Μώβ μέδουσες: «Επέλαση» στις ελληνικές θάλασσες - Ποιο ζώο τις κυνηγά ως λεία
«Απόβαση» στις ελληνικές θάλασσες κάνουν φέτος το καλοκαίρι οι μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca) με το πρόβλημα να είναι ιδιαίτερα έντονο στις ακτές της Αττικής και τον Αργοσαρωνικό.
Μετά την επαφή -η οποία είναι ιδιαίτερα επώδυνη- στο ανθρώπινο δέρμα εμφανίζονται ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόβλημα της εξάπλωσης της έξαρσης των μωβ μεδουσών (Pelagia noctiluca) δεν είναι μόνο στην Ελλάδα καθώς το καλοκαίρι του 2021 έξαρση είχαμε στο Αιγαίο, την Ισπανία και την Γαλλία. Φέτος το πρόβλημα είναι πια σχεδόν σε όλη την Μεσόγειο, από Πορτογαλία στα δυτικά μέχρι και το Ισραήλ στα ανατολικά και νότια στις περισσότερες Αφρικανικές χώρες. Ενώ μπορεί ακόμα να μην έχει αναφερθεί κάτι στην Αδριατική θάλασσα είναι θέμα ημερών ή εβδομάδων να αρχίσουν να έχουν πρόβλημα και εκεί.
Ο χάρτης με τις θάλασσες που εντοπίζονται στην χώρα μας
Πρόσφατα, στη σελίδα του Naxos island wildlife protection αναρτήθηκε ένα βίντεο, στο οποίο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις μωβ μέδουσες (Pelagia noctiluca), θυμηθήκαμε την περσινή μας παρατήρηση με το Μάριο, μια από τις μόνιμες θαλάσσιες χελώνες της Νάξου, που μέσα σε μισή ώρα καταβρόχθισε πάνω από 100 μέδουσες.
Η παρατήρησή μας αυτή δείχνει την καθοριστική σημασία της θαλάσσιας χελώνας στην ισορροπία του οικοσυστήματος και τα οφέλη της στον έλεγχο του υπερπληθυσμού του είδους αυτού».
Σημειώνεται πως η παρουσία των μωβ μεδουσών αυξάνεται κατά πολύ το καλοκαίρι καθώς ευνοούνται οι συνθήκες αναπαραγωγής της λόγω της υψηλότερης θερμοκρασίας της θάλασσας.
Η μωβ μέδουσα εντοπίζεται σε βάθη από 0 μέχρι 1600 μέτρα. Μέγιστο μήκος έχουν τα 10 εκατοστά σε διάμετρο και το μήκος των πλοκαμιών μπορεί να φτάσει μέχρι 10 μέτρα.Κυρίως τρέφεται με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αυγά ψαριών. Οι μεγαλύτεροι φυσικοί θηρευτές της μέδουσας είναι η Δερματοχελώνα, η Καρέτα καρέτα, ο Τόνος, ο Ξιφίας και το Φεγγαρόψαρο.
Οι πολίτες καλούνται να κοιτάζουν τον καιρό και τους ανέμους πριν πάνε σε κάποια παραλία. Χρειάζεται να έχει αντίθετους ανέμους με την φορά της παραλία (π.χ. αν η παραλία έχει θέα προς τον Νότο, τότε για να μειώνεται η πιθανότητα να υπάρχουν μέδουσες πρέπει οι άνεμοι να κατεβαίνουν από τον Βορά, ώστε τον κυματισμό που δημιουργεί να τις διώχνει μακριά από τις παραλίες). Μια καλή ιστοσελίδα είναι το windy.com (υπάρχει και αντίστοιχη εφαρμογή για κινητά και tablets).
Αν σε μια παραλία έχει πλαγκτόν, συνιστάται να αποφεύγουν οι πολίτες να κολυμπάνε, διότι οι μέδουσες τρέφονται με πλαγκτόν αλλά και τα κνιδοκύτταρα τους είναι μικρά, διαφανή και μπορούν να φτάσουν τα 10 μέτρα μήκος.
Αν υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες σε μια παραλία τότε συνιστάται οι πολίτες να μην ρισκάρουν να κολυμπήσουν και να φροντίζουν να έχουν πάντα κάποια αντισταμινική κρέμα μαζί τους ή κάποια κορτιζονούχα αλοιφή που μπορούν να προμηθευτούν από οποιοδήποτε φαρμακείο. Δείτε εδώ όλα τα φάρμακα για τις μέδουσες.
Για κανέναν λόγο οι πολίτες δεν πρέπει να βγάζουν τις μέδουσες έξω για να τις θάψουν στην άμμο, λόγω του ότι μεταφέρεται το πρόβλημα έξω με πιθανότητα κάποιος να πατήσει έστω και τυχαία κάποια νηματοκύστη, αλλά και γιατί σε τέτοιες μεγάλες εξάρσεις όσες και να δουν οι πολίτες και να βγάλουν υπάρχουν και άλλες εκατοντάδες ή και χιλιάδες μέσα στην θάλασσα. Δεν πρόκειται να λυθεί έτσι το πρόβλημα.
Καλούνται όλοι οι πολίτες που βλέπουν οποιαδήποτε μέδουσα να τραβάνε φωτογραφία (έστω και με το κινητό του) και να ανεβάζουν την καταγραφή στο inaturalist.org (η πλατφόρμα έχει εφαρμογή και για ios και android) βάζοντας το είδος μέδουσας (αν δεν γνωρίζουν το είδος ας τοποθετούν cnidaria), την ημερομηνία που την είδανε και την ακριβή τοποθεσία. Με αυτό τον τρόπο ενημερώνεται ο σπέσιαλ google χάρτης που φτιάξαμε (οπότε μπορεί ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι καταγραφές μεδουσών υπάρχουν στην κάθε περιοχή από το κινητό του και μέσω των google maps), αλλά και οι καταγραφές είναι ανοιχτές για να μελετηθούν από κάθε βιολόγο και ερευνητή αν χρειάζεται αυτά τα δεδομένα.