Αντίστροφη μέτρηση για την τρίτη δόση: Οι ανακοινώσεις, η υποχρεωτικότητα και τα «καυτά» ερωτήματα

Κατά τη σημερινή ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας στη χώρα, η επιτροπή του υπ. Υγείας θα ανακοινώσει ποιοι παίρνουν σειρά - μετά τις ευπαθείς ομάδες - για την τρίτη δόση του εμβολίου κατά του κορονοϊού. Ήδη όπως είπε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Γιώργος Γεωργαντάς την Κυριακή, έχουν εμβολιαστεί ή έχουν προγραμματίσει ραντεβού περίπου 32.000 συμπολίτες μας που ανήκουν στις ευπαθείς κατηγορίες.

Ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, μιλώντας στην εκπομπή του ΑΝΤ1 «Πρωινοί Τύποι», έδωσε το περίγραμμα αυτών των ανακοινώσεων, λέγοντας πως θα δοθεί σύσταση να προχωρήσουν στην αναμνηστική δόση οι πολίτες από ένα ηλικιακό όριο και πάνω, ενώ θα υπάρξουν και ανακοινώσεις για συγκεκριμένες ομάδες, όπως για παράδειγμα οι υγειονομικοί.

Αναφορικά με τους ανθρώπους που θα τη λάβουν ο κ. Θεμιστοκλέους τόνισε πως ανάμεσα στη δεύτερη και τη τρίτη δόση θα πρέπει να έχει μεσολαβήσει ένα χρονικό διάστημα 6-8 μηνών, ξεκαθαρίζοντας, ωστόσο, πως η αναμνηστική δόση του εμβολίου δεν θα είναι σε καμιά περίπτωση υποχρεωτική, αλλά θα υπάρχει απλά σύσταση.

Υπενθυμίζεται, ότι μέχρι στιγμής, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η τρίτη δόση θα αφορά σε εμβόλια mRNA, ακόμα και για όσους έχουν εμβολιαστεί με AstraZeneca ή το μονοδοσικό της Johnson&Johnson.

Ποιοι κάνουν τρίτη δόση έως σήμερα

Υπενθυμίζεται πως ήδη από τις 14 Σεπτεμβρίου λειτουργεί η πλατφόρμα για τρίτη δόση του εμβολίου σε 285.000 πολίτες. Η τρίτη δόση θα βοηθήσει όλους όσοι δεν κατάφεραν να αναπτύξουν υψηλά αντισώματα με τις δύο πρώτες δόσεις εμβολίου.

Συγκεκριμένα περιλαμβάνει όσους έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων ή αιμοποιητικών κυττάρων, όσους υποφέρουν από νεφρική ανεπάρκεια και βρίσκονται σε θεραπεία, όσους νοσούν από καρκίνο και είναι υπό αγωγή και θεραπεία.

Τρίτη δόση θα πρέπει επίσης να κάνουν όλοι οι ανοσοκατασταλμένοι οι οποίοι πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα ή άλλα νοσήματα που προκαλούν ανοσοκαταστολή, αλλά και όσοι ζουν με την HIV λοίμωξη και τα cd4 τους ανιχνεύονται κάτω από τα 200.

Μια άλλη κατηγορία η οποία θα πρέπει να υποβληθεί σε τρίτη δόση του εμβολίου, είναι όσοι λαμβάνουν κορτιζόνη πάνω από 20 mg ημερησίως για διάστημα μεγαλύτερο των 30 ημερών.

Το σκεπτικό της απόφασης για την τρίτη δόση

Η Βάνα Παπαευαγγέλου, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για την covid-19, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το σκεπτικό της απόφασης για την τρίτη δόση σε ομάδες πληθυσμού υψηλού κινδύνου για λοίμωξη.

«Οι επιστήμονες ξεχωρίζουν την τρίτη δόση στους ανοσοκατεσταλμένους και τους ηλικιωμένους -άνω των 80- όπου η τρίτη δόση φαίνεται ότι δεν είναι αναμνηστικός εμβολιασμός, αλλά ενίσχυση της ανοσίας, διότι δεν απάντησαν πολύ καλά στις πρώτες δόσεις λόγω ανοσοκαταστολής και λόγω ηλικίας».

«Ανάγκη να λάβουν τρίτη δόση εμβολίου προκύπτει και για τους άνω των 60 ετών, καθώς σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα η ένταση των ανοσιακών απαντήσεων επηρεάζεται και από την ηλικία». Έχουμε ανακοινώσει, προσθέτει η κυρία Παπαευαγγέλου, «ότι και οι άνω των 60 ετών θα χρειαστούν τρίτη δόση εμβολίου, διότι διάφορες εργαστηριακές μελέτες, αλλά και επιδημιολογικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι όσο πιο μεγάλος σε ηλικία είναι κάποιος και όσο πιο μεγάλο διάστημα έχει περάσει από την δεύτερη δόση του -τουλάχιστον ένα 6μηνο- τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να κολλήσει τον ιό», ξεκαθαρίζοντας όμως ότι οι πιθανότητες είναι μικρές για να νοσήσει βαριά και να πεθάνει.

11 ερωτήματα για την τρίτη δόση του εμβολίου

Θα χρειαστεί να κάνουν όλοι τρίτη δόση και πότε αυτή θα ισχύει για όλους. Ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής», έχοντας συμβουλευτεί τους ειδικούς της Επιτροπής Εμβολιασμών, απαντά σε έντεκα συχνά ερωτήματα για την τρίτη δόση.

1. Γιατί είναι απαραίτητη η τρίτη δόση του εμβολίου;

Η χορήγηση μιας τρίτης δόσης σε ήδη εμβολιασμένους μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη και ισχυρότερη ανοσιακή απάντηση έναντι του κορονοϊού. Η τρίτη δόση ωφελεί σημαντικά τα άτομα με ανοσοκαταστολή και από αυτά δεν διατρέχουν όλα τον ίδιο κίνδυνο. Επίσης, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, στα οποία η ανοσιακή απάντηση είναι λιγότερο ισχυρή απ’ ό,τι στους νεότερους. Ομάδες ανοσοκατεσταλμένων, όπως εκείνοι που έχουν κάνει μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, φαίνεται, σύμφωνα με διεθνή αλλά και ελληνικά δεδομένα από τα νοσοκομεία Λαϊκό και Ωνάσειο, ότι απαντούν στον εμβολιασμό σε ποσοστό που δεν ξεπερνά το 35%-40%. Είναι σημαντικό ότι μετά την τρίτη δόση ένα επιπλέον 50% ανταποκρίνεται.

2. Φθίνει η ανοσία από τα εμβόλια και, εάν ναι, πότε;

Η μείωση των αντισωμάτων με την πάροδο του χρόνου είναι κάτι το οποίο έχει φανεί σε διεθνείς και ελληνικές μελέτες. Τα εμβόλια, όμως, εξακολουθούν και είναι πολύ αποτελεσματικά στην πρόληψη της σοβαρής νόσου, της νοσηλείας και του θανάτου, ακόμη και για τη νέα παραλλαγή «Δέλτα». Είναι σημαντικό να αναφερθούν πρόσφατα στοιχεία από την Ιταλία σε σχέση με την αποτελεσματικότητα τεσσάρων εμβολίων (Pfizer, Moderna, AstraZeneca και Johnson & Johnson) απέναντι στο μεταλλαγμένο στέλεχος. Η προστασία κατά της νοσηλείας ανήλθε σε 93%, η προστασία κατά της εισαγωγής στη ΜΕΘ σε 96% και η προστασία κατά του θανάτου σε 96%.

Εκείνο που μοιάζει να επηρεάζεται είναι η προστασία απέναντι στη μόλυνση (δηλαδή να κολλήσει κάποιος), που μειώνεται ύστερα από περίπου έξι μήνες από τη δεύτερη δόση. Ετσι, ορισμένες χώρες, όπως το Ισραήλ όπου τα κρούσματα βρίσκονται σε έξαρση, έχουν αποφασίσει να δώσουν τρίτη δόση σε όλο τον πληθυσμό με σκοπό να υποχωρήσει ο δείκτης μετάδοσης Rt.

3. Είμαι 60 ετών. Πότε θα κάνω τρίτη δόση; Ποιοι θα ακολουθήσουν;

Η χορήγηση της αναμνηστικής δόσης στους άνω των 60 ετών έχει ήδη αποφασιστεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, καθώς μειώνεται η ανοσιακή απάντηση όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία. Για να ξεκινήσει η διαδικασία χορήγησης και να ανοίξει η πλατφόρμα πρέπει να λάβει η τρίτη δόση έγκριση για αυτόν τον πληθυσμό από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Η τρίτη δόση θα χορηγείται σε διάστημα έξι έως οκτώ μηνών μετά τη δεύτερη δόση. Οι υγειονομικοί είναι μια άλλη ομάδα του πληθυσμού στην οποία θα προχωρήσει κατά προτεραιότητα ο εμβολιασμός με τρίτη δόση. Οι επαγγελματίες Υγείας εκτίθενται στον κορονοϊό και θεωρείται ότι μια τρίτη δόση θα τους αυξήσει προσωρινά τον τίτλο των αντισωμάτων και θα τους βοηθήσει στην πρόληψη της λοίμωξης. Έτσι, θα βοηθήσει στο να μη διαταραχτεί η λειτουργία του συστήματος Υγείας από την απουσία τους, αλλά και να μειωθεί η διασπορά του ιού μέσα στο νοσοκομείο. Πρόσφατη μελέτη, μάλιστα, σε υγειονομικούς έδειξε μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων έπειτα από μερικούς μήνες ως προς τη λοίμωξη από 90% στο 65%.

4. Είμαι κάτω των 60 ετών και υγιής. Θα χρειαστεί να κάνω τρίτη δόση και πότε;

Πρόκειται για κάτι που προσπαθούν να απαντήσουν οι επιστημονικές Αρχές των χωρών. Η προσέγγιση πολλών ανεπτυγμένων κρατών, δεδομένου ότι έχουν επάρκεια εμβολίων, είναι η χορήγηση τρίτης δόσης σε όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες. Μέλη της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών σημειώνουν ότι είναι ακόμη πρώιμο να προτεραιοποιηθεί ο γενικός πληθυσμός. Παρομοίως, έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) σημειώνει ότι δεν είναι επείγουσα μια σύσταση για τρίτη δόση σε πλήρως εμβολιασμένους του γενικού πληθυσμού.

«Τι περιμένουμε με τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού;» είναι το ερώτημα που απασχολεί τους επιστήμονες, εφόσον φαίνεται ότι το εμβόλιο συνεχίζει να είναι αποτελεσματικό για βαριά νόσηση και θάνατο. Η διάρκεια που θα έχει η «ενίσχυση» των τίτλων αντισωμάτων από μια τρίτη δόση στον γενικό πληθυσμό είναι, ακόμη, ένα ερώτημα που απασχολεί τους ειδικούς. Σε κάθε περίπτωση, η επέκταση χορήγησης της αναμνηστικής δόσης στον γενικό πληθυσμό είναι κάτι που εξετάζεται και που, όπως όλα δείχνουν, μπορεί να συστηθεί για τουλάχιστον οκτώ μήνες μετά τον εμβολιασμό των πολιτών κάτω των 60 ετών. Ο βασικός, όμως, στόχος για τον περιορισμό της πανδημίας παραμένει και είναι ο εμβολιασμός των ανεμβολίαστων.

5. Γιατί η 3η δόση γίνεται μόνο με mRNA εμβόλια;

Οι λόγοι είναι συνδυαστικοί και έχουν να κάνουν με τη διαθεσιμότητα, συνολική εικόνα ποιότητας και μελετών που διενεργούνται. Tα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των «τσιμπημάτων» είναι περισσότερα για τα mRNA εμβόλια σε σχέση με άλλα. Επιπλέον, δοκιμές έδειξαν ότι το εμβόλιο Pfizer είναι καλά ανεκτό ως τρίτη δόση μεταξύ των ασθενών και παρέχει μια ισχυρή αναμνηστική απάντηση.

6. Εμβολιάστηκα δύο δόσεις με AstraZeneca, με ποιο εμβόλιο θα κάνω τρίτη δόση; Ενδείκνυται το εμβόλιο mRNA; Μπορώ να επιλέξω με τι εμβόλιο θα κάνω τρίτη δόση;

Η χορήγηση της τρίτης δόσης θα γίνει με mRNA εμβόλια, με βάση όσα έχουν γίνει έως τώρα γνωστά, συνεπώς δεν έχει κάποιος δυνατότητα επιλογής. Ο εμβολιασμός με mRNA τεχνολογία έχει αποδειχθεί ασφαλής και πολύ αποτελεσματικός ύστερα από εμβολιασμό με το εμβόλιο της AstraZeneca. Το μικτό σχήμα, με διαφορετικά δηλαδή εμβόλια, έχει χρησιμοποιηθεί και για το σχήμα των δύο δόσεων, ενώ φαίνεται ότι ο συνδυασμός ανεβάζει σημαντικά την ανοσιακή απάντηση.

7. Εμβολιάστηκα με μονοδοσικό. Θα χρειαστώ κι εγώ αναμνηστική δόση; Με τι εμβόλιο;

Το εμβόλιο Johnson & Johnson έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Η ίδια η εταιρία έχει πραγματοποιήσει μελέτες για δεύτερη, ενισχυτική δόση, με το ίδιο σκεύασμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, θα μπορούσε στα άτομα που έκαναν μονοδοσικό να δοθεί δεύτερη δόση πάλι με εμβόλιο Johnson & Johnson είτε με εμβόλιο mRNA. Ο σχεδιασμός για τα άτομα αυτά είναι υπό εξέταση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.

8. Είμαι ηλικιωμένος χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Είναι απαραίτητη η τρίτη δόση;

Η ηλικία από μόνη της, χωρίς να συνυπάρχουν προβλήματα υγείας, αποτελεί παράγοντα μειωμένης ανταπόκρισης στον εμβολιασμό. Πρώτη υποψήφια ομάδα στη μεγάλη «δεξαμενή» ανάμεσα στους πολίτες άνω των 60 ετών είναι οι διαμένοντες σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Σε τέτοιες δομές έχουν καταγραφεί επιδημικά ξεσπάσματα ακόμη και μετά τον εμβολιασμό.

9. Απαιτείται να κάνω τεστ αντισωμάτων πριν προγραμματίσω την τρίτη δόση;

Όχι. Το τεστ αντισωμάτων δεν συνιστάται γενικώς για έλεγχο της ανοσίας που έχει κανείς. Μέχρι στιγμής υπάρχει ένα «κενό» σε σχέση με το πώς μπορεί κανείς να τα αξιολογήσει, το οποίο, όμως, μπορεί μελλοντικά να αλλάξει.

10. Έχω νοσήσει και έχω κάνει μία δόση εμβολίου, όπως προβλέπεται. Θα κάνω και αναμνηστική δόση;

Η νόσος μετρά σαν την πρώτη δόση του εμβολίου, γι’ αυτό και στα άτομα που έχουν νοσήσει συνιστάται να κάνουν μόνο μία δόση – μάλιστα, η τελευταία κατηγορία φαίνεται να έχει και την καλύτερη προστασία. Εφόσον προβλεφθεί τρίτη δόση ως αναμνηστική για την ηλικιακή ομάδα όπου ανήκει κάποιος που έχει αναρρώσει, θα πραγματοποιηθεί η αναμνηστική δόση κανονικά.

11. Η τρίτη δόση τι παρενέργειες έχει; Εάν έχω κάνει με διαφορετικό εμβόλιο τις άλλες δύο ή μονοδοσικό, θα έχω περισσότερες παρενέργειες;

Η τρίτη δόση φαίνεται πως έχει παρόμοιες με τις συνηθισμένες παρενέργειες της δεύτερης δόσης (πόνο στο σημείο της ένεσης, πονοκέφαλο, μυαλγίες, αρθραλγίες, κόπωση, ρίγος ή πυρετό), ενδεχομένως και πιο ήπιες.

Ενστάσεις από τον FDA για την τρίτη δόση

Μια τρίτη δόση του εμβολίου της Pfizer κατά της Covid-19, έξι μήνες μετά τη δεύτερη δόση, αποκαθιστά την προστασία από τη μόλυνση στο 95% υποστηρίζει η εταιρεία επικαλούμενη στοιχεία από μελέτες στο Ισραήλ.

Τα στοιχεία αυτά η Pfizer τα υπέβαλε στην Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) απ' την οποία αναμένει το «πράσινο φως» για τη χορήγηση της τρίτης δόσης. Όμως ο FDA, που στο μεταξύ δέχεται πίεση από την κυβέρνηση του Μπάιντεν να επιτρέψει ενισχυτικές δόσεις για το γενικό πληθυσμό ήδη από την επόμενη εβδομάδα, διατυπώνει ενστάσεις. Σε παρουσίαση 52 σελίδων που κυκλοφόρησε από την υπηρεσία, την Τετάρτη, η Pfizer είπε ότι τα δεδομένα από το πρόγραμμα εμβολιασμού του Ισραήλ για τη χορήγηση ενισχυτικής δόσης σε ολόκληρο τον πληθυσμό δείχνουν ότι μια τρίτη δόση εμβολίου «έχει ένα προφίλ αντιδραστικότητας παρόμοιο με αυτό που παρατηρήθηκε μετά τη λήψη της δεύτερης δόσης και αποκαθιστά υψηλά επίπεδα προστασίας έναντι της Covid-19 (περίπου 95% προστασία).

Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από την 1η Ιουλίου έως τις 30 Αυγούστου, όταν η παραλλαγή «Δέλτα» επικράτησε σε όλη τη χώρα. Η Pfizer είπε ακόμα ότι τα δεδομένα από τις δικές της κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της μειώνεται κατά περίπου 6% κάθε δύο μήνες μετά τη δεύτερη δόση. Ανέφερε επίσης ότι σε μια κλινική δοκιμή περίπου 300 συμμετεχόντων, η τρίτη δόση δημιούργησε καλύτερη ανοσοαπόκριση από τη δεύτερη.

Ωστόσο, το προσωπικό της υπηρεσίας FDA αρνήθηκε να λάβει θέση σχετικά με την ανάγκη χορήγησης τρίτης δόσης, επικαλούμενη την έλλειψη επαληθευμένων δεδομένων, σε μια έκθεση 23 σελίδων που κυκλοφόρησε αργότερα την Τετάρτη. Το αν η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μειώνεται και εάν χρειάζονται ενισχυτικές δόσεις παραμένει αναπόδεικτο, ανέφερε η υπηρεσία.

«Ορισμένες μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει τη μείωση της αποτελεσματικότητας του Comirnaty με την πάροδο του χρόνου κατά της συμπτωματικής λοίμωξης ή κατά της παραλλαγής Delta, ενώ άλλες όχι», αναφέρεται στο έγγραφο του FDA. «Ωστόσο, συνολικά, τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι επί του παρόντος τα αμερικανικά αδειοδοτημένα ή εγκεκριμένα εμβόλια κατά της COVID-19 εξακολουθούν να παρέχουν προστασία έναντι σοβαρής νόσησης με COVID-19 και θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ο FDA δημοσίευσε χθες το έγγραφο αυτό για εξέταση από επιτροπή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων που πρόκειται να συναντηθούν την Παρασκευή για να αποφασίσουν εάν θα προτείνουν στις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ να εγκρίνουν μια τρίτη δόση εμβολίου.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Μυτιλήνη: Μετέφερε 4,5 κιλά κοκαΐνης με «ξεκάρφωμα» τον 11χρονο γιο της και σφραγίδα «Dior»

AUKUS: Ιδού γιατί έφυγαν οι ΗΠΑ από το Αφγανιστάν - Ο νέος ψυχρός πόλεμος

Κορονοϊός: Mε πόσα αντισώματα είμαστε ασφαλείς;