Χρήστος Ροϊλός: Διευρυμένα κίνητρα για τους γιατρούς στα μικρά νησιά

Η 2^η Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) Πειραιώς και Αιγαίου έχει στην αρμοδιότητά της την πλειονότητα των μικρών νησιών της χώρας μας και τις αντίστοιχες δομές υγείας που υπάρχουν σε αυτά. Πρόκειται για περισσότερες από 40 μονάδες με μεγάλη διασπορά, οι οποίες περιλαμβάνουν Κέντρα Υγείας (ΚΥ), Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία και Περιφερειακά Ιατρεία. Τα μικρά νησιά με πολύ λίγους κατοίκους έχουν μόνο Περιφερειακό Ιατρείο, με έναν αγροτικό ιατρό. Στα Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία συνήθως υπάρχουν ένας με δύο ειδικευμένοι ιατροί και ένας νοσηλευτής, ενώ τα Κέντρα Υγείας είναι στελεχωμένα με περισσότερες ειδικότητες, ιατρεία και δυνατότητα κάποιων διαγνωστικών εξετάσεων.

Ο διοικητής της 2^ης ΥΠΕ, Χρήστος Ροϊλός, μίλησε στο Data Project του Newsbomb.gr για τις παρεμβάσεις που ετοιμάζονται από το υπουργείο Υγείας σε επίπεδο κινήτρων προς τους γιατρούς και αλλαγής του υγειονομικού χάρτη, για την εμπειρία του περασμένου καλοκαιριού από την πανδημία του κορονοϊού, για την ενίσχυση των αεροδιακομιδών, καθώς και για την διέξοδο που μπορεί να δώσει η τηλεϊατρική, ιδέα η οποία είναι «λες κι έχει φτιαχτεί για το Αιγαίο».

Νέο πλέγμα κινήτρων για τους γιατρούς

Οι ελλείψεις προσωπικού στα νησιά και δη στα μικρά είναι χρόνιο πρόβλημα. Ο κ. Ροϊλός προτείνει ένα εμπλουτισμένο πλέγμα κινήτρων, ικανό να παρακινήσει τους γιατρούς να μείνουν σε μόνιμες θέσεις, για αρκετά χρόνια στα μικρά νησιά, ώστε να μην κηρύσσονται άγονοι οι διαγωνισμοί.

- Υπάρχουν αυτή τη στιγμή προβλήματα ελλείψεων προσωπικού, υλικών ή μηχανημάτων στα ιατρεία μικρών νησιών;

Πάντα τα μικρά νησιά έχουν πρόβλημα στελέχωσης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν πάνε εύκολα γιατροί. Γιατί προφανώς, αν δεν έχεις καταγωγή από την Ανάφη για παράδειγμα, δεν είναι εύκολο να φύγεις και να πας ως γιατρός εκεί, για πολλά χρόνια.

- Είναι τα κίνητρα προς τους γιατρούς η λύση;

Αυτό που είχαμε ξεκινήσει να δουλεύουμε με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας και το συνεχίζουμε τώρα, είναι να βρούμε ένα πλέγμα εμπλουτισμένων κινήτρων για να προσελκύσουμε γιατρούς για κάποια χρόνια στα νησιά. Υπάρχουν διάφοροι τύποι κινήτρων. Έχουμε κάνει μία έρευνα με συνεντεύξεις σε γιατρούς και φαίνεται ότι προφανώς ένα ζήτημα είναι το οικονομικό, όμως δεν είναι το μόνο. Δηλαδή, αν γίνει μια συνεννόηση με την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων να παρέχεται δωρεάν στέγη στους γιατρούς, οι γιατροί να έχουν τη δυνατότητα για 1 -2 μήνες το χρόνο να συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους για να κρατούν την επαφή με την επιστήμη τους, να υπάρχει η δυνατότητα συνυπηρέτησης όταν ο/η σύζυγος είναι δημόσιος υπάλληλος. Έχει γίνει και μια σχετική συζήτηση (σ.σ. στα μέσα Σεπτεμβρίου) με την αν. Υπουργό, την κυρία Γκάγκα την οποία είδα πολύ θετική, και πιστεύω ότι θα προχωρήσουμε.

- Σύντομα δηλαδή θα έχουμε σχέδιο νόμου;

Ενόψει της επόμενης σεζόν, θα έχουμε νομοθετήσει το πλέγμα των κινήτρων. Ξέρετε, είναι και λίγο μπερδεμένος ο χάρτης με το τι σημαίνει «άγονο». Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, η Καλαμάτα θεωρείται άγονη για κάποιο λόγο, ενώ τα Κύθηρα δεν θεωρούνται άγονη περιοχή. Μαζί με τα κίνητρα, λοιπόν, θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και ο χάρτης των άγονων περιοχών, στο σχέδιο νόμου που επεξεργαζόμαστε.

- Υπάρχουν αυτή τη στιγμή αιτήματα από την τοπική αυτοδιοίκηση, τους διευθυντές των μονάδων και τις ενώσεις των υγειονομικών για ενίσχυση των μικρών νησιών και τι απαντάτε στα αιτήματά τους;

Πάντα υπάρχουν αιτήματα. Έχουμε κάνει προκηρύξεις και στο παρελθόν και τον περασμένο Ιούνιο, βγήκαν όμως άγονες. Προκηρύσσουμε θέσεις, αλλά δεν υπάρχει δυστυχώς ενδιαφέρον, αν δεν συνοδευτούν οι προκηρύξεις με τα κίνητρα. Σε πρόσφατη προκήρυξη για 12 μόνιμους γιατρούς στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, προσέξαμε να βάλουμε θέσεις για τις οποίες ξέραμε ότι θα υπάρξει γιατρός που ενδιαφέρεται, είτε γιατί υπηρετεί ήδη ως επικουρικός είτε γιατί έχει εκπεφρασμένο ενδιαφέρον να πάει σε κάποιο νησί, με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για μόνιμη θέση. Οπότε, επιλέξαμε κυρίως με βάση τους γιατρούς που είχαμε διαθέσιμους για να πάρουν τη θέση και όχι τόσο με βάση τη γενικότερη ανάγκη, που πάντα υπάρχει.

Πολύ δύσκολο το καλοκαίρι, ανταποκρίθηκε το σύστημα με μετακινήσεις

Οι μονάδες των νησιών ενισχύονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο, με γιατρούς και νοσηλευτές, οι οποίοι μετακινούνται από νοσοκομεία της ηπειρωτικής χώρας, αρμοδιότητας της ΥΠΕ. Φέτος, περίπου 40 γιατροί και 80-90 νοσηλευτές συνολικά μετακινήθηκαν σε νησιά μας λέει ο κ. Ροϊλός και σημειώνει ότι οι μετακινήσεις γίνονταν εκ περιτροπής.

- Διαπιστώσατε ιδιαίτερα προβλήματα, είτε λόγω κορονοϊού είτε λόγω αυξημένης τουριστικής κίνησης σε κάποια νησιά;

Φέτος ήταν πάρα πολύ δύσκολο το καλοκαίρι στις υγειονομικές μονάδες, γιατί αφενός μεν λόγω της μετάλλαξης υπήρχαν πάρα πολλά θετικά κρούσματα σε νέα παιδιά, που κατά τεκμήριο πηγαίνουν στα νησιά και ειδικά στις Κυκλάδες. Βέβαια στη συντριπτική πλειοψηφία, ήταν είτε χωρίς συμπτώματα ή με πολύ ελαφριά. Ωστόσο, παρήχθη μια ανάγκη στα Κέντρα Υγείας να ανταποκριθούν, να κάνουν τεστ. Επιπλέον φέτος το καλοκαίρι, ειδικά στις Κυκλάδες τα μεγέθη των αφίξεων ήταν επιπέδου 2019. Που σημαίνει ότι πέρα από τα covid, υπήρχαν και πάρα πολλά άλλα, συνήθη για καλοκαίρι, περιστατικά (ατυχήματα, πνιγμοί κλπ.).

- Αντιμετωπίστηκαν επαρκώς οι ανάγκες με τις μετακινήσεις;

Ναι, αν λάβετε υπόψη τον αριθμό των περιστατικών που είδαν τα ΚΥ φέτος, και covid και non-covid, δεν υπήρξε ουσιαστικό πρόβλημα, πέρα από κάποια θέματα με τα ξενοδοχεία καραντίνας, γι’ αυτό όμως δεν έφταιγαν οι υγειονομικές μονάδες. Κατά τη γνώμη μου, ανταποκρίθηκε το σύστημα και βεβαίως οι μετακινήσεις έπαιξαν τεράστιο ρόλο.

Τέσσερα νέα πτητικά μέσα για την ενίσχυση των αεροδιακομιδών

- Για τα έκτακτα, σοβαρά περιστατικά, τα μικρά νησιά εξαρτώνται κυρίως από τις αεροδιακομιδές. Είναι επαρκή τα πτητικά μέσα και το προσωπικό, γιατί αρκετές φορές δεν υπάρχει γιατρός του ΕΚΑΒ για να συνοδεύσει περιστατικά -μέσα στο Σεπτέμβριο είχαμε τέτοια περιστατικά στη Λέρο και στην Πάτμο.

Πολλές φορές δεν έχει γιατρό το ΕΚΑΒ, οπότε πρέπει να χρησιμοποιήσουμε από το ΚΥ, από την άλλη μένει το Κέντρο Υγείας ακάλυπτο. Είναι πρόβλημα. Είναι δύσκολη η διαδικασία των διακομιδών και πραγματικά στο Κέντρο Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν.

Μέχρι αυτή τη στιγμή, τα πτητικά που χρησιμοποιεί το ΕΚΑΒ, δεν είναι υγειονομικά, είναι της Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία μας διατίθενται για διακομιδές όταν το επιτρέπουν οι ανάγκες της και δεν είναι πάντα δεδομένο ότι υπάρχει διαθέσιμο μέσο. Φέτος, θα παραλάβουμε δύο ελικόπτερα, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και δύο αεροσκάφη, τα οποία θα είναι αμιγώς για υγειονομικές ανάγκες. Θα πιλοτάρονται από πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας, ήδη γίνονται τώρα δοκιμαστικές πτήσεις. Δηλαδή τον χειμώνα θα είναι στη διάθεσή μας, πρώτα τα ελικόπτερα και αμέσως μετά τα αεροσκάφη. Με αυτά, βελτιώνεται πάρα πολύ η δυνατότητά μας για αεροδιακομιδές, γιατί η αλήθεια είναι ότι έλειπαν πτητικά μέσα.

Τηλεϊατρική για τακτικά ιατρεία και εφημερίες

Με προσωπικό της 2^ης ΥΠΕ πραγματοποιήθηκαν τόσο οι οριζόντιοι εμβολιασμοί έναντι του κορονοϊού στα μικρά νησιά, όσο και οι κατ’ οίκον εμβολιασμοί.

- Τι έδειξε η εμπειρία των εμβολιασμών με κινητές μονάδες στα μικρά νησιά; Είναι μια διαδικασία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες ιατρικές πράξεις; Και η τηλεϊατρική τι ρόλο μπορεί να παίξει;

Οι εμβολιασμοί έγιναν από εμάς, με τη συγκρότηση ομάδων ‘task force’. Η Πολιτική Προστασία συντόνισε τη μεταφορά των εμβολίων, γιατί χρειάζονται συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας ώστε να φτάσουν με ασφάλεια και μετά αναλάβαμε εμείς. Για παράδειγμα, το ΚΥ Ίου εμβολίασε επίσης τη Σίκινο, τη Φολέγανδρο και την Ανάφη, γιατί δεν επαρκούσε το προσωπικό του Περιφερειακού Ιατρείου εκεί. Το Γενικό Νοσοκομείο Σάμου εμβολίασε το Αγαθονήσι, τους Φούρνους, έγινε δηλαδή εμβολιασμός από την πλησιέστερη μεγάλη μονάδα.

Αυτό, όμως, είναι ένα project μόνο για συγκεκριμένους σκοπούς. Η τηλεϊατρική από την άλλη, είναι μια ιδέα λες κι έχει φτιαχτεί για το Αιγαίο. Εδώ και δύο χρόνια, κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια, γιατί είχαν αναπτυχθεί πολλοί σταθμοί τηλεϊατρικής σε πολλά νησιά, όμως έμειναν κλειστοί.

Τα προηγούμενα χρόνια, φτιάχτηκαν πάρα πολλοί θάλαμοι τηλεϊατρικής, κυρίως με γνώμονα τις απορροφήσεις των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Πρόκειται για υπερσύγχρονους θαλάμους, με ιατρικά εργαλεία υψηλού κόστους, τα οποία έμεναν εκεί κλειστά. Εμείς προσπαθούμε να ζωντανέψουμε αυτούς τους θαλάμους, να γίνονται ιατρικές πράξεις. Αυτή τη στιγμή έχουμε φτάσει σε ένα πολύ καλό επίπεδο, από τα 800 ιατρικά ραντεβού το χρόνο, φέτος θα ξεπεράσουμε τα 3.000. Για παράδειγμα, στο ΚΥ Μήλου, συγκεκριμένη ημέρα και ώρα κάθε εβδομάδα, υπάρχει τακτικό δερματολογικό ιατρείο, παρότι δεν υπάρχει δερματολόγος. Ένας αγροτικός ιατρός ή ένας νοσηλευτής χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά εργαλεία, εξετάζει τον άνθρωπο και τον παρακολουθεί μέσω της τηλεϊατρικής ένας ειδικευμένος γιατρός σε κάποιο από τα νοσοκομεία της ΥΠΕ στην Αττική, π.χ στο Αττικό ή στο Ασκληπιείο αναλόγως.

Αφού πρώτα εξοικειωθούν και οι μονάδες με την τηλεϊατρική, στόχος μας είναι να εμπλέξουμε περισσότερους ειδικευμένους γιατρούς μας από τα μεγάλα νοσοκομεία της 2^ης ΥΠΕ, ώστε να φτάσουμε να μιλάμε για τηλε-εφημερία. Δηλαδή, να λέμε σήμερα τηλε-εφημερεύει η Παιδιατρική του Τζανείου, οπότε αν υπάρχει ένα παιδιατρικό περιστατικό σε κάποιο νησί, να μπορεί να δει το παιδάκι ένας ειδικευμένος παιδίατρος, χωρίς προγραμματισμένο ραντεβού, σαν εφημερία.

Για εμένα είναι πάρα πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε την τηλεϊατρική, όχι απλώς φτιάχνοντας θαλάμους, αλλά λειτουργώντας και σε τακτικό επίπεδο και σε εφημερία.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του Data Project στην Υγεία στα μικρά νησιά της Ελλάδας