Ο «χρυσός» των Δωδεκανήσων: Κάποτε το χλεύαζαν, τώρα το ψάχνουν όλοι
Αυξημένο ενδιαφέρον παρουσιάζεται το τελευταίο χρονικό διάστημα για την αλίευση ολοθουρίων στα νησιά της Δωδεκανήσου, ενός είδους που μέχρι πρότινος οι ψαράδες το χρησιμοποιούσαν μόνο για δόλωμα.
Ο Αριστοτέλης πρώτος τα περιέγραψε ως «το είδος του σπόγγου που δεν μπορείς να αγγίξεις».
Ήδη, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει χορηγήσει σχετικές άδειες, σε αλιευτικά σκάφη, κυρίως από Κάλυμνο και Λέρο.
Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις που υπάρχουν, είναι πιθανόν το ενδιαφέρον να γίνει ακόμα πιο έντονο, το επόμενο χρονικό διάστημα.
Τα ολοθούρια ή «θαλάσσια αγγούρια» όπως είναι γνωστά στους ψαράδες της Δωδεκανήσου, είναι ένα είδος εχινόδερμων σκουληκιών, με μεγάλη διατροφική αξία, από τα οποία παράγονται καινοτόμα εδέσματα με υψηλή εξαγωγική αξία. Αποτελούν επίσης πρώτες ύλες για τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας.
Στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στο πρόγραμμα Φαρμακευτικής, ξεκίνησε πρόσφατα εντατική έρευνα αιχμής υπό την καθοδήγηση του Επίκουρου Καθηγητή, Δρ. Γιάννη Σαρηγιάννη, για την αξιολόγηση και αξιοποίηση των φαρμακολογικών και διατροφικών ιδιοτήτων των συγκεκριμένων θαλάσσιων ειδών από τη θαλάσσια περιοχή της Λέρου σε συνεργασία με τη φαρμακοποιό Μιχαέλα Δεληγιαννάκη, απόφοιτο Φαρμακευτικής, η οποία κατάγεται από τη Ρόδο.
Το ολοθούρια, όπως αναφέρει η κ. Δεληγιαννάκη, «είναι θαλάσσιοι οργανισμοί που χαρακτηρίζονται και ως … καθαριστές του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Τρέφονται με τα απόβλητα των υπόλοιπων θαλάσσιων οργανισμών γι’ αυτό και ζουν σε αμμώδεις περιοχές, έχουν υψηλή διατροφική, θρεπτική και φαρμακευτική αξία και πολλοί τα χρησιμοποιούν ως delicatessen ενώ εδώ και πολλά χρόνια γίνονται μεγάλες εξαγωγές στην Κίνα. Οι Κινέζοι υποστηρίζουν ότι είναι η τροφή Viagra γι’ αυτό ζητούν να αγοράσουν μεγάλες ποσότητες…».
Όπως επίσης τονίζει, «ξεκίνησα μέσω της πτυχιακής μου εργασίας να μελετώ θαλάσσια πεπτίδια από θαλάσσιους οργανισμούς, που είναι χημικές ουσίες. Ξεκίνησα από τους θαλάσσιους σπόγγους και σιγά-σιγά άρχισα να ερευνώ τους αστερίες, τους αχινούς και τα “αγγούρια” για τα οποία βρήκαμε ουσίες που έχουν αντικαρκινική, αντιφλεγμονώδη, αντιική δράση και επίσης έχουν ουσίες όπως το υαλουρονικό. Στόχος μας είναι να τα χρησιμοποιήσουμε ως συμπλήρωμα διατροφής, ως φαρμακευτικά προϊόντα και ως καλλυντικά. Ίσως μάλιστα να βρούμε ουσίες που θα δώσουν λύσεις σε πολύ μεγάλα προβλήματα υγείας και αυτό επιδιώκουμε…».
Σημειώνεται ότι πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε τη διεξαγωγή έρευνας σε όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου για την εμπορική αξιοποίηση των ολοθούριων.
Πρόκειται για πειραματική συλλογή Ολοθουρίων του γένους Holothuria στη θαλάσσια περιοχή των Δωδεκανήσων και συγκεκριμένα σε Αστυπάλαια, Λέβιθα, Κίναρο, Σύρνα, Χάλκη, Αλιμία, Ρόδο, Σεσκλί, Σύμη, Τήλο, Νίσυρο, Περγούσα, Γυαλί, Κω, Ψέριμο, Πλατή, Κάλυμνο, Λέρο, Λειψούς, Αρκιούς, Πάτμο, Φούρνους, Αγαθονήσι.
Οι δειγματοληψίες αυτές θα πραγματοποιηθούν σε σημεία που θα αναδειχθούν μέσα από υποδείξεις των αλιέων της περιοχής και αυτοψίες από την ερευνητική Ομάδα.
Η συλλογή των οργανισμών θα γίνει σε βάθη έως 25 μέτρα, με αυτόνομη κατάδυση (Scuba) από τα μέλη της ερευνητικής Ομάδας.
Τα δείγματα μετά τη συλλογή τους θα μεταφερθούν στο Εργαστήριο Ωκεανογραφίας του τμήματος Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.