Η Ελλάδα του Χθες κάνει Παρέλαση...
Της Γεωργίας Λινάρδου
Ουδείς είχε μπει στον κόπο να μας μιλήσει για το γιατί πρέπει να κάνουμε παρέλαση. Όχι τίποτε άλλο, αλλά ίσως και να άρεσε σε κάποιους από εμάς αυτή η διαδικασία. Έτσι, όμως, όπως την εφάρμοζαν στα τρελά χρόνια του ’80 –πριν και μετά - (υποχρεωτική, κάτι σαν πλημμέλημα εάν δε συμμετείχες) ελάχιστοι ήθελαν να κάνουν παρέλαση, πλην των σημαιοφόρων και των παραστατών, που είχαν και ένα κίνητρο. Αλλά όλοι έκαναν. Μαζί και η «πλέμπα» των μεσαιόβαθμων και χαμηλόβαθμων που παρίστανε την ουρά της Αριστείας(εκτός Αθηνών, διότι εντός μόνον οι Αριστούχοι παρελαύνουν). Όμως, τώρα που το σκέφτομαι, ήταν όμορφη εκείνη η διαδικασία. Κάποιοι σπάγαμε τα μούτρα μας, κάποιοι γινόμασταν πιο αλαζόνες, κάποιοι πασχίζαμε ν’ ανασάνουμε στον ασφυκτικό βηματισμό, κάποιους μιας πιάνανε τα δάκρυα από τα εθνικά εμβατήρια που ακούγονταν απ’ τα χαλασμένα-νοικιασμένα μικρόφωνα του Δήμου της περιοχής μας και κάποιοι προσπαθούσαμε να λύσουμε μόνοι μας το «παζλ»: «Βρες γιατί κάνεις σήμερα παρέλαση»...
Η παρέλαση της 25ης Μαρτίου καθιερώθηκε για πρώτη φορά με βασιλικό διάταγμα το 1838 από την κυβέρνηση του Όθωνα. Δηλαδή 177 χρόνια πριν. Μη νομίζετε, και τότε και μετά υπήρχαν γκρίνιες για τον ορισμό της 25ης Μαρτίου ως Εθνικής Εορτής, ημέρα του Ευαγγελισμού.
Αρκετά χρόνια αργότερα επετράπη στους μαθητές να παρελαύνουν. Μέχρι τότε ήταν αυστηρά στρατιωτική. Η παρέλαση του Χθες, περιλαμβάνει πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες μιλιταρισμού, φασισμού, αυστηρής πειθαρχίας, εθνικής υπερηφάνειας, φτώχειας κτλ.
Εγώ δε μένω σ’ αυτά.
Κουρεμένα-πεντακάθαρα κεφαλάκια (ή αλλιώς γουλί) για τα αγόρια και για τα κορίτσια κορδέλα στα μαλλιά ή κάτι τέλος πάντων κοινωνικά ευπρεπές, έχουν χαράξει ιστορικές εποχές σ’ αυτήν τη χώρα.
Βλέπω παλιές φωτογραφίες με πειθαρχημένα πιτσιρίκια, όλα ομοιόμορφα ντυμένα. Θα μπορούσα να αντιδράσω κι εγώ όπως τα σύγχρονα νεαρούδια βλέποντας αυτές τις εικόνες, σχολιάζοντας: «Ιου! Έτσι ήταν τα παιδιά παλιά;». Δεν θα το κάνω. Όλα αυτά που έχω ανασύρει από το αρχείο είναι η ιστορία της Ελλάδας. Ένα «Ιου» βγαλμένο από κάποιο σύγχρονο τηλεοπτικό πρόγραμμα είναι λίγο, τόσο λίγο, ακόμη και στο πιο άσχημο –αισθητικά- Χθες της ιστορίας.
Η παρέλαση του 1838 δεν ήταν για μαθητές. Δειλά έκαναν την εμφάνισή τους το 1899. Ο τύπος τότε έγραφε: «Ιδιαιτέραν αίσθησιν έκαμεν η πρώτην φοράν εφέτος γενομένη παρέλασις των μαθητών των νομαρχιακών σχολείων Αττικής κατά τετράδες βαινόντων με την ελληνικήν σημαίαν εμπρός».
Μετά είχαμε τις τρελά πειθαρχημένες –στρατιωτικού τύπου- μαθητικές παρελάσεις επί δικτατορίας Μεταξά οι οποίες περιελάμβαναν και «γυμναστικές επιδείξεις» και «λαμπαδηφορίες».. Κάτι σαν τις στρατιές του Χίτλερ θυμίζουν οι εικόνες απ’ το παλιό αρχείο αυτής της χώρας. Ακόμη και το «πλήθος» που πήγαινε να παρακολουθήσει τις παραστάσεις φαίνεται τόσο «στρατιωτικά οργανωμένο». Αλλά, συμφωνείς ή διαφωνείς, και αυτή είναι η ιστορία του τόπου σου.
Οφείλουμε να την γνωρίζουμε πριν φωνάξουμε... «ίου!»
Μετά περάσανε τα χρόνια και ήρθε η Χούντα. Παρελάσεις με άρματα και τα σχετικά. Εθνικά εμβατήρια. Και;
Που πήγε όλο αυτό το νόημα αυτής της άμοιρης Εθνικής Εορτής της 25ης Μαρτίου του 1821;
Προφανώς χάθηκε στη... μετάφραση. Κάπου στο «...Ιου» ή στο «Day after», κάπου στα «νοικιασμένα-κακοφτιαγμένα μεγάφωνα» Δημάρχων και Πολιτικών οι οποίοι εφάρμοσαν την πολιτική του... «ίου» πριν καν αυτό το «ίου» γίνει μόδα στα μαθητούδια.
Ολα αυτά, όμως, και τα χειρότερα μαζί, την ουσία δεν την αλλάζουν.
Η αλλιώς, όπως θα περιέγραφε και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: «Όταν αποφασήσαμε να κάμομε την Επανάσταση, δεν εσυλογισθήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε: Που πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα;, αλλά , ως μία βροχή, έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και οι κληρικοί, και οι προεστοί, και οι καπεταναίοι, και οι πεπαιδευμένοι, και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση»...