Στο υπουργικό συμβούλιο το νομοσχέδιο για τη συνεπιμέλεια

Με τις προωθούμενες διατάξεις εισάγεται για πρώτη φορά η υποχρέωση των γονιών να προσφεύγουν αρχικά σε διαμεσολαβητή σε περίπτωση που διαφωνούν για ζητήματα του ανήλικου παιδιού τους. Στην περίπτωση που δεν φτάσουν σε κάποια λύση, τότε θα επιλαμβάνεται της κατάστασης η Δικαιοσύνη. «Οι γονείς υποχρεούνται να καταβάλλουν προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων, προσφεύγοντας, εάν είναι απαραίτητο, σε διαμεσολάβηση». Αν όμως διαφωνούν και «το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο», ενώ ο ορισμός του διαμεσολαβητή από το δικαστήριο θα γίνεται από ειδικό «μητρώο οικογενειακών διαμεσολαβητών» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι πριν από κάθε απόφαση που θα αφορά τη γονική μέριμνα, το δικαστήριο μπορεί να ζητήσει την γνώμη του ανήλικου τέκνου και όπως αναφέρει το άρθρο 5 του νομοσχεδίου: «Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα και τα συμφέ-ροντά του, εφόσον η γνώμη του τέκνου κριθεί από το δικαστήριο ότι δεν αποτελεί προϊόν καθοδήγησης ή υποβολής».

Σε περίπτωση «διάσπασης» του ζευγαριού, σύμφωνα με το άρθρο 7 «εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο επιχειρεί τις προβλεπόμενες στην παρ. 1 του άρθρου 1516 του Α.Κ. πράξεις, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του άλλου γο­νέα». Στο άρθρο 8 του νομοσχεδίου ορίζεται ότι οι γονείς θα μπορούν να ρυθμίζουν την επικοινωνία με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας για τουλάχιστον 2 χρόνια, όταν υπάρχει διακοπή συμβιώσης, χωρίς να υπάρχει διαζύγιο ή ακύρωση γάμου.

Σε περίπτωση διαφωνίας μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο. Το δικαστήριο θα μπορεί ανάλογα με την περίπτωση: α) να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικε­ύσει τον τρόπο άσκησής της στα κατ' ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο β) να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή να ληφθεί οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέτρο γ) να διατάξει διαμεσολάβηση ή την επανάληψή της, ορίζοντας συγχρόνως τον δι­αμεσολαβητή.

Στο άρθρο 9 του νομοσχεδίου καθορίζονται θέματα τέκνων εκτός γάμου. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η «γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στην μητέρα του». Σε περίπτωση που το παιδί αναγνωρίστηκε από τον πατέρα αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, αλλά σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, «αυτός δεν ασκεί γονική μέριμνα ούτε αναπληρώνει την μητέρα στην άσκησή της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία των γονέων».

Τα άρθρα 12 και 13 του νομοσχεδίου αναφέρονται σε θέματα επιμέλειας, ονοματοδοσίας, θρησκείας, επικοινωνίας και υγείας του ανήλικου παιδιού. Στο καυτό ζήτημα της μεταβολής του τόπου διαμονής στην προτεινόμενη διάταξη αναφέρεται ότι «όταν η επιμέλεια ασκείται από τον ένα γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του εκτός από τα επείγοντα και εντελώς τρέχοντα, καθώς και ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνονται και από τους δύο γονείς από κοινού». Επιπλέον, για την μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τεκνό, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς, ενώ ο γονέας τον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει το δικαίωμα να ζητά από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.

Στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου, που θα αντικαταστήσει το 1520 του Αστικού Κώδικα καθιερώνεται ελάχιστο μαχητό τεκμήριο επικοινωνίας κατά το 1/3 του συνολικού κατανεμομένου χρόνου. Πρόκειται για το άρθρο που ορίζονται τα της επιμέλειας του προσώπου, θεσπίζεται η υποχρέωση του γονέα να διαφυλάσσει και να ενισχύει την σχέση του τέκνου με τον άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα, ιδίως όταν οι γονείς δε ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει.

Κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου και στο στάδιο συζήτησης με εκπροσώπους των κομμάτων, στο άρθρο 1518 του Αστικού Κώδικα, όπου ορίζονται τα της επιμέλειας του προσώπου, είχε προταθεί η θέσπιση της υποχρέωσης του γονέα να διαφυλάσσει και να ενισχύει την σχέση του τέκνου με τον άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα, ιδίως όταν οι γονείς δε ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει, χωρίς να είναι γνωστό αν η προσθήκη αυτή, μπήκε στο τελικό κείμενο.

Το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου έχει ως εξής:

«ΚΕΦΑΛΑΙΟ A' ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Αντικείμενο του παρόντος νόμου αποτελεί η αναμόρφωση των σχέσεων γονέων- τέκνου μετά τη διακοπή της συμβίωσης των συζύγων, το διαζύγιο ή την ακύρωση του γάμου. Οι ρυθμίσεις του παρόντος νόμου αφορούν και την λύση του συμφώ­νου συμβίωσης.

Άρθρο 2 Σκοπός

Οι διατάξεις του παρόντος νόμου αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση του συμφέροντος του τέκνου δια της ενεργής παρουσίας και των δύο γονέων κατά την ανατροφή του και την εκπλήρωση της ευθύνης τους έναντι αυτού, παρά τη μεσολάβηση της διάσ­τασης, του διαζυγίου ή της ακύρωσης του γάμου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ - ΚΑΤΟΙΚΙΑ, ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ

Άρθρο 3

Κατοικία ανηλίκου - Τροποποίηση άρθρου 56 ΑΚ

Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 56 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α' 164) αντικαθίσταται και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 56

Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική μέριμνα έχει κατοικία την κατοικία των γονέων του ή του γονέα που ασκεί μόνος του τη γονική μέριμνα. Σε περίπτωση χωριστής διαμονής των γονέων, ο ανήλικος έχει κατοικία την κατοικία του γονέα με τον οπο­ίο συνήθως διαμένει.

Η επίδοση εγγράφων που αφορούν το τέκνο γίνεται στην κατοικία οιουδήποτε εκ των γονέων ή σε τρίτο που ασκεί την γονική μέριμνα.

Ο ανήλικος που τελεί υπό επιτροπεία ή όποιος τελεί υπό πλήρη στερητική δικαστι­κή συμπαράσταση, έχει κατοικία την κατοικία του επιτρόπου ή του δικαστικού συμπαραστάτη του».

Άρθρο 4

Συναινετικό διαζύγιο - Αντικατάσταση άρθρου 1441 ΑΚ

Το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1441 Συναινετικό διαζύγιο

1. Οι σύζυγοι μπορούν με έγγραφη συμφωνία να λύσουν τον γάμο τους. Η συμφω­νία αυτή συνάπτεται μεταξύ των συζύγων με την παρουσία πληρεξούσιου δικηγό­ρου για καθέναν από αυτούς, και υπογράφεται από χους ίδιους και από τους πλη­ρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνο από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασ­μένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας. Η συμφωνία λύσης του γάμου γίνεται και ηλεκτρονικά με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινω­νιών, μη απαιτούμενης της βεβαίωσης του γνησίου της υπογραφής των συζύγων.
2. Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος, πρέπει με τη συμφωνία της παρ. 1 ή με άλλη έγγραφη συμφωνία που υπογράφεται όπως ορίζεται στην παρ. 1 και ισχύει για τουλάχιστον δύο έτη, να ρυθμίζεται η κατανομή της γονικής μέριμνας και ιδίως η επιμέλεια των τέκνων, ο τόπος διαμονής τους, ο γονέας με τον οποίο διαμένουν, η επικοινωνία τους με τον άλλο γονέα και η διατροφή τους.

3α. Η έγγραφη συμφωνία για τη λύση του γάμου, καθώς και η τυχόν χωριστή συμ­φωνία για την επιμέλεια, τον τόπο διαμονής, την επικοινωνία και τη διατροφή των ανηλίκων τέκνων υποβάλλονται από τους πληρεξουσίους δικηγόρους του κάθε συ­ζύγου μαζί με τα ειδικά πληρεξούσια σε συμβολαιογράφο.

3β. Η κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης της παρ. 4 του παρόντος άρθρου απέχει τουλάχιστον δέκα ημέρες από την έγγραφη συμφωνία των συζύγων, η ημε­ρομηνία της οποίας αποδεικνύεται, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής των συζύγων.

4. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει την λύση του γά­μου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε αυτή. Τη συμ­βολαιογραφική πράξη υπογράφουν οι σύζυγοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους ή μόνο οι τελευταίοι, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρε­ξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογρα­φή της πράξης. Όταν η βεβαίωση αφορά στην επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των ανηλίκων τέκνων, η πράξη αποτελεί εκτελεστό τίτλο, εφόσον έχουν συμπερι­ληφθεί στην συμφωνία οι ρυθμίσεις των άρθρων 950 και 951 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Μετά τη λήξη ισχύος της επικυρωμένης συμφωνίας, μπορεί να ρυθμίζεται η επιμέλεια, η επικοινωνία και η διατροφή των τέκνων για περαιτέρω χρονικό διάστημα με νέα συμφωνία και με την ίδια διαδικασία.
5. Η λύση του γάμου επέρχεται με την κατάθεση αντιγράφου της συμβολαιογραφι­κής πράξης στο ληξιαρχείο όπου έχει κατατεθεί η σύσταση του γάμου».

Άρθρο 5

Συμφέρον τέκνου - Τροποποίηση άρθρου 1511 ΑΚ

Το άρθρο 1511 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1511

Άσκηση - ανάθεση γονικής μέριμνας κατά το συμφέρον του τέκνου

1. Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου.
2. Στο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται πρωτίστως από την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του, καθώς επίσης και στην αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς, πρέπει να α­ποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν κατά τις διατάξεις του νόμου, το δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με τον τρό­πο άσκησής της. Η απόφαση του δικαστηρίου λαμβάνει ιδίως υπόψη την ικανότητα και πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, την συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και την συμμόρφωσή του με δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και με προηγούμε­νες συμφωνίες που είχε συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν το τέκνο.
3. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας ιδίως του φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή ό­ποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας.
4. Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα και τα συμφέ- ροντά του, εφόσον η γνώμη του τέκνου κριθεί από το δικαστήριο ότι δεν αποτελεί προϊόν καθοδήγησης ή υποβολής.».

Άρθρο 6

Διαμεσολάβηση - Αντικατάσταση άρθρου 1512 ΑΚ

Το άρθρο 1512 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1512

Σε περίπτωση διαφωνίας κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οι γονείς υποχρεούνται να καταβάλλουν προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων, προσφεύγοντας, εάν είναι απαραίτητο, σε διαμεσολάβηση. Αν διαφωνούν και το συμφέρον του τέκνου επι­βάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το δικαστήριο».

Άρθρο 7

Από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου- και διάστασης των συζύγων- Αντικατάσταση τίτλου και άρθρου 1513 ΑΚ

Ο τίτλος και το άρθρο 1513 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1513

Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου - διάσταση των συζύγων

Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης του συμφώνου ελεύ­θερης συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο επιχειρεί τις προβλεπόμενες στην παρ. 1 του άρθρου 1516 του Α.Κ. πράξεις, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης ίου άλλου γο­νέα.».

Άρθρο 8

Παρέκκλιση από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας- Αντικατάσταση άρθρου 1514 ΑΚ

Το άρθρο 1514 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1514

Παρέκκλιση από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας

1. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 1513 του Αστικού Κώδικα, οι γονείς μπορούν με έγγραφο βεβαίας χρονολογίας να ρυθμίζουν, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο (2) ετών, διαφορετικά την κατανομή της γονικής μέριμνας και να καθορίζουν τον τόπο κατοικίας του τέκνου τους, τον γονέα με τον οποίο θα διαμένει, καθώς και τον τρόπο επικοινωνίας του με τον άλλο γονέα.
2. Αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, εξαιτίας διαφω­νίας των συζύγων και ιδίως αν ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει σ' αυτή ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας ή αν η συμφωνία αυτή ή η άσκηση της γονικής μέ­ριμνας είναι ή έχει καταστεί αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, καθένας από τους γονείς μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο.
3. Το δικαστήριο μπορεί ανάλογα με την περίπτωση:

α) να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικε­ύσει τον τρόπο άσκησής της στα κατ' ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο

β) να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή να ληφθεί οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέτρο

γ) να διατάξει διαμεσολάβηση ή την επανάληψή της, ορίζοντας συγχρόνως τον δι­αμεσολαβητή.

Για τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσ­μούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμ­φωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμ­νας.»

Άρθρο 9

Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους - Αντικατάσταση άρθρου 1515 ΑΚ

Το άρθρο 1515 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1515 Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους

Η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στην μητέρα του. Όταν το τέκνο αναγνωρίστηκε εκούσια ή δικαστικά με αγωγή που άσκησε ο πατέρας, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, την οποία ασκεί από κοινού με την μητέρα. Αν οι γονείς δεν ζουν μαζί, εφαρμόζον­ται αναλόγως τα άρθρα 1513 και 1514 του Α.Κ..

Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκεί γονική μέριμνα ούτε αναπληρώνει την μητέρα στην άσκησή της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία των γονέων. Το δικαστήριο μπορεί, αν το επιβάλλει το συμφέ­ρον του τέκνου, να αποφασίσει διαφορετικά ύστερα από αίτηση του πατέρα.».

*Άρθρο 10

*Άρθρο 11

Άρθρο 12

Ο τίτλος και το άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα αντικαθίστανται ως εξής:

«Άρθρο 1519 Σημαντικά ζητήματα επιμέλειας τέκνου

Όταν η επιμέλεια ασκείται από τον ένα γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, για το θρήσκευμα, για ζη­τήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνον­ται και από τους δύο γονείς από κοινού. Οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1510 και του άρθρου 1512 του Α.Κ. εφαρμόζονται και σε αυτή την περίπτωση. Για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαί­ωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτείται προη­γούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο.

Ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει το δικα­ίωμα να ζητά από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'

ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ

ΜΕΡΙΜΝΑΣ

Άρθρο 13

Δικαίωμα επικοινωνίας - Αντικατάσταση άρθρου 1520 ΑΚ

Το άρθρο 1520 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1520 Προσωπική επικοινωνία

Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας με αυτό, στην οποία περιλαμβάνεται τόσο η φυσική παρουσία και επαφή αυτού με το τέκνο όσο και η διαμονή του τέκ­νου στην οικία του. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύ­νει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα σε καθημερινή βάση. Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο του συνολικού, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας, ή για λόγους, που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου, επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος επικοινωνίας, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσε­ται η καθημερινότητα του τέκνου. Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας εί­ναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οπο­ίο δεν διαμένει το τέκνο έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλ­λευσης της γενετήσιας ζωής.

Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρί­τους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου. Τα σχετικά με την επικοινωνία καθορίζονται ειδικότερα είτε με έγγραφη συμφωνία των γονέων είτε από το δικαστήριο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται και η διά­ταξη της παρ. 4 του άρθρου 1511. Όταν συντρέχει περίπτωση κακής ή καταχρηστι­κής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας, ο άλλος γονέας ή κάθε ένας από τους γονείς, αν πρόκειται για επικοινωνία με τρίτο, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας.».

Άρθρο 14

Συνέπειες κακής άσκησης - Αντικατάσταση άρθρου 1532 ΑΚ

Το άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 1532 Συνέπειες κακής άσκησης Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτο- ύργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιο­υσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέ­ας ή οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου ή ο εισαγγελέας, να διατάξει οποιοδή­ποτε πρόσφορο μέτρο.

Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως: 1. η υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις και διατάξεις δικαστικών και εισαγγελικών αρχών που αφορούν το τέκνο ή προς την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονι­κής μέριμνας, 2. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσε­ων του τέκνου με αυτούς, 3. η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γο­νέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, 4. η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνί­ας από τον δικαιούχο γονέα, 5. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μετα­ξύ των γονέων, 6. η αμετάκλητη καταδίκη του γονέα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευ­σης της γενετήσιας ζωής.

Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου, δύναται να αφα­ιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια ο­λικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου. Εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπο και των δύο γονέων οι προϋποθέσεις της παρ. 2, το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή ακόμα και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτο ή και να διορίσει επίτροπο. Σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 1 και επίκειται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ή τη ψυχική υγεία του τέκνο­υ, ο εισαγγελέας διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία του, μέχρι την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου, στο οποίο πρέπει να απευθύνεται εντός ενενήντα ημερών, με δυνατότητα αιτιολογημένης παράτασης κατά ενενήντα επιπ­λέον ημέρες.».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΩΝ

Άρθρο 15

Ορισμός διαμεσολαβητών

Ο ορισμός διαμεσολαβητή από το δικαστήριο σύμφωνα με την περ. δ' της παρ. 3 του άρθρου 1514 του Αστικού Κώδικα, γίνεται από ειδικό μητρώο οικογενειακών διαμεσολαβητών, το οποίο καταρτίζεται και τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης, όπως ειδικότερα προβλέπεται στο άρθρο 21 του παρόντος.

Άρθρο 16

Έκτακτα προγράμματα επιμόρφωσης στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών

Στο άρθρο 33 του ν. 3689/2008 «Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και άλλες διατάξεις» (ΑΊ64), όπως ισχύει, προστίθεται παρ. 4 ως εξής: «Η Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών διοργανώνει έκτακτα προγράμματα επι­μόρφωσης δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών κατά παρέκκλιση των οριζομέ­νων στις ανωτέρω παραγράφους του άρθρου αυτού, καθώς και των άρθρων 37 και 39 του ν. 3689/2008, όπως ισχύει, σε περίπτωση κατά την οποία διατάξεις τυπικού νόμου περιέχουν ρυθμίσεις, οι οποίες, κατά το περιεχόμενο τους, είναι άμεσα ε­φαρμοστέες από τα Δικαστήρια. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Δι­ευθυντή της ΕΣΔΙ ύστερα από γνώμη του αρμόδιου Διευθυντή Κατάρτισης και Επι­μόρφωσης ή του νόμιμου αναπληρωτή του. Ο τελευταίος έχει την αποκλειστική ευθύνη της διαμόρφωσης και εκτέλεσης των ανωτέρω προγραμμάτων επιμόρφω­σης, τα οποία, πάντως, πρέπει να περιλαμβάνουν τη συμμετοχή σε ομάδες εργασί­ας (workshops), όσων έχουν επιλεγεί για να επιμορφωθούν, το ευδόκιμο της συμ­μετοχής των οποίων βεβαιώνεται με έγγραφο που χορηγείται από τον αρμόδιο Δι­ευθυντή Κατάρτισης και Επιμόρφωσης ή τον νόμιμο αναπληρωτή του ύστερα από απόφαση του Προέδρου κάθε ομάδας εργασίας. Το προσωπικό υποστήριξης των ανωτέρω επιμορφωτικών προγραμμάτων επιλέγεται από τους υπαλλήλους της Σχολής. Τα έκτακτα προγράμματα επιμόρφωσης διεξάγονται με φυσική παρουσία στην έδρα της Σχολής και ειδικότερα σε χώρους της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λει­τουργών και του Κέντρου Διεθνούς και Ευρωπαϊκού και Οικονομικού Δικαίου. Σε περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η διεξαγωγή τους με φυσική παρουσί­α, διενεργούνται μέσω διαδικτυακής εφαρμογής (webinars). Στις διατάξεις του άρ­θρου 34 του ν. 3689/2008, όπως ισχύει, περιλαμβάνονται και τα έκτακτα προγράμ­ματα επιμόρφωσης, στα οποία είναι εφαρμοστέες και οι διατάξεις των άρθρων 35, 36, 38 και 40 του ν. 3689/2008, όπως ισχύει.».

Άρθρο 17

Επιμόρφωση δικαστών

Οι υποθέσεις του παρόντος νόμου εκδικάζονται από δικαστές, που έχουν παρακο­λουθήσει επιτυχώς τα προβλεπόμενα από τα άρθρα 33 και 34 του ν. 3689/2008 ει­δικά σεμινάρια επιμόρφωσης στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών. Η διενέρ­γεια των σεμιναρίων του εδαφίου α' του παρόντος δύναται να χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι ειδικότεροι όροι και οι προϋποθέσεις της χρη­ματοδότησης καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δι­καιοσύνης. Η ως άνω επιμόρφωση θα διενεργείται ιδίως από δικαστικούς λειτουρ­γούς, καθηγητές ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, παιδοψυχολόγους και κοι­νωνικούς λειτουργούς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 18

Εφαρμογή των διατάξεων των Κεφαλαίων Β' και Γ' σε εκκρεμείς υποθέσεις

Οι διατάξεις των Κεφαλαίων Β 'και Γ' εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί, μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, αμετάκλη­τη δικαστική απόφαση. Συμφωνίες των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, ή την επικοινωνία με το τέκνο που έχουν καταρτιστεί μέχρι την έναρξη ισχύος των Κεφαλαίων Β 'και Γ' εξακολουθούν να ισχύουν, εκτός αν το δικαστήριο προβεί σε διαφορετική ρύθμιση, ύστερα από αίτηση ενός εκ των γονέων, η οποία θα ασκηθεί εντός προθεσμίας δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.

Άρθρο 19

Μεταβατική διάταξη για τα τέκνα που αναγνωρίστηκαν πριν από την έναρξη ισ­χύος του παρόντος

Το άρθρο 1515 του Αστικού Κώδικα εφαρμόζεται και σε τέκνα που αναγνωρίστηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 18 του παρόντος εφαρμόζεται αναλόγως.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 20

Εξουσιοδοτική διάταξη για την συμφωνία λύσης του γάμου με ηλεκτρονικά μέσα

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ορί­ζονται τα ειδικότερα ζητήματα που αφορούν την υλοποίηση της διαδικασίας του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 4 του παρόντος.

Άρθρο 21

Εξουσιοδοτική διάταξη για τη διαμεσολάβηση

Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης ορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικα­σία εγγραφής οικογενειακών διαμεσολαβητών στο μητρώο του άρθρου 15, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικά με την κατάρτιση του μητρώου.

Άρθρο 22

Εξουσιοδοτική διάταξη για τη χρηματοδότηση επιμορφωτικών σεμιναρίων του άρθρου 16.

Οι ειδικότεροι όροι και οι προϋποθέσεις της χρηματοδότησης των επιμορφωτικών σεμιναρίων καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικα­ιοσύνης.

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τις 30.6.2021».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.