Γεράσιμος Παπαδόπουλος για σεισμό Θεσσαλονίκης: Πότε θα έρθει ο επόμενος

Σαράντα πέντε χρόνια έχουν περάσει από τον καταστροφικό σεισμό των 6,5 ρίχτερ στη Θεσσαλονίκη το 1978 και ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος με ανάρτησή του αναφέρθηκε στην σεισμική δόνηση που είχε ως αποτέλεσμα 49 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και εκατοντάδες να τραυματιστούν.

«Σεισμός Θεσσαλονίκης, 20-6-1978. Πότε περιμένουμε τον επόμενο; Γνωστός σεισμός μεγέθους 6,5. Kαι εμβληματικός, γιατί είναι ο πρώτος που έπληξε σύγχρονη ελληνική μεγαλούπολη. Εκτεταμένες βλάβες, ολικές καταρρεύσεις κτιρίων, πολλά θύματα, ανύπαρκτος μηχανισμός παροχής βοήθειας. Τότε μπήκαν και οι πρώτες βάσεις της σύγχρονης αντισεισμικής προστασίας στη χώρα. Ο σεισμός έγινε μέσα σε γεωλογική ζώνη αποκαλούμενη "Σερβομακεδονική Μάζα". Στην ίδια ζώνη έγιναν οι ισχυροί και καταστροφικοί σεισμοί της Ασσήρου (1902), του Βαλάντοβο (1931) και της Ιερισσού (1932), της Θεσσαλονίκης (1978). Η επαναλαπητικότητα είναι περίπου 30-45 χρόνια. Αν αυτό ισχύει, μπορούμε να "δούμε" πότε θα έλθει ο επόμενος; Μια πρώτη προσέγγιση κάναμε με σχετική δημοσίευση το 1990 στο έγκυρο περιοδικό Tectonophysics σε συνεργασία με τους συναδέλφους Δρα Φ. Βοϊδομάτη και Δρα Σ. Παυλίδη. Μήπως ήρθε η ώρα να ξαναδούμε αυτό το πολύ σημαντικό θέμα;», αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος.

Ο μεγάλος σεισμός της Θεσσαλονίκης σημειώθηκε την Τρίτη 20 Ιουνίου 1978, στις 23:03, με επίκεντρο 35 χλμ ανατολικά-βορειοανατολικά της πόλης, στο χωριό Στίβος, ανάμεσα στις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη.

Η σεισμική δραστηριότητα είχε ξεκινήσει απο τις 8 Μαΐου 1978, με ισχυρότερους προσεισμούς στις 24 Μαΐου, 5,8 ρίχτερ και στις 19 Ιουνίου 5,3 ρίχτερ.

Ο κύριος σεισμός της 20ης Ιουνίου ήταν μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, είχε εστιακό βάθος 10 χιλιομέτρων, διάρκεια 10 δευτερολέπτων και έγινε αισθητός σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία. Υπήρξε ο πρώτος που έπληξε μεγάλο αστικό κέντρο στην Ελλάδα σε σύγχρονους χρόνους και θεωρείται η μεγαλύτερη σεισμική δραστηριότητα στη γύρω περιοχή από το 1932, όταν και σημειώθηκε ο σεισμός της Ιερισσού στη Χαλκιδική. Ακολούθησε επίσης σειρά ισχυρών μετασεισμών με μεγαλύτερο εκείνο της 5ης Ιουλίου, μεγέθους 5 Ρίχτερ και με μετακινημένο επίκεντρο δυτικά της λίμνης Κορώνειας στα 7-10 χιλιόμετρα από τη πόλη.

Το μέγεθος των καταστροφών που προκάλεσε, εκτιμήθηκε στο επίπεδο VIII (8) στη 12-βάθμια κλίμακα Μερκάλι, ήταν δηλαδή «καταστροφικός».

Επίσης προκάλεσε συνολικά 49 θανάτους ανθρώπων, εκ των οποίων οι περισσότεροι (37) ήταν ένοικοι 8οροφης πολυκατοικίας που κατέρρευσε στην πλατεία Ιπποδρομίου. Τραυματίστηκαν 220 άνθρωποι, ενώ χιλιάδες έμειναν άστεγοι σε όλο τον νομό Θεσσαλονίκης. Οι υλικές ζημιές, οι οποίες όμως αποκαταστάθηκαν σύντομα, έφτασαν, σε σημερινές τιμές, τα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Εντοπίστηκαν συνολικά 3.170 κτίρια με σοβαρές και επικίνδυνες βλάβες (κόκκινα), 13.918 κτίρια με μέσης ή και μικρής κλίμακας βλάβες (κίτρινα) και 49.071 κτίρια χωρίς βλάβες (πράσινα).

Tην αποκατάσταση των σεισμοπαθών ανέλαβε η Υ.Α.Σ.Β.Ε. (Υπηρεσία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων Βορείου Ελλάδας). Εντοπίστηκαν εκτεταμένες βλάβες στα μνημεία της πόλης (Ροτόντα, Αχειροποίητο κ.τ.λ.) που οφείλονταν πιο πολύ στην επιδείνωση υφισταμένων βλαβών από δεκαετίες ή και αιώνες.