Εμμανουέλα Μακρή: «Πλάθοντας» μια τέχνη χαμένη στον χρόνο - Η βαριά οικογενειακή παράδοση 100 χρόνων

Η τέχνη της κεραμικής χάνεται στα βάθη του χρόνου. Είναι σχεδόν συνώνυμη με την λέξη Ελλάδα. Τα πρώτα δείγματα του ελληνικού Πολιτισμού είναι αποτυπωμένα σε αμφορείς.

Μια τέχνη όμως, που χάνεται τα τελευταία χρόνια.

Μια νεαρή κοπέλα από την Σάμο, η Εμμανουέλα Μακρή απόφοιτη της σχολής Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π. δεν άκουσε τις σειρήνες των αστικών κέντρων και αποφάσισε να συνεχίσει την παράδοση της οικογένειάς της, που κρατά από το 1922.

Ο προπάππους της ο Δημήτρης Βαθιώτης έφτιαχνε κεραμικά στην Μικρά Ασία και μετά όταν ήρθε στη Σάμο, πρόσφυγας, συνέχισε αυτή την τέχνη για να ζήσει την οικογένεια του.

Σήμερα η Εμμανουέλα κρατά στα χέρια της μια πολύτιμη κληρονομιά, την οποία και εξελίσσει.

Μιλά στο Newsbomb.gr για την οικογένεια της, για την πολύτιμη τέχνη που έχει στα χέρια της ενώ αποκαλύπτει πως και ο μεγάλος Γιάννης Ρίτσος είχε γοητευτεί από την κεραμική και είχε ασχοληθεί αφήνοντας το δικό του εικαστικό αποτύπωμα.

Εμμανουέλα Μακρή συνεχίζεις μια παράδοση 100 σχεδόν χρόνων στην Αγγειοπλαστική… βαριά κληρονομιά;

«Είναι μια κληρονομιά η οποία αποτελεί για μένα έμπνευση για δημιουργία και εξέλιξη.

Βαριά κληρονομιά, όχι με την έννοια της καταπίεσης, αλλά με την έννοια της αγάπης, να μπορέσω να σταθώ αντάξια των προηγούμενων γενεών, με τη δουλειά μου και με συνέπεια».

Πως ξεκίνησε η οικογένεια σας να ασχολείται με αυτή την τέχνη;

«Το 1922 ο προπάππους μου Δημήτρης Βαθιώτης, ερχόμενος στη Σάμο ως πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία, ίδρυσε το εργαστήριο στο Καρλόβασι, συνεχίζοντας την τέχνη που ασκούσε στο Σιβριχισάρ. Τον διαδέχτηκε ο γιος του, Εμμανουήλ Βαθιώτης μαζί με τη γυναίκα του Πάτρα. Το 1979, η μητέρα μου Σταματία ανέλαβε τη λειτουργία του και ακολούθησε και η αδερφή της. Τα τελευταία χρόνια (από το 2014) ανέλαβα και εγώ».

Ήταν εύκολο να κρατηθούν σπίτια από την κεραμική όλα αυτά τα χρόνια;

«Η τέχνη αυτή απαιτεί υψηλή τεχνική κατάρτιση, είναι δύσκολη, πολλές φορές επίπονη, ακόμα περισσότερο τα προηγούμενα χρόνια που ήταν δυσκολότερες οι συνθήκες. Έχει γνωρίσει την ακμή αλλά και περιόδους παρακμής, όπως για παράδειγμα με την «είσοδο» του πλαστικού στα σπίτια. Ωστόσο από αυτή τη δουλειά μεγάλωσαν οικογένειες, παρ’όλες τις δυσκολίες».

Γιατί ενώ σπούδασες, δεν επιχείρησες να «επενδύσεις» στις σπουδές σου έμεινες στη Σάμο και συνέχισες την οικογενειακή παράδοση;

«Όταν τέλειωσα τη σχολή Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π. επέστρεψα στη Σάμο και ολοκλήρωσα το Μεταπτυχιακό μου εκεί. Η αγάπη μου για την κεραμική ωστόσο παρέμενε και μένοντας στη Σάμο ξύπνησαν όλες οι παιδικές μνήμες, οι εικόνες και τα συναισθήματα που μου δημιούργησαν την ανάγκη να εκφραστώ μέσα από τη δημιουργία και να τολμήσω να συνεχίσω την οικογενειακή αυτή παράδοση».

Ο κόσμος αγαπά τα αγγεία;

«Τα χειροποίητα κεραμικά κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος. Ο κόσμος βαρέθηκε τα βιομηχανοποιημένα, που τα έχει σπίτι του αλλά τα βλέπει τα ίδια και σε σπίτια φίλων του, θέλει το διαφορετικό, το μοναδικό, το χειροποίητο που του δίνει μια αίσθηση ζεστασιάς.

Τα κεραμικά έχουν παθιασμένους λάτρεις, ακόμα και συλλέκτες, οι οποίοι εκτιμούν ένα παραδοσιακό σχέδιο ή μια νέα φόρμα και μια λεπτομερή ζωγραφική «δωσμένη» με πολλή φαντασία και μεράκι».

Τα θεωρείς ότι είναι κύτταρο του ελληνικού Πολιτισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα;

«Η κεραμική τέχνη άνθισε στην αρχαιότητα και επανέρχεται με την ίδια αίγλη στο σήμερα. Είναι μια τέχνη που κουβαλάει ένα πλούσιο παρελθόν, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή του ανθρώπου και ιδιαίτερα του Ελληνικού πολιτισμού. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλη παράδοση στον πηλό, τόσο από τους προϊστορικούς χρόνους, όσο και κατά την Κλασική αρχαιότητα. Τα κεραμικά αγγεία συνοδεύουν τον άνθρωπο στις χαρές τους, στις λύπες του, στην ίδια τη ζωή».

Ποιο είναι το δικό σου αγαπημένο κομμάτι;

«Ξεχωρίζω τα «χαρακτά» της μητέρας μου Σταματίας, σε κόκκινο πηλό και μπαντανά και τα παραδοσιακά «πλουμίσματα» της γιαγιάς μου Πάτρας».

Οι νέοι άνθρωποι βάζουν στα σπίτια τους κεραμικά;

«Ναι τα κεραμικά επιστρέφουν στο προσκήνιο, τόσο ως αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όσο και ως διακοσμητικά. Ο κόσμος στρέφεται στο χειροποίητο αντικείμενο, καθώς νιώθει κάποια σύνδεση με το δημιουργό αυτού, νιώθει πως το έφτιαξαν χέρια και όχι κάποια μηχανή».

Αλήθεια, είναι μια τέχνη που εξελίσσεται;

«Η κεραμική είναι μία τέχνη που εξελίσσεται, είναι μια σύνδεση με τη δημιουργία, με την ίδια τη ζωή. Επομένως όσο εξελίσσεται η κοινωνία, εξελίσσεται και αυτή για να εκφράζει τις ανάγκες της εποχής, τις τάσεις, τις ανησυχίες, όπως όλες οι τέχνες άλλωστε».

Αν σου έλεγαν να φτιάξεις ένα αγγείο που θα αποτυπώσεις όλη την Ελλάδα, πως θα ήταν αυτό;

«Δύσκολο να αποτυπωθεί όλη η Ελλάδα σε ένα μόνο έργο. Ωστόσο αν το επιχειρούσα θα είχε κάτι από τη Ρωμιοσύνη του Γιάννη Ρίτσου. Να σημειώσω ότι ο μεγάλος μας ποιητής έχει αφήσει σημαντικό εικαστικό αποτύπωμα στην κεραμική τέχνη, κατά την περίοδο που ζούσε στο Καρλόβασι της Σάμου».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.