Η Mεσόγειος «βράζει» και έρχονται εισβολείς από το Σουέζ

Πέρυσι και φέτος οι μέδουσες πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο, πριν λίγους μήνες αυξήθηκαν και οι λαγοκέφαλοι αλλά και άλλοι «άγριοι» εισβολείς που έχουν βαλθεί να γίνουν κάτοικοι Mεσογείου.

Τι θα συμβεί αν επικρατήσουν είδη που δεν μπορεί να ρυθμιστεί ο πληθυσμός τους; Σίγουρα αυτό θα επιφέρει ανατροπή ισορροπιών στις ελληνικές θάλασσες. Γιατί έρχονται αυτά τα ξενικά είδη στα δικά μας ύδατα; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που εγκυμονούν; Είναι ασφαλείς οι ελληνικές θάλασσες;

Η Μεσόγειος... ζεσταίνεται και «τροπικοποιείται»;

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι άλλος από την αύξηση θερμοκρασίας. Η Mεσόγειος τείνει να μετατραπεί σε τροπική θάλασσα και Οι επιπτώσεις είναι πολλές και επικίνδυνες.

Μια από αυτές η έλευση ξενικών εισβολέων όπως οι λαγοκέφαλοι, τα λεοντόψαρα. Μία άλλη επίπτωση, η αύξηση του πληθυσμού των μεδουσών.

Ο Δρόσος Κουτσούμπας, Καθηγητής του Τμήματος Ωκεανογραφίας & Θαλασσίων Βιοεπιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου μιλάει στο Newsbomb.gr και περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί κάτω από την επιφάνεια του νερού που… «βράζει». Εξηγεί για τις επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας των νερών αλλά και για τους θαλάσσιους καύσωνες.

Το τμήμα Ωκεανογραφίας είναι και το μοναδικό που «ακτινογραφεί» το τι συμβαίνει στις ελληνικές θάλασσες και τα μηνύματα που στέλνει ο κ. Κουτσούμπας χρήζουν μελέτης και προσοχής.

Η κλιματική κρίση είναι η κύρια αιτία, καθώς όπως εξηγεί ο καθηγητής η θάλασσα δεν μένει ανεπηρέαστη με ό,τι συμβαίνει στην επιφάνεια. Κατά 1,3 βαθμό κελσίου είναι η αύξηση της θερμοκρασίας της μεσογείου τα τελευταία 25 χρόνια. Ταυτόχρονα τους μήνες του καλοκαιριού καταγράφονται θερμικοί καύσωνες οι οποίοι και εκτοξεύουν την θερμοκρασία του νερού στους 28 ή 29 ακόμη και 30 βαθμούς. Την ίδια ώρα ενώ τα ψάρια και οι οργανισμοί ασφυκτιούν από την ζέστη, έρχονται εισβολείς από «τροπικά» νερά που επιβαρύνουν το σύστημα.

Οι αυξητικές τάσεις της θερμοκρασίας έχουν επιπτώσεις

Η αύξηση θερμοκρασίας επίσης επιφέρει θάνατο σε κοράλλια και σφουγγάρια βασικούς πυλώνες του θαλάσσιου ελληνικού οικοσυστήματος που ταυτόχρονα διαταράσσεται από οργανισμούς που άναρχα μπήκαν εντός της μεσογειακής ζώνης.

Συγκεκριμένα ο κ. Κουτσούμπας υπογραμμίζει στο Newsbomb.gr, «Τα τελευταία 25 χρόνια υπάρχει μια αύξηση της θερμοκρασίας στα νερά της Μεσογείου και κατ’ επέκταση στις δικές μας τις ελληνικές θάλασσες. Οι μετρήσεις έχουν δείξει άνοδο 1,2-1,3 βαθμού κελσίου. Θέλω να τονίσω σε αυτό το σημείο πως άλλο είναι αυτό και άλλοι οι θαλάσσιοι καύσωνες.

Οι θαλάσσιοι καύσωνες κρατούν πλέον 15 ημέρες και η θερμοκρασία φθάνει στους 28-30 βαθμούς κελσίου. Το θέμα όμως είναι ότι η Μεσόγειος μετατρέπεται σε μια θάλασσα πιο ζέστη, πιο κοντά σε αυτό που είναι οι τροπικές θάλασσες. Αυτό έχει μια πολύ μεγάλη συνέπεια για τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Αρχικά παρατηρείται μια μεγάλη αλλαγή στην σύνθεση της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας έχουμε πολλά αυτόχθονα ξενικά είδη που αποκαλούμε τροπικούς εισβολείς , όπως είναι ο λαγοκέφαλος, το λεοντόψαρο, όπως είναι πάνω από 800 είδη οργανισμών η πλειονότητα των οποίων έχει έρθει στα νερά της μεσογείου και στις ελληνικές θάλασσες μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Και αυτά τα είδη που έρχονται εκτοπίζουν τα αυτόχθονα με ότι αυτό έχει να κάνει με αρνητικές συνέπειες για τα θαλάσσια οικοσυστήματα».

Η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί τις μέδουσες

Στην συνέχεια ο Καθηγητής του Τμήματος Ωκεανογραφίας & Θαλασσίων Βιοεπιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου εξηγεί πως από την αύξηση θερμοκρασίας επωφελούνται οι ... μέδουσες. Ειδικότερα εξηγεί, «Η αύξηση θερμοκρασίας του νερού έχει κι άλλες συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Το σημαντικότερο είναι ότι κάποια είδη ευνοούνται.

Οι πληθυσμιακές εκρήξεις από μέδουσες είναι ένα το φαινόμενο που το παρατηρούμε σε διάφορα σημεία στις ελληνικές θάλασσες τα τελευταία χρόνια. Οι μέδουσες είναι από τους θαλάσσιους οργανισμούς που ευνοούνται από την αύξηση της θερμοκρασίας στο νερό. Βέβαια δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας η κλιματική αλλαγή, είναι η υπεραλίευση, είναι η μείωση του πληθυσμού των θαλάσσιων χελωνών, τις αναφέρω καθώς αυτές είναι οι θηρευτές των μεδουσών».

Εκτός από τις μωβ μπορεί να έρθουν και άλλα είδη μεδουσών στις ελληνικές θάλασσες

Σε ερώτηση του Newsbomb.gr αν εκτός από τις μωβ μέδουσες μπορεί να δούμε και άλλα είδη, ο καθηγητής απαντά, «Φυσικά, δεν είναι μόνο οι μωβ μέδουσες, είναι οι γαλάζιες μέδουσες, είναι και άλλα είδη.

Οι μέδουσες έρχονται συνήθως από θαλάσσια ρεύματα αλλά αυτό έχει ξεκινήσει από την δεκαετία του 80, απλά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης μεδουσών. Έχουν πολύ μεγάλο διάστημα παρουσίας στις θάλασσες μας».

Θα ακολουθήσουν και άλλα είδη τον λαγοκέφαλο;

«Θα δούμε και επικίνδυνα είδη σε ελληνικά νερά στο μέλλον;» είναι ένα ακόμη ερώτημα που προβληματίζει πολλούς. Ο κ. Δρόσος Κουτσούμπας εμφανίζεται καθησυχαστικός σε αυτό το ενδεχόμενο για την ώρα. Ωστόσο τονίζει πως στο μέλλον μπορεί και να συμβεί. Ειδικότερα εξηγεί, «Ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουμε παρατηρήσει κάποια πολύ επικίνδυνα είδη. Βέβαια αυτό δεν μπορεί να το προβλέψει κάποιος αυτή την στιγμή.

Για την ώρα αυτά που προκαλούν θανάτους δεν τα έχουμε δει στις ελληνικές θάλασσες, αυτά υπάρχουν στον Ινδικό και στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Τώρα ο λαγοκέφαλος που κολυμπά στα νερά μας είναι ένα ψάρι που δεν πρέπει να το καταναλώνουμε καθώς φέρει στο εσωτερικό του σώματος του μια πολύ δυνατή τοξίνη που η κατανάλωση της μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Το λεονταόψαρο είναι ένα ψάρι που μοιάζει σαν τις δράκαινες, σαν τις σκορπίνες απλά τα αγκάθια του πρέπει να αποφεύγονται γιατί μπορεί να προκαλέσουν έντονους πόνους».

Ο θάνατος των κοραλλιών και των σφουγγαριών και η απειλή εξαφάνισης της πίνας

Τα κοράλλια και τα σφουγγάρια είναι σημαντικά θεμέλια στα ωκεάνια οικοσυστήματα που παρέχουν δομή και οικότοπους που προστατεύουν μεγάλο αριθμό ειδών όπως ψάρια, καβούρια και άλλα πλάσματα. Η αύξηση της θερμοκρασίας τα... θανατώνει. Ο Δρόσος Κουτσούμπας, Καθηγητής του Τμήματος Ωκεανογραφίας & Θαλασσίων Βιοεπιστημών Πανεπιστημίου αναφέρει γι’ αυτό το λυπηρό με πολλές συνέπειες φαινόμενο,

«Οι επιστήμονες καταγράφουμε κάποια φαινόμενα εξαιτίας της αύξησης θερμοκρασίας που δεν υπήρχαν παλιότερα. Συγκεκριμένα λόγω των αυξημένων θερμοκρασιών πεθαίνουν κοράλλια και σφουγγάρια. Έχουμε εμφάνιση κάποιων μικροβίων που επηρεάζουν μεγαλύτερους οργανισμούς όπως η πίνα το μαλάκιο που είναι υπό καθεστώς προστασίας. Το 2016 λόγω της αύξησης θερμοκρασίας ήρθε ένα μικρόβιο στα ελληνικά νερά που δεν εμφανιζόταν και προκαλεί μαζικούς θανάτους στην πίνα. Και εξαιτίας αυτής της κατάστασης κινδυνεύει το είδος αυτό να εξαφανιστεί».

Είναι ασφαλείς οι ελληνικές θάλασσες

Τέλος ο κ. Δρόσος Κουτσούμπας υπογραμμίζει πως οι ελληνικές θάλασσες είναι ασφαλείς, είναι ιδανικές για κολύμπι ακόμη και για καταδυτικό τουρισμό, που μάλιστα γι’ αυτόν έρχονται πολλοί δύτες -κι όχι μόνο- από όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

«Για να μην τρομάζει ο κόσμος θέλω να πω ότι στην Ελλάδα έχουμε το προνόμιο να έχουμε τέτοια ποιότητα θαλασσινού νερού και οικοσυστήματος και δεν είναι τυχαίο που ο καταδυτικός τουρισμός κερδίζει συνεχώς έδαφος».

Δείτε κι αυτά από το Weekend Edition

Οι απόγονοι του Οδυσσέα «καθάρισαν» το βυθό της Ιθάκης

Τρόμος στο νερό: Γιατί οι ταινίες με καρχαρίες συνεχίζουν να στοιχειώνουν τις βουτιές μας;

Τα πολλαπλά εγκαύματα που φέρει η Πεντέλη της στερούν την…αναγέννησή της

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ