Υπόθεση Τοπαλούδη: Το 95% εκτιμά ότι η Εισαγγελέας εξέφρασε το κοινό περί δικαίου αίσθημα

Η υπόθεση βιασμού και δολοφονίας της Ελένης Τοπαλούδη τον Νοέμβριο του 2018 συντάραξε την κοινή γνώμη, κυρίαρχα γιατί αρνητικοί πρωταγωνιστές της υπόθεσης ήταν δύο νέοι άνθρωποι, των οποίων οι πράξεις χαρακτηρίστηκαν από πρωτοφανή βιαιότητα απέναντι μάλιστα σε ένα κορίτσι, του οποίου το προφίλ εκλαμβάνεται ως απόλυτα «καθημερινό» από τον μέσο πολίτη.

Το προμελετημένα ειδεχθές των πράξεων των δύο νεαρών που ήρθε σε πλήρη σύγκρουση με την κυρίαρχη εικόνας περί νεανικής αθωότητας αλλά και το γεγονός ότι το συμβάν έλαβε χώρα στην επαρχία - όπου «δεν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά» - συνέβαλλαν επίσης αποφασιστικά στο πως εξέλαβε και αξιολόγησε η κοινή γνώμη το περιστατικό αλλά και όσους κλήθηκαν να αποδώσουν δικαιοσύνη.

Όπως καταγράφει ο κ. Άγγελος Σεριάτος, Υποψήφιος Διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης
Υπεύθυνος Πολιτικής Έρευνας Prorata τα ευρήματα της έρευνας προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Η Prorata σε συνεργασία με το Newsbomb.gr διεξήγαγαν έρευνα στάσεων σχετικά με την αντιμετώπιση της υπόθεσης από τη δικαιοσύνη αλλά και γενικότερες αντιλήψεις που αφορούν τη βία κατά των γυναικών. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 95% των αναγνωστών του Newsbomb.gr εκτιμάει ότι η εισαγγελέας της υπόθεσης, Αριστοτελεία Δόγκα σίγουρα ή μάλλον εξέφρασε το περί δικαίου αίσθημα της κοινής γνώμης κατά την εκρηκτική αγόρευση της.

Παράλληλα, περίπου το 81% των αναγνωστών πιστεύει ότι η εισαγγελέας σίγουρα ή μάλλον δεν υπερέβη τις νόμιμες αρμοδιότητες της. Οι εξαιρετικά ισχυρές πλειοψηφίες που διαμορφώνονται υπέρ της σύμπλευσης της εισαγγελέως με το κοινό περί δικαίου αίσθημα αλλά και υπέρ της άποψης ότι η τελευταία δεν υπερέβη τα νόμιμα καθήκοντα της, ταυτιζόμενη πλήρως με την οικογένεια του θύματος, φανερώνουν την ένταση του αποτροπιασμού της κοινής γνώμης.

Δείτε τους πίνακες της έρευνας

Ωστόσο, παρά την αίσθηση ότι η εισαγγελέας είπε και έπραξε τα δίκαια και τα δέοντα, ήταν οι επιβληθείσες ποινές ικανοποιητικές; To 53% απαντάει ότι ναι, οι ποινές ήταν ικανοποιητικές, ενώ το 46% ότι δεν ήταν ικανοποιητικές. Ο έντονος αποτροπιασμός της κοινής γνώμης αλλά και η χαμηλή ενδεχομένως εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη ως προς την τήρηση των αποφάσεων μέσα στο χρόνο, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση των παραπάνω αποτελεσμάτων. Πως αλλιώς άλλωστε μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι παρά την ταύτιση του κοινού με την συναισθηματικά φορτισμένη αγόρευση της εισαγγελέως αλλά και την επιβολή ισόβιας κάθειρξης για τους δύο κατηγορούμενες, το 47% εκτιμάει ότι οι ποινές δεν ήταν ικανοποιητικές; Είναι προφανές ότι οι περισσότεροι εξ’ αυτών είτε θεωρούν ότι «αργά ή γρήγορα» η ποινή των δολοφόνων θα μειωθεί, είτε ότι ενδεχομένως σε ορισμένες περιπτώσεις οι ανώτατες ποινές που προβλέπονται από το υφιστάμενο ποινικό σύστημα δεν επαρκούν για την απόδοση δικαιοσύνης.

Και τι εκτιμούν οι αναγνώστες του newsbomb.gr ως προς το αν καταγγέλλονται συνολικότερα τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών; Το 93% αυτών εκτιμάει ότι τα περισσότερα περιστατικά βίας κατά των γυναικών δεν καταγγέλλονται στις αρχές, το 4% ότι καταγγέλλονται, ενώ το 3% δεν θέλησε να απαντήσει ή να κάνει σχετική εκτίμηση. Οι δύο κυρίαρχοι λόγοι για τους οποίους εκτιμάται ότι τα περιστατικά βίας δεν καταγγέλλονται είναι ο φόβος των θυμάτων ότι θα υποστούν περεταίρω βία αν μαθευτεί πως κατήγγειλαν τους θύτες (42%) και η αίσθηση των θυμάτων ότι αν καταγγείλουν τους θύτες τελικά δεν θα δικαιωθούν (40%).

Δευτερευόντως, το 17% των αναγνωστών εκτιμάει ότι τα περιστατικά αυτού του τύπου δεν καταγγέλλονται υπό τον φόβο διάλυσης της σχέσης ή της οικογένειας που έχει δημιουργηθεί με τον θύτη. Είναι σαφές ότι για τους περισσότερους συμμετέχοντες η αίσθηση ματαιότητας μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, είτε υπό τον φόβο έντασης της βίας, είτε υπό τον φόβο ότι δεν θα καταφέρει να πείσει και άρα να δικαιωθεί το θύμα, αποτελούν τους κυριότερους λόγους, για τους οποίους αποθαρρύνονται οι καταγγελίες περιστατικών βίας κατά γυναικών.

Ωστόσο, δύο ποιοτικά στοιχεία της έρευνας ενδεχομένως να φανερώνουν μια εξαιρετικά δυσάρεστη πτυχή του θέματος, επιβεβαιώνοντας το βάθος τον φαινομένων έμφυλης βίας: H απάντηση ότι ενδεχομένως οι γυναίκες φοβούνται να καταγγείλουν περιστατικά βίας ώστε να μη διαλυθεί η σχέση ή οικογένεια που δημιούργησαν με τον θύτη είναι σημαντικά πιο δημοφιλής μεταξύ των ανδρών. Αναδεικνύεται έτσι ότι ο ρόλος της γυναίκας ως «εξαρτημένης» από τον άνδρα και/ή ως «μητέρα» που ιεραρχεί πάνω από την ψυχική και σωματική της υγεία την οικογένεια είναι μια αντίληψη αρκετά πιο διαδεδομένη μεταξύ των ανδρών.

Παράλληλα, η αίσθηση ότι τα θύματα δεν καταγγέλλουν τα περιστατικά βίας, καθώς εκτιμούν ότι μια τέτοια πρωτοβουλία είναι μάταιη και χωρίς σημαντικές προοπτικές δικαίωσης, καταγράφεται ως πιο δημοφιλής μεταξύ των γυναικών, αποτυπώνοντας την εμπέδωση μιας εξαιρετικά αρνητικής στάσης των γυναικών απέναντι στη Δικαιοσύνη. Και τα δύο αυτά ποιοτικά στοιχεία δείχνουν δυστυχώς ότι ο δρόμος που πρέπει να περπατηθεί ώστε να ξεπεραστούν πατριαρχικά πρότυπα, να μειωθούν τα περιστατικά βίας αλλά και να αυξηθούν οι καταγγελίες αυτών είναι ακόμα εξαιρετικά μακρύς.

Ξεσπά η μάνα της Τοπαλούδη: Δεν με ικανοποιεί η απόφαση-Η Ελένη βασανίστηκε σαν το Χριστό-Ντρέπομαι