Ο Έλληνας κτηνίατρος που περιθάλπει γεράκια, γαζέλες και καμήλες στο Ντουμπάι μιλά στο Newsbomb.gr

Ο Έλληνας κτηνίατρος Δρ. Παναγιώτης Αζμάνης εργάζεται στο Βασιλικό Νοσοκομείο γερακιών στο Ντουμπάι.

Οι «ασθενείς» του δεν είναι συνηθισμένοι… αφού εξετάζει και περιθάλπει γεράκια, γατόπαρδους, γαζέλες, καμήλες…

Από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης όπου σπούδασε κτηνιατρική, στην Ζυρίχη και στη Γερμανία για μεταπτυχιακά βρέθηκε στο Ντουμπάι να φροντίζει τα άγρια πτηνά και ζώα της βασιλικής οικογένειας.

Ο ίδιος μιλά στο Newsbomb.gr για την πορεία του αλλά και τις ενδιαφέρουσες εμπειρίες του ενώ το μήνυμα που στέλνει είναι να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες, μικροί και μεγάλοι, για περιβαλλοντολογικά θέματα. Ο κόσμος θα αγάπησει την φύση όταν αγκαλιάσει με σεβασμό τους «κατοίκους» της…

Πως βρεθήκατε στο βασιλικό νοσοκομείο γερακιών του Ντουμπάι;

«Στο βασιλικό νοσοκομείο γερακιών του Ντουμπάι (The Dubai Falcon Hospital) ήρθα πρώτη φορά το 2009 για να εμβαθύνω τις γνώσεις μου στην ιατρική των γερακιών στα πλαίσια της ειδικότητας μου που γινόταν στην Γερμανία. Το νοσοκομείο στο Ντουμπάι είναι το πρώτο νοσοκομείο γερακιών στον κόσμο το οποίο ιδρύθηκε το 1983 από τον σεΐχη Hamdan bin Rashid al Maktoum.

Ο σεΐχης (ο οποίος δυστυχώς απεβίωσε τον Μάρτιο που μας πέρασε) ήταν ο μεγάλος αδερφός του βασιλιά του Ντουμπάι και όσο ζούσε ήταν ο αντιβασιλέας του Ντουμπάι και υπουργός οικονομικών των Εμιράτων.

Το 2015 άνοιξε μία θέση στο νοσοκομείο γερακιών, έκανα αίτηση και με επέλεξαν ανάμεσα σε 70 υποψηφίους.»

Δεν συναντά κανείς εύκολα Έλληνα κτηνίατρο με την δική σας ειδικότητα. Που σπουδάσατε;

«Οι σπουδές μου ξεκίνησαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο τμήμα κτηνιατρικής όπου τελείωσα το 2006. Μετά ξεκίνησα μια ειδικότητα στη χειρουργική μικρών ζώων συντροφιάς. Μετά ακολούθησε το διδακτορικό μου το 2007 στην Ζυρίχη στην κλινική εξωτικών, αγρίων ζώων και ζώων ζωολογικών κήπων όπου το ολοκλήρωσα με επιτυχία. Το 2010 ξεκίνησα την ειδικότητα του Κολλεγίου της Ζωολογικής Κτηνιατρικής που την ολοκλήρωσα στην ανατολική Γερμανία στην Κλινική πουλιών και ερπετών του Πανεπιστημίου της Λειψίας το 2013. Από το 2014 εργάζομαι ως Πανευρωπαϊκά Αναγνωρισμένος Ειδικός στην Ζωολογική Κτηνιατρική, διάκριση που απονεμήθηκε μετά από εξετάσεις για πρώτη φορά σε ‘Έλληνα κτηνίατρο. Παράλληλα διατελώ μέλος σε διάφορες Ευρωπαϊκές Κτηνιατρικές Επιτροπές, εκπονώ επιστημονικές εργασίες σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και συμμετέχω ως ομιλητής σε Αμερικανικά και Ευρωπαϊκά Κτηνιατρικά Συνέδρια.»

Έχετε περιθάλψει και φροντίσει άγρια ζώα, ποια είναι αυτά;

«Στην καριέρα μου εδώ και 15 χρόνια έχω φροντίσει και περιθάλψει πολλά άγρια ζώα. Θα πρέπει να πούμε ότι κάποια από αυτά διακρίνονται ως «εξωτικά ζώα», δηλαδή ζώα που θα μπορούσαμε να είχαμε και στο σπίτι μας όπως πχ ένα κουνέλι ή ένας παπαγάλος. Μπορεί να αφορούν ζώα ζωολογικών κήπων όπως είναι λιοντάρια ή τίγρεις, μεγάλα φίδια, ελέφαντες κ.α. Η τελευταία κατηγορία, που αγαπώ ιδιαίτερα, είναι αυτή των άγριων ζώων που ζουν ελεύθερα στην φύση (π.χ. θαλάσσιες και χερσαίες χελώνες, πουλιά, σκαντζόχοιροι, αλεπούδες, ελάφια κ.α) τα οποία έρχονται στην κατοχή μας τραυματισμένα, πυροβολημένα, δηλητηριασμένα και πρέπει να τα περιθάλψουμε.

Στο Ντουμπάι εκτός από αρπακτικά πτηνά (γεράκια, κουκουβάγιες, αετοί) έχω περιθάλψει γατόπαρδους, μαϊμουδάκια, γαζέλες, καμήλες και άλλα ζώα και πτηνά ζωολογικού κήπου. Από το 2016 είμαι εθελοντής κτηνίατρος στο Κέντρο Περίθαλψης Θαλασσίων Χελωνών που εδρεύει στο ξενοδοχείο Burj al Arab, υπό την αιγίδα του Σεΐχη του Ντουμπάι».

Ποιο ζώο σας προκάλεσε μεγάλη εντύπωση και γιατί;

«Μου είναι δύσκολο να απαντήσω πιο ζώο μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση γιατί αγαπάω όλα τα ζώα και αναγνωρίζω την μοναδικότητα τους. Ωστόσο κάποια που θυμάμαι είναι μια λεοπάρδαλη των χιονιών, ένα ζώο που θαυμάζω για την ομορφιά και την ικανότητα επιβίωσης στο αφιλόξενο περιβάλλον των Ιμαλάιων, η σιβηριανή τίγρη, το μεγαλύτερο αιλουροειδές στον πλανήτη μας, ο γυπαετός, ενώ τέλος μεγάλη εντύπωση αποτέλεσε ένας άρρωστος αφρικανικός ελέφαντας, που ενώ είναι ογκώδης και δυνατός ήταν υπομονετικός και δεκτικός κατά την θεραπεία. Τα καστανά του μάτια εξέπεμπαν συμπόνια και γλυκύτητα».

Εσείς δουλεύετε για τη βασιλική οικογένεια η οποία έχει ιδιωτική συλλογή με ζώα… τι έχει αυτή η συλλογή;

«Η βασιλική οικογένεια έχει αρκετά ζωολογικά πάρκα. Κάποια από τα ζώα διαμένουν στους κήπους των παλατιών ή σε άλλες ειδικές μεγαλύτερες εκτάσεις. Ο σεΐχης που εργάζομαι διατηρεί γατόπαρδους, στο πλαίσιο ενός παγκοσμίου προγράμματος προστασίας και αναπαραγωγής, τα γνωστά τσιτάχ, που είναι το πιο γρήγορο ζώο του κόσμου. Η βασιλική οικογένεια του Ντουμπάι αγαπάει πολύ τα ζώα και εκτός από καμήλες, άλογα και γεράκια έχει πολλά είδη από γαζέλες, καμηλοπαρδάλεις, αντιλόπες, ελέφαντες, λιοντάρια, τίγρεις, ουρακοτάγκους και άλλα είδη ζώων».

Τα γεράκια είναι μέρος της παράδοσης τους και είναι πολύ κοντά σε αυτά. Ποια είναι η δική σας εμπειρία με αυτά;

«Ναι, τα γεράκια αποτελούν ένα βασικό μέρος της παράδοσης των Αράβων και των Βεδουίνων καθώς με αυτά μπορούσαν να πιάσουν εύκολα την τροφή τους και να έχουν μια επιπλέον πηγή κρέατος στην έρημο. Η σχέση τους ξεκινάει 4000 χρόνια πριν… Η δική μου σχέση είναι ότι όσο ήμουν στην Ελλάδα τα γεράκια, και γενικά τα αρπακτικά πτηνά, τα κοιτούσα ως παρατηρητής από απόσταση ή όταν έφθαναν στα κέντρα περίθαλψης, ενώ από την στιγμή που ήρθα εδώ στα Εμιράτα έγινα αυτό που λέμε ιερακοθήρας (παρότι ιστορικά δεν είχα καμία σχέση με το κυνήγι). Ζώντας μαζί τους απέκτησα μία τρίτη οπτική γωνία, αυτή του αρπακτικού πτηνού ως καθημερινό σύντροφο στο κυνήγι (σε καμία περίπτωση ως κατοικίδιο). Με το αρπακτικό πτηνό αποκτούμε μια σχέση αλληλοσεβασμού και συνεργασίας και όχι κτητικότητας ή κυριαρχίας όπως πχ με έναν σκύλο.

Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τι είναι η ιερακοθηρία;

«Η ιερακοθηρία ως τέχνη προστατεύεται από το 2014 μέσω της Ουνέσκο ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά που εξασκείται σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα η ιερακοθηρία αναβίωσε την τελευταία 10ετία και μάλιστα ανακαλύψαμε ότι ασκούνταν στον ελλαδικό χώρο από τα ομηρικά χρόνια, το Βυζάντιο και μετά από την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Σχεδόν δηλαδή 3000 χρόνια.. Σύντομα αναμένουμε να υπογραφεί και η αντίστοιχη υπουργική απόφαση που θα διευκρινίζει το αυστηρό πλαίσιο διεξαγωγής της στην Ελλάδα.

Πέρα από τέχνη (ποίηση, κατασκευή ιματισμού/ενδυμασίας κ.α) αποτελεί έναν βιώσιμο, μη επεμβατικού τρόπου κυνηγιού, χωρίς να διαταράσσει το φυσικό οικοσύστημα. Παράλληλα η ιερακοθηρία έχει βοηθήσει πάρα πολύ την διάσωση απειλούμενων αρπακτικών πτηνών και των θηραμάτων τους. Οι ιερακοθηρικές οργανώσεις όχι μόνο χρηματοδοτούν προγράμματα προστασίας στην φύση, αλλά εκγυμνάζουν/προετοιμάζουν τα τραυματισμένα αρπακτικά πτηνά πριν την τελική απελευθέρωσή τους και αναπαράγουν σπάνια είδη αρπακτικών πτηνών. Να σημειωθεί ότι πρώτοι οι γερακάρηδες κατάφεραν το 1970 να αναπαράγουν αρπακτικά πτηνά σε ελεγχόμενες συνθήκες. Μια άλλη κοινωφελής εφαρμογή της ιερακοθηρίας είναι η βιολογική καταπολέμηση ενοχλητικών ειδών πχ τα γεράκια χρησιμοποιούνται στα αεροδρόμια (και στης δικής μας χώρας) για την αποφυγή αεροπορικών ατυχημάτων, δηλαδή όταν σμήνη πουλιών μαζεύονται κοντά στα αεροδρόμια για να μην προσκρούσουν στα αεροσκάφη ή στις τουρμπίνες τους, τα γεράκια και οι γερακάρηδες επεμβαίνουνε ώστε να διώξουν με φυσικούς τρόπους τα σμήνη αυτά.

Ως μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και του Συλλόγου Ελληνικής Ιερακοθηρίας επισημαίνω πως είναι ωραίο να βλέπουμε τα αρπακτικά πουλιά (και όλα τα είδη ζώων) στο φυσικό τους περιβάλλον από σεβαστή απόσταση, ωστόσο για κάποια μερίδα της κοινωνίας μας ίσως είναι πιο εύκολο και αποδοτικό (στα πλαίσια ευαισθητοποίησης) να μπορούν να δουν ένα αρπακτικό πουλί μπροστά τους, να το αγγίξουν από κοντά για να αντιληφθούν τι είναι το αρπακτικό πουλί ώστε αυτή η έντονη εμπειρία να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον να μάθουν ποιος είναι ο ρόλος του στην φύση και γιατί απειλείται. Προσωπικά είμαι υπέρ στο να χρησιμοποιηθούν όλοι οι τρόποι για να ευαισθητοποιήσουμε την νέα γενιά, είτε είναι η παρατήρηση με τα κιάλια, είτε είναι μέσα από εκδηλώσεις, είτε είναι μέσα από την ιερακοθηρία. Το σημαντικό είναι να αρχίσουμε όλοι να σεβόμαστε τη φύση, τα ζώα και τα πουλιά και να καταλάβουμε ότι είμαστε μέρος της και όχι ιδιοκτήτης της».

Υπάρχουν ομοιότητες με την Ελλάδα σε ότι αφορά την Παιδεία που έχουμε προς τα ζώα;

«Δεν υπάρχουν μεγάλες ομοιότητες. Στην Ελλάδα θεωρώ ότι είμαστε πιο αγνά ζωόφιλοι σε ότι αφορά τους σκύλους, τις γάτες, τα άλογα, βέβαια έχουμε πάρα πολύ δρόμο να διανύσουμε σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες ή την Αμερική όπου εκεί ο σεβασμός προς τα άγρια ζώα και τα εξωτικά ζώα όπως τα φίδια ή τα ερπετά είναι μεγάλος. Ωστόσο στην Ελλάδα από δεκαετία σε δεκαετία διακρίνεται μια θετική εξέλιξη ως προς την ζωοφιλία τόσο προς τα άγρια ζώα όσο και προς στα κατοικίδια.

Τα Εμιράτα είναι μια νέα χώρα, στην οποία η ζωοφιλία δεν έχει ωριμάσει ακόμη ικανοποιητικά. Μπορεί να υπάρχει αυτή η λατρεία για τα γεράκια, τα άλογα και τις καμήλες που είναι τα παραδοσιακά ζώα των Βεδουίνων, ωστόσο με τα υπόλοιπα ζώα (τα κατοικίδια) είναι εκεί που ήταν η Ελλάδα το 1980, δηλαδή η κυρία με το σκυλάκι ήτανε ένδειξη ανώτερης κοινωνικής θέσης. Βέβαια, το Ντουμπάι κατοικείται από πολλούς Ευρωπαίους, Αμερικανούς και Καναδούς οι οποίοι φέρνουν την δική τους κουλτούρα και έτσι όλο αυτό ζυμώνεται. Και παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι μόνο 50 ετών έχει κάνει μεγάλα βήματα τόσο για την προστασία της άγριας ζωής όσο και για τον σεβασμό των ζώων. Είμαι αισιόδοξος ότι τα επόμενα χρόνια θα σημειωθεί στη χώρα σημαντική πρόοδος, όπως και σε άλλους τομείς άλλωστε, που θα φέρουν την ζωοφιλία και την προστασία της φύσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.