Πνιγμοί στην Ελλάδα: Πού οφείλονται τα συνεχή περιστατικά – Οι βασικοί κανόνες πρόληψης

Όλο ένα και αυξάνονται τα περιστατικά πνιγμών στα ελληνικά ύδατα, τα οποία τις περισσότερες φορές στοιχίζουν τη ζωή των ανθρώπων. Ο κίνδυνος πνιγμού υπάρχει πάντοτε και ανά πάσα στιγμή πρέπει ο λουόμενος να γνωρίζει τους κανόνες ασφαλείας προκειμένου να μη θέσει τη ζωή του σε κίνδυνο.

Ωστόσο σε περίπτωση που «γίνει το κακό» το κράτος χρειάζεται να είναι εκεί για την άμεση βοήθεια, η οποία δυστυχώς δεν είναι το ίδιο άμεση για όλους, ούτε το ίδιο δεδομένη καθώς πολλές φορές ασθενοφόρα αδυνατούν να βρίσκονται στο σημείο μέσα σε ελάχιστη ώρα και οι τοπικές κοινότητες δεν έχουν κέντρα υγείας ή ανθρώπους που να μπορούν να παρέχουν πρώτες βοήθειες.

Τι γίνεται λοιπόν όταν από τη μία δεν τηρούμε τους κανόνες ασφαλείας στη θάλασσα και από την άλλη όταν δεν μπορούμε να έχουμε άμεσα βοήθεια σε περίπτωση περιστατικού πνιγμού;

Στατιστικά στοιχεία πνιγμών στην Ελλάδα το2021

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), τα οποία συνέλεξε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, περισσότεροι από 350 έως 400 άνθρωποι χάνουν την ζωή τους από πνιγμό ετησίως, με την αναλογία αντρών: γυναικών να είναι 3:1. Δυστυχώς, κάθε χρόνο στη χώρα μας πνίγεται και ένας σημαντικός αριθμός παιδιών και εφήβων (περίπου 10 παιδιά και έφηβοι). Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, στην Ελλάδα, μια χώρα που περιτριγυρίζεται από θάλασσα, ένα μεγάλο ποσοστό κατοίκων (αγγίζει ακόμη και το 60%, όπου σημαντικό ποσοστό αυτών είναι παιδιά και έφηβοι) δεν γνωρίζει πώς να κολυμπά και πώς να τηρεί βασικούς κανόνες ασφαλείας με στόχο την αποφυγή των πνιγμών.

Σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Safe Water Sports το 2021 συνολικά 342
άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα. Οι θάνατοι αυξήθηκαν στους 104 σε σχέση με το 2020, όπου συνολικά 238 άνθρωποι πνίγηκαν στις ελληνικές θάλασσες.

Το 2021 οι θάνατοι οι οποίοι σημειώθηκαν στη θάλασσα οφείλονταν οι 127 σε πνιγμό, οι 24 σε παθολογικά αίτια, όπως πχ ανακοπή, 1 σε δυστύχημα και 184 δεν έχουν ακόμα προσδιοριστεί.

Από το σύνολο των θυμάτων το 70% ήταν άνδρες ενώ οι γυναίκες μόλις 30%. Ο
καλοκαιρινός μήνας με τους περισσότερους θανάτους ήταν τον Ιούλιο, όπου συνολικά
είχαμε 116 πνιγμούς.

Το 2021 η ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες άγγιξε το 76% αν και η κάλυψη στις
παραλίες από ναυαγοσώστες άργησε να ξεκινήσει εξαιτίας της πανδημίας.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία λοιπόν είναι η τρανή απόδειξη ότι υπάρχει ανάγκη για δράσεις – στρατηγικές για την πρόληψη πνιγμών στη χώρα μας. Σύμφωνα με όσα τονίζει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο δρ Βασίλειος Γεροδήμος καθηγητής Προπονητικής του ΤΕΦΑΑ-ΠΘ, κάποιες από τις σημαντικότερες στρατηγικές για να περιοριστούν οι πνιγμοί είναι η εξοικείωση του πληθυσμού με το νερό, η εκμάθηση βασικών κανόνων ασφαλείας και η εκμάθηση κολύμβησης.

Το έργο ενός διασώστη ΕΚΑΒ – Πόσο εύκολο είναι να παρέχουν άμεσα βοήθεια όταν χρειαστεί;

Το Newsbomb.gr συνομίλησε με διασώστη του ΕΚΑΒ, ο οποίος περιέγραψε τις συνθήκες που επικρατούν όταν χρειάζεται να παρέχουν άμεσα βοήθεια σε περιστατικά πνιγμού. Έκανε λόγο για «αδικία» ανάμεσα σε όσους λουόμενους βρίσκονται σε ακτές κοντά σε αστικά κέντρα και όσους λουόμενους βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές, όπου η πρόσβαση με όχημα είναι πολύωρη και δεν υπάρχουν σε κοντινή απόσταση νοσοκομεία ή κέντρα υγείας για περίθαλψη.

Πρωτογενής αεροδιακομιδή με ελικόπτερο

Τόνισε ότι το πρόβλημα θα είχε ελαττωθεί και θα υπήρχαν λιγότεροι θάνατοι εάν υπήρχε νομοθεσία για αεροδιακομιδή με ελικόπτερα. Δυστυχώς το ΕΚΑΒ αν και έχει πρωτόκολλο για αεροδιακομιδή, αυτή ισχύει μόνο για διανοσοκομειακές μετακινήσεις, δηλαδή από κάποιο τοπικό ιατρείο ή κέντρο υγείας σε κεντρικό νοσοκομείο πόλης ή νησιού. Δεν έχει θεσμοθετηθεί η αεροδιακομιδή από το σημείο του περιστατικού στο νοσοκομείο με αποτέλεσμα πολλές φορές άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους καθώς χρειάστηκε να περιμένουν και ώρες ώστε να φθάσει ένα ασθενοφόρο ΕΚΑΒ στο σημείο.

Όπως ο ίδιος εξηγεί το πρόβλημα της αεροδιακομιδής έχει θεσπιστεί μόνο για περιστατικά σε ορειβασίες και όχι για πνιγμούς ή τροχαία κ.α. Σημείωσε επίσης ότι υπάρχει γραφειοκρατικό πρόβλημα που κωλύεται η διαδικασία αυτή, όταν την ίδια στιγμή εφαρμόζεται με μεγάλο συντονισμό σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

Εκπαίδευση τοπικής κοινότητας

Ο διασώστης ακόμα μας επισήμανε πόσο σημαντικό είναι η τοπική κοινότητα της κάθε
περιοχής που δε βρίσκεται κοντά στον αστικό ιστό, να έχει τόσο εκπαιδευμένο προσωπικό όσο και μηχανήματα για τις πρώτες βοήθειες. Συγκεκριμένα θεωρεί απαραίτητη την εξασφάλιση απεινειδωτή σε κάθε κοινότητα, καθώς όπως τόνισε είναι ένα μηχάνημα που σώζει ζωές. Επιπλέον εξήγησε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει έστω ένας ιατρός αλλά και πολίτες που να γνωρίζουν σύστημα ΚΑΡΠΑ. Μάλιστα ο ίδιος πρότεινε, η κάθε κοινότητα ή δήμος να ξεκινήσουν σεμινάρια πρώτων βοηθειών έτσι ώστε να μπορούν να παρέμβουν για βοήθεια οι πολίτες όταν χρειαστεί.

Αν όχι το ΕΚΑΒ, τότε ποιος;

Τι γίνεται λοιπόν όταν το ΕΚΑΒ δεν μπορεί να είναι στην ώρα του στο περιστατικό είτε
εξαιτίας της απομακρυσμένης περιοχής είτε λόγω έλλειψης ασθενοφόρων; Μπορούν να
παρέμβουν η ΕΛ.ΑΣ ή το Λιμενικό; Κι όμως αστυνομία και λιμενικό δεν μπορούν να παρέμβουν ως υπηρεσίες σε τέτοια περιστατικά εκτός κι αν υπάρχει προσωπική προθυμία από κάποιον αστυνομικό ή λιμενικό, ο οποίος έχει γνώσεις πρώτων βοηθειών. Επιπλέον ακόμα και να μπορεί να επέμβει μόνο το λιμενικό σε κάποιες περιπτώσεις, δεν επιτρέπεται να έχει μαζί του έναν ναυαγοσώστη ή διασώστη ΕΚΑΒ, η γνωστή διάκριση πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού…

«Η πρόληψη σώζει ζωές»

Είναι ένα ρητό που ακούμε συχνά για πολλά θέματα υγείας. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τους πνιγμούς. Πόσα λιγότερα περιστατικά θα σημειώνονταν κάθε χρόνο εάν οι
λουόμενοι γνώριζαν τους βασικούς κανόνες ασφαλείας και επίσης είχαν μάθει από μικρή ηλικία κολύμβηση;

Πέρα λοιπόν από την εξοικείωση του πληθυσμού με το νερό και την εκμάθηση κολύμβησης, η τήρηση κάποιων βασικών κανόνων ασφαλείας, σύμφωνα με τον κ. Γεροδήμο, είναι σημαντική για την αποφυγή των πνιγμών στη χώρα μας.

Οι 12 βασικοί κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή πνιγμών είναι:

1. Παρακολουθείστε οργανωμένα μαθήματα κολύμβησης
2. Κολυμπήστε πάντα με παρέα και ιδανικά υπό την επίβλεψη ναυαγοσώστη (εάν αυτό είναι εφικτό)
3. Μην αφήνετε από την επίβλεψή σας ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι
4. Αποφύγετε την κολύμβηση αμέσως μετά το φαγητό (ιδανικά πρέπει να έχουν περάσει 3 ώρες από την κατανάλωση φαγητού)
5. Μπείτε σταδιακά μέσα στο νερό, ώστε να προσαρμοστεί ο οργανισμός σας στη θερμοκρασία του νερού (ιδιαίτερη προσοχή όταν το νερό είναι κρύο)
6. Μην απομακρύνεστε από τα ρηχά και κολυμπήστε παράλληλα με την ακτή
7. Μην υπερεκτιμάτε τις δυνάμεις σας και μην κάνετε επίδειξη των δυνάμεών σας στους υπόλοιπους λουόμενους
8. Μην κάνετε ριψοκίνδυνα παιχνίδια που θέτουν εσάς ή τους γύρω σας σε κίνδυνο
9. Αν παρασυρθείτε στα βαθιά από κάποιο ρεύμα, διατηρήστε την ψυχραιμία σας, κολυμπήστε παράλληλα με την ακτογραμμή για να απεγκλωβιστείτε και μετά κάθετα για να επιστρέψετε στην ακτή
10. Αποφύγετε το κολύμπι εάν έχετε καταναλώσει αλκοόλ ή ναρκωτικά
11. Μην παραβλέπετε τυχόν προειδοποιήσεις προς τους λουόμενους από τις τοπικές Αρχές
12. Να είστε επιφυλακτικοί όταν επισκέπτεστε μια παραλία για πρώτη φορά. Καλό είναι να έχετε ενημερωθεί από τους κατοίκους της περιοχής για τυχόν κινδύνους που μπορεί να προκύψουν