Ηλίας Νικολακόπουλος: Tο τελευταίο αντίο - Φωτογραφίες από το Α Νεκροταφείο

To τελευταίο αντίο στον πολιτικό επιστήμονα και εκλογικό αναλυτή Ηλία Νικολακόπουλο είπαν στο Α' Νεκροταφείο, συγγενείς, φίλοι, πολιτικοί, συνάδελφοί του ακαδημαϊκοί, αλλά και δημοσιογράφοι.

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 75 ετών, έπειτα από ανακοπή που υπέστη ενώ κολυμπούσε στην παραλία Αχλάδι της Σύρου.

Στην πολιτική του κηδεία δίνουν το παρών μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο τέως ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος, υπουργός Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος, ο Φώτης Κουβέλης, ο Αλέξης Χαρίτσης, ο Νίκος Φίλης, ο Αλέξης Παπαχελάς, ο Γιώργος Σταθάκης, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, o Νάσος Ηλιόπουλος.

Επικήδειο στην εξόδιο ακολουθία εκφώνησε ο Αλέξης Τσίπρας.

O επικήδειος Τσίπρα

Tον γνωστό εκλογικό αναλυτή αποχαιρέτησε σε ιδιαίτερα προσωπικό τόνο, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, εκφωνώντας τον επικήδειο στην εξόδιο ακολουθία του.

Σε κλίμα έντονης συγκινησιακής φόρτισης αποχαιρέτησε τον ακαδημαϊκό και εκλογικό αναλυτή, Ηλία Νικολακόπουλο ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, αποκαλύπτοντας και την τελευταία μεταξύ τους στιχομυθία, στον επικήδειό του για τον αγαπητό επιστήμονα.

«Το χαμόγελο συνόδευε τα λόγια του και αργότερα, όταν μας μάθαινε την αλφαβήτα των εκλογικών συμπεριφορών, των κοινωνιολογικών αναλύσεων, της Ιστορίας» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, προσθέτοντας πως «υπήρξε ο μόνος ίσως επιστήμονας που "εκτέθηκε" στη σκληρή δημοσιότητα της τηλεόρασης, με τις εκλογικές του προβλέψεις και αναλύσεις, και κέρδισε όχι μόνο την εκτίμηση, αλλά και την αγάπη όλων. Όποιο πολιτικό Θεό κι αν πίστευαν».

Ανακαλώντας στην μνήμη τον τελευταίο τους διάλογο, ο κ. Τσίπρας αποκάλυψε πως «στην τελευταία μας συνάντηση, αφού μας μίλησες για πρώτη φορά για το πως έφερες για πρώτη φορά στη χώρα τις δημοσκοπικές έρευνες στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα, κάποια στιγμή πριν ολοκληρωθεί η σύσκεψη, κοίταξες στο ρολόι σου και σηκώθηκες να φύγεις βιαστικά. Φεύγει το καράβι για τη Τζιά, σε ρωτήσαμε. Όχι μιλάει ο Κωνσταντίνος μας απάντησες. Δε σας χαιρετώ, θα τα ξαναπούμε σύντομα, μας είπες». «Ήταν μάλλον επιθυμία σου να μη μας χαιρετήσεις αλλά να φύγεις βιαστικά. Άξαφνα», κατέληξε ο κ. Τσίπρας.

Αναλυτικά, ο επικήδειος:

«Αποχαιρετούμε σήμερα με οδύνη έναν ξεχωριστό σύντροφο, εναν σπουδαίο επιστήμονα, εναν γλυκό άνθρωπο.

Έναν άνθρωπο που μας έδωσε και μας δίνει με τη ζωή και το έργο του ένα έξοχο παράδειγμα αρμονίας ανάμεσα στη γνώση και τη σεμνότητα.

Ανάμεσα στην πρωτοπόρα σκέψη και την περίσκεψη.

Ανάμεσα στη βαθιά μελέτη της πραγματικότητας και την καθημερινή πράξη για να αλλάξουμε την πραγματικότητα.

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε μέσα στην τραγωδία του εμφύλιου.

Τον ντάντεψαν και τον νανούρισαν στο Τρίκερι η εξόριστη μητέρα του και οι επίσης εξόριστες φίλες της.

Τον σημάδεψε η εξορία και η φυλακή του πατέρα του.

Στερήθηκε την εποχή της παιδικής αθωότητας τους γονείς του, που τους αντικατέστησε μια τρυφερή γιαγιά, μητέρα της μητέρας του, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα.

Παιδί του εμφύλιου και των μετέπειτα δύσκολων χρόνων, δεν έδωσε ωστόσο ποτέ χώρο στην εμπάθεια.

Οργανώθηκε στη νεολαία της ΕΔΑ και στη νεολαία Λαμπράκη, αλλά το χαμόγελο συνόδευε πάντα τα λόγια του όταν εξιστορούσε τις μάχες για τη δημοκρατία και την ομαλότητα. Ακόμα και όταν εξιστορούσε τα δύσκολα παιδικά του χρόνια.

Το χαμόγελο συνόδευε τις λαμπρές σπουδές του, τις φιλίες, τη σχέση με τους μαθητές του, τη σχέση με την Αριστερά.

Το χαμόγελο συνόδευε τα λόγια του και αργότερα, όταν μας μάθαινε την αλφαβήτα των εκλογικών συμπεριφορών, των κοινωνιολογικών αναλύσεων, της Ιστορίας.

Της Ιστορίας που άφησε τα σημάδια της πάνω του.

Αλλά κατάφερε να βάλει κι αυτός το δικό του σημάδι πάνω της.

Ο Ηλίας ήταν φίλος, σύντροφος, σύμβουλος.

Ο Ηλίας για πολλούς ήταν δάσκαλος.

Ο Ηλίας ήτανε ένα ανοιχτό βιβλίο για όλους μας.

Στα άγουρα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στα ώριμα χρόνια της διακυβέρνησης και μετέπειτα, ως χτες, ήταν για μας, για μένα, για τον προοδευτικό χώρο, ένα σημείο αναφοράς.

Η σιγουριά της επιστήμης δεμένη με την επιθυμία της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλλαγής, της προόδου.

Αλλά και η επιστήμη, δεν ξέρω πώς αλλιώς να την πω, η επιστήμη της σιγουριάς.

Ήταν σίγουρος για ό, τι έλεγε γιατί δεν τον κινούσε ο κάπως συνηθισμένος σε μας αυθορμητισμός του δίκιου μας, αλλά η βαθύτερη μελέτη της ιστορίας, των αριθμών, των πολιτικών συμπεριφορών, των κοινωνικών ρευμάτων.

Γι' αυτό και υπήρξε ο μόνος ίσως επιστήμονας που "εκτέθηκε" στη σκληρή δημοσιότητα της τηλεόρασης, με τις εκλογικές του προβλέψεις και αναλύσεις, και κέρδισε όχι μόνο την εκτίμηση, αλλά και την αγάπη όλων.

Όποιο πολιτικό Θεό κι αν πίστευαν.

Το αποτύπωμα του Ηλία σε όλους εμάς αλλά και σε κάθε πολίτη που έμαθε να αναζητά την εκτίμηση του σε κάθε εκλογική αναμέτρηση εδώ και τριάντα χρόνια, είναι τελικά πολύ βαθύτερο από όσο γνωρίζαμε όσο τον είχαμε δίπλα μας.

Ο Ηλίας μας χάρισε τις γνώσεις, τη νηφαλιότητα, το χαμόγελο που αναζητά την αλήθεια και αμφισβητεί τα δόγματα, τη σεμνή στράτευση, το αναντικατάστατο ήθος.
Άνοιξε νέους δρόμους στη σκέψη μας αλλά και στην επιστήμη της εκλογικής κοινωνιολογίας.

Έδωσε νέο περιεχόμενο στα Αρχεία Κοινωνικής Ιστορίας ως πρόεδρός τους.

Έδεσε το σήμερα με το χτες και την ιστορία με τον πιο παραστατικό τρόπο στις εκπομπές του στο Κόκκινο.

Εξασφάλισε τέλος την πιο αναμφισβήτητη αμεροληψία και εγκυρότητα στην πρόσφατη εκλογική διαδικασία για την εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής στο κόμμα μας.

Στο τέλος μας εκμυστηρεύτηκες ότι σε κουράσαμε και ότι χρειάζεσαι επειγόντως διακοπές.

Στη τελευταία μας συνάντηση, αφού μας μίλησες για πρώτη φορά για το πως έφερες για πρώτη φορά στη χώρα τις δημοσκοπικές έρευνες στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα, κάποια στιγμή πριν ολοκληρωθεί η σύσκεψη, κοίταξες στο ρολόι σου και σηκώθηκες να φύγεις βιαστικά.

Φεύγει το καράβι για τη Τζιά, σε ρωτήσαμε.

Όχι μιλάει ο Κωνσταντίνος μας απάντησες.

Δε σας χαιρετώ, θα τα ξαναπούμε σύντομα, μας ειπες.

Ήταν μάλλον επιθυμία σου να μη μας χαιρετήσεις αλλά να φύγεις βιαστικά.

Άξαφνα.

Θα μας λείψεις, σύντροφε Ηλία.

Μας λείπεις ήδη από την πρώτη στιγμή που έφτασε σε μας το μαντάτο του απροσδόκητου χαμού σου.

Και είμαι βέβαιος, ξέρω, ότι δεν θα σε θυμόμαστε απλώς.

Θα είσαι μαζί μας στις σκέψεις, τις αναζητήσεις αλλά και στις μάχες που έχουμε μπροστά μας.

Καλό σου ταξίδι»

Η οικογένειά του ζήτησε αντί στεφάνων να ενισχυθεί το έργο των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, του οποίου διετέλεσε πρόεδρος.

Ποιος ήταν ο Ηλίας Νικολακόπουλος

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος γεννήθηκε το 1947.

Έκανε προπτυχιακές σπουδές στα μαθηματικά στην Αθήνα και τη Λωζάννη (1965-1969) και στη συνέχεια μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (Diplome d’ Etudes Approfondies - Θεωρία Πιθανοτήτων - Univ. Paris 6).

Από 1975 έως το 1966 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, με ειδικότερο αντικείμενο την εκλογική κοινωνιολογία και τις εμπειρικές έρευνες πολιτικής κουλτούρας (αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης και από το 1988 ως Κύριος Ερευνητής).

Το 1984 υποστήριξε στο Α.Π.Θ. (Τμήμα Νομικής) τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Από το 1986 έως το 2014 δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρχικά ως Λέκτορας και από το 2003 ως Καθηγητής) και διετέλεσε επί 8 χρόνια υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία».

Από το 1984 έως σήμερα έχει δημοσιεύσει επτά αυτοτελή έργα (τα δύο σε συνεργασία με άλλους), είχε την επιμέλεια έξι συλλογικών τόμων, ενώ τα δημοσιευμένα άρθρα του σε θέματα εκλογικής κοινωνιολογίας και πολιτικής ιστορίας ξεπερνούν τα 40. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα με το Centre d’ Etudes de la Vie Politique Francaise (CEVIPOF) στο Παρίσι, με το CIS (Centro de Investigaciones Sociologicas) στην Μαδρίτη, καθώς και με τα Πανεπιστήμια Βουδαπέστης και Μαδρίτης (Universita Autonoma).

Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις του ήταν «Τα γκρίζα όρια της Εθνικοφροσύνης: η δεκαετία του ’40 στις μεταγενέστερες εκλογικές αναμετρήσεις» στον συλλογικό τόμο Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Εμφύλιος. Η δεκαετία του ’40 και η μακρά σκιά της, εκδ. Αλεξάνδρεια (υπό έκδοση), "Un système partisan en transition", Pole Sud, no 38, Montpellier, 2013, σελ. 71-77, Των εκλογών τα πάθη. Ψηφίδες της ελληνικής εκλογικής ιστορίας του 20ου αιώνα, εκδ. Το Βήμα, Αθήνα 2012 και «Από την επιταγή της ομοφωνίας στη λογική της πλειοψηφίας» στον συλλογικό τόμο Εξουσία και Κοινωνία. Δωρήματα στον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010, σελ. 295-301.

Ο πολιτικός επιστήμονας ήταν, επίσης, πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής αστικής Εταιρείας «Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας» (ΑΣΚΙ).