριο ή η «ψυχή» τους;

«Μπορεί να φαίνεται προφανές για μας ότι οι εμπορικές επιταγές θα έχουν γνώμονα την εφεύρεση του χρήματος αλλά τα ανθρώπινα όντα διεξήγαγαν το εμπόριο για χιλιάδες χρόνια χωρίς νομίσματα. Δεν είναι βέβαιο ότι η πρώτη νομισματοποιημένη οικονομία στον κόσμο προέκυψε από την αρχαία Ελλάδα. Ο κλασικιστής Richard Seaford υποστήριζε ότι η εφεύρεση του χρήματος προέκυψε από τη ελληνική ψυχή. Η Σπάρτη ήταν καχύποπτη με την έννοια του χρήματος και αντιστάθηκε στην εισαγωγή του.»

Πόσο Σπαρτιάτες ήταν Σπαρτιάτες;

«Ο θρυλικός Σπαρτιάτης νομοθέτης Λυκούργος αποφάσισε ότι οι Σπαρτιάτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο σίδηρο για νόμισμα, έτσι και ένα μικρό ποσό θα έπρεπε να μεταφερόταν από βόδια. Αυτή είναι η εξιδανικευμένη ιστορία που τους θέλει να είναι πολεμιστές με στρατιωτική υπεροχή. Όμως η Σπάρτη ενώ δεν έκοψε δικά της νομίσματα χρησιμοποιούσε ξένο ασήμι, και ορισμένοι ηγέτες των Σπαρτιατών ήταν εμφανώς επιρρεπείς στη δωροδοκία. Ο Αθηναίος μπον βιβέρ Αλκιβιάδης κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Αθήνα στα τέλη του 5ου αιώνα, υιοθέτησε τη διατροφή τους, το σκληρό τρόπο κατάρτισης τους, τα χοντρά τους ρούχα και τις Λακωνικές τους εκφράσεις. Αλλά τελικά το πάθος του επεκτάθηκε και στη σύζυγο του βασιλιά της Σπάρτης και έτσι αυτή έμεινε και έγκυος και ο Αλκιβιάδης επέστρεψε στην Αθήνα για να γλιτώσει τις συνέπειες».

Τι ώθησε τον Σωκράτη να θέλει να γίνει φιλόσοφος;

«Ο Σωκράτης (469 -399 π.Χ.) μπορεί να ονειροβατούσε και ο Αριστοφάνης να παρουσιάζει τις ιδέες του ως διασκεδαστικές και ως επιστημονικά παράλογες.

Η εικόνα αυτή του φιλοσόφου έρχεται σε αντίθεση με τα βιογραφικά δεδομένα που υπάρχουν για τον Σωκράτη, στα γραπτά των μαθητών του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα. Και οι δυο τελευταίοι τον αντιμετώπιζαν με μεγάλο σεβασμό ως έναν άνθρωπο που έβαζε ηθικά ερωτήματα.

Στην πραγματικότητα, η πρώτη περιγραφή του Σωκράτη χρονολογείται στα 30 του, και τον παρουσιάζει ως έναν άνθρωπο της δράσης. Συμμετείχε σε μια στρατιωτική εκστρατεία στη βόρεια Ελλάδα το 432 π.Χ. και κατά τη διάρκεια μιας βίαιας μάχης έσωσε τη ζωή του αγπημένου του νεαρού φίλου Αλκιβιάδη. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα από όπου δεν έφυγε ποτέ και ξόδεψε όλο του το χρόνο προσπαθώντας να κάνει τους Αθηναίους να αναλογιστούν τις ζω και τις σκέψεις τους.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι ο Σωκράτης έπαιζε με την επιστήμη και την πολιτική στα νεανικά του χρόνια μέχρι που μια εμπειρία ζωής και θανάτου τον έκανε να αφιερώσει όλη την υπόλοιπη ζωή του στην έρευνα και τη φιλοσοφία.

Καθώς ο ίδιος δεν έγραψε τίποτα μόνος του, ότι στοιχεία υπάρχουν για αυτόν προέρχονται από τους από τους διαλόγους με τον μαθητή του Πλάτωνα».

Ποια ήταν τα μυστικά των ελληνικών μυστηριακών λατρειών;

Οι μύστες έπρεπε να πάρουν όρκο εχεμύθειας από το μυσταγωγό. Δέχονταν κάποια διδασκαλία, που τους επέτρεπε αργότερα να αντιληφθούν τα μυστήρια στα Μεγάλα Ελευσίνια. Οι αρχαιότερες κατασκευές οι οποίες με βεβαιότητα μπορούν να συνδεθούν με τα Μυστήρια ανάγονται στον 8ο π.Χ αιώνα. Πραγματοποιούνταν στην Ελευσίνα της Αττικής προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της Περσεφόνης. Κατά κοινή παραδοχή, επρόκειτο για την ιερότερη και πιο σεβαστή τελετή από όλες τις γιορτές της αρχαίας Ελλάδας.

Πόσο σπουδαίος ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος;

Ο Αλέξανδρος (356-323 π.Χ) έμελλε να γίνει ένα από τους μεγαλύτερους στρατηγούς που έχει δει ο κόσμος.» Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές σωματικά δεν ήταν και τόσο μεγάλος, ήταν κοντός, παρορμητικός μέθυσος, με κοκκινωπή όψη και ενοχλητική χροιά φωνής», αναφέρει ο καθηγητής.

Πάντως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα γεγονότα, καθώς αναφέρει ότι «σε δέκα μόλις χρόνια δημιούργησε μια τεράστια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Αίγυπτο μέχρι την Ινδία. Ιδρύθηκαν 20 πόλεις που έφεραν το όνομά του, συμπεριλαμβανομένης της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο».

Ίσως θα ήταν σκοπιμότερο ο Βρετανός να μας απαντήσει πρώτα στο καίριο ερώτημα γιατί τα Μάρμαρα του Παρθενώνα παραμένουν μακριά από τον τόπο στον οποίο θα έπρεπε να εκτίθενται, στο εξαιρετικό νέο Μουσείο της Ακρόπολης, και μετά να... προβληματιστεί για την ελληνική ιστορία.

Διαβάστε επίσης:

Στους New York Times η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

Ελληνίδα διδάσκει Αντιγόνη του Σοφοκλή σε γυναίκες στο Αφγανιστάν