Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, 145 χρόνια προσφοράς στον Άνθρωπο

Άρθρο του Γιώργου Σταμάτη, Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας. Εθελοντή Σαμαρείτη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

«Ο σύγχρονος ανθρωπισμός έλκει τις ρίζες του στη διδασκαλία του Χριστιανισμού, καθώς και στις αξίες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, που εμφανίστηκε πολύ μεταγενέστερα.

Με τις αξίες της ανιδιοτελούς προσφοράς στο συνάνθρωπο, της αλληλεγγύης και της αγάπης, γαλουχήθηκε από μικρή ηλικία από τους πιστούς Καλβινιστές γονείς του, ο Ελβετός επιχειρηματίας, ουμανιστής και κοινωνικός ακτιβιστής Ερρίκος Ντυνάν (Jean-Henri Dunant),ο οποίος εμπνεύστηκε και ίδρυσε τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού.

Έχοντας ως πυξίδα τις ρηξικέλευθες ιδέες του ανθρωπισμού, την ανάγκη προστασίας των τραυματιών και των αμάχων σε μια πολεμική σύγκρουση, και εισάγοντας την έννοια της ουδετερότητας, ιδρύει μαζί με τέσσερις ακόμη επιφανείς Ελβετούς πολίτες, τους Γκιστάβ Μουανιέ, Λουί Απιά, Τεοντόρ Μωνουάρ, Γκιγιόμ Ντυφούρ, τη Διεθνή Επιτροπή για τη Βοήθεια των Τραυματιών που λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού.

Χάρη στη μεγαλειώδη προσφορά των εθελοντών του, ο Ερυθρός Σταυρός συνιστά σήμερα τη μεγαλύτερη εθελοντική οργάνωση παγκοσμίως, και αποτελεί συνώνυμο της αλληλεγγύης και της φιλαλληλίας, γεγονός που επισφραγίζεται με την απονομή τριών βραβείων Νόμπελ (1917, 1944, 1963).

Ο ελληνικός Ερυθρός Σταυρός ιδρύθηκε στις 10 Ιουνίου 1877, με πρωτοβουλία της βασίλισσας Όλγας και ως μέλος του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου διέπεται σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού του από τις ακόλουθες επτά θεμελιώδεις αρχές: ανθρωπισμός, αμεροληψία, ουδετερότητα, ανεξαρτησία, εθελοντισμός, ενότητα, παγκοσμιότητα.

Το Κίνημα εμφορείται από τις αξίες του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και οι εθελοντές του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού συμμετέχουν με αλληλεγγύη και ανιδιοτέλεια στην κάλυψη των αναγκών των πληθυσμών που τελούν σε κίνδυνο, είτε σε πολεμική, είτε σε ειρηνική περίοδο. Σύμφωνα με το αρ.4 του ισχύοντος καταστατικού του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ο κυρίαρχος σκοπός του είναι «να προλαμβάνει και να ανακουφίζει τον ανθρώπινο πόνο, με απόλυτη αμεροληψία, χωρίς διάκριση ως προς την εθνικότητα, καταγωγή, φυλή, φύλο, θρησκεία, γλώσσα, κοινωνική τάξη ή πολιτικές πεποιθήσεις».

Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός βρίσκεται δίπλα σε κάθε ευάλωτο συνάνθρωπο και είναι πάντα στην πρώτη γραμμή στις πιο κρίσιμες στιγμές για τη χώρα μας. Ειδικότερα, κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 και 1913 ίδρυσε νοσοκομεία για την περίθαλψη των τραυματιών.

Στη συνέχεια, η συνδρομή του Ε.Ε.Σ. υπήρξε πολύτιμη κατά τη διάρκεια της επισιτιστικής και ανθρωπιστικής κρίσης στην υπό βουλγαρική κατοχή Αν. Μακεδονία την περίοδο μεταξύ 1916 – 1918, όπου με επικεφαλής την Πηνελόπη Δέλτα, οργάνωσε την διανομή συσσιτίων, τη λειτουργία πρόχειρων νοσοκομείων και διανομή ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού. Καταλυτική αλλά και ιδιαίτερα συγκινητική υπήρξε η αρωγή των εθελοντών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού το Σεπτέμβριο του 1922, όταν γραφόταν η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας.

Οι εθελοντές, συγκλονισμένοι κι εκείνοι από το δράμα των Ελλήνων Μικρασιατών, παρείχαν ακούραστα και με αυταπάρνηση την αμέριστη βοήθεια τους στις οικογένειες των προσφύγων που κατέφταναν από την κατεστραμμένη Σμύρνη, για να χτίσουν από την αρχή μια νέα ζωή. Διένειμαν συσσίτιο, ρουχισμό και είδη πρώτης ανάγκης στους ανθρώπους και τους βοηθούσαν να στεγαστούν αξιοπρεπώς. Επιπλέον, ο Ε.Ε.Σ. ίδρυσε σταθμό γάλακτος για τα προσφυγόπουλα, μια υπέρτατη πράξη αγάπης, χάρης στην οποία σώθηκαν πολλά παιδιά από την ανέχεια.

Καταλυτική και μεγαλειώδης υπήρξε όμως η συμβολή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, όπου άνδρες και γυναίκες, που και οι ίδιοι στερούνταν τα απαραίτητα, έγιναν εθελοντές, για να προσφέρουν από το περίσσευμα της αγάπης και της ανθρωπιάς τους στο δοκιμαζόμενο λαό της Ελλάδας. Έτσι στελέχωσαν τα νοσοκομεία, διένειμαν τρόφιμα και βοήθησαν με κάθε τρόπο το λαό να σταθεί όρθιος, με αφοσίωση, επιμονή, αλληλεγγύη και αυταπάρνηση.

Ο Ε.Ε.Σ. συνεχίζει και στη σύγχρονη εποχή να επιτελεί αδιάλειπτα τον κομβικό του ρόλο, ιδίως σε περιόδους κρίσεων και φυσικών καταστροφών. Ειδικότερα, κατά την δεκαετή οικονομική κρίση παρείχε υγειονομικό υλικό, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε άστεγους και ευάλωτους συμπολίτες μας. Από το 2016 που ξεκίνησε η προσφυγική κρίση, είναι δίπλα στους πρόσφυγες στηρίζοντάς τους τόσο υλικά όσο και ψυχολογικά, ενώ την 10η Ιουνίου 2022, ημέρα της 145ης επετείου από την ίδρυσή του, ο Ε.Ε.Σ. απέστειλε την έκτη κατά σειρά ανθρωπιστική βοήθεια στο δοκιμαζόμενο λαό της Ουκρανίας. Εξάλλου, από την έναρξη του πολέμου, η Κινητή Μονάδα Υγείας του Ε.Ε.Σ, στελεχωμένη από νοσηλεύτριες και τους εθελοντές Σαμαρείτες-Διασώστες, βρίσκεται στο Σιρέτ της Ρουμανίας (σύνορα με Ουκρανία), προσφέροντας πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη στους εκτοπισμένους Ουκρανούς.

Η πραγματική ιστορία του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού γράφεται καθημερινά από την ευρεία και πολυδιάστατη προσφορά των εθελοντών του, το Σώμα Εθελοντών Νοσηλευτικής, το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών, Διασωστών και Ναυαγοσωστών και το Σώμα εθελοντών κοινωνικής πρόνοιας.

Ο Ερυθρός Σταυρός και οι άνθρωποί του είναι το σύμβολο της αλτρουιστικής προσφοράς με στόχο τη βελτίωση της ζωής των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, συνιστώντας την έμπρακτη πραγμάτωση του οράματος ενός κόσμου που πορεύεται με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και προοδεύει συνολικά μέσω του ανθρωπισμού».