Ενοίκια: Φοιτητές και οικογένειες σε «απόγνωση» τη φετινή χρονιά
11+1 Μέτρα - Προτάσεις για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης
Η ραγδαία αύξηση των ενοικίων προβληματίζει τόσο τους γονείς που αναζητούν φοιτητική κατοικία για τα παιδιά τους που πέρασαν σε σχολές μακριά από το σπίτι τους, όσο και των νέων που σκέφτονται είτε να κάνουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους δημιουργώντας οικογένεια και βρίσκοντας μια από κοινού κατοικία, είτε για τις οικογένειες που έχει λήξει ή/λήγει το μισθωτήριο συμβόλαιο τους επόμενους μήνες και αναμένουν να ενημερωθούν για τις νέες «απαιτήσεις» του ιδιοκτήτη.
Το κόστος μίσθωσης οικογενειακής κατοικίας
Η μέση κατώτατη ζητούμενη τιμή μίσθωσης σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες στην Αθήνα διαμορφώνεται στα 8,15 €/τ.μ. και η μέση ανώτατη στα 11,4 €/τ.μ., δηλαδή, μια οικογένεια θα πρέπει να καταβάλει μόνο για το ενοίκιο από 815 €/μήνα έως και 1.140 €/μήνα αν πρόκειται για κατοικία 100 τ.μ. άνω του 1ου ορόφου κατασκευής μετά το 2000.
Ένας «καλός» μισθός το κόστος ενοικίασης οικογενειακής κατοικίας
Τα άνωθεν δεδομένα, αναδεικνύουν ότι στο σύνολο των περιοχών της Αθήνας που καταγράφεται η μεγαλύτερη ζήτηση κατοικιών προς ενοικίαση από οικογένειες, απαιτείται σχεδόν ένας ολόκληρος «καλός» μισθός για το κόστος του ενοικίου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο κόστος στέγασης δεν είναι μόνο το κόστος μίσθωσης της κατοικίας αλλά και τα κοινόχρηστα και οι λοιποί λογαριασμοί ΔΕΚΟ.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή, η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με ραγδαίες αυξήσεις στο κόστος ενέργειας και τα κοστολόγια επιβαρύνουν καθοριστικά τον είδη επιβαρυμένο οικογενειακό προϋπολογισμό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί διαμέρισμα 85 τ.μ. στη Νέα Σμύρνη, 3ου ορόφου, σε πολυκατοικία 10 διαμερισμάτων, όπου το κόστος των κοινοχρήστων με κοινόχρηστη θέρμανση (φυσικό αέριο) για τον μήνα Δεκέμβριο 2021 και Ιανουάριο 2022, ανήλθε στο ποσό των 200 €/μήνα, χωρίς να συνυπολογίσουμε το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος και λοιπών λογαριασμών.
Ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, μιλώντας στο Newsbomb.gr ανέφερε ότι «το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους».
Σε «απόγνωση» οι ενοικιαστές τη φετινή χρονιά λόγω των νέων αυξήσεων που ζητούν οι ιδιοκτήτες στην ανανέωση
«Είθισται μεγάλο μέρος μισθωτηρίων συμβολαίων που αφορούν κατοικίες να έχουν «γενέθλια» τον Αύγουστο. Ο Αύγουστος και ο Φεβρουάριος, αποτελούν τους μήνες που πραγματοποιούνται οι περισσότερες μετακομίσεις, ανανεώσεις μισθωτηρίων συμβολαίων αλλά και έναρξη νέων», ανέφερε ο κ. Μπάκας, προσθέτοντας πως «το φετινό καλοκαίρι και κυρίως τον Αύγουστο, μεγάλο μέρος των μισθωτηρίων συμβολαίων που υπογράφηκαν προς τριετίας, το 2019, θα πρέπει να ανανεωθούν ή οι ενοικιαστές να προβούν σε αναζήτηση νέας κατοικίας προς μίσθωση. Ήδη από αρχές Ιουνίου του τρέχοντος έτους, μέρος των ιδιοκτητών που εκμισθώνουν ακίνητα έχουν προβεί σε επικοινωνία με τους ενοικιαστές για την ανανέωση της τριετούς μισθωτικής σύμβασης που επίκειται να λήξει εντός των επομένων 2-3 μηνών. Μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων για να πραγματοποιήσουν την ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης στον ίδιο ενοικιαστή, ζητούν αύξηση του ενοικίου ακόμη και 25% σε σχέση με το ενοίκιο του 2019. Σε περίπτωση που ο ενοικιαστής δεν δεχθεί την ραγδαία αύξηση ακόμη και 25%, θα πρέπει να εντάξει την οικογένεια του στη δίνη της αναζήτησης κατοικίας και να ζήσει όσα βιώνουν τα τελευταία 2-3 χρόνια πλήθος των συμπολιτών μας που αναζητούν κατοικία».
Φοιτητική στέγη: Αυξήσεις ακόμη και 26% σε σχέση με το 2021 – μόλις 1 στα 10 ακίνητα διατίθενται με μίσθωμα έως 300€
Τη φετινή χρονιά καταγράφεται αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων ακόμη και 26% σε σχέση με τη περσινή χρονιά και μικρή διαθεσιμότητα ακινήτων προς μίσθωση.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα που προκύπτουν από τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες, η αναζήτηση φοιτητικής κατοικίας άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ. με ζητούμενο μίσθωμα έως 300€ στην Αθήνα και ιδιαίτερα στις φοιτητικές περιοχές δεν υπάρχει, αναφέρει ο κ. Μπάκας. Σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες σε ιστοσελίδες ακινήτων, στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών, οι κατοικίες άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ. που διατίθενται με ζητούμενο μίσθωμα έως 300 €, αποτελούν μόλις το 12,47% (κυρίως γκαρσονιέρες 21 τ.μ. - 30 τ.μ.) επί του συνόλου των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών άνω του 1 ου ορόφου έως 50 τ.μ. Δηλαδή 1 στις 10 κατοικίες κατάλληλες για φοιτητές διατίθενται με μίσθωμα έως 300€ στην Αθήνα.
Το κόστος μίσθωσης γκαρσονιέρας έως 35 τ.μ. στον Νέο Κόσμο κυμαίνεται από 300€/μήνα, έως και 500€/μήνα αν πρόκειται για πλήρως επιπλωμένο και εξοπλισμένο με οικοσυκευές διαμέρισμα. Στην ίδια περιοχή, το ζητούμενο κόστος μίσθωσης κατοικίας 40 τ.μ. - 50 τ.μ., κυμαίνεται από 430€ έως 650€ αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη, επιπλωμένη και με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Στην Καλλιθέα το κόστος μίσθωσης διαμερίσματος 40 τ.μ. - 50 τ.μ. κυμαίνεται από 380€/μήνα έως και 650€/μήνα αν πρόκειται για επιπλωμένο και πλήρως εξοπλισμένο με οικοσυκευές. Το ζητούμενο μίσθωμα για γκαρσονιέρα έως 35 τ.μ. στη Καλλιθέα κυμαίνεται από 380€/μήνα έως 550€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη, επιπλωμένη και με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Στο Γουδή, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης για κατοικία έως 35 τ.μ. κυμαίνονται από 380€/μήνα έως 480€, ενώ για κατοικία 40 τ.μ - 50 τ.μ. διαμορφώνεται από 450€/μήνα έως 500€/μήνα.
Στο Παγκράτι, τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 35 τ.μ. κυμαίνεται από 350€/μήνα έως 450€/μήνα, ενώ για κατοικία 40 τ.μ. - 50 τ.μ. κυμαίνεται από 400€/μήνα έως 600€/μήνα.
Στη περιοχή Ζωγράφου, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 35 τ.μ. τη φετινή χρονιά κυμαίνεται από 320€/μήνα έως 420€/μήνα, ενώ για κατοικία 40 τ.μ. - 50 τ.μ. κυμαίνεται από 430€/μήνα έως 560€/μήνα.
Όλα τα άνωθεν προστίθενται στα ήδη απολεσθέντα εισοδήματα που καταγράφονται σε μια σειρά από έρευνες, τις οποίες αναφέρει ο κ. Μπάκας:
«1) Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), από το 2007 έως το πρώτο τρίμηνο του 2015 το διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά 27,5%, με τους καταναλωτές να χάνουν περισσότερο από το ένα τέταρτο του εισοδήματός τους.
2) Σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο μέσος μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει υποχωρήσει κατά 24,4% τη δεκαετία 2009-2019.
3) Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των
Νοικοκυριών 2021 της ΕΛΣΤΑΤ, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 28,3% του πληθυσμού της Χώρας.
4) ΕΛΣΤΑΤ (2021):Το 36,1% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ξοδεύει χρήματα για τον εαυτό του
5) ΕΛΣΤΑΤ (2022): Στο 11,6% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός τον Ιούλιο στη χώρα μας
6) ΕΛΣΤΑΤ: Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 11,3% τον μήνα Μάιο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαΐου 2021, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών όπως στη στέγαση κατά 35%, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα.
7) Eurostat (2020): Το ποσοστό αύξησης του κόστους στέγασης στην Ελλάδα ήταν 33,3% όταν το μέσο όρο στην Ε.Ε ήταν 7,8% . Ποσοστά κάτω του 5% καταγράφηκαν σε 13 κράτη μέλη, με τα χαμηλότερα ποσοστά στην Κύπρο (1,9%), τη Λιθουανία (2,7%), τη Μάλτα (2,8%) και τη Σλοβακία (3,2%). Ποσοστά άνω του 10% καταγράφηκαν στη Δανία (14,1%) και στη Βουλγαρία (14,4%).
8) ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (2022): 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση, όταν το Μ.Ο στην Ευρώπη είναι 9,2%, ενώ δεύτερη χώρα στην Ευρώπη είναι η Βουλγαρία με 17,4%.
9) ΓΣΕΒΕΕ (2022):Το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά)
Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση στις 20/2/2020 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (Καθολική πρόσβαση σε στέγαση αξιοπρεπή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή σε μακροπρόθεσμη βάση) με εισηγητή τον Raymond HENCKS , οι στεγαστικές πολιτικές των κρατών μελών δεν μπορούν να περιορίζονται στο αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν τα ευάλωτα άτομα να βάλουν «ένα κεραμίδι
πάνω από το κεφάλι τους», πρέπει να μεριμνούν για την προσαρμογή της κατοικίας στην κατάσταση της οικογένειας και για τη βελτίωση της ποιότητας της κατοικίας, ιδίως μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων κατοικιών, δηλαδή να εξασφαλίζουν αξιοπρεπή και προσιτή στέγη σε όλους τους πολίτες, εκεί όπου διαπιστώνονται τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές ανάγκες.
Άμεση ανάγκη η υλοποίηση του σχεδίου στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων
Την άμεση ανάγκη «χάραξης» στεγαστικής πολιτικής στη χώρα μας, την έχουμε τονίσει πολλάκις από τα τέλη του 2019, και ιδιαίτερα μετά την επισήμανση τόσο του ΔΝΤ όσο και της Eurostat όπου κατέτασσε την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στην Ευρώπη.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή, οι οικονομικές προκλήσεις (κόστος ενέργειας, η αύξηση των ενοικίων, πληθωρισμός) επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης. Παράλληλα, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.
Η πολιτεία θα πρέπει άμεσα να μεριμνήσει στο μέγιστο δυνατόν. Η κατοικία είναι δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό του πολίτη. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής».
11+1 Μέτρα - Προτάσεις για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης
Ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, προτείνει 11+1 Μέτρα - Προτάσεις για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης μερικά εκ των οποίων με προκαθορισμένη χρονική διάρκεια.
«1) Πολεοδομικά κίνητρα. Η κυπριακή κυβέρνηση, εφαρμόζει ολοκληρωμένο πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής ήδη από το 2019, μέσα από σχέδιο κινήτρων αύξησης του συντελεστή δόμησης, έτσι ώστε να κατασκευαστούν οικιστικές μονάδες προσιτές για όλους, τόσο προς πώληση όσο και προς ενοικίαση.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Κυπριακής κυβέρνησης, απαλείφεται η περίπτωση
χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως «εργατικές ή/και κοινωνικές κατοικίες» διότι σε κάθε νέα κατασκευή που θα αναγείρεται σε περιοχές ενδιαφέροντος του εκάστοτε κατασκευαστή, ελάχιστα διαμερίσματα θα παραχωρούνται στον Κυπριακό Οργανισμό Αναπτύξεως Γης.
2) Φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνιες μισθώσεις άνω των 5 ετών με προοδευτική φορολογική απαλλαγή για τα εισοδήματα που λαμβάνονται από τον ιδιοκτήτη.
3) Φορολογικά κίνητρα για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων που θα ανανεώσουν εντός του 2022-2023 τη μισθωτική σύμβαση στον ίδιο εκμισθωτή χωρίς αύξηση του ενοικίου ιδιαίτερα τη στιγμή που ο πληθωρισμός καλπάζει.
4) Φορολογικές εκπτώσεις στους ιδιοκτήτες που μειώνουν τα ενοίκια τους, ένα μέτρο που μελετά ήδη η Ισπανία.
5) Αξιοποίηση των αδήλωτων ακινήτων– αγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο και θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και των ακινήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του ευρύτερου Δημοσίου που δεν χρησιμοποιούνται.
Η αξιοποίηση μπορεί να πραγματοποιεί με τον κάτωθι τρόπο:
Να εκχωρηθούν τα ακίνητα στο νέο οργανισμό στεγαστικής πολιτικής που θα
δημιουργήσει το Ελληνικό Δημόσιο
Ο νέος οργανισμός να προκηρύξει διαγωνισμό μακροχρόνιας εκμετάλλευσης (ακόμη
και χωρίς κόστος μίσθωσης για τον ιδιώτη επενδυτή) των ακινήτων σε ιδιώτες, με την
υποχρέωση να ανακαινιστούν πλήρως, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του
οργανισμού του Δημοσίου και παράλληλα να προσφερθούν προς μακροχρόνια
μίσθωση με προσιτό μίσθωμα 3€- 4€/τ.μ.
Ανάλογα με τη πρόταση που θα καταθέσει ο ιδιώτης επενδυτής, θα μπορεί να δίνεται
η δυνατότητα, ο οργανισμός του δημοσίου να εισπράττει μέρος των εσόδων, ώστε να
χρηματοδοτεί το κόστος στέγασης ευπαθών ομάδων και νέων ζευγαριών που δεν
εντάχθηκαν σε κατοικίες προσιτού ενοικίου.
Δηλαδή, ο οργανισμός του Δημοσίου, θα μπορεί να ανακαινίσει δωρεάν τα ακίνητα, να στεγάσει με προσιτό ενοίκιο τους συμπολίτες μας και παράλληλα να εισπράττει εισοδήματα για να παρέχει στήριξη μέσω επιδόματος σ΄όσους δεν μπόρεσαν να ενταχθούν σε κατοικία με προσιτό ενοίκιο.
6) Επιδότηση ενοικίου σε ευρύτερες ομάδες πολιτών κι όχι μόνο σε όσους λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
7) Εγγύηση της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας για νέα ζευγάρια
-Οικονομική ενίσχυση για το ποσοστό της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας που ζητούν τα Τραπεζικά Ιδρύματα για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων, είτε η ενίσχυση να παρέχεται μέσω εγγύησης του άνωθεν ποσοστού από το Ελληνικό δημόσιο.
-Η ιδία συμμετοχή στα νέα ζευγάρια να μην ξεπερνά το 10% της αξίας του ακινήτου και το υπόλοιπο ποσό, εφόσον πληρούνται τα τραπεζικά κριτήρια, να χορηγείτε μέσω δανεισμού.
8) Φορολόγηση των κενών οικιστικών ακινήτων με απαλλαγή στην περίπτωση κατοίκησης τους.
Το άνωθεν μέτρο έχει εφαρμοστεί στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, Ιρλανδία και στις πολιτείες Vancouver και Oakland του Καναδά, με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας ακινήτων προς ενοικίαση.
9) Έκπτωση μέρους της δαπάνης των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτησης κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια.
Οι τόκοι στεγαστικού δανείου που έχουν πληρωθεί στην τράπεζα είναι οικονομικά και κοινωνικά δίκαιο να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα. Οι τόκοι ενός στεγαστικού δανείου φυσικού προσώπου σε πολλές χώρες δεν θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα.
Όσον αφορά τα νέα ζευγάρια, θα μπορούσε η έκπτωση να αφορά το σύνολο των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτησης κύριας κατοικίας.
Παλαιότερα υπήρχε η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα των τόκων για στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας. Μη ξεχνάμε ότι στα νομικά πρόσωπα οι τόκοι δανείων θεωρούνται δαπάνη και εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα. Με την κατάργηση όλων σχεδόν των φοροαπαλλαγών για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης καταργήθηκε η φορολογική απαλλαγή των τόκων
στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας στα φυσικά πρόσωπα.
Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη έκπτωση έχει αλλάξει πολλές φορές στο παρελθόν, πριν καταργηθεί πλήρως. Στην τελευταία της μορφή, ο φορολογούμενος κέρδιζε το 10% των ετήσιων τόκων, το οποίο αφαιρούνταν από το φόρο που του αναλογούσε.
Πιο παλιά το σύνολο των τόκων μείωνε το φορολογητέο εισόδημα. Αν για παράδειγμα κάποιος πλήρωνε τόκους 2.500 ευρώ και δήλωνε 30.000 ευρώ, φορολογούνταν για τα 27.500 ευρώ.
10) Επαναφορά της έκπτωσης φόρου για το ενοίκιο κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια.
Με την επαναφορά της έκπτωσης φόρου για το ενοίκιο κύριας κατοικίας, θα επιτευχθόταν ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού καθώς και του κόστους στέγασης έμμεσα.
Παράλληλα, το κόστος ενοικίασης κύριας κατοικίας θα μπορούσε να μην αποτελεί τεκμήριο διαβίωσης αλλά να ελέγχεται μόνο για το πόθεν έσχες. Με την άνωθεν λογική θα αποφεύγαμε περιπτώσεις μη δήλωσης του πραγματικού μισθώματος από τον ενοικιαστή για λόγους τεκμηρίου διαβίωσης ( διότι πιθανόν να επιβαρυνόταν με συντελεστή 15%) και παράλληλα θα καταβαλλόταν ο ορθός φόρος εισοδήματος από τον ιδιοκτήτη.
11) Επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη.
Η επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σ΄ άλλη πόλη αποτελεί ένα δίκαιο μέτρο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό και παράλληλα αποτελεί έμμεση ελάφρυνση του κόστους στέγασης. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η καταβολή ενοικίου ενδέχεται να αποτελεί και τεκμήριο διαβίωσης για τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
12) Φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα σε ιδιοκτήτες ακινήτων που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα – εγκαταλελειμμένα.
Η πόλη της Ρίγας (Λετονία) θέσπισε έναν κανονισμό για την αύξηση του φόρου ιδιοκτησίας μέχρι και 10-15 φορές υψηλότερο σε κτίρια που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα, για να ενθαρρύνουν την αποκατάστασή τους. Για το σκοπό αυτό, ίδρυσαν την Επιτροπή Επιθεώρησης Υποβαθμισμένων Κτιρίων (Commission for the Inspection of Degraded Buildings). Η απειλή των φορολογικών αυξήσεων στη Ρήγα οδήγησε σε σημαντικές δραστηριότητες ανακαίνισης. Το άνωθεν μέτρο στη χώρα μας θα μπορούσε να λειτουργήσει συνδικάστηκα με τη παροχή φορολογικών κινήτρων για τους ιδιοκτήτες καθώς και προγραμμάτων χρηματοδότησης για να ενθαρρύνει την αποκατάσταση των κενών κατοικιών για την ενίσχυση της παροχής προσιτής στέγασης».