Φυσικό αέριο: «Συμφωνία» χωρίς λύση - Οι φόβοι για το πλαφόν
H εντολή για την διαμόρφωση ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο δόθηκε από τον περασμένο Οκτώβριο, ωστόσο δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
Ο χειμώνας είναι επίσημα εδώ και οι διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι θα είναι βαρύς, προβλέποντας πως οι τιμές του φυσικού αερίου θα κινηθούν ανοδικά, συμπαρασύροντας και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, πανευρωπαϊκά αλλά και στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόβλεψη της ING.
Η ακρίβεια της πρόβλεψης αυτής θα εξαρτηθεί από το πλαφόν στο ευρωπαϊκό φυσικό αέριο.
Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρώπης κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη διάσκεψη της Τρίτης με μια συμφωνία σε ποσοστό κατά «90 – 95%», χωρίς ωστόσο να έχουν βρει οριστική λύση, καθώς η τιμή του πλαφόν στο φυσικό αέριο παραμένει σημείο διχασμού.
Αυτό σημαίνει πως παρά την «καλή διάθεση» για διαπραγματεύσεις, η τιμή του φυσικού αερίου παραμένει στον «αέρα» και η συζήτηση μεταφέρεται στη επόμενη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την ώρα που η τιμή του πολύτιμου καυσίμου καταγράφει έντονες διακυμάνσεις στην Ευρώπη.
«Πιστεύω ότι έχουμε σχεδόν φτάσει (σε συμφωνία) αλλά τώρα θα πρέπει να δείξουμε ότι η ενότητα δεν είναι κενό γράμμα» είπε ο υπουργός Βιομηχανίας της Τσεχίας Γιόζεφ Σίκελα μετά την ολοκλήρωση της συνόδου των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες.
Ο Σίκελα παραδέχτηκε ότι ορισμένες χώρες φοβούνται πως το πλαφόν θα μπορούσε να δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα ενώ κάποιοι υπουργοί αισθάνονταν ότι οι αλλαγές στο ανώτατο όριο της τιμής δεν ήταν ισορροπημένες.
Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρέμβαση του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε, «Είναι απολύτως απαραίτητο η Ευρώπη να στείλει, επιτέλους, ένα ξεκάθαρο ‘σήμα’ στις αγορές ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει την εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από πλευράς Ρωσίας».
Σε τι συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι ΥΠΕΝ
Ο λόγος που η έκβαση των πολλών και έντονων διαπραγματεύσεων θεωρείται θετική από πολλούς είναι η συμφωνία αναφορικά με τον μηχανισμό αυτόματης απόσυρσης του πλαφόν.
Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός αυτός περιλαμβάνει ασφαλιστικές δικλείδες οι οποίες θα εγγυώνται πως, στην περίπτωση που το πλαφόν είναι ενεργοποιημένο, θα τίθεται αυτόματα εκτός εφαρμογής, αν υπάρχει κίνδυνος να θέσει σε κίνδυνο την τροφοδοσία ευρωπαϊκών χωρών με καύσιμο.
Ωστόσο, η συμφωνία για το ανώτατο όριο τιμών στο φυσικό αέριο αποτελεί «κλειδί» για την υιοθέτηση της ευρύτερης δέσμης μέτρων έκτακτης ανάγκης που έχει λάβει η ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των κοινών αγορών και των περιορισμών στην ενδοημερήσια μεταβλητότητα.
Μάλιστα, παρότι, οι υπουργοί συμφώνησαν σχετικά με την τελική μορφή της δέσμης μέτρων τον περασμένο μήνα, η τελική έγκρισή τους αναβλήθηκε για να μπορέσουν να γίνουν περισσότερες συνομιλίες σχετικά με τον τρόπο περιορισμού των τιμών του φυσικού αερίου.
«Επιτύχαμε μια συμφωνία κατά 90-95% για το πλαφόν στην τιμή του αερίου όμως τα μεγάλα και συμβολικά ζητήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί», είπε ο αρμόδιος Γερμανός υπουργός, Ρόμπερτ Χάμπεκ, σημειώνοντας ότι οι χώρες χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Χρόνος που λιγοστεύει, όσο πέφτουν οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη.
Υπενθυμίζεται ότι το προσχέδιο του συμβιβασμού που πρότεινε η τσεχική προεδρία και συζητήθηκε το σαββατοκύριακο προέβλεπε ότι το πλαφόν θα τίθεται σε ισχύ αν οι τιμές ξεπερνούν τα 200 - 220 ευρώ/μεγαβατώρα για πέντε ημέρες στα βραχυπρόθεσμα προθεσμιακά συμβόλαια στο ολλανδικό χρηματιστήριο αερίου (TTF) και εάν είναι επίσης κατά 35 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ).
Η πρόταση της Ελλάδας
Ήδη από το βράδυ της Δευτέρας 12/12 ξεκίνησε ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων στους κόλπους των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας, με πρωτοβουλία του Έλληνα Υπουργού, Κώστα Σκρέκα.
Τα τρία σημεία για το πλαφόν, τα οποία πρότεινε η Ελλάδα και υιοθετήθηκαν από ακόμα 12 Ευρωπαίους υπουργούς Ενέργειας (Βέλγιο, Βουλγαρία, Ισπανία, Κροατία, Ιταλία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Λετονία) είναι:
- ένα δυναμικό πλαφόν συνδεδεμένο με ξένους δείκτες,
- το πλαφόν αυτό θα εφαρμόζεται σε όλα τα hubs και
- να υπάρχει ένας μηχανισμός αναστολής του πλαφόν όπως αυτός που προτείνει η προεδρία και όπως διαμορφώθηκε μετά από την Ολλανδία.