Η εκπαίδευση και η κατάρτιση αναβαθμίζονται με τη μικτή μάθηση

Του Δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Μαργαρίτη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη «μικτή μάθηση» για να στηρίξει μια υψηλής ποιότητας πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς. «Μικτή μάθηση» στην επίσημη εκπαίδευση και κατάρτιση είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ότι ένα σχολείο, ένας εκπαιδευτικός ή εκπαιδευόμενος ακολουθεί περισσότερες από μία προσεγγίσεις στη μαθησιακή διαδικασία. Μπορεί να πρόκειται για συνδυασμό σχολικού χώρου και άλλου φυσικού περιβάλλοντος (εταιρεία, κέντρο κατάρτισης/επιμόρφωσης, εξ αποστάσεως μάθηση, υπαίθριος χώρος, πολιτιστικός χώρος κ.λπ.) ή να συνδυάζει διαφορετικά μαθησιακά εργαλεία που μπορεί να είναι ψηφιακά και μη ψηφιακά. Η Επιτροπή προτείνει πιο βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση των πιο πιεστικών κενών, τα οποία επιδεινώθηκαν από την πανδημία της νόσου COVID-19, καθώς και μια μελλοντική πορεία για τον συνδυασμό μαθησιακού περιβάλλοντος και εργαλείων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση, που μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση πιο ανθεκτικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Η Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, κα. Μαρίγια Γκαμπριέλ, επεσήμανε: «Το όραμά μας για μια καλύτερης ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση σε καμία περίπτωση δεν αφορά μόνο το πλαίσιο της νόσου COVID-19. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να διδαχθούμε από τις τελευταίες εμπειρίες και να προχωρήσουμε περισσότερο. Η σημερινή πρόταση σκιαγραφεί το όραμα για την εκπαίδευση που θέλουμε να έχουμε στην Ευρώπη. Ένα όραμα που υποστηρίζει τους γενικούς στόχους του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης και του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, δηλαδή την προαγωγή της ποιότητας και της συμπεριληπτικότητας, της πράσινης και της ψηφιακής εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η σύσταση αποσκοπεί να καθοδηγήσει τα κράτη-μέλη στην ενίσχυση της ετοιμότητας και της προβολής των εκπαιδευτικών τους συστημάτων προς όφελος των μαθητών και των φοιτητών, των οικογενειών τους και του παιδαγωγικού προσωπικού.»

Η «μικτή μάθηση» μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της συμπεριληπτικότητας της εκπαίδευσης, ιδίως λόγω της ευελιξίας της. Μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη παροχή εκπαίδευσης σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές και σε όσους ανήκουν σε ταξιδιωτικές κοινότητες ή διαμένουν σε νοσοκομεία και κέντρα περίθαλψης, καθώς και σε όσους συμμετέχουν σε κατάρτιση υψηλών επιδόσεων. Όλα τα περιβάλλοντα και τα εργαλεία θα πρέπει να είναι εξίσου προσιτά σε μειονοτικές ομάδες, παιδιά με αναπηρία και άτομα προερχόμενα από κοινωνικοοικονομικώς μειονεκτούντα περιβάλλοντα, και δεν θα πρέπει να οδηγούν σε διακρίσεις ή διαχωρισμό.

Η πρόταση της ΕΕ για την εν λόγω σύσταση του Συμβουλίου προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει:

• να παρέχουν πρόσθετες μαθησιακές ευκαιρίες και στοχευόμενη υποστήριξη σε εκπαιδευόμενους που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, προέρχονται από μειονεκτούσες ομάδες ή έχουν με κάποιο άλλο τρόπο επηρεαστεί αρνητικά από τη διακοπή του σχολείου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, ενισχυμένη ατομική στήριξη, συστήματα καθοδήγησης, πρόσθετο χρόνο μάθησης κατά τη σχολική χρονιά και/ή την περίοδο των διακοπών, πρόσβαση σε πρόσθετα περιβάλλοντα μάθησης, όπως οι δημόσιες βιβλιοθήκες και οι κοινοτικοί χώροι, καθώς και σε υπηρεσίες μετασχολικής μέριμνας με παιδαγωγική στήριξη. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή συνιστά την κινητοποίηση ή πρόσληψη επιπρόσθετου προσωπικού, ώστε να διατίθεται περισσότερος χρόνος ατομικής στήριξης στο σχολείο και στις μετασχολικές δραστηριότητες·
• να αποδίδουν προτεραιότητα στη σωματική και ψυχική ευεξία των εκπαιδευομένων και των οικογενειών τους, όπως επίσης και των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών/επιμορφωτών. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει, μεταξύ άλλων, ανάπτυξη καθοδήγησης για την ψυχική υγεία και συμπερίληψη τόσο της ευεξίας των εκπαιδευομένων και των εκπαιδευτικών όσο και της καταπολέμησης του εκφοβισμού στους στόχους του σχολείου·
• να ενισχύουν την ανάπτυξη των ψηφιακών ικανοτήτων των εκπαιδευομένων, των οικογενειών τους και των εκπαιδευτικών ή των εκπαιδευτών/επιμορφωτών και να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις, σε επίπεδο σχολείου και κοινότητας, σε διαθέσιμες συσκευές και συνδεσιμότητα·
• να υποστηρίζουν αποτελεσματικές συμπράξεις για υποδομή και πόρους μεταξύ διαφορετικών παρόχων εκπαίδευσης, μεταξύ άλλων από τον χώρο των επιχειρήσεων, των τεχνών, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του αθλητισμού, της φύσης, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των ερευνητικών ιδρυμάτων, της βιομηχανίας εκπαιδευτικών πόρων (συμπεριλαμβανομένων της τεχνολογίας, των εκδόσεων και λοιπού εξοπλισμού προγραμμάτων σπουδών) και της εκπαιδευτικής έρευνας·
• να αξιοποιήσουν πλήρως τα κονδύλια και την εμπειρογνωσία της ΕΕ για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε υποδομές, εργαλεία και παιδαγωγική, ώστε να ενισχυθούν η ανθεκτικότητα και η ετοιμότητα των σχολείων να αντιμετωπίσουν το μέλλον. Ειδικότερα, να αξιοποιήσουν το Erasmus+, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας , το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη », το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει την υλοποίηση της σύστασης, διευκολύνοντας την αμοιβαία μάθηση και τις ανταλλαγές μεταξύ κρατών-μελών και όλων των οικείων ενδιαφερόμενων μερών στο πλαίσιο των φόρουμ διαλόγου.

Η Ελλάδα καλείται να μπει δυναμικά στη σύσταση του συμβουλίου για τη «μικτή μάθηση» και να αξιοποιήσει όλα τα προνόμια της πρωτοβουλίας αυτής.