Καβάλα: Τα αεροπορικά δυστυχήματα στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας από το 1949

Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ερευνητής Κώστας Παπακοσμάς, τα πρώτα αεροπλάνα που έπεσαν ήταν στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στις μάχες μεταξύ Γερμανών και Γάλλων, Άγγλων και Ελλήνων στη Θάσο και στην θαλάσσια περιοχή στον Κόλπο της Καβάλας, ενώ στη διάρκεια της κατοχής είχαμε ατυχήματα με τα υδροπλάνα των Γερμανών που υπήρχαν στο λιμάνι της Καβάλας.

Τον Ιούνιο του 1949, στην καταγραφή της τοπικής ιστορίας, συναντάμε ένα γεγονός που απασχόλησε το πανελλήνιο για την τραγικότητά του: «Ήταν στις 6 Ιουνίου, όταν αεροπλάνο τύπου Ντακότα της Αεροπορικής Εταιρείας Τ.Α.Ε. κάνει την εμφάνισή του στον ουρανό της Καβάλας. Από το ύψωμα του Αγίου Σίλα ξεκινά τη διαδικασία της προσγείωσης στο στρατιωτικό Αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα. Στα κτίσματα του Αεροδρομίου αρκετοί είναι αυτοί που αναμένουν το αεροπλάνο. Περιμένουν αυτούς που θα κατεβούν από αυτό αλλά και είναι και αυτοί που, με τις αποσκευές στα χέρια, ετοιμάζονται για την πτήση προς την Αθήνα. Περισσότεροι στρατιωτικοί, έμποροι και ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι. Ο τύπος αυτός των αεροσκαφών μόλις που χωρά 25-30 άτομα. Η διαδικασία προσγείωσης είναι ομαλή, το αεροπλάνο τροχοδρομεί, οι έλικες σταματούν να γυρίζουν, η πόρτα ανοίγει και οι επιβάτες αποβιβάζονται από αυτό. Σε λίγο ξεκινά η διαδικασία φόρτωσης των αποσκευών και των άλλων δεμάτων, ενώ γίνεται και η επιβίβαση. Είναι 22 άτομα άνδρες, γυναίκες ακόμα και μικρά παιδιά. Μεταξύ των επιβατών και ο διοικητής της 7ης Μεραρχίας -που είχε έδρα την Καβάλα- Γεώργιος Κώτσαλος. Το αεροπλάνο μπαίνει στη διαδικασία απογείωσης και σε λίγα λεπτά χάνεται στον ορίζοντα, μαζί και ο δυνατός ήχος από τις μηχανές του. Στο Αεροδρόμιο επικρατεί ησυχία, οι στρατιώτες είναι στις θέσεις τους όπως και οι ασυρματιστές στον πύργο ελέγχου. Το αεροπλάνο σε προγραμματισμένες ώρες δίνει αναφορά μέσω ασυρμάτου στο Αεροδρόμιο. Η τελευταία επικοινωνία του καταγράφεται όταν βρίσκονταν πάνω από τη Σκόπελο, οπότε κι έπαυσε να στέλνει σήμα. Στον Αμυγδαλεώνα καλούν με τον ασύρματο συνεχώς το αεροσκάφος, μάταια όμως. Οι άνθρωποι της Τ.Α.Ε. (της εταιρείας που είχε το αεροσκάφος) ανησυχούν, όπως και οι άνθρωποι του Αεροδρομίου…».

Η 15η Σεπτεμβρίου 1994 ήταν αποφράδα μέρα για την ευρύτερη περιοχή. Δέκα νέοι άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, όταν το ελικόπτερο στο οποίο επέβαιναν κατέπεσε στα ορεινά της Δράμας. Επέστρεφαν στη βάση τους, στο στρατιωτικό Αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα, ενώ μερικές ώρες νωρίτερα επιχειρούσαν στην κατάσβεση μιας δασικής πυρκαγιάς στην περιοχή.

«Την εποχή εκείνη υπήρχαν ανά την Ελλάδα κλιμάκια δασοπυρόσβεσης που μεταφέρονταν με ελικόπτερα στους τόπους πυρκαγιών και μετείχαν στην κατάσβεση αυτών. Νέα παιδιά τα περισσότερα, είχαν υπηρετήσει την θητεία τους στις ειδικές δυνάμεις των Ελληνικών Ενόπλων δυνάμεων εργάζονταν για λογαριασμό της Δασικής Υπηρεσίας. Αγαπούσαν με πάθος την δουλειά τους και έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους για να σώσουν δασικές εκτάσεις και περιουσίες πολιτών. Ήταν το Σώμα των δασοκομάντος», εξηγεί ο κ. Παπακοσμάς.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1995 μαχητικό αεροσκάφος τύπου RF -4E πέφτει στην περιοχή Κυργίων στην Δράμα. Ο πιλότος κάνει επιτυχή χρήση του καθίσματος εγκατάλειψης του αεροσκάφους και σώζει τη ζωή του.

Στις 21 Απριλίου 1998, αεροσκάφος F-5B που είχε ξεκινήσει από το Αεροδρόμιο της Μίκρας στη Θεσσαλονίκη, κάνοντας εκπαιδευτική πτήση πάνω από το Αεροδρόμιο της Χρυσούπολης παρουσιάζει μηχανική βλάβη στον κινητήρα, λόγω εισαγωγής πουλιών και πέφτει σε αγροτική περιοχή του Χρυσοχωρίου.

Ο πιλότος, με ηρωική προσπάθεια, αποφεύγει τους οικισμούς και τελευταία στιγμή προτού το αεροπλάνο συντριβεί, εγκαταλείπει -μετά τον εκπαιδευόμενο- το αεροσκάφος επιτυχώς.

«Ζήτησα από τον ιστορικό ερευνητή και γνώστη της αεροπορικής ιστορίας της περιοχής μας και όχι μόνο, Πασχάλη Παλαβούζη περισσότερα στοιχεία για δυστυχήματα και ατυχήματα αεροπορικά στην περιοχή μας, τα τελευταία εκατό και πλέον χρόνια. Μου είπε ότι υπάρχουν αρκετές απώλειες κατά τη διάρκεια του Α΄ Π.Π. και από τα δύο στρατόπεδα. Υπάρχουν απώλειες στην περιοχή μας κατά τη διάρκεια του Β ΠΠ, αλλά και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Γερμανικά, βουλγαρικά, ελληνικά... Είναι πολλά τα συμβάντα και φυσικά δεν περιορίζονται στο ένα ατύχημα του γερμανικού υδροπλάνου στο λιμάνι της Καβάλας. Ατυχήματα υπήρξαν και μεταπολεμικά με ελαφρά αεροσκάφη», καταλήγει ο κ. Παπακοσμάς.