Πώς φτάσαμε στο φιάσκο της Αττικής Οδού – Τα ερωτήματα και το σχέδιο «Βορέας»που έμεινε στο συρτάρι

Με την «απόσταση» λίγων 24ώρων από το φιάσκο της Αττικής Οδού, στελέχη με εμπειρία στη διαχείριση έκτακτων καιρικών φαινομένων κάνουν μία αποτίμηση λαθών και ευθυνών.

Όπως λένε, εάν εφαρμοζόταν σωστά (και όχι ελλιπώς όπως έγινε) το σχέδιο της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας για τη Διαχείριση των Συνεπειών από την Εκδήλωση Χιονοπτώσεων και Παγετού (με την ονομασία «Βορέας»), δεν θα μιλούσε κανείς για εγκλωβισμένους πολίτες σε συνθήκες πολικού ψύχους.

Το σχέδιο προβλέπει ρητά ότι «οι εταιρίες λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης συγκοινωνιακών υποδομών με σύμβαση παραχώρησης (Αττικές Διαδρομές Α.Ε., Νέα Οδός Α.Ε., Ολυμπία Οδός Λειτουργία Α.Ε., Μορέας Α.Ε.) είναι αρμόδιες για τον προγραμματισμό και την ετοιμότητα υλοποίησης του προγράμματος χειμερινής συντήρησης του οδικού δικτύου αρμοδιότητάς τους. Η Διεύθυνση Λειτουργίας, Συντήρησης και Εκμετάλλευσης Συγκοινωνιακών Υποδομών με σύμβαση παραχώρησης (σ.σ. ανήκει στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών) είναι αρμόδια για την εποπτεία των συμβάσεων».

Το σχέδιο «Βορέας» της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας δημοσιεύτηκε το Δεκέμβριο του 2020 και είναι εν ισχύι. Υπό το συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας όλοι οι συναρμόδιοι φορείς (υπουργεία, περιφέρεια, Δήμοι, εταιρίες διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων κλπ) θα έπρεπε να φροντίσουν να εφαρμόσουν τα προβλεπόμενα μέτρα.

Αρμόδιοι παράγοντες που μίλησαν στο newsbomb σημειώνουν ότι «με δεδομένο ότι σε αυτή την κακοκαιρία οι μετεωρολόγοι είχαν προειδοποιήσει εγκαίρως και επιβεβαιώθηκαν πλήρως στις προγνώσεις τους, στενεύουν τα περιθώρια για δικαιολογίες».

Μερικά από τα ερωτήματα που τίθενται είναι τα εξής;

1) Γιατί η Αττική Οδός δεν εφάρμοσε επαρκώς το σχέδιο για τη διαχείριση της σφοδρής χιονόπτωσης και γιατί το εποπτεύον υπουργείο δεν έκανε το σχετικό έλεγχο στην εταιρία για να υπάρχει η βεβαιότητα ότι θα λειτουργήσει σωστά το σχέδιο σε περίπτωση ανάγκης.

2) Έγινε έλεγχος στα οχήματα που εισήλθαν στην Αττική Οδό για την ύπαρξη αλυσίδων σε κάθε όχημα; Η απάντηση είναι αρνητική. Για να γίνει αυτό θα έπρεπε να έχει προηγηθεί καλός σχεδιασμός, προκειμένου ο έλεγχος των οχημάτων να μη γίνεται στα διόδια αλλά σε σημείο που θα επιτρέπει στα αυτοκίνητα να αλλάξουν πορεία.

3) Υπήρχε ο απαραίτητος αριθμός εκχιονιστικών οχημάτων και πόσο οργανωμένος ήταν ο καθαρισμός του δρόμου; Σε έκτακτες συνθήκες απαιτείται ειδικός συντονισμός των εκχιονιστικών, προκειμένου να μη χρειαστεί να «κολλήσουν» αυτοκίνητα. Ακόμα και λίγα οχήματα να ακινητοποιηθούν είναι αρκετά για να προκληθεί κυκλοφοριακό χάος. Τα οχήματα σταματούν, το χιόνι καλύπτει τα κενά μεταξύ των αυτοκινήτων, ενώ τα εκχιονιστικά δε μπορούν να κινηθούν και συνεπώς ο δρόμος μένει ακαθάριστος και συνεπώς αδιάβατος.

4) Έπρεπε να πληρώσουν οι πολίτες για την είσοδο στην Αττική Οδό; Σε άλλες περιπτώσεις του παρελθόντος, σε διάφορους αυτοκινητόδρομους της χώρας, τα διόδια έχουν ανοίξει και είναι ελεύθερα λόγω έκτακτων συνθηκών. Σε αυτή την περίπτωση δεν έγινε κάτι ανάλογο. Οι οδηγοί πλήρωσαν και μάλιστα για έναν δρόμο αδιάβατο.

5) Έπρεπε να ενεργοποιηθεί νωρίτερα ο Στρατός; Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και βοήθησαν καθοριστικά, ωστόσο, υπάρχουν έμπειρα στελέχη με θητεία στην Πολιτική Προστασία που υποστηρίζουν ότι η Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας έπρεπε να ενεργοποιήσει το Στρατό νωρίτερα.

6) Η Τροχαία ενημερώθηκε εγκαίρως προκειμένου να σταματήσει τη ροή των οχημάτων προς την Αττική Οδό πριν να είναι αργά; Αυτό που παρατηρήθηκε είναι ότι ενώ ο δρόμος είχε ήδη μπλοκάρει, η ροή των οχημάτων προς την Αττική Οδό συνεχιζόταν με αποτέλεσμα των εγκλωβισμό χιλιάδων οδηγών και συνεπιβατών.

Αρρυθμίες στο επιχειρησιακό κέντρο

Ο αντιστράτηγος ε.α. της Πυροσβεστικής και ειδικός σε θέματα Πολιτικής Προστασίας, Ανδριανός Γκουρμπάτσης, κάνει λόγο για αρρυθμίες στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ).

Όπως λέει στο newsbomb, το συγκεκριμένο επιχειρησιακό κέντρο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στη διαχείριση έκτακτων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών.

«Η Διοίκηση του Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ μετεγκαταστάθηκε από το Χαλάνδρι στο νέο κτίριο της Πολιτικής Προστασίας επί της λεωφόρου Κηφισίας στο Μαρούσι, όπου βρίσκεται και το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Η μετεγκατάσταση του επιχειρησιακού κέντρου, ωστόσο, δεν έγινε ολοκληρωμένα. Και αυτό γιατί το λειτουργικό και επιχειρησιακό τμήμα του επιχειρησιακού κέντρου παρέμεινε στο Χαλάνδρι. Δηλαδή στο Χαλάνδρι παρέμειναν οι τηλεφωνητές και οι εκφωνητές / ασυρματιστές του 199 και του 112, - αυτοί που έχουν ουσιαστικά πληροφόρηση, εικόνα και άμεση αντίληψη από το επιχειρησιακό πεδίο και ενημερώνουν τα αρμόδια όργανα για τη λήψη αποφάσεων.

Έτσι λοιπόν σε άλλο κτίριο ενημερώνονται από τα παραπάνω όργανα για όλα τα περιστατικά αρμοδιότητας πολιτικής προστασίας και εν προκειμένω τις φυσικές καταστροφές και διαβιβάζουν εντολές στις δυνάμεις πολιτικής προστασίας και σε άλλο κτίριο (το Στρατηγείο) βρίσκονται και λειτουργούν τα αρμόδια κατά νόμο όργανα Πολιτικής Προστασίας για τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων. Η προαναφερόμενη δυσλειτουργία - και συνακόλουθα επιχειρησιακή παθογένεια - του Συντονιστικού Κέντρου της Πολιτικής Προστασίας, αποτελεί πέραν άλλων πολλών λαθών και παραλείψεων τη βάση από την οποία εκπήγασαν όλα τα άλλα σε επιχειρησιακό επίπεδο προβλήματα, - αναμενόμενα από την παραπάνω πρωτοτυπία στη λειτουργία Επιχειρησιακού / Συντονιστικού Κέντρου Υπηρεσίας Σωμάτων Ασφαλείας - που οδήγησαν προχθές στην για μια άλλη φορά κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού και έθεσαν σε κίνδυνο πέρα από τις περιουσίες και τη ζωή των πολιτών που εγκλωβίστηκαν στα χιόνια και άλλων, ενώ παρέμειναν επί πολλές ώρες χωρίς ρεύμα πολλά νοικοκυριά».