Συνταγματικό το χαράτσι, αντισυνταγματική η διακοπή ρεύματος

Με την ίδια απόφαση, η Ολομέλεια του ΣτΕ ακυρώνει τη σχετική απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών 1211/2011, κατά το μέρος που προβλέπει ότι θα διακόπτεται η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε όποιον δεν καταβάλλει το Έκτατο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ). Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η διακοπή αυτή είναι αντίθετη προς το Σύνταγμα.

Πιο συγκεκριμένα, στην πολυσέλιδη απόφασή της (67 σελίδες) η Ολομέλεια του ΣτΕ κρίνει ότι το ειδικό τέλος αποτελεί φόρο προσωρινού χαρακτήρα (διετή) που στηρίζεται σε γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, όπως εμβαδόν, τιμή ζώνης κ.λπ.

Σύμφωνα με την άποψη της πλειοψηφίας των μελών της Ολομέλειας του ΣτΕ, το επίμαχο τέλος δεν παραβιάζει τις συνταγματικές διατάξεις (που προστατεύουν την ιδιοκτησία, την αναλογικότητα, την ισότητα, την κατανομή φορολογικών βαρών κ.λπ.) ούτε την ΕΣΔΑ, αποτελώντας συνταγματικά ανεκτό περιορισμό της περιουσίας υπό τις δεδομένες συνθήκες.

Και αυτό γιατί - σύμφωνα με την απόφαση - το μέτρο ελήφθη για την αντιμετώπιση επείγουσας ανάγκης σοβαρού δημόσιου συμφέροντος και προκειμένου να καλυφθεί άμεσα πρόσθετο δημοσιονομικό έλλειμμα σε περιβάλλον οικονομικής υφέσεως, ενώ ταυτόχρονα έχει προσωρινό μόνο χαρακτήρα και δεν μπορεί να καταστήσει δημευτικό.

Ακόμη, η πλειοψηφία δέχθηκε ότι ναι μεν το επίδικο τέλος προστιθέμενο σε άλλα φορολογικά μέτρα συνεπάγεται αυξημένη επιβάρυνση των πολιτών, όμως το γεγονός αυτό δεν το καθιστά μη ανεκτό περιορισμό της περιουσίας ενόψει των σοβαρών και επειγόντων δημοσιονομικών λόγων για τους οποίους επιβλήθηκε.

Αντίθετα, η μειοψηφία υποστήριξε ότι το μέτρο είναι αντίθετο σε συνταγματικές διατάξεις και στην ΕΣΔΑ και δεν λαμβάνει υπόψη του τη φοροδοτική ικανότητα του κάθε πολίτη.

Σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, αντισυνταγματική είναι η δυνατότητα διακοπής ρεύματος που προβλέπεται και στο άρθρο 53 του Ν. 4021/2011 για όποιον δεν καταβάλλει το τέλος.

Το ΣτΕ κρίνει ότι αποτελεί συνταγματικώς ανεπίτρεπτη επέμβαση στη συμβατική σχέση μεταξύ του καταναλωτή και του προμηθευτή ηλεκτρικού ρεύματος και προσβολή του δικαιώματος του πρώτου για ελεύθερη απόλαυση των απορρεόντων από τη σχετική σύμβαση προμήθειας δικαιωμάτων του.

Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ δέχθηκε ότι με την κύρωση της διακοπής του ρεύματος σε φορολογούμενο, επειδή δεν είναι συνεπής με φορολογικές υποχρεώσεις άσχετες προς τις απορρέουσες από τη σύμβαση παροχής ρεύματος υποχρεώσεις του, παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας, διότι πρόκειται περί μέτρου το οποίο οδηγεί σε αναίρεση της καθολικότητας της παροχής υπηρεσιών κοινωφελούς δικτύου και εξυπηρετήσεως για λόγο ο οποίος δεν είναι συναφής με την παροχή της εν λόγω υπηρεσίας.

Σημειώνεται ότι η πλειοψηφία των μελών της Ολομέλειας έθεσε και ζήτημα παραβίασης όχι μόνο της οικονομικής ελευθερίας αλλά και της συνταγματικής προστασίας της ανθρώπινης αξίας, γιατί η διακοπή συνεπάγεται στέρηση αγαθού ζωτικής σημασίας για την αξιοπρεπή διαβίωση.

Αντίθετα, η μειοψηφία υποστήριξε ότι είναι συνταγματική η διακοπή ρεύματος λόγω του εθνικού συμφέροντος σκοπού της άμεσης αντιμετώπισης του δημοσιονομικού προβλήματος και επειδή προβλέπεται στη νομοθεσία και σε άλλες περιπτώσεις.