Πυρηνικός πόλεμος: Πώς προετοιμάζεται η Ελλάδα για το σενάριο του ολέθρου

Με το ενδεχόμενο της χρήσης πυρηνικών όπλων να… παρεισφρέει πλέον όλο και συχνότερα στη ρητορική διπλωματών και αξιωματούχων της Μόσχας αλλά και με τον φόβο ενός πυρηνικού «ατυχήματος» στην Ουκρανία να είναι εδώ και έναν μήνα πιο ορατός από ποτέ, οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Τα Νέα», την περασμένη Τετάρτη συνεδρίασε εκτάκτως η νεοσύστατη Υπηρεσία Προετοιμασίας και Αντιμετώπισης Εκτακτων Υγειονομικών Απειλών (HERA), εστιάζοντας στις απειλές που σηματοδοτεί ο εν εξελίξει πόλεμος στα ανατολικά της Γηραιάς Ηπείρου. Κατά την ίδια συζήτηση αποφασίστηκε να αναζητηθούν στοιχεία σχετικά με τα αποθέματα των κρατών-μελών, ώστε να αξιολογηθούν και σε δεύτερη φάση να καλυφθούν τυχόν κενά στις αποθήκες. Στη συνεδρίαση, μάλιστα, συμμετείχε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης.

Είναι, όμως, η Αθήνα προετοιμασμένη για ένα τέτοιο απευκταίο σενάριο; Και αν ναι, ποιοι είναι οι αρμόδιοι για τη θωράκιση της χώρας φορείς; Σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα παραγωγής χαπιών ιωδίου, πληροφορίες από το υπουργείο Αμυνας, τονίζουν ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις είναι προετοιμασμένες, έχοντας διαρκώς σε ετοιμότητα τις αρμόδιες μονάδες, όπως ο και ο Ειδικός Λόχος Αντιμετώπισης Πυρηνικής-Βιολογικής-Χημικής Αμυνας (ΕΔΛΟ/ ΠΒΧ) και κυρίως η 441 Αποθήκη Βάσεως Υγειονομικού Υλικού (ΑΒΥΥ), για την παραγωγή όλων των απαραίτητων σκευασμάτων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την επάρκεια των απαραίτητων υλικών (π.χ. φόρμες πυρηνικής και χημικής προστασίας) για το προσωπικό των τριών κλάδων.

Οσο, δε, αφορά στην κάλυψη των αναγκών των πολιτών, επαγγελματίες του χώρου των φαρμάκων, επισημαίνουν ότι αρμόδιο για την προμήθεια και διανομή του απαραίτητου υγειονομικού υλικού, περιλαμβανομένων των χαπιών ιωδίου, είναι «αποκλειστικά και μόνο το υπουργείο Υγείας». Οι ίδιες πηγές, ξεκαθαρίζουν, επίσης, ότι μέχρι στιγμής τόσο ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκαρίων όσο και ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος δεν έχουν λάβει κάποια έκτακτη ενημέρωση για κινητοποίησή τους. Ωστόσο, οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν ότι «υπάρχουν επιτελικά σχέδια για την προστασία του πληθυσμού από πυρηνική απειλή, τα οποία επικαιροποιούνται διαρκώς και ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το 1945», ενώ προσθέτουν πως οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες «βρίσκονται σε διαρκή μεταξύ τους επικοινωνία, παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα».

Πάντως, πηγές της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), μιλώντας στα «ΝΕΑ» – τουλάχιστον για την πιθανότητα ατυχήματος – υπογραμμίζουν ότι «οι επιστημονικές αναλύσεις τεκμηριώνουν ότι οι ραδιολογικές συνέπειες, πέραν μιας ζώνης μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από το εργοστάσιο όπου έχει συμβεί το πυρηνικό ατύχημα, δεν ξεπερνούν τα κριτήρια για τη λήψη επειγόντων μέτρων προστασίας του γενικού πληθυσμού, όπως η εκκένωση ή η χορήγηση σταθερού ιωδίου». Εν τω μεταξύ, για τη χορήγηση χαπιών ιωδίου, ο σχετικός οδηγός με τίτλο «Προσέγγιση HERCA-WENRA για τον καλύτερο διασυνοριακό συντονισμό των ενεργειών προστασίας κατά την πρώιμη φάση ενός πυρηνικού ατυχήματος», που εκδόθηκε το 2014 μετά και το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, προβλέπει συγκεκριμένα ότι «η προφυλακτική χορήγηση ιωδίου θα μπορούσε να συστήνεται σε απόσταση έως και τα 100 χιλιόμετρα από το πυρηνικό εργοστάσιο, ανάλογα με τη σοβαρότητα του ατυχήματος», λένε οι ίδιες πηγές. Για την ιστορία και σύμφωνα με τα αναλυτικά δεδομένα της European Nuclear Society στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο υπάρχουν συνολικά 173 πυρηνικά εργοστάσια (εκ των οποίων τα 12 υπό κατασκευή). Από αυτά τα 56 βρίσκονται στη Γαλλία, 11 στο Ηνωμένο Βασίλειο, επτά στο Βέλγιο, τρία στη Γερμανία ενώ στη Ρωσία λειτουργούν επιπλέον 38 και άλλα 15 στην Ουκρανία. Σημειώνεται, δε, πως τα πιο κοντινά στη χώρα μας είναι τα δύο εργοστάσια της Βουλγαρίας, που όμως βρίσκονται στα σύνορα με τη Ρουμανία.

Τέλος, σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, επιχειρώντας να βάλει τέλος στη φρενίτιδα μερίδας πολιτών που έχουν ήδη σπεύσει στα φαρμακεία προκειμένου να προμηθευτούν χάπια ιωδίου, ξεκαθάρισε πως «τα σκευάσματα ιωδίου που κυκλοφορούν στην Ελλάδα ως συμπληρώματα διατροφής έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ιώδιο, έως και 500 φορές μικρότερη, από τις δόσεις εκείνες τις οποίες αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ότι πρέπει να χορηγηθούν σε περίπτωση ραδιενεργού ατυχήματος και ως εκ τούτου είναι ακατάλληλα για τη σχετική ένδειξη». Οι εκπρόσωποι των φαρμακοποιών επιβεβαίωσαν, επίσης, πως «στην περίπτωση τέτοιου συμβάντος, αρμόδιες είναι οι εθνικές αρχές υγείας κάθε χώρας για να αποφασίσουν αν θα πρέπει να χορηγήσουν σκευάσματα ιωδίου καθώς και για τις ακριβείς δόσεις ανά ηλικιακή ομάδα όπως και για την έναρξη και τη διάρκεια της προληπτικής αγωγής».

Πυρηνικός πόλεμος: Το εφιαλτικό σενάριο και η εκτίμηση για 90.000.000 νεκρούς σε λίγες ώρες

Σε άρθρο – ανάλυση, οι New York Times αναφέρονται στις πιθανότητες διεξαγωγής ενός πυρηνικού πολέμου και στις ολέθριες συνέπειες που θα είχε αυτός.

Σύμφωνα με την έγκυρη εφημερίδα, υπάρχουν δεδομένα που αναφέρουν ότι σήμερα τα πυρηνικά όπλα τόσο της Ρωσίας όσο και των ΗΠΑ, δεν έχουν την ίδια ισχύ με αυτά που 76 χρόνια πριν ισοπέδωσαν Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Μπορεί, βέβαια, τα σημερινά πυρηνικά να είναι λιγότερο καταστροφικά, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουν ολέθριες συνέπειες για όλο τον πλανήτη.

Με τον φόβο του Πούτιν

Από την ανάλυση των Αμερικανών προκύπτει πως ο μεγαλύτερος φόβος είναι η αντίδραση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η απόφαση του Ρώσου προέδρου να θέσει σε ετοιμότητα τα πυρηνικά όπλα που έχει στη διάθεσή της η Μόσχα, άλλωστε, ήταν αυτή που επανάφερε στην επικαιρότητα το σενάριο του πυρηνικού ολέθρου.

Σύμφωνα με αναλυτές και ειδικούς σε θέματα πυρηνικής ενέργειας, η Ρωσία θα μπορούσε να ρίξει πυρηνικά σε ακατοίκητη περιοχή, με τις ΗΠΑ να περιμένουν κινήσεις σε αυτό το επίπεδο από τη Μόσχα. Οι New York Times υποστηρίζουν πως στην επίσκεψή του στην Ευρώπη ο Τζο Μπάιντεν, όπου θα συμμετάσχει στη Σύνοδο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, θα αναφερθεί και στο θέμα των πυρηνικών όπλων.

Η περίπτωση της Ζαπορίζια και η εφιαλτική προσομοίωση

Ένα από τα πυρηνικά εργοστάσια της Ουκρανίας που τέθηκαν σε άμεσο κίνδυνο λόγο του πολέμου, ήταν αυτό της Ζαπορίζια. Σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές, οι Ρώσοι δεν ενδιαφέρονταν για τις συνέπειες που μπορεί να είχε ένα χτύπημα στο εργοστάσιο. Στη συνέχεια της ανάλυσης, οι NYT αναφέρουν πως ειδικοί στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον έχουν κάνει προσομοίωση πυρηνικού πολέμου, η οποία ξεκινά με ρίψη προειδοποιητικής βολής από τη Μόσχα, απάντηση με μικρό πλήγμα από το ΝΑΤΟ και γενίκευση του πυρηνικού πολέμου που θα αποφέρει περισσότερους από 90 εκατ. νεκρούς στις πρώτες ώρες.

Στο ίδιο δημοσίευμα, πάντως, αναφέρεται πως ο Τζο Μπάιντεν δεν έχει δώσει δείγματα για το πώς θα αντιδρούσε σε πιθανή χρήση των πυρηνικών από τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Όπως υποστηρίζει η ανάλυση, ένα από τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά της Ουάσιγκτον, αφορά τα σχέδια του πυρηνικού πολέμου. Το πιο δύσκολο ερώτημα, υπογραμμίζεται, είναι το αν υπάρχουν αξιόπιστοι τρόπο για να αποτραπεί η κλιμάκωση μιας σύγκρουσης.