Ανασκόπηση 2021: Το καλοκαίρι της θλίψης - Οι μεγάλες πυρκαγιές που «έσβησαν» εκτάσεις από τον χάρτη
Τι δεν έγινε σωστά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών με αποτέλεσμα σπίτια, επιχειρήσεις και εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους και καλλιεργειών να γίνουν στάχτη; Άργησαν ή όχι τα εναέρια μέσα να επιχειρήσουν στη φωτιά της Βαρυμπόμπης; Αφέθηκε ή όχι στην τύχη της η Εύβοια για να σωθούν η Αττική και η Αρχαία Ολυμπία; Υπήρξε ή όχι σωστός συντονισμός της Πυροσβεστικής με την αυτοδιοίκηση και τα δασαρχεία;
Μπορεί να έχουν περάσει μήνες από το «καλοκαίρι της θλίψης» που οι μεγάλες πυρκαγιές «έσβησαν» χιλιάδες εκτάσεις δάσους από τον χάρτη της χώρας όμως τα παραπάνω ερωτήματα συνεχίζουν να πλανώνται στα μυαλά όλων και ακόμα περισσότερο στων ανθρώπων που έπεσαν θύματα αυτών των καταστροφικών πυρκαγιών.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της πολιτείας, το 2021 σε όλη τη χώρα εκδηλώθηκαν 8.728 πυρκαγιές. Επίσης τα στοιχεία αναφέρουν ότι εκδηλώθηκαν 13 ακραίες δασικές πυρκαγιές (mega fires), οι οποίες έκαψαν περίπου 1.148.000 στρέμματα, το 88% της συνολικά καμένης έκτασης.
Η μεγαλύτερη πυρκαγιά της φετινής αντιπυρικής περιόδου ήταν εκείνη της Εύβοιας, όπου κάηκαν 511.854 στρέμματα. Στη «μαύρη» αυτή κατάταξη, ακολουθεί η πυρκαγιά της Αρχαίας Ολυμπίας με 150.000 στρέμματα, η πυρκαγιά της Ανατολικής Μάνης με 101.001 στρέμματα, η πυρκαγιά των Βιλίων με 94.590 στρέμματα, η πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης με 83.774 στρέμματα και τέλος η πυρκαγιά στον Σχίνο με 69.642 στρέμματα στις 19 Μαΐου.
Δείτε τη gallery:
Επίσης, έγινε γνωστό ότι για 26.958 πυρκαγιές- αγροτικές, αστικές και δασικές- σχηματίστηκαν συνολικά 10.245 δικογραφίες (38%). Από αυτές, έχουν ολοκληρωθεί οι 6.629 (65%) οι οποίες υποβλήθηκαν σε κατά τόπους αρμόδιες Εισαγγελίες, ενώ υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις που εκκρεμούν.
Τα 8 σημεία που επηρέασαν την εξέλιξη των πυρκαγιών
Οι παράγοντες που επηρέασαν την εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών:
1. Το καλοκαίρι του 2021 ήταν το τρίτο φτωχότερο σε μελτέμια από το 2009 και μετά.
2. Γενικότερα το 5μηνο Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2021 ήταν από τα λιγότερο ανεμώδη των τελευταίων 20 ετών.
3. Ο μικρός αριθμός των ημερών με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και γενικότερα οι σχετικά λίγες μέρες με μέτριους ή ισχυρούς ανέμους στη χώρα μας, συνδέεται άμεσα με τις μετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στους μεγάλους και παρατεταμένους καύσωνες του φετινού καλοκαιριού. Αποδεικνύεται ότι ο καύσωνας που σημειώθηκε μεταξύ 27 Ιουλίου και 6 Αυγούστου του 2021 ήταν μεγαλύτερος ακόμα και από εκείνον του Ιουλίου του 1987.
4. Σε πανελλαδικό επίπεδο, η μέση θερμοκρασία για όλο το 5μηνο Μαΐου -Σεπτεμβρίου 2021 ήταν κατά 1,6°C υψηλότερη των κανονικών τιμών, η 2η υψηλότερη της τελευταίας 20ετίας μετά εκείνης του έτους 2012.
5. Ο αριθμός ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες (άνω των 35°C και 38°C) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας κατά τη διάρκεια του 5μηνου Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2021, βρέθηκε να είναι ο μεγαλύτερος της τελευταίας 20ετίας.
6. Ο αριθμός ημερών με επικίνδυνα χαμηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία (μικρότερης από 23% και 35%) στις 3 μ.μ. εκάστης ημέρας κατά την αντιπυρική 2021 είναι ο 4ος υψηλότερος της τελευταίας 20ετίας.
7. Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις, εκείνες της χειμερινής περιόδου (Οκτωβρίου 2020-Απριλίου 2021), αυτές ήταν κατά πολύ λιγότερες των κανονικών στους σταθμούς της ΕΜΥ σε Πελοπόννησο, Στερεά και ανατολικό Αιγαίο, ενώ περισσότερες των κλιματικών τιμών σημειώθηκαν σε Θράκη και Κρήτη.
8. Οι βροχοπτώσεις της θερινής περιόδου (Μαΐου-Σεπτεμβρίου) 2021 ήταν 61% λιγότερες των κανονικών σε πανελλαδικό επίπεδο. Μόνο τοπικά, στη Λάρισα ήταν κανονικές και στην Αλεξανδρούπολη πολύ περισσότερες των κανονικών.
Δείτε τη gallery:
Πυρκαγιές στην Αττική
Πρώτη Πυρκαγιά
Την Τρίτη 3 Αυγούστου, δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε, τις μεσημβρινές ώρες (λίγο πριν από τη 13:25), στην περιοχή Άνω Βαρυμπόμπη του δήμου Αχαρνών Αττικής η οποία επεκτάθηκαν στις γύρω περιοχές στις περιοχές των βορείων προαστίων της Αθήνας (Ιπποκράτειος Πολιτεία, Αδάμες Κηφισιάς, Βαρυμπόμπη, Θρακομακεδόνες και Τατόι).
Στο Τατόι, η πυρκαγιά απείλησε να κάψει τα τέως Βασιλικά Ανάκτορα, ενώ στην Ιπποκράτειο Πολιτεία και τις Αδάμες Κηφισιάς, τους Θρακομακεδόνες, στην Δροσοπηγή και το Κρυονέρι καταστράφηκαν δεκάδες κατοικίες. Στη Βαρυμπόμπη, η φωτιά έφτασε εντός της πόλης μέσα στην κεντρική πλατεία, καίγοντας σπίτια και επιχειρήσεις, άλλα και τη δασική έκταση γύρω της.
Αντίστοιχα και ο Ιππικός Όμιλος Βαρυμπόμπης καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Τα άλογα μεταφέρθηκαν έγκαιρα στο Ολυμπιακό Κέντρο Ιππασίας στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας. Η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Άνω Βαρυμπόμπη είχε τεθεί υπό μερικό έλεγχο τις πρωινές ώρες της Πέμπτη στις 5 Αυγούστου.
Δεύτερη Πυρκαγιά
Παρόλα αυτά, εκείνη την ημέρα (5 Αυγούστου), νέα δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε στην περιοχή Βασιλικά Πάρνηθας του δήμου Αχαρνών Αττικής και σε συνδυασμό με τις συνεχείς αναζωπυρώσεις από την προηγούμενη πυρκαγιά στην ίδια περιοχή (Άνω Βαρυμπόμπη) πήρε πολύ γρήγορα μεγάλες διαστάσεις καθώς οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής έδιναν τη μεγαλύτερη προσοχή στην πυρκαγιά της βόρεια Εύβοια με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετές δυνάμεις για να περιοριστεί άμεσα.
Η πυρκαγιά επεκτάθηκε στις γρήγορα γύρω περιοχές οι οποίες είχαν ήδη δοκιμαστεί την προηγούμενη μέρα. Η πυρκαγιά επεκτάθηκε στις Αφίδνες και έκαψε όλη την δασική έκταση γύρω από την κωμόπολη, φτάνοντας μέχρι την Εθνική Οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης, την οποία και διέσχισε περνώντας προς τον Άγιο Στέφανο, την λίμνη Μαραθώνα και το Καπανδρίτι περίπου στο ύψος των διοδίων.
Στην Ανατολική Αττική, πυρκαγιές σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές (Μαλακάσα, Άγιος Στέφανος και Σταμάτα), καθώς και στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας ενώ υπήρξαν συνεχείς αναζωπυρώσεις και σε άλλες περιοχές. Η πυρκαγιά επεκτάθηκε και στη Μαλακάσα, η φωτιά έκαψε όλη τη δασική έκταση γύρω από την κωμόπολη, φτάνοντας ακόμη και στις γραμμές του ΟΣΕ και τον σιδηροδρομικό της σταθμό, κοντά στην Σφενδάλη με αποτέλεσμα να υπάρξουν προβλήματα στον σιδηρόδρομο. Στον Άγιο Στέφανο και στη Σταμάτα, οι πυρκαγιές κατέστρεψαν δεκάδες κατοικίες και επιχειρήσεις, ενώ κάηκε ολοσχερώς και ένα εργοστάσιο με πλαστικά, κοντά στον Άγιο Στέφανο.
Στη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε την 5η Αυγούστου, στην περιοχή Βασιλικά Πάρνηθας, οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής ξεπέρασαν ακόμα και τους 800 συνεχόμενους πυροσβέστες με 40 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων και 225 οχήματα καθώς υπήρξε μεγάλη συνδρομή καθημερινά με πολλά ελικόπτερα και αεροσκάφη. Επιπλέον συνδρομή παρείχαν, ως πεζοπόρα τμήματα, 126 πυροσβέστες από τη Κύπρο, τη Γαλλία και το Ισραήλ. Τις επόμενες μέρες επιχείρησαν περιοδικά ακόμα 2 αεροσκάφη από την Σουηδία, καθώς και επιπλέον πυροσβέστες από το Κατάρ και το Κουβέιτ για την διασφάλιση της περιμέτρου.
Την Παρασκευή 6 Αυγούστου και με χάρτη πρόβλεψης πυρκαγιάς «Ακραίος Κίνδυνος (5)» στην Αττική, νέες πυρκαγιές σημειώθηκαν στα Άνω Λιόσια, δημιουργώντας φόβους για επέκταση στο Ποικίλο Όρος. Η φωτιά ξεκίνησε από το νεκροταφείο και την παλιά χωματερή και πέρασε στο Ποικίλο Όρος καίγοντας το αμαξοστάσιο εταιρείας διαχείρισης απορριμμάτων, ανακυκλώσιμα υλικά και δεκάδες φορτηγά οχήματα.
Η φωτιά έφτασε τις πρώτες κατοικίες στην Πετρούπολη. Επιπλέον κοντά στο Σούνιο σημειώθηκε μια νέα εστία πυρκαγιάς. Και οι δύο τέθηκαν γρήγορα υπό έλεγχο. Στις 16 Αυγούστου, ενώ έπνεαν άνεμοι μέχρι και 8 μποφόρ μεγάλη πυρκαγιά αποτέφρωσε την περιοχή Μαρκάτι, Αγίου Κωνσταντίνου στην Κερατέα καταστρέφοντας μεγάλες εκτάσεις και σπίτια.
Εκκενώσεις σημειώθηκαν στις εξής περιοχές:
- Βαρυμπόμπη (3 & 6 Αυγούστου)
- Αδάμες (3 Αυγούστου)
- Τατόι (3 Αυγούστου)
- Θρακομακεδόνες (3 & 6 Αυγούστου)
- Ολυμπιακό Χωριό (3 Αυγούστου)
- Ιπποκράτειος Πολιτεία (5 Αυγούστου)
- Δροσοπηγή (5 Αυγούστου)
- Κρυονέρι (5 Αυγούστου)
- Κοκκινόβραχος (5 Αυγούστου)
- Αφίδνες (5 Αυγούστου)
- Πολυδένδρι (6 Αυγούστου)
- Καπανδρίτι (6 Αυγούστου)
- Άγιος Στέφανος (6 Αυγούστου)
- Βόθωνας (6 Αυγούστου)
- Μαλακάσα (6 Αυγούστου)
- Ροδόπολη (6 Αυγούστου)
- Σταμάτα (6 Αυγούστου)
- Δροσιά (6 Αυγούστου)
- Διόνυσο (6 Αυγούστου)
- Μαρκάτι Κερατέας (16 Αυγούστου)
- Συντερίνα Κερατέας (16 Αυγούστου)
Πυρκαγιές στην Πελοπόννησο
Στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας, πυρκαγιές σημειώθηκαν στον Δήμο Αιγιαλείας στην περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Ερινεού, στα παραθαλάσσια χωριά Ζήρια και Λαμπίρι.
Στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας, πυρκαγιές σημειώθηκαν στην περιοχή του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, και συγκεκριμένα στην Αρχαία Ολυμπία (η οποία απείλησε επίσης και τον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και την Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία), και τους οικισμούς Λάλας, Πλάτανος, Κολίρι, Πελόπιο και Νεμούτα.
Στην Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας, πυρκαγιές σημειώθηκαν στην περιοχή του Δήμου Οιχαλίας, στους ορεινούς όγκους κοντά στα χωριά Διαβολίτσι και Άνθεια και στην περιοχή του Δήμου Πύλου-Νέστορος στο χωριό Βλαχόπουλο.
Επίσης καταγράφηκαν ακόμη πυρκαγιές στις Περιφερειακές Ενότητες Αρκαδίας και Λακωνίας, ενώ στις 20 Μαΐου, είχε ξεσπάσει πυρκαγιά και στην περιοχή Σχίνος Κορινθίας. Γρήγορα εξαπλώθηκε στα Γεράνεια όρη, στο Αλεποχώρι, φτάνοντας μέχρι την πεδιάδα Μεγάρων, καίγοντας περίπου 110.000 στρέμματα δάσους.
Πυρκαγιές στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα
Στην Δυτική Μακεδονία, καταστροφικές πυρκαγιές σημειώθηκαν στις περιφερειακές ενότητες Κοζάνης και Γρεβενών, και πιο συγκεκριμένα πυρκαγιές σημειώθηκαν στις περιοχές των δήμων Κοζάνης (Ελλήσποντος), Σερβίων (Οινόη), Βοΐου (Σιάτιστα), Γρεβενών και Δεσκάτης, εδώ συγκεκριμένα υπήρχαν πέντε ενεργά μέτωπα, μεταξύ των οποίων στις περιοχές της Σαμαρίνας και της Δεσκάτης.
Στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων, πυρκαγιές σημειώθηκαν στις περιοχές του δήμου Κόνιτσας (Πάδες) και στο Όρος Μιτσικέλι, κοντά στην πόλη των Ιωαννίνων.
Επίσης στη Θεσσαλία, στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, πυρκαγιές σημειώθηκαν στις περιοχές Σαραντάπορο, του Δήμου Ελασσόνας και στο Δίλοφο του Δήμου Φαρσάλων.
Πυρκαγιές στην Εύβοια και τη Στερεά Ελλάδα
Στην Περιφερειακή Ενότητα Ευβοίας, καταστροφικές πυρκαγιές σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές, στα βόρεια του νησιού, στους Δήμους Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας και Ιστιαίας-Αιδηψού, και συγκεκριμένα στους οικισμούς Αγία Άννα, Βασιλικά, Μαντούδι, Λίμνη, την Μονή του Οσίου Δαβίδ, Ροβιές, Βουτάς, Ελληνικά, Αγριοβότανο και Αιδηψός ενώ υπήρχαν συνεχείς αναζωπυρώσεις και σε άλλες περιοχές, στα όρια των δύο Δήμων. Η φωτιά απείλησε να φτάσει μέχρι την Ιστιαία, αλλά και τη Χαλκίδα.
Το μέτωπο της Εύβοιας ήταν το δυσκολότερο για κατάσβεση από όλα τα υπόλοιπα, διότι οι πυρκαγιές είχαν φτάσει μέχρι τη θάλασσα μεταξύ Ευβοϊκού και Αιγαίου, και οι περισσότεροι κάτοικοι είχαν εκκενώσει τα σπίτια τους, τα οποία είχαν υποστεί σοβαρές και εκτεταμένες ζημιές, με τα περισσότερα, να έχουν καταστραφεί από τις φλόγες.
Ορισμένοι κάτοικοι των περιοχών αυτών, μεταφέρθηκαν προσωρινά με φέρι-μποτ σε άλλες περιοχές της Εύβοιας, τόσο σε συγγενείς τους, κυρίως ωστόσο στη Χαλκίδα, όπου ορισμένους άστεγους τους φιλοξενούσαν στο Κλειστό Γυμναστήριο, ενώ άλλοι έμειναν προσωρινά στο λιμάνι της Αιδηψού, μέχρι να σβήσουν ολοκληρωτικά τις πυρκαγιές.
Η φωτιά στη βόρεια Εύβοια εκτιμάται όχι έκαψε τουλάχιστον 600.000 στρέμματα δάσους, γεγονός που την κατατάσσει ως τη μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά στην ιστορία της Ελλάδας.
Για δεύτερη φορά στην Εύβοια, πυρκαγιά σημειώθηκε σε περιοχή του Δήμου Καρύστου, στα Νότια του νησιού όπως ανακοίνωσε το Πυροσβεστικό Σώμα τα ξημερώματα της 23ης Αυγούστου, σε δασική έκταση στον Φηγιά Καρύστου Ευβοίας, δόθηκε εντολή για προληπτική εκκένωση των οικισμών Κοκκίνη, Οικοδομικού Συνεταιρισμού Ιατρών και το Μαρμάρι.
Καταστροφικές πυρκαγιές σημειώθηκαν, επίσης και στις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας (στις περιοχές του Αγρινίου και σε ορισμένες της Ναυπακτίας), Φθιώτιδας (στην περιοχή του Δήμου Λοκρών, στους οικισμούς Μαρτίνο και Θεολόγος, αλλά και το Παλαιοχώρι, του Δήμου Μακρακώμης) και Φωκίδας (στην περιοχή του Δήμου Δωρίδος, στην Δημοτική Ενότητα Τολοφώνος).
Αλλαγές στον ποινικό κώδικα έφεραν οι πυρκαγιές του καλοκαιριού
Το «μαύρο» καλοκαίρι των πυρκαγιών έφερε και ααυστηροποίηση στο πλαίσιο των ποινών που σχετίζονται με τους εμπρησμούς. Ειδικότερα:
- Το αδίκημα του εμπρησμού, όπως και αυτό του εμπρησμού δασών, αλλά και όλων των κοινώς επικινδύνων εγκλημάτων, μετατρέπονται από εγκλήματα αποτελέσματος σε εγκλήματα αφηρημένης διακινδύνευσης. Με άλλα λόγια, για να τιμωρείται η πράξη δεν χρειάζεται να επέλθει η βλάβη, αλλά αρκεί να μπορεί να προκύψει κίνδυνος.
- Περαιτέρω, για την επιβολή ποινής ισοβίου καθείρξεως αρκεί και ο θάνατος ενός ανθρώπου χωρίς να απαιτείται μεγάλος αριθμός προσώπων, όπως ισχύει σήμερα.
- Το αδίκημα του εμπρησμού δασών τυποποιείται πλέον μόνο ως κακούργημα και στη βασική του μορφή με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 8 έτη και χρηματική ποινή, ενώ από τον Ιούλιο του 2019 είχε υποβαθμιστεί σε πλημμέλημα στη βασική του μορφή. Στην περίπτωση που η φωτιά στο δάσος είχε ως επακόλουθο σοβαρή ή ευρεία ρύπανση ή υποβάθμιση ή ευρεία οικολογική και περιβαλλοντική διατάραξη ή καταστροφή προβλέπεται πρόσκαιρη κάθειρξη (πέντε έως δεκαπέντε χρόνια).
Με πληροφορίες από wikipedia
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.