Διά ζώσης εκπαίδευση και e-learning: Τα πλεονεκτήματα και οι διαφορές των μεθόδων μάθησης

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας έχει αναδιαμορφώσει σημαντικά πολλούς τομείς της ζωής μας και ένας από αυτούς είναι σίγουρα η εκπαίδευση. Πλέον, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν το συναρπαστικό «ταξίδι» της γνώσης, να αποκτήσουν τίτλους σπουδών ή πιστοποιήσεις και να αναβαθμίσουν το βιογραφικό τους, από την άνεση του προσωπικού τους χώρου. Αρκεί να έχουν χρόνο, διάθεση για μάθηση, έναν βασικό τεχνολογικό εξοπλισμό και σύνδεση στο διαδίκτυο.

Ποια είναι, λοιπόν, η θέση της διά ζώσης εκπαίδευσης και ποια εκείνη του e-learning στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα; Ποιες είναι οι βασικές διαφορές των δύο μεθόδων, που αξίζει να λάβουμε υπόψη μας, ανάλογα με τις ανάγκες μας;

Μπορεί η πρώτη διαφορά που εντοπίζουμε ανάμεσα στις δύο μεθόδους να είναι το ζήτημα του χώρου, δηλαδή η απουσία ενός φυσικού περιβάλλοντος στην περίπτωση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ωστόσο, υπάρχουν πολλές ακόμη διαφορές, οι οποίες αποκαλύπτουν πως ένας συνδυασμός των δύο μεθόδων μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα εκπαίδευσης, αλλά και τις ικανότητες και τις προοπτικές ενός σπουδαστή.

Παρακάτω, λοιπόν, έχουμε συγκεντρώσει μερικές από τις διαφορές που παρουσιάζονται ανάμεσα στην παραδοσιακή εκπαίδευση και τη σύγχρονη μέθοδο του e-learning, ώστε να είμαστε σε θέση να αποφασίσουμε, ποια μέθοδος ανταποκρίνεται καλύτερα στις δικές μας ανάγκες.

Όταν η αίθουσα και το αμφιθέατρο μεταφέρονται σε ένα virtual περιβάλλον

Όπως αναφέραμε παραπάνω, μία σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο μεθόδους είναι ο τόπος, το γεγονός δηλαδή πως η διά ζώσης εκπαίδευση επιβάλλει αυστηρά έναν συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, για τη διεξαγωγή των μαθημάτων. Ένας σπουδαστής καλείται να βρίσκεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο για κάποιες ώρες, να λαμβάνει μέρος στις δραστηριότητες που πραγματοποιεί η υπόλοιπη ομάδα, να παρακολουθεί και να κατευθύνεται από τον επικεφαλής της ομάδας, δηλαδή τον καθηγητή. Και ομολογουμένως, το γόητρο και η «μαγεία» της παραδοσιακής εκπαίδευσης, η αίσθηση που προσφέρει η αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, αλλά και οι ζωντανές διαλέξεις ενός καλού μέντορα, είναι δύσκολο να μεταδοθούν μέσα από την οθόνη ενός υπολογιστή. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, το e-learning αποδεσμεύει τον σπουδαστή από τις αυστηρές προϋποθέσεις που απαιτεί η δια ζώσης εκπαίδευση, προσφέροντάς του μεγαλύτερη ευελιξία στον τόπο και τον χρόνο και φυσικά, μεγαλύτερη άνεση. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το e-learning είναι ειδικά σχεδιασμένο, ώστε να είναι πιο προσβάσιμο, καθώς προσαρμόζεται στις ανάγκες ενός σπουδαστή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως κάνει εκπτώσεις στην ποιότητα των σπουδών του.

Οι ατομικές απαιτήσεις του e-learning και η στήριξη της παραδοσιακής εκπαίδευσης

Μπορεί αρκετοί να θεωρούν πως η ολοκλήρωση ενός κύκλου σπουδών μέσω e-learning είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί, σε σχέση με την παραδοσιακή μέθοδο εκπαίδευσης, ωστόσο, στην πραγματικότητα ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Διότι όταν ένας σπουδαστής αποφασίζει να ακολουθήσει τη μέθοδο του e-learning είναι πιο ανεξάρτητος και βασίζεται κυρίως στις ικανότητες, τη διάθεση και την ατομική του προσπάθεια. Με λίγα λόγια, χρειάζεται να δείξει από μόνος του περισσότερο ενδιαφέρον για την εκμάθηση νέων πραγμάτων, να ανακαλύψει τον τρόπο μελέτης που τον εξυπηρετεί, να οργανώσει καλύτερα τον χρόνο του, ώστε να επιτύχει μακροπρόθεσμα τους εκπαιδευτικούς του στόχους.

Τα προνόμια και οι περιορισμοί που θέτει η τεχνολογία στους σπουδαστές

Είναι αλήθεια πως η μέθοδος του e-learning μπορεί να προσφέρει σε αρκετούς ανθρώπους τη δυνατότητα να σπουδάσουν, να αντλήσουν πληροφορίες, να αλληλεπιδράσουν με καθηγητές και σπουδαστές από όλον τον κόσμο όμως, απαιτεί από τους σπουδαστές να διαθέτουν έναν ολοκληρωμένο τεχνολογικό εξοπλισμό και φυσικά, αρκετή εξοικείωση, ώστε να μπορούν να τον διαχειριστούν. Χωρίς κάποιες βασικές τεχνικές δεξιότητες, οι οποίες -καλώς ή κακώς- δεν είναι δεδομένες για όλους, είναι δύσκολο κάποιος σπουδαστής να μπορέσει να λαμβάνει μέρος με επιτυχία στα μαθήματά του, καθώς χρειάζεται να έχει άνεση με τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, όπως τα κοινωνικά δίκτυα και τις πλατφόρμες και τα λογισμικά που επιτρέπουν τις ομαδικές online συναντήσεις. Από την άλλη πλευρά, η παραδοσιακή, δια ζώσης μάθηση μπορεί να απαιτεί από τους σπουδαστές τη χρήση υπολογιστή και κάποιες ελάχιστες τεχνικές δεξιότητες, όπως την αναζήτηση και τη συλλογή δεδομένων μέσω του διαδικτύου όμως, δίνει την ευκαιρία σε ανθρώπους που δεν έχουν ιδιαίτερη άνεση με τα ψηφιακά μέσα, να συμμετέχουν στη διδασκαλία και να λαμβάνουν τη στήριξη που χρειάζονται από τον καθηγητή τους.

Λαμβάνοντας υπόψη μας όλα τα παραπάνω, διαπιστώνουμε πως η «χρυσή» τομή στη σύγχρονη εκπαίδευση βρίσκεται όταν οι δύο μέθοδοι συναντούν και συμπληρώνουν η μία την άλλη. Διότι όταν η παραδοσιακή εκπαίδευση ενισχύεται από την τεχνολογία και η τεχνολογία διατηρεί αναλλοίωτα τα πλεονεκτήματα της διά ζώσης εκπαίδευσης, τότε ο σπουδαστής μπορεί να απολαύσει τα οφέλη μίας αποτελεσματικής μεθόδου εκπαίδευσης.