Τα χριστουγεννιάτικα μηνύματα της Ορθοδοξίας

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του, έκανε λόγο για τα τύμπανα του πολέμου που ταλανίζουν την ανθρωπότητα και επεκτείνονται πέραν των πολεμικών συρράξεων στις εθνικές, κομματικές, συνδικαλιστικές, αθλητικές, οικονομικές, θρησκευτικές και άλλες διενέξεις. Ως το μόνο δρόμο απαλλαγής από τις πολεμικές οικονομικές και πάσης φύσεων κρίσεις, υπέδειξε αυτόν του Ιησού Χριστού.

Ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος σημείωσε τη φροντίδα και μέριμνα της εκκλησίας στις κραυγές αβεβαιότητας, ανεργίας και απελπισίας των ανθρώπων, όπως και την ύψωση φωνής διαμαρτυρίας καθώς σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν θύματα της πολεμικής και τρομοκρατικής βίας.

Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β΄ στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του ανέδειξε το ζήτημα των παραβιάσεων στα δικαιώματα των γυναικών, ιδιαιτέρως στην υποσαχάρια Αφρική.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος προέτρεψε στο μήνυμά του τους πιστούς να αναλογιστούν με αφορμή την εορτή των Χριστουγέννων τι μπορούν να προσφέρουν στον Κύριο.

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΘΕΙΟΤΑΤΗΣ ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ κ.κ. ΘΕΟΦΙΛΟΥ Γ΄

"Δεύτε ίδωμεν πιστοί,

πού εγεννήθη ο Χριστός,

ακολουθήσωμεν λοιπόν,

ένθα οδεύει ο αστήρ".

(Κάθ. Όρθρ. Χριστουγέννων).

Η ανά τα πέρατα της Οικουμένης Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξος του Χριστού Εκκλησία εορτάζει σήμερον γεγονός υπερφυές και εξαίσιον, θαυμαστόν και σωτήριον. Εορτάζει και πανηγυρίζει το γεγονός της άκρας φιλανθρωπίας του Θεού, της αμετρήτου και ανεικάστου αγάπης Αυτού προς τον άνθρωπον.

Ποίον το γεγονός τούτο, δια το οποίον χαίρει και αγάλλεται η Εκκλησία; Είναι το γεγονός ότι ο Θεός επ' εσχάτων των χρόνων, επί της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορος Καίσαρος Οκταβιανού Αυγούστου, επεσκέφθη το πλάσμα του, τον άνθρωπον, με τρόπον πρωτοφανή, ανήκουστον και ανεπανάληπτον. "Ιδών είδε την κάκωσιν" του ανθρώπου υπό του διαβόλου και της αμαρτίας και ευσπλαγχνισθείς ελάλησεν αυτώ ουχί ως πάλαι εν τοις προφήταις αλλ΄ εν Υιώ (Εβρ. 1, 1 -2), εν τω Υιώ Αυτού τω μονογενεί, τω προαιωνίως "όντι εν τοις κόλποις Αυτού", (Ιω.1, 18). Τούτον, "όντα ίσον τω Θεώ", (Φιλιππ. 2, 6), "εξαπέστειλε ο Θεός εις τον κόσμον, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν", (Γαλ. 4, 5).

Ούτος άναρχος, άχρονος και ασώματος ων, έλαβεν αρχήν χρονικήν και εσωματώθη εκ Πνεύματος Αγίου και εκ των αγνών αιμάτων της Υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, ότε αύτη απεδέχθη τον ουράνιον ευαγγελισμόν δια στόματος του αρχαγγέλου Γαβριήλ εις την Ναζαρέτ, (Λουκ. 1, 38). Ο Θεός "ούτως οίδεν, ούτως ηθέλησεν, ούτως ηυδόκησε", να σώση τον άνθρωπον δι' ενανθρωπήσεως του Υιού αυτού. Τούτο είναι η δυναμική, ουχί δυναστική επέμβασις του Θεού εις την ζωήν και την ιστορίαν του ανθρώπου. Είναι το λεγόμενον υπό του θεοφόρου πατρός της Εκκλησίας Κυρίλλου Αλεξανδρείας, ότι "Θεός νοούμενος ο Χριστός, εισβέβηκεν εις την οικουμένην, μέρος κόσμου πεφηνώς ως άνθρωπος", ( Περί ορθής πίστεως, PG 76, 1177) και ότι ο "Θεός κατακιρνάται τη ανθρωπίνη φύσει, ίνα τω ύψει του Θεού συναπαρτισθή το ανθρώπινον", (Κατά Ανθρωπομορφιστών, κεφ. ΚΑ΄, PG 76, 1152).

Το ευαγγελισθέν μυστικώς τη αειπαρθένω εις την Ναζαρέτ, εφανερώθη εκδηλώτερον τοις ανθρώποις εις την Βηθλεέμ. Εις την πόλιν ταύτην και εις το θεοδέγμον Σπήλαιον τούτο η Παρθένος, "ότε επλήσθησαν αι ημέραι του τεκείν αυτήν έτεκεν τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον και εσπαργάνωσεν αυτόν και ανέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη" (Λουκ. 2, 7). Εις τον "άφθορον τόκον τούτον, εις την σαρκοφόρον εμφάνισιν του Θεού επί της γης και την συναστροφήν αυτού μετά των ανθρώπων", ο Θεός εκάλεσε μάρτυρας, "μάγους σοφούς εξ ανατολήν", (Ματθ. 2, 1-2), τοις άστροις το πριν λατρεύοντας, και υπό αστέρος διδασκομένους νυν προσκυνείν τον Ήλιον της δικαιοσύνης. Ωσαύτως εκάλεσε ανθρώπους απλοϊκούς, "ποιμένας αγραυλούντας επί την ποίμνην αυτών", (Λουκ. 2, 8). Τούτους εκάλεσε δι' αγγέλων, πληρωσάντων τον ουρανόν με τον ηδύμολπον ύμνον: "Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία", (Λουκ. 2, 14).

Με τον ουράνιον αγγελικόν ύμνον τούτον ανηγγέλθη η μετά σαρκός επίσκεψις του μονογενούς Υιού του Θεού εις τον κόσμον ως "άρχοντος της ειρήνης", ως "καταλλαγής Θεού και ανθρώπων" (Β'Κορ. 5, 18). Επί του θεμελίου λίθου τούτου, του προσώπου του Εναθρωπήσαντος και του μετά ταύτα έργου Αυτού, της ειρηνοποιού διδασκαλίας, των ευεργετικών δια τους ανθρώπους σημείων, του θυσιαστικού και λυτρωτικού σταυρού, της ζωοποιού Αναστάσεως και της ενδόξου Αναλήψεως Αυτού, εστηρίχθη το σώμα Αυτού, η Εκκλησία. Λαβούσα αύτη δύναμιν εξ ύψους παρά του Αγίου Πνεύματος του Χριστού, εκήρυξεν εκ του υπερώου άφεσιν αμαρτιών εις πάντα τα έθνη, ειρήνην τοις εγγύς και τοις μακράν. Μετήγαγε τους ανθρώπους εκ του σκότους της αγνωσίας και της ειδωλολατρείας εις το φως της αληθούς γνώσεως και της εν Πνεύματι λατρείας. Η Εκκλησία τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησε.

Την διακονίαν ταύτην του ανθρώπου συνεχίζει ανά τα πέρατα της οικουμένης η Εκκλησία, πιστή εις την παραδοθείσαν αυτήν αλήθειαν άχρι της σήμερον. Ενεργώς και αθορύβως μετέχει η Εκκλησία ως ο Ιδρυτής αυτής εις την ανθρωπίνην ζωήν. Ακροάται μετά πλείστης ποιμαντικής φροντίδος και μερίμνης την ανθρωπίνην κραυγήν της αγωνίας και αβεβαιότητος, της ανεργίας και απελπισίας. Συμπάσχει με τον πάσχοντα άνθρωπον και συμπαραστέκεται ως φιλόστοργος μήτηρ, επιτελούσα έργον αγιαστικόν δια των μυστηρίων εις τα μέλη αυτής, έργον συμφιλιωτικόν και συνδιαλλακτικόν αναμέσον των διαφιλονεικούντων εθνών, έργον φιλανθρωπικόν και κοινωνικόν εις τους ενδεείς, θύματα της απληστίας και της οικονομικής διαφθοράς. Υψώνει φωνήν διαμαρτυρίας δια το ότι και σήμερον ακόμη εις τον εικοστόν πρώτον αιώνα, υπάρχουν άνθρωποι, θύματα της πολεμικής και τρομοκρατικής βίας, άνθρωποι διακινούμενοι ως εμπορεύματα και ποικίλην εκμετάλλευσιν υφιστάμενοι, στερούμενοι θείων αγαθών της ζωής, ύδατος, άρτου, του δικαιώματος της θρησκευτικής και εθνικής ελευθερίας και της προσβάσεως εις τας πατρογονικάς αυτών εστίας.

Το αγιαστικόν, φιλάνθρωπον, ειρηνευτικόν και πολιτιστικόν έργον τούτο σεμνύνεται να επιτελή η των Ιεροσολύμων Εκκλησία, εις τους τόπους της μετά σαρκός θείας εμφανείας, την εκκλησιαστικήν αυτής δικαιοδοσίαν, εις τα Πανάγια αυτής Προσκυνήματα, τους ιερούς ναούς και τα ευαγή αυτής καθιδρύματα, εστίας πνευματικού ανεφοδιασμού και οάσεις πνευματικής αναψυχής. Οι Πατριάρχαι αυτής, κατ' εξοχήν δε εκ τούτων ο άγιος Σωφρόνιος, απεδείχθησαν πρωτεργάται ειρήνης, κλάδον ελαίας κρατούντες και τείνοντες. Αψευδής μάρτυς όλων τούτων, η ιερά αύτη Κωνσταντίνειος Βασιλική, η υπερβαίνουσα τη θεία δυνάμει τας διακυμάνσεις της ιστορίας, η συνάγουσα εις αυτήν λαούς και φυλάς της γης αδιακρίτως θρησκείας και χρώματος και αποτελούσα σήμερον την καρδίαν της Παλαιστινείου γης.

Εκ ταύτης της Βασιλικής και εκ του θεοδέγμονος τούτου Σπηλαίου απευθύνομεν χαιρετισμόν ειρήνης και Πατριαρχικής και Πατρικής ευχής και ευλογίας εν Χριστώ υπερφυώς εκ Παρθένου Τεχθέντι εις πάντα τα πνευματικά Ημών τέκνα εν τοις ορίοις της Αγίας Γης και οπουδήποτε γης, ως και εις πάντας τους αγαπώντας τας πύλας Σιών της Αγίας.

Μήνυμα Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου

Χριστός καί πάλιν γεννᾶται καί οἱ Ἄγγελοι καί πάλιν ψάλλουν:

«Δόξα ἐν Ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».

(Λουκ. β΄, 14-15)

Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἄγγελοι ψάλλουν τάς τρεῖς μεγαλειώδεις ταύτας διακηρύξεις καί ἡ μεγίστη πλειονότης τῶν ἀνθρώπων, ἄν καί ἑορτάζει Χριστούγεννα, δέν δύναται νά ἀντιληφθῇ τό νόημα τοῦ ἀγγελικοῦ αὐτοῦ ὕμνου καί διερωτᾶται ἐάν ὄντως σήμερον δοξάζεται ὑπό τῶν ἀνθρώπων ὁ Θεός καί διατί πρέπει νά δοξάζεται, ποῦ δύναταί τις νά εὕρῃ ἐπί γῆς τήν ἐξαγγελθεῖσαν εἰρήνην καί διά ποῖον λόγον ἡ σημερινή ἀνθρωπότης πρέπει νά ζῇ ἐν εὐδοκία.

Διότι, ὄντως, ἡ πλειονότης τῶν ἀνθρώπων δέν δοξάζει τόν Θεόν, οὔτε διά τῶν ἔργων της, οὔτε διά τῶν χειλέων της, ἀρκετοί δέ ἐξ αὐτῶν ἀμφισβητοῦν καί αὐτήν ταύτην τήν ὕπαρξιν τοῦ Θεοῦ καί τήν παρουσίαν Του εἰς τήν ζωήν των. Εἶναι μάλιστα πολλοί ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἀποδίδουν εἰς τόν Θεόν εὐθύνας, δι' ὅσα δυσάρεστα συμβαίνουν εἰς τήν ζωήν των. Ἀλλ' ὅμως οἱ τοιουτοτρόπως ἀγανακτοῦντες ἐναντίον τοῦ Θεοῦ σφάλλουν βαρέως, καθ' ὅσον τό κακόν δέν προέρχεται ἀπό Αὐτόν. Ἀντιθέτως, ἡ ἐξ ἀγάπης πρός τόν ἄνθρωπον σάρκωσις τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ καί τά ἐπακολουθήσαντα αὐτήν γεγονότα τῆς Σταυρώσεως καί Ἀναστάσεώς Του, ἀναμορφώνουν τόν πιστόν εἰς τό ἀρχαῖον κάλλος καί χαρίζουν εἰς αὐτόν τήν αἰώνιον ζωήν καί τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν εἰρήνην καί καθιστοῦν αὐτόν συγκληρονόμον τῆς αἰωνίου βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ πρᾶξις αὕτη τῆς τοῦ Θεοῦ Συγκαταβάσεως, ἄν καί περικλείει τήν ἐσχάτην ταπείνωσιν, εἶναι ἀφ' ἑαυτῆς ἱκανή νά ὑπερδοξάσῃ Αὐτόν. Οὕτως, ἄν καί πολλῶν ἀνθρώπων αἱ καρδίαι δέν δοξάζουν τόν Θεόν, ἀποδίδοται δόξα εἰς Αὐτόν, τόν ἐν ὑψίστοις οἰκοῦντα, ὑπό πάσης τε τῆς κτίσεως καί ὑπό τῶν ἀντιλαμβανομένων τά γενόμενα Ἀνθρώπων. Διό καί ἡμεῖς εὐγνωμόνως ἀναφωνοῦμεν μετά τῶν Ἀγγέλων τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ» διά τήν μεγαλωσύνην τῶν ἔργων Του καί τό ἀσύλληπτον τῆς ἀγάπης Του πρός ἡμᾶς.

Ἡ ἀπορία ὅμως ἀφορᾷ καί εἰς τήν δευτέραν ἐξαγγελίαν τῶν ἀγγέλων «καί ἐπί γῆς εἰρήνη». Κατά ποῖον τρόπον εὑρίσκεται ἐπί γῆς εἰρήνη, ὅταν τό ἥμισυ σχεδόν τοῦ πλανήτου εἶναι εἴτε ἐν δράσει εἴτε ἐν προετοιμασία πολεμικῇ; Ἡ γλυκύφθογγος ἐξαγγελία τῶν Ἀγγέλων «ἐπί γῆς εἰρήνη» εἶναι βεβαίως πρωτίστως μία ὑπόσχεσις τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐάν οἱ ἄνθρωποι ἀκολουθήσουν τόν δρόμον τόν ὁποῖον τό τεχθέν Παιδίον ὑποδεικνύει εἰς αὐτούς, θά φθάσουν εἰς τήν ἐσωτερικήν εἰρήνην καί τήν εἰρηνικήν συμβίωσιν. Ἀλλά, φεῦ, μέγα μέρος τῶν ἀνθρώπων συγκινεῖται καί ἕλκεται ἀπό τά τύμπανα τοῦ πολέμου καί βαρυθυμεῖ εἰς τό ἄκουσμα τῆς ὑποσχέσεως τῆς εἰρηνικῆς ζωῆς. Δέν ὁμιλοῦμεν βεβαίως μόνον περί τῶν ζηλωτῶν τῶν δι' ὅπλων πολεμικῶν συρράξεων, ἀλλά κυρίως περί ὅλων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι μετατρέπουν τήν εὐγενῆ ἅμιλλαν εἰς σύγκρουσιν καί ἔφοδον κατά τῶν συνανθρώπων καί ἐπιδιώκουν τήν ἐξόντωσιν τοῦ ἀντιπάλου. Ὕπ' αὐτήν τήν ἔννοιαν, ὁ πόλεμος βιώνεται ὡς πραγματικότης μεταξύ τῶν μελῶν ἀντιτιθεμένων κοινωνικῶν ὁμάδων καί παρατάξεων, παντός εἴδους, ἐθνικῶν, κομματικῶν, συνδικαλιστικῶν, οἰκονομικῶν, ἰδεολογικῶν, θρησκευτικῶν, ἀθλητικῶν καί εἴ τινος ἄλλης, καί ὁ ψυχισμός τῶν μελῶν των διαμορφώνεται εἰς φιλοπόλεμον, ἀντί τοῦ, ὡς θά ἔπρεπε, φιλειρηνικοῦ. Αὐτό ὅμως δέν ἀναιρεῖ τήν ἀλήθειαν τῆς ἐξαγγελίας τῶν Ἀγγέλων, ὅτι διά τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἀποδοχῆς τῶν διδαγμάτων Αὐτοῦ, θά ἐπικρατήσῃ ὄντως ἐπί γῆς ἡ εἰρήνη. Ὁ Χριστός ἦλθε κομίζων τήν εἰρήνην καί ἐάν αὐτή δέν κυριαρχῇ εἰς τόν κόσμον, εὐθύνονται οἱ μή ἀποδεχόμενοι καί μή βιοῦντες αὐτήν ἄνθρωποι, καί ὄχι ὁ προσφέρων αὐτήν Θεός.

Δεδομένης τῆς τοιαύτης στάσεως τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου ἔναντι τοῦ Θεοῦ καί τῆς προσφερομένης ὑπ' Αὐτοῦ εἰρήνης, δέν εἶναι παράδοξον τό γεγονός ὅτι σπανίζει μεταξύ τῶν ἀνθρώπων ἡ εὐδοκία. Ἡ καλή διάθεσις τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους εἶναι δεδομένη, καί τά εὐμενῆ ἐπακόλουθα αὐτῆς ἐνεργά μέν δι' ὅλους κατ' ἀρχήν τούς ἀνθρώπους, ἰδιαιτέρως δέ αἰσθητά διά τούς ἐμπράκτως ἀποδεχομένους τάς ἀνωτέρω ἀγγελικάς ἐξαγγελίας. Ἀντιθέτως, διά τούς ἀρνουμένους αὐτάς καί ἐπιδιδομένους εἰς τήν ἀλληλοεκμετάλλευσιν καί τόν ἀλληλοσπαραγμόν, αἱ συνέπειαι βιοῦνται ὡς κρίσις ἀγωνίας καί ἄγχους, ὡς κρίσις οἰκονομική καί ὡς κρίσις σκοποῦ τῆς ὑπάρξεώς μας καί ἀβεβαιότης ὑπαρξιακή.

Ἀδελφοί καί τέκνα Κυρίῳ ἀγαπητά,

Πάντα λοιπόν τά ὑπό τῶν Ἀγγέλων ἐξαγγελθέντα κατά τήν Γέννησιν τοῦ Κυρίου ἀγαθά ὑπάρχουν καί σήμερον καί βιοῦνται ἐν πληρότητι ὑπό τῶν πιστευόντων εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν ὡς Θεάνθρωπον καί Σωτῆρα τοῦ κόσμου. Ἄς ἀρχίσωμεν ἀπό ἐφέτος νά βιώνωμεν τά Χριστούγεννα ὡς ἀρέσει εἰς τόν ἀγαθοδότην Θεόν, διά νά βιώσωμεν τήν ἐπί γῆς καί ἐντός τῶν καρδιῶν μας ἀνυπέρβλητον Εἰρήνην καί τήν πλήρη ἀγάπης εὐδοκίαν τοῦ Θεοῦ πρός ἡμᾶς. Ἄς καταστήσωμεν ἑαυτούς πρόσωπα κοινωνοῦντα ἀγαπητικῶς μετά τοῦ Θεοῦ καί τοῦ συνανθρώπου, μετατρεπόμενοι ἀπό ἄτομα εἰς πρόσωπα. Ἄς ἀποβάλωμεν τά προσωπεῖα τοῦ διεσπασμένου καί ἀποκεκομμένου ἀπό τόν Θεόν καί τήν εἰκόνα Αὐτοῦ, τόν συνάνθρωπον, τόν πλησίον, ἐγωϊστικοῦ ἀτόμου, καί ἄς ἐκπληρώσωμεν τόν προορισμόν μας, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὁμοίωσις πρός τόν Θεόν διά τῆς ἐμπράκτου πρός Αὐτόν πίστεώς μας. Ἄς γίνωμεν καί ἡμεῖς ἀναμεταδόται τῶν ἀγγελικῶν ἐξαγγελιῶν πρός τήν ἀνθρωπότητα, ἡ ὁποία δεινῶς πάσχει καί δέν δύναται νά εὕρῃ, διά τῶν μέσων τά ὁποία συνήθως χρησιμοποιεῖ, τήν Εἰρήνην καί τήν Εὐδοκίαν. Ἡ μόνη ὁδός ἀπαλλαγῆς ἐκ τῶν πολεμικῶν καί τῶν οἰκονομικῶν καί τῶν πάσης φύσεως κρίσεων εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ὁποῖος μᾶς διεβεβαίωσεν ὅτι Αὐτός εἶναι ἡ Ὁδός καί ἡ Ἀλήθεια καί ἡ Ζωή. Δοξάζομεν, λοιπόν, ὁλοκαρδίως τόν ἐν Ὑψίστοις καί μεταξύ ἡμῶν ἀναστρεφόμενον Συγκαταβάντα Ἰησοῦν Χριστόν καί συνδιακηρύσσομεν μετά τῶν Ἀγγέλων ὅτι εἶναι ἐφικτή καί ὑπάρχει ὄντως ἐπί τῆς γῆς καί ἐντός τῶν καρδιῶν μας ἡ Εἰρήνη, διότι κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ, ὡς Αὐτός ηὐδόκησε σαρκωθείς διά τῆς Γεννήσεως Αὐτοῦ ἐν Φάτνῃ.

Ἄς ζήσωμεν, λοιπόν, ἀδελφοί, καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, τήν χαράν τῆς Γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί τήν πρόγευσιν τῶν ὅσων ἀγαθῶν διά τόν ἄνθρωπον διακηρύσσει ἡ τριπλῆ ἀγγελική ἐξαγγελία.

Γένοιτο.

Φανάριον, Χριστούγεννα 2011

Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, Θεόδωρου Β΄

Αδελφοί μου αγαπητοί και ευλογημένοι,

Δύο χιλιάδες χρόνια πριν, μία βραδιά σαν την σημερινή, η Θεοτόκος σπαργάνωνε το νεογέννητο Ιησού για να ζεσταθεί. Λίγες ημέρες αργότερα και πάλι μέσα στο σκοτάδι, ο Ιησούς θα αναζητούσε τη ζεστασιά, αυτή τη φορά στην αγκαλιά της μητέρας Του, καθώς έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς προς την Αίγυπτο για να αποφύγουν την οργή και την μανία του Ηρώδη.

Αλλά και σε όλη Του την ζωή, που τόσο ταπεινά ξεκίνησε στη Βηθλεέμ, η θαλπωρή της μητρικής παρουσίας δεν έλειψε από το πλευρό του Κυρίου μας. Η Θεοτόκος ακολούθησε πιστά και υπομονετικά τον Ιησού σε όλες τις ευαγγελικές Του οδοιπορίες, σε όλες τις δοκιμασίες της επίγειας ζωής Του. Σιωπηλά συμπορεύτηκε μαζί Του, σιωπηλά Του συμπαραστάθηκε, σιωπηλά συμμετείχε στον πόνο του Γιου και Θεού της.

Η στάση της Θεοτόκου ανέδειξε την μητρική αγάπη σε αναντικατάστατο πυλώνα της ανθρώπινης ζωής. Η στάση της Θεοτόκου ανέδειξε τις αρχές της πραότητας, της μετριοφροσύνης και της αλληλεγγύης. Και η εικόνα της μητρικής σκέπης και προστασίας, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην μικρή φάτνη των αλόγων, έμελλε να γίνει αιώνιο σημείο αναφοράς για όλες τις γυναίκες του κόσμου. Καταφύγιο ελπίδας, κάθε φορά που χανόταν και η τελευταία αχτίδα φωτός. Καταφυγή θάρρους, κάθε φορά που στέρευαν και τα τελευταία αποθέματα αντοχής.

Σήμερα ωστόσο που ο άνθρωπος κατακτά το ένα μετά το άλλο τα κάστρα της γνώσης, σήμερα που ο άνθρωπος τελειοποιεί τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα, σήμερα που ο άνθρωπος έχει συχνά την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να υποκαταστήσει και τον ίδιο τον Θεό, η γυναίκα, ως ο φυσικός φορέας της αλλαγής και της αναγέννησης του κόσμου, ακόμα δεν χαίρει του σεβασμού που θα της ταίριαζε στην κοινωνία.

Μπορεί η θέση της γυναίκας να αναβαθμίστηκε θεσμικά. Όμως την ίδια στιγμή τα δικαιώματα της δεν έπαψαν να αποτελούν αντικείμενο παραβιάσεων. Μπορεί πολλές γυναίκες να περνούν ανέμελα τη σημερινή βραδιά ανάμεσα σε πρόσωπα αγαπημένα και με τα απαραίτητα στο γιορτινό τραπέζι. Όμως την ίδια στιγμή πλήθος άλλων γυναικών αδυνατεί να βιώσει τη γιορτινή ατμόσφαιρα των ημερών.

Είναι οι γυναίκες θύματα της παράνομης διακίνησης με σκοπό την εκμετάλλευση και την εμπορία. Είναι οι κακοποιημένες από τον σύζυγο γυναίκες, τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας. Είναι οι γυναίκες φορείς του ιού του ΗΙV/AIDS που εισπράττουν το τίμημα του κοινωνικού στιγματισμού. Είναι οι μακροχρόνια άνεργες γυναίκες και οι αποκλεισμένες από την αγορά εργασίας. Είναι όλες οι γυναίκες που παλεύουν για να άρουν τον όποιο αποκλεισμό τους από την κοινωνία.

Είναι οι γυναίκες που στην εποχή της οικονομικής δυσπραγίας καλούνται να ανταποκριθούν σε ρόλους πολλαπλούς, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης, της οικοδέσποινας. Στην προσπάθεια τους να ανταποκριθούν σε όλες αυτές τις κοινωνικές απαιτήσεις και να κρατήσουν λεπτές ισορροπίες, οι γυναίκες πιέζονται, αγχώνονται, εξαντλούνται, λυγίζουν.

Είναι οι γυναίκες της υποσαχάριας Αφρικής που αντικρίζουν με φόβο και αγωνία το θείο δώρο του ερχομού της νέας ζωής. Κι αυτό διότι σε αυτήν την υποβαθμισμένη γωνιά του πλανήτη μας μια γυναίκα έχει μια πιθανότητα στις δεκαέξι να πεθάνει εξαιτίας επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Τα ορφανά τους παιδιά είναι δέκα φορές πιο πιθανό να πεθάνουν μέσα σε δύο χρόνια από το θάνατο της μητέρας τους.

Αδελφοί μου πολυτίμητοι,

Ένας κόσμος χωρίς μητέρες είναι ένας κόσμος χωρίς αγάπη και ένας κόσμος χωρίς σεβασμό στην γυναίκα ως πηγή της ζωής είναι ένας κόσμος χωρίς ανθρωπιά. Ας μην αφήσουμε λοιπόν την κρίση των καιρών μας να παραβιάσει το σεβασμό στα δικαιωμάτων της γυναίκας. Κι αυτό γιατί τα δικαιώματα δεν γνωρίζουν φύλο, δεν γνωρίζουν σύνορα. Ας δείξουμε λοιπόν τον απαιτούμενο σεβασμό στην προσωπικότητα, στην εργασία, στον κόπο, στις ανάγκες και στις επιθυμίες της μητέρας, της συζύγου, της αδελφής, της κόρης.

Αυτόν ακριβώς τον σεβασμό, ανάλογο του Δίκαιου Ιωσήφ προς την Θεοτόκο, κάνουν πράξη οι σύγχρονοι ιεραπόστολοι της Αφρικής αναπτύσσοντας δίκτυα ανθρωπιστικής βοήθειας με κέντρο τη γυναίκα που καθημερινά μοχθεί, αγωνίζεται, υπομένει. Είναι αλήθεια ότι τα μέσα υπολείπονται την ώρα που όλοι βιώνουμε τη μέγγενη της οικονομικής στενότητας. Ωστόσο καμία έκπτωση δεν μπορεί να γίνει στην παραδοχή ότι ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σεβασμό της γυναίκας, του φορέα του θείου δώρου της ζωής. Ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κάλυψη και προστασία του δικαιώματος της ασφαλούς μητρότητας.

Της μητρότητας που καθαγίασε μια βραδιά σαν την σημερινή η Θεοτόκος σε μια ταπεινή φάτνη!

ΗΠΑ: Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιος των Χριστουγέννων 2011

Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης

ἐπί γῆς ὡς ἄνθρωπος δι' ἡμᾶς;

(Ἑσπερινός Χριστουγέννων)

Πρός τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους Ἀρχιερεῖς, τούς Εὐλαβεστάτους Ἱερεῖς καί Διακόνους, τούς Μοναχούς καί Μοναχές, τούς Προέδρους καί Μέλη τῶν Κοινοτικῶν Συμβουλίων, τά Ἡμερήσια καί Ἀπογευματινά Σχολεῖα, τίς Φιλοπτώχους Ἀδελφότητες, τήν Νεολαία, τίς Ἑλληνορθόδοξες Ὀργανώσεις καί ὁλόκληρο τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς.

Προσφιλεῖς Ἀδελφοί καί Ἀδελφές ἐν Χριστῷ,

Ὅταν ἀκοῦμε καί σκεπτόμεθα τήν ὑπέροχη ἱστορία τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας, οἱ καρδιές μας γεμίζουν μέ τεράστια χαρά. Στό θαυμάσιο γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του ὁ Θεός ἀπεκάλυψε τήν μεγάλη ἀγάπη Του γιά μᾶς καί τό θεϊκό σχέδιό Του γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς κοινωνίας μαζί Του. Μέσῳ τῆς Σαρκώσεώς Του, ὁ Χριστός προσέφερε Ἑαυτόν γιά τήν πλήρη ἀνακαίνισή μας καί ὁλοκλήρωσε τήν δωρεά αὐτή τῆς χάριτος ἐν τῷ Σταυρῷ καί ἐν τῇ Ἀναστάσει Του. Διά τῆς γεννήσεώς Του, ὁ Κύριός μας εἰσῆλθε στήν ἀνθρώπινη κατάστασή μας προσφέροντάς μας βαθύτερη κατανόηση τῆς σχέσεως μέ τό Δημιουργό μας καί μεγαλύτερη ἐμπειρία ζωῆς καί ὑπάρξεως. Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ὁ Ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος χάριν ἡμῶν, Ἐκεῖνος ὁ Ὁποῖος εὑρίσκεται ἀνάμεσά μας καί γνωρίζει τούς πόνους καί τούς ἀγῶνες μας, χαρίζει σέ ὅλους μας ζωή καί εἰρήνη.

Ἡ Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι ἑορτή πού συμπεριλαμβάνει ὅλα ὅσα προσέφερε καί συνεχίζει νά μᾶς προσφέρει ὁ Χριστός. Εἶναι ἐπίσης ἑορτή ἡ ὁποία θέτει ἐνώπιόν μας τήν ἐρώτηση: Τί πρέπει νά Τοῦ προσφέρουμε ἐμεῖς; Στό Ἱερό Εὐαγγέλιο, ἡ ἐρώτηση αὐτή ἀπαντήθηκε ἀπ' αὐτούς πού συμμετεῖχαν μέ τήν παρουσία τους στήν ἔνδοξη Γέννηση. Ἡ Παρθένος Μαρία διέθεσε τόν ἑαυτόν της ὑπακούοντας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, κυοφορώντας καί γεννώντας τόν Σωτήρα Ἰησοῦν (Λουκᾶ 1:26-38). Ὁ Ἰωσήφ ἀκολούθησε τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου καί φρόντισε τήν Θεοτόκο καί τόν νεογέννητο Χριστό (Ματθ. 1:24-25). Οἱ βοσκοί, σέ ἀπάντηση στήν ἀναγγελία τῶν ἀγγέλων περί τῆς Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος, ἀντικρύζοντας τό βρέφος, προσέφεραν μαρτυρία τῶν ὑπερόχων γεγονότων τά ὁποῖα εἶχαν δεῖ καί ἀκούσει (Λουκᾶ 2:8-20). Τέλος, οἱ σοφοί Μάγοι ἀκολουθώντας τό Ἄστρο στήν Ἀνατολή, ἦλθαν στό Χριστό προσφέροντάς Του τήν προσκύνησή τους καί τά δῶρα τους (Ματθ. 2:1-12).

Οἱ προσφορές αὐτές στό Χριστό μᾶς δείχνουν πῶς πρέπει νά ἑορτάζουμε αὐτή τή μεγάλη Ἑορτή καί πῶς νά προσφέρουμε σ' Ἐκεῖνον. Σέ ἀνταπόδοση τῆς ἀγάπης Του, καλούμεθα νά προσφέρουμε ἀπόλυτα τόν ἑαυτό μας στό Χριστό, προσφέροντας τήν καρδιά, τό σῶμα, τό πνεῦμα καί τήν ψυχή μας. Μέ τούς λόγους τῆς Θεοτόκου, ἐκφράζουμε τήν ὑπακοή μας καί τήν πλήρη πίστη μας σ' Ἐκεῖνον λέγοντας, Γένοιτό μοι κατά τό ῥῆμα Σου (Λουκᾶ 1:38). Ἀντιλαμβανόμενοι τό μέγεθος τῆς προσφορᾶς τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρωπότητα, ἐρχόμεθα στό Χριστό μέ σπουδή ἀκριβῶς ὅπως οἱ βοσκοί καί ἐπιστρέφουμε στόν κόσμο δοξάζοντας καί ὑμνολογώντας τόν Θεό γιά ὅλα ὅσα βλέπουμε καί ἀκοῦμε. Ὅπως ἦλθαν οἱ σοφοί Μάγοι καί προσέφεραν μέ μεγάλη χαρά, ἔτσι καί ἐμεῖς δέν παύουμε νά Τόν προσκυνοῦμε καί νά προσφέρουμε τά δῶρα μας γιά τήν δόξα Του καί πάντοτε στήν ὑπηρεσία τῆς αἰωνίας βασιλείας Του.

Ἐφέτος, στήν Ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας ἄς ἀναλογισθοῦμε σοβαρά τήν ἐρώτηση: Τί θά προσφέρουμε στόν Θεό; Μέ τήν λατρεία καί τήν ἱερή σύναξή μας κατά τήν Ἑορτή αὐτή, προσευχόμενοι ἄς ἐξετάσουμε τήν ζωή μας καί ἄς ζητήσουμε τήν καθοδήγηση τοῦ Κυρίου μας προκειμένου νά δώσουμε ἀπάντηση σ' αὐτή τήν ἐρώτηση. Εἴθε ἐσεῖς καί οἱ οἰκογένειές σας νά ἔχετε εὐλογημένα καί χαρούμενα Χριστούγεννα, γεμάτα μέ τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀληθινή ζωή τήν ὁποία Ἐκεῖνος μᾶς χαρίζει. Καί εἴθε νά χαρίζει σέ ὅλους ὁ Σαρκωθείς Θεός τό ἀνατέλλον Νέον Ἔτος 2012 πλῆρες ὑγείας καί εὐλογίας.

Μετά πατρικῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης,

† ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς Δημήτριος