Δάσος της Δαδιάς: Η «ανάσα» της Ελλάδας και της ΝΑ Ευρώπης στις φλόγες - Τεράστια η καταστροφή
Η επόμενη ημέρα, τα σπάνια είδη που κινδύνεψαν, τα δεκά αναπάντητα ερωτήματα και οι δεξαμενές που είναι «κλειδωμένες» σε κάποια συρτάρια.
Το δάσος της Δαδιάς έχασε κομμάτι της «ανάσας» του. Οι πληγές, βαθιές. Ο Έβρος και όλη η Ελλάδα με αγωνία παρακολουθούσαν την επιχείρηση κατάσβεσης της φωτιάς στο Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς.
Ο τρόμος των ειδικών ήταν να μη χαθούν μια για πάντα τα σπάνια είδη που φιλοξένει, κυρίως ο μαυρόγυπας. Το καλό κόντρα στο πύρινο σκηνικό είναι ότι το συγκεκριμένο είδος (35 ζευγάρια ζουν εκεί) επιβίωσε της καταστροφής.
Ωστόσο την ίδια ώρα ο καθηγητής Δασολογίας και πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς -Λευκίμης - Σουφλίου κ. Κώστας Ποϊραζίδης, μιλώντας στο Newsbomb.gr εκφράζει την ανησυχία του για τους κραυγαετούς αν τα μικρά πουλιά που έμαθαν να πετάνε πριν λίγες ημέρες κατάφεραν να «δραπετεύσουν».
Στο Newsbomb.gr μιλάει επίσης o συντονιστής δράσεων δασικής διαχείρισης, WWF Ελλάς Νίκος Γεωργιάδης τονίζοντας πως το δάσος της Δαδιάς, εκτός από ένα πλούσιο οικοσύστημα, έχει ιδιαίτερη σημασία ως ο σημαντικότερος στα Βαλκάνια χώρος αναπαραγωγής του γύπα και άλλων υπό εξαφάνιση ειδών αρπακτικών και η WWF δραστηριοποιείται 30 χρόνια στην περιοχή με σκοπό την προφύλαξη τους.
Τέλος, ο διεθνολόγος και δημοσιογράφος του komotinipress.gr Νίκος Αρβανίτης που ζει στην περιοχή και επισκέπτεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το δάσος της Δαδιάς με τον γιό του τον Ταξιάρχη, μιλώντας στο Newsbomb.gr με την σειρά του θέτει 10 κρίσιμα ερωτήματα…
Κώστας Ποϊραζίδης: Η φωτιά έπρεπε να είχε σβήσει από την πρώτη μέρα
Ο καθηγητής Δασολογίας και πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς -Λευκίμης - Σουφλίου κ. Κώστας Ποϊραζίδης έχει μια άποψη με ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς όλη του τη ζωή την πέρασε στο δάσος της Δαδιάς. Το γνωρίζει σπιθαμή προς σπιθαμή.
Μιλώντας στο Newsbomb.gr υπογραμμίζει, «Ήταν λάθος η προσέγγιση της πυροσβεστικής. Η φωτιά έπρεπε να είχε σβήσει από την πρώτη ημέρα. Δεν είχαν μπει πεζοπόρα τμήματα στις πλαγιές να χτυπήσουν τη φωτιά όταν δεν φυσούσε καθόλου. Τη φωτιά σε τέτοια δάση τη σβήνεις «με τα χέρια» τη νύχτα. Δυστυχώς οι πυροσβέστες εδώ δεν κινήθηκαν έτσι και σε μεγάλο βαθμό περιορίστηκαν κοντά στους δρόμους. Μάλιστα η φωτιά κατάφερε να διασχίσει τον βασικό δρόμο της περιοχής, παρότι κατά μήκος του και σε βάθος 5-10 μέτρων είχαν κοπεί όλα τα πεύκα και καθαριστεί η βλάστηση από το δασαρχείο».
Δείτε τα στοιχεία της καταστροφής του Δάσους της Δαδιάς στο Infographic του Newsbomb.gr:
Οι δεξαμενές που έμειναν στα χαρτιά
«Η πρόληψη είναι μια μεγάλη ιστορία και πολλές φορές έχει ένα μεγάλο κόστος οικονομικό και φυσικά απαιτείται και χρόνος υλοποίησης. Ένα πολύ χρήσιμο κομμάτι της πρόληψης, με την προϋπόθεση η πυρόσβεση των δασών να γίνει μέσα στο δάσος και όχι να περιμένουν την φωτιά στο δρόμο, η δασική υπηρεσία είχε συντάξει μια μελέτη ώστε να μπορούν να φτιαχτούν μερικά φράγματα σε πολλές περιοχές στο δάσος ώστε αν χρειαζόταν νερό, αυτό να υπήρχε παντού. Αυτή η μελέτη συντάχθηκε από δασικούς υπαλλήλους, αλλά έμεινε σε κάποιο συρτάρι, κάποιας υπηρεσίας». Αυτό ανέφερε ο καθηγητής Δασολογίας ο οποίος στην συνέχεια δεν έκρυψε τον προβληματισμό του, για τον κραυγαετό. «Αυτή την στιγμή δεν έχω εικόνα και κανείς μας τι απέγινε και πως επιβίωσαν τα σπάνια πουλιά οι σταυραετοί, με δεδομένο ότι τα νεαρά πουλιά μαθαίνουν να πετούν αρχές με μέσα Ιουλίου. Θέλω να πιστεύω ότι όλα πήγαν καλά και απέφυγαν την φωτιά».
Η επόμενη ημέρα
Η Δαδιά θα αναγεννηθεί, αυτό εκτιμά ο κ. Κώστας Ποϊραζίδης. «Η Δαδιά είναι ένα υγιές δάσος, ένα δυνατό δάσος. Τα επόμενα χρόνια θα αναγεννηθεί αυτό είναι το μόνο σίγουρο, αρκεί να μην υπάρξει άναρχη ανθρώπινη παρέμβαση. Το καλύτερο είναι να μην υπάρξει καθόλου καθώς η φύση έχει τους δικούς της μηχανισμούς και χρόνους. Για παράδειγμα πριν 2-3 χρόνια είχε ξεσπάσει μια πυρκαγιά στην περιοχή Λευκίμη. Σήμερα αν θα πάει κάποιος στην περιοχή θα δει ένα καταπράσινο τοπίο». 0
Νίκος Γεωργιάδης, συντονιστής δράσεων δασικής διαχείρισης, WWF Ελλάς : Το δάσος στη Δαδιά είναι σημαντικό όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για την ΝΑ Ευρώπη
Την δική του άποψη για την σημαντικότητα του δάσους της Δαδιάς έθεσε μιλώντας στο Newsbomb.gr ο Νίκος Γεωργιάδης συντονιστής δράσεων δασικής διαχείρισης, WWF Ελλάς.
«Το δάσος της Δαδιάς αποτελεί ένα πολύ σημαντικό καταφύγιο για τα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης. Μάλιστα σε αυτό φιλουξενούνται τα τελευταία ζευγάρια Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια. Είναι 30-35. Φανταστείτε αν η φωτιά έφθανε στο δικό τους σημείο, θα μιλούσαμε για κάτι τρομακτικό αυτή την στιγμή.
Ο μαυρόγυπας αποτελεί και το είδος «σημαία» της περιοχής, καθώς διατηρεί στη Δαδιά τη μοναδική αναπαραγωγική του αποικία στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Ο απειλούμενος ασπροπάρης, ο μικρότερος της παρέας των γυπών, διατηρεί πλέον τον καλύτερα αναπαραγόμενο πληθυσμό του στην περιοχή της Θράκης. Τα τελευταία 10 χρόνια ο ελληνικός πληθυσμός έχει καταρρεύσει με λιγότερα από 15 ζευγάρια να έχουν απομείνει, 5 από αυτά στο δάσος Δαδιά.
Ωστόσο δεν είναι μόνο τα σπάνια αρπακτικά αλλά στη Δαδιά υπάρχουν μια πολυπληθής πανίδα. Υπάρχουν 60-65 είδη θηλαστικών. Για παράδειγμα υπάρχουν 24 είδη νυχτερίδας, τα οποία φοβάμαι ότι ήταν στην περιοχή που υπήρξαν καπνοί και αναθυμιάσεις. Έχουμε καταγράψει 360-400 είδη φυτών, 104 είδη πεταλούδων, 12-13 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών. Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για ένα πολύ πλούσιο οικοσύστημα το οποίο φέρει ειδικό βάρος στην περιοχή όχι μόνο της Ελλάδας αλλά της ΝΑ Ευρώπης. Τέλος θα ήθελα να προσθέσω πως σε ένα πυκνό δάσος χρειάζονται ανθρώπινες δραστηριότητες, πχ υλοτομία γιατί με αυτόν τον τρόπο κρατιούνται και δρόμοι καθαροί και σε τέτοιες περιπτώσεις όπως αυτές των πυρκαγιών θα ήταν πιο εύκολη η κατάσβεση», λέει χαρακτηριστικά και ολοκληρώνει λέγοντας πως το WWF παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις.
Μια απάντηση μέσω 10 ερωτήσεων…
Ο διεθνολόγος και δημοσιογράφος Νίκος Αρβανίτης και διαχειριστής του komotinipress.gr μιλώντας στο Newsbomb.gr για την κατάσταση στη Δαδιά σε ερώτηση μας για το τι έφταιξε για την πυρκαγιά στο δάσος της Δασιάς απάντησε θέτοντας δέκα ερωτήματα…
«Τα αναπάντητα ερωτήματα μπροστά σε μία καταστροφή...
Λάβαρα, Λύρα, Δαδιά... Επτά μέρες σχεδόν καίγεται ο Έβρος με την τεράστια καταστροφή στο Δάσος της Δαδιάς που για κάποιους από εμάς είναι κάτι παραπάνω από Εθνικό Πάρκο. Είναι ο χώρος που τα παιδιά μας έμαθαν να διακρίνουν και να διαχειρίζονται τις αισθήσεις τους, να αποκτούν ερεθίσματα και να ψάχνουν την Στρουμφίτα στο Στρουμφοχωριό. Είναι οι βόλτες στο Παρατηρητήριο. Είναι οι αποδράσεις στην εποχή Covid.
Πριν από λίγο ήμουν εκεί. Ψάχνοντας απαντήσεις που δεν έλαβα. Και βεβαίως δεν περίμενα να τις δώσουν.
Οι ερωτήσεις λοιπόν:
- Αντιμετωπίσθηκαν κι αξιολογήθηκαν τα περιστατικά σε Λάβαρα, Λύρα που προηγήθηκαν της μεγάλης καταστροφής;
- Ποια η ενημέρωση του ΠΑΜΘ και των συνεργατών του; Ποιες οι ενέργειές τους;
- Λειτουργούν, λειτούργησαν τα συστήματα ανίχνευσης φωτιάς σε δύο σημεία εντός του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς –Λευκίμμης- Σουφλίου στην θέση «κορυφή Κάψαλο» και στη θέση «κορυφή Αντά Τεπέ»;
- Σε ποια κατάσταση ετοιμότητας βρισκόταν , και μάλιστα σε περίοδο αντιπυρικής προετοιμασίας, το φράγμα της Λύρας; Είχαν εγκαίρως μεριμνήσει ΠΑΜΘ, Δασαρχείο και Δήμος Σουφλίου;
- Ποιες οι προγραμματισθείσες υλοτομικές και άλλες παρεμβάσεις στην περιοχή; Αντιπυρικές ζώνες; Σταθερές Δεξαμενές;
- Εκτός από το δόγμα «όχι νεκροί, όχι καμμένα σπίτια» ποιο ήταν το βασικό διαχειριστικό σχέδιο δασοπυροπροστασίας;
- Ποιος ο καταμερισμός των ρόλων στην φάση της πυρόσβεσης (πτητικά μέσα, πεζοπόρα τμήματα, εθελοντές κλπ); Ποιός τους συντονίζει όλους αυτούς;
- Ποιες οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο Δάσος Δαδιάς από το Εθνικό Πρόγραμμα Προστασίας Δασών «Antinero» που υλοποιείται με χρηματοδότηση 50 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας και 22 εκατομμυρίων ευρώ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ.
- Από το2011 και 2020 που είχε σημειωθεί η προηγούμενη πυρκαγιά ποιες ήταν οι ενέργειες για να μην επαναληφθεί η καταστροφή;
- Επαναξιολογήθηκαν τα πρωτόκολλα πυροπροστασίας, έτσι ώστε να αποφευχθούν αντίστοιχα περιστατικά στο μέλλον; Τί έκανε ο Φορέας Διαχείρισης;».
Το δάσος της Δαδιάς ποικιλόμορφο και… αρχέγονο
Είναι εύθραυστες οι οικολογικές ισορροπίες που κρατιούνται στο δάσος της Δαδιάς ειδικά τα τελευταία χρόνια. Τα σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας που φωλιάζουν στο πυκνό δάσος είναι και οι τελευταίοι πληθυσμοί όχι μόνο της Ελλάδας και των Βαλκανίων αλλά ολόκληρης της Γηραιάς Ηπείρου.
Στην χλωρίδα του Δάσους της Δαδιάς, εκτός από μαύρη και τραχεία πεύκη, διάφορα είδη βελανιδιάς, σφενδάμια και κατά μήκος των ρεμάτων και των ποταμών ιτιές, λεύκες και πλατάνια. Συναντάμε ακόμη πλούσιους θαμνότοπους, αγριολούλουδα, φουντουκιές κά.
To Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου είναι μια από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είναι μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας, καθώς εδώ συμβιώνουν και ευδοκιμούν συγκεντρωμένα πολλά είδη της χλωρίδας και της πανίδας της Βαλκανικής χερσονήσου, της Ευρώπης και της Ασίας. Το μωσαϊκό τοπίων που διαμορφώνεται από δάση πεύκης και δρυός, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα, βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα αρπακτικά πουλιά. Στο Εθνικό Πάρκο συναντώνται τρία από τα τέσσερα είδη γύπα της Ευρώπης (Μαυρόγυπας, Όρνιο και Ασπροπάρης), ενώ φιλοξενεί τη μοναδική αποικία Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
Καταφύγιο Άγριας Ζωής
Το Δάσος της Δαδιάς είναι σημαντικό καταφύγιο για άγρια ζώα όπως ο λύκος, το τσακάλι και το ζαρκάδι, που μαζί με καφέ αρκούδες, βίδρες, σκίουρους, αγριογούρουνα, αλεπούδες, ασβούς, είναι μερικά από τα 48 είδη θηλαστικών που ζουν εδώ. Έχουν καταγραφεί ακόμη περίπου 40 είδη ερπετών, που αποτελούν την κύρια τροφή των αρπακτικών πτηνών.
Το πλήθος της πανίδας που απαντάται στο Δάσος της Δαδιάς σχετίζεται με την ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος: δάση από πεύκα και βελανιδιές, ρεματιές, μικρά αγροκτήματα και βοσκότοποι, ορθοπλαγιές συνθέτουν με άριστο τρόπο ένα ιδανικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη της ζωής.
Η σπάνια ομορφιά με μια ματιά
- 428.000 στρέμματα η έκταση του Εθνικού Πάρκου δάσους Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου.
- 72.900 στρέμματα από αυτά είναι αυστηρά προστατευόμενη ζώνη.
- 360-400 είδη φυτών, 104 είδη πεταλούδων, 12-13 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών και 60-65 είδη θηλαστικών.
- 36 από τα 39 είδη ημερόβιων αρπακτικών πουλιών της Ευρώπης (τα 3 από τα 4 είδη γύπα: μαυρόγυπας, ασπροπάρης, όρνιο).
- 65 είδη θηλαστικών
- 12-13 είδη αμφιβίων
- 29 είδη ερπετών
- 24 είδη νυχτερίδας
- 29 είδη φυτών υπό καθεστώς προστασίας,
- 25 είδη ορχιδέας
- το Eriolobus trilobatus (σπάνιο είδος Αγριομηλιάς)
.jpg?t=MEQyKhuBsl5Eu24n5BrYpA)
