Ο νέος χάρτης της ενέργειας: Ευκαιρίες και προκλήσεις

Γράφει ο Δημήτρης Πεφάνης

Η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχει αλλάξει άρδην τις ισορροπίες και όπως όλα δείχνουν, τα ακριβά ορυκτά καύσιμα ήρθαν για να μείνουν. Την ίδια στιγμή, σε γεωπολιτικό επίπεδο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λειτούργησε ως καταλύτης εξελίξεων, με την Ευρώπη να αλλάζει άρδην την ενεργειακή της πολιτική, αναζητώντας διόδους απεξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Όλα τα παραπάνω έχουν άμεσο αντίκτυπο στη σημασία αλλά και το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ακόμα και αν –βραχυπρόθεσμα- η ενεργειακή κρίση οδηγεί τις ευρωπαϊκές χώρες ακόμη και στον άνθρακα, είναι ξεκάθαρο πως οι ΑΠΕ είναι το μέλλον που πρέπει άμεσα να γίνει παρόν.

Η πρόσφατη ανακοίνωση του φιλόδοξου ευρωπαϊκού σχεδίου RePowerEU δείχνει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διατεθειμένη να βαδίσει άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση. Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει μια σειρά από πρωτοβουλίες αλλά και σφιχτά χρονοδιαγράμματα για την αλλαγή του ενεργειακού μίγματος, την «πριμοδότηση» των ΑΠΕ αλλά και την ανάληψη μιας σειράς πρωτοβουλιών για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

«Καύσιμο» για τη διαδικασία αυτή, πανευρωπαϊκά αλλά και στη χώρα μας, αποτελούν τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς ειδικά για τους σκοπούς του RePowerEU αποδεσμεύονται επιπλέον χρήματα από τον σχετικό πανευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Αντίστοιχα, μέσα στους επόμενους μήνες δεν αποκλείεται να αλλάξουν τα δεδομένα αναφορικά με την κατανομή των κεφαλαίων και στην Ελλάδα, καθώς η «πράσινη μετάβαση» αποτελεί άμεση προτεραιότητα.

Νομοθετικές πρωτοβουλίες

Ταυτόχρονα, και με στόχο να επιταχυνθούν οι εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες, έχουν ήδη ληφθεί μια σειρά από σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Ανάμεσα σε αυτές περιλαμβάνεται η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ, μειώνοντας τον μέσο χρόνο από τα πέντε χρόνια στους 14 μήνες. Πρόκειται για μια αναγκαία μεταρρύθμιση, καθώς σε κάθε άλλη περίπτωση η χώρα μας θα έχανε ανεπιστρεπτί το «τρένο» της πράσινης μετάβασης. Κινητικότητα υπάρχει επίσης και στο μέτωπο της αποθήκευσης ενέργειας που αποτελεί το νέο, μεγάλο «στοίχημα» των ΑΠΕ. Και εδώ οι νομοθετικές πρωτοβουλίες επιδιώκουν να επιταχύνουν διαδικασίες και να «ξεκολλήσουν» επενδύσεις, καθώς η αποθήκευση της ενέργειας είναι αναγκαία εφόσον θέλουμε το μείγμα των ΑΠΕ να διευρυνθεί και να αποτελέσει βιώσιμο αντικαταστάτη των ορυκτών καυσίμων.

Οι πιέσεις των τιμών

Όλα τα παραπάνω είναι προφανώς βήματα προς τη σωστό κατεύθυνση, εφόσον επιδιώκουμε την πράσινη μετάβαση της χώρας. Εντούτοις, καλούνται να πραγματοποιηθούν σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά ακριβής ενέργειας και αντίστοιχα εξαιρετικά στενών χρονικών περιθωρίων. Γιατί γίνεται πλέον ευρύτερα κατανοητό πως οι επενδύσεις σε ΑΠΕ είναι κοστοβόρες και χρειάζονται εμπροσθοβαρείς επενδύσεις προκειμένου να αποδώσουν μεσο-μακροπρόθεσμα. Την ίδια στιγμή, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου ασκούν ισχυρή πίεση σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Και επιπλέον, η αύξηση των επιτοκίων ανεβάζει ακόμη περισσότερο το κόστος της επένδυσης, καθώς ο δανεισμός γίνεται ακριβότερος και άρα τα επιχειρηματικά σχέδια των εταιρειών δυσκολεύουν έτι περεταίρω. Έτσι, οι προκλήσεις προς την πράσινη μετάβαση είναι μεγαλύτερες από ποτέ, καθώς εκτείνονται τόσο στο επιχειρηματικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο, απαιτώντας γενναίες πρωτοβουλίες αλλά και πολιτικές αποφάσεις ώστε να έρθει πιο κοντά ο στόχος της αλλαγής του ενεργειακού μοντέλου.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του Newsbomb.gr στις μεγάλες προκλήσεις στον χώρο της Ενέργειας