Το σούβλισμα του οβελία: Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα

Όταν ακούμε τη λέξη Πάσχα, ενδεχομένως η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό είναι ολόκληρη η οικογένεια καθισμένη στο γιορτινό τραπέζι, να μοιράζεται απολαυστικά εδέσματα, λαχταριστά γλυκά, κατακόκκινα αυγά και φυσικά τον πεντανόστιμο οβελία, που «κοσμεί» κάθε τραπέζι την ημέρα της Λαμπρής.

Ομολογουμένως, το αρνί είναι αναπόσπαστο τμήμα του πασχαλινού τραπεζιού, ωστόσο έχουμε αναρωτηθεί ποτέ από πού προέρχεται αυτό το έθιμο, που μοιάζει «ριζωμένο» από πάντα στις παραδόσεις του τόπους μας;

Η αλήθεια είναι πως υπάρχει λόγος που το σούβλισμα του οβελία είναι στις αναμνήσεις όλων των γενεών από πάππου προς πάππου. Ποιος είναι αυτός; Μα φυσικά το γεγονός πως το σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα έχεις τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα.

Η ιστορία πίσω από το σούβλισμα του οβελία

Για εμάς που θέλουμε να γνωρίζουμε τη βαθύτερη ιστορία, πίσω από κάθε παράδοση του τόπου μας, αρκεί να ανατρέξουμε πολλές χιλιάδες χρόνια πίσω και να βρεθούμε στην αρχαία Ελλάδα. Εκεί, όπου οι αρχαίοι Έλληνες, σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο των συγγενών τους, μαγείρευαν δίπλα από τον τάφο, καθώς πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Ήταν κατά κάποιον τρόπο μία τιμή προς τον νεκρό συγγενή, για χάρη του οποίου έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν.

Η πορεία μιας παράδοσης που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο αμνός συμβολίζει τον Χριστό, διότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τον Ιησού με τον αμνό θεού που θα πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες του κόσμου. Για αυτό και ο Χριστός ονομάστηκε από τον Ιωάννη τον Προδρόμο ως ο «αμνός ο αίρων την αμαρτία του κόσμου».

Στις εβραϊκές παραδόσεις, οι κάτοικοι έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους με το αίμα του θυσιαζόμενου αρνιού, κατ’ αναπαράσταση της νύχτας της εξόδου τους από την Αίγυπτο. Στο πασχαλινό δείπνο υπήρχαν και πικρά χόρτα σε ανάμνηση της πικρίας από τη δουλεία στην Αίγυπτο, κρασί, αλλά και άζυμος άρτος σε υπενθύμιση της βιαστικής αναχώρησης από την Αίγυπτο.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι κλέφτες και οι αρματωλοί, όταν έκαναν ανακωχή, σούβλιζαν αρνιά λέγοντας ότι ο Χριστός θα χαρίσει την «ανάσταση» και στο πολύπαθο γένος τους, ενώ τα χρόνια που ακολούθησαν το σούβλισμα του αρνιού γινόταν στη Ρούμελη και στην Πελοπόννησο.

Φτάνοντας στο σήμερα, δεν είναι τυχαίο πως στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, την Κυριακή του Πάσχα ψήνουν το αρνί στη σούβλα, εναλλακτικά, υπάρχουν χίλιες δυο συνταγές για μαγειρεμένο αρνί. Η Ορθόδοξη εκκλησία, συμμετέχει και εκείνη στο έθιμο, καθώς την Κυριακή του Πάσχα καθαγιάζεται ο Αμνός του Πάσχα και διανέμεται στους εκκλησιαζόμενους από τον παπά. Συγκεκριμένα, οι πιστοί φέρνουν τη μερίδα τους στο σπίτι και όλα τα μέλη της οικογένειάς τους παίρνουν από το αγιασθέν κρέας.

Μπορεί να μην το γνώριζες μέχρι σήμερα, όμως το υπαίθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες στην αρχαία Ελλάδα. Πλέον, φυσικά, κάθε τόπος έχει τις δικές του παραλλαγές, καθώς σε όλη την Ελλάδα το αρνί αλλά και το κατσίκι, εκείνη την ημέρα, έχουν την τιμητική τους.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του Newsbomb.gr στο Πάσχα 2022