Αποφυλακίζονται κατάδικοι λόγω κρίσης

Σύμφωνα με τροπολογία που φέρνει αύριο στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου κρατούμενοι οι οποίοι εκτίουν ποινή που δεν υπερβαίνει τα 10 χρόνια απολύονται ως εξής:

• Εάν η ποινή έχει διάρκεια έως 3 χρόνια, απολύονται εφόσον έχει εκτιθεί το 1/10 της ποινής.

• Για ποινές άνω των 3 χρόνων και έως 5 χρόνια, εφόσον έχει εκτιθεί το 1/5 της ποινής.

• Για ποινές μεγαλύτερες των 5 χρόνων και έως 10 χρόνια, εφόσον έχει εκτιθεί το 1/3 της ποινής.

Τα μέτρα αυτά που δεν είναι μόνιμου χαρακτήρα λαμβάνονται προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές, το οποίο έχει κυρίως ενταθεί εξαιτίας του μεταναστευτικού ζητήματος, αφού η χώρα μόνο το 2010 υποδέχθηκε περί το 90% των μη κανονικών μεταναστών που έφθασαν στην Ευρώπη, αλλά και αυτό των ναρκωτικών για τα οποία κρατούνται περίπου 4.400 άτομα, χωρίς να υπολογίζεται ο αριθμός αυτών που κρατούνται για άλλα εγκλήματα (κλοπές, ληστείες κ.λπ.) που έκαναν για να διασφαλίσουν τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Οι όροι αποφυλάκισης

Η απόλυση γίνεται υπό τον όρο ότι μέσα στην επόμενη τριετία οι απολυθέντες δεν θα τελέσουν νέο αδίκημα. Σε αντίθετη περίπτωση θα εκτίσουν σωρευτικά τη νέα ποινή μαζί με την παλαιότερη για την οποία απολύθηκαν. Ο όρος αυτός έχει, ταυτόχρονα, αντεγκληματικό και προληπτικό χαρακτήρα, αφού κάποιος μετά την απόλυση πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην καθημερινή του συμπεριφορά.

Η μόνη εξαίρεση από τις παραπάνω ευεργετικές διατάξεις αφορά στους καταδικασθέντες για παράβαση: α) του ν. 1608/1950, περί καταχραστών του δημοσίου, β) του ν. 1882/1990, για τα χρέη προς το Δημόσιο, γ) του ν. 2523/1997, για οποιοδήποτε αδίκημα περί την φορολογία και την φοροδιαφυγή και δ) των άρθρων 187 και 187 Α του Ποινικού Κώδικα, για την εγκληματική και τρομοκρατική οργάνωση.

Με την τροπολογία παραγράφονται επίσης ποινές μέχρι ενός έτους, μετατρέπονται ποινές φυλάκισης σε χρηματικές και παραγράφεται το αξιόποινο ήσσονος απαξίας πλημμελημάτων και πταισμάτων.

Η "χαρτογράφηση" των φυλακών

Σήμερα στις φυλακές της χώρας μας κρατούνται περίπου 12.200 πρόσωπα, εκ των οποίων περίπου 7.000 είναι αλλοδαποί, ενώ η χωρητικότητα των καταστημάτων ανέρχεται μόλις σε 9.700 θέσεις.

Παρά την δημιουργία έξι νέων καταστημάτων κράτησης την τελευταία δεκαετία, χωρητικότητας 600 κρατουμένων το καθένα, δεν υπήρξε λύση του προβλήματος υπερπληθυσμού. «Αποτέλεσμα είναι να συμφύρονται υπόδικοι με καταδίκους και μικροποινίτες με βαρυποινίτες, ενώ δεν επαρκούν οι ειδικοί χώροι κράτησης, στους οποίους συχνά κρατούνται επί μακρόν κρατούμενοι για διάφορα αδικήματα, αλλά και αλλοδαποί εν αναμονή της απελάσεώς τους», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική αιτιολογική έκθεση.

Παράλληλα, πρέπει να επισημανθεί ότι το 60% των κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές είναι άποροι, δηλαδή περίπου 7.300 κρατούμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα να προμηθευτούν ούτε τα στοιχειώδη είδη προσωπικής υγιεινής και ένδυσης. Είναι επίσης, χαρακτηριστικό ότι τη στιγμή αυτή κρατούνται περί τους 800 κρατουμένους, που δεν μπορούν να εξαγοράσουν (εξαγοράσιμες) ποινές φυλάκισης, καθότι αδυνατούν να βρουν τα χρήματα γι’ αυτό.

«Έτσι, φαίνεται πως σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία για τη χώρα, όσοι κατάδικοι διαθέτουν χρήματα μπορούν να συνεχίζουν να εξαγοράζουν ποινές και να αποφεύγουν τη φυλάκιση, ενώ όσοι δεν διαθέτουν πόρους είναι τελικά αυτοί που καταλήγουν στις φυλακές για ήσσονος απαξίας πλημμεληματικές πράξεις. Το γεγονός τούτο δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Ότι δηλαδή, παρότι οι ποινές μετατρέπονται από τα δικαστήρια, τα οποία κρίνουν ότι ο συγκεκριμένος δράστης δεν είναι επικίνδυνος για το κοινωνικό σύνολο, οι καταδικασθέντες να φυλακίζονται, επειδή δεν έχουν να πληρώσουν την ποινή τους», τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση.