Πτώση F-4 Phantom: Τα πιθανά σενάρια για τα αίτια της τραγωδίας
Βαρύ πένθος σε όλη τη χώρα για την πτώση του μαχητικού αεροσκάφους F-4 Phantom ανοικτά του Κατάκολου, η οποία προκάλεσε τον θάνατο του Υποσμηναγού (Ι) Μάριου – Μιχαήλ Τουρούτσικα, με τον κυβερνήτη Σμηναγό (Ι) Ευστάθιο Τσιτλακίδη να αναζητείται και τις έρευνες να συνεχίζονται και στη διάρκεια της νύχτας. Στην περιοχή επιχειρούν 1 C-130, 1 Super Puma, 1 S-70 (τα Ε/Π θα εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της νύκτας) και πλωτά μέσα του Λιμενικού Σώματος.
Για τα πιθανά αίτια της τραγωδίας, μίλησαν στην ΕΡΤ ο πιλότος και εμπειρογνώμων αεροπορικών ατυχημάτων, Παντελής Φραγκούλης, και ο αεροναυπηγός, Φαίδων Καραϊωσηφίδης. «Σήμερα χάσαμε ένα κομμάτι της πατρίδας», είπε ο κ. Φραγκούλης εκφράζοντας τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του 29χρονου αεροπόρου.
«Τα αεροσκάφη αυτά, (στο οποίο επέβαιναν οι δύο άνδρες) μπορεί να είναι παλαιού τύπου, έχουν όμως εκσυγχρονιστεί όλα αυτά τα χρόνια, έχουν μπει πολύ σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα. Πρέπει να ξέρετε ότι τα αεροσκάφη αυτά και όλα τα αεροσκάφη, ό, τι πετάει στον αέρα, υπόκεινται σε μεγάλες επιθεωρήσεις. Και όταν λέμε επιθεώρηση ενός αεροσκάφους, εννοούμε ότι αλλάζονται πολλά μα πάρα πολλά βασικά εξαρτήματά του. Από εκεί και πέρα γίνεται ένα καινούργιο αεροσκάφος», σχολίασε για το μοιραίο F-4 Phantom.
Μάλιστα, ο κ. Φραγκούλης επεσήμανε πως η πτήση που πραγματοποιούσαν οι δύο αεροπόροι, δεν ήταν ρουτίνας. «Οι χαμηλές πτήσεις ακολουθούν το ανάγλυφο του εδάφους. Δηλαδή το αεροπλάνο, πετάει πάνω από το έδαφος, να φανταστούμε στα 100 πόδια, στα τριάντα μέτρα σχεδόν ή και χαμηλότερα. Ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους ώστε να μην γίνεται αντιληπτό από τα ραντάρ. Το ίδιο ακολουθείται και στη θάλασσα. Η πτήση όμως αυτή πάνω από το έδαφος δεν είναι μια απλή πτήση ρουτίνας. Γίνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, με κλειστές στροφές προκειμένου να αποφεύγει διάφορα εμπόδια. Είναι μια πολύ δύσκολη πτήση. Είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση, την οποία την κάνουν σχεδόν συχνά όλοι οι χειριστές αυτών των αεροσκαφών», εξήγησε.
Από την πλευρά του, ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης, ανέφερε πως «Τα F-4 Phantom είναι δύσκολα αεροσκάφη. Σκεφτείτε ότι σήμερα υπάρχουν μαχητικά που έχουμε σε υπηρεσία, τα Rafale, που τα εκσυγχρονίζουμε, τα οποία σε περίπτωση που ο πιλότος αποπροσανατολιστεί, μπει σε έναν ελιγμό που είναι επικίνδυνος, υπάρχει τρόπος πατώντας ένα κουμπί, το αεροπλάνο να έρθει ευθεία και οριζόντια. Έχει αναπτυχθεί τέτοιο σύστημα και είναι σε ισχύ. Τα αεροπλάνα αυτά, επίσης, έχουν ένα ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου πτήσης. Το F-4 Phantom είναι ένα αεροπλάνο σχεδιασμένο τη δεκαετία του ’50, εξελιγμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’60, που τα περισσότερα συστήματα του είναι ηλεκτρομηχανικά, αλλά οποιοδήποτε ιπτάμενο μέσο, το οποίο ένας μηχανικός το υπογράφει και το αποδεσμεύει και ένας πιλότος το υπογράφει και το αποδέχεται για πτήση, είναι ασφαλές. Μη ασφαλή αεροπλάνα δεν πετάνε, πολύ δε περισσότερο στην Ελλάδα, σε μια αεροπορία του ΝΑΤΟ, σε μια αεροπορία η οποία έχει το υψηλότερο στάνταρ ασφάλειας».
Ο ίδιος, άφησε ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα υπογραμμίζοντας ότι: «Εγώ δεν θα μπορούσα να αποκλείσω την τεχνική βλάβη, ένα απρόοπτο γεγονός. Να θυμίσω ότι στο παρελθόν έχουμε αρκετά περιστατικά, όπου έχουμε χάσει αεροπλάνα κυριολεκτικά από απρόοπτο γεγονός. Έχει συγκρουστεί μεγάλο πουλί με μονοκινητήριο αεροπλάνο, μπήκε στον κινητήρα, ο κινητήρας έσκασε, αλλά εκεί υπήρξε εγκατάλειψη του αεροσκάφους. Όλα τα μαχητικά έχουν καθίσματα και φυλασσόμενα γιατί είναι αδύνατον ο χειριστής να βγει με άλλο τρόπο από το αεροσκάφος με τη μεγάλη ταχύτητα που πετάει. Αλλά η εκτίναξη και η χρήση των καθισμάτων αυτών δεν διασφαλίζει και τη διαφυγή. Δηλαδή έχουμε πολλές περιπτώσεις όπου το μικρό ύψος, η στάση του αεροπλάνου στην εκτίναξη, η σχετική θέση με το έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα την αποτυχία αυτής της διαδικασίας».
«Η εκτίναξη σε τέτοια ύψη (30 μέτρων) θεωρητικά στέλνει τα καθίσματα σε ύψος ασφαλές για να ανοίξουν τα αλεξίπτωτα, αλλά δυστυχώς έχουμε δει πάρα πολλές φορές περιστατικά, όπου η εγκατάλειψη δεν είναι επιτυχής και αν οι πληροφορίες είναι σωστές – ότι έχουμε αλεξίπτωτο στο νερό και νεκρό τον χειριστή οπλικών συστημάτων του αεροσκάφους, δηλαδή τον συγκυβερνήτη – φοβάμαι ότι ίσως έχουμε ένα τέτοιο περιστατικό», πρόσθεσε.
Ο κ. Καραϊωσηφίδης τόνισε ακόμα πως «Έμπειροι χειριστές κάνουν λάθος. Δυστυχώς συμβαίνει ή ξεκινάει μια αλυσίδα. Ποτέ μια συντριβή, μια πτώση αεροσκάφους δεν είναι αποτέλεσμα μιας και μοναδικής αιτίας, είναι συνήθως συνδυασμός. Ξεκινάμε από κάπου και για να συντριβεί τελικά το αεροσκάφος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο που δεν είναι αντιμετωπίσιμη κατάσταση».
Ενώ ο κ. Φραγκούλης επεσήμανε ότι: «Δεν υπάρχει μαύρο κουτί σε αυτά τα αεροσκάφη. Από τα συντρίμμια πολλές φορές βρίσκουμε ένα μέρος της αιτίας. Είναι πολύ δύσκολο να διερευνήσουμε τις περιπτώσεις αυτές γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πάρα πολλούς παράγοντες, ακόμα και αν ανασύρουμε το αεροσκάφος, το οποίο είναι σε 1.000 μέτρα βάθος σε εκείνο το σημείο που έχει πέσει».
Συγκλονίζει ο πατέρας του νεκρού 29χρονου Υποσμηναγού
«Ήρθε χθες το Σάββατο και Κυριακή μεσημέρι έφυγε. Μας χαιρέτισε κανονικά… "γιατί φεύγεις νωρίς του λέω", "φεύγω, γιατί το πρωί πετάω". Πέταξε και τέλος», είπε ο πατέρας του άτυχου υποσμηναγού Μάριου-Μιχαήλ Τουρούτσικα μιλώντας στην ΕΡΤ.
«Του έλεγα εγώ "κάνε το δικό μου επάγγελμα, θα βρεις έτοιμη δουλειά να δουλέψεις, δεν θα ταλαιπωρηθείς στη ζωή σου". "Όχι πατέρα, μου λέει, θα δηλώσω την Ικάρων πρώτη". Τη δήλωσε πρώτη και πέθανε 29 χρονών… Και καταστραφήκαμε όλοι».
Προσπάθησε αλλά δεν κατάφερε να σωθεί
Ο 29χρονος συγκυβερνήτης φέρεται να ήταν αυτός που προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το εκτινασσόμενο κάθισμα ώστε να γλιτώσει από την συντριβή, ωστόσο, το πολύ χαμηλό ύψος που πετούσε τον αεροσκάφος ενδέχεται να ήταν αυτό που δεν του επέτρεψε να φύγει μακριά από το μαχητικό που έπεφτε με μεγάλη ταχύτητα προς τη θάλασσα. Κομμάτια από το αλεξίπτωτο έχουν εντοπιστεί στη θάλασσα.
Ο 29χρονος Υποσμηναγός είχε καταγωγή από την Αρκαδία και το μεγάλο του όνειρο από μικρό παιδί ήταν να γίνει Ίκαρος. Δυστυχώς, η μοίρα του έπαιξε πολύ άσχημο παιχνίδι, με τον ίδιο να είναι γραφτό να μπει στο πάνθεον των ηρώων Ιπταμένων που έδωσαν τη ζωή τους για την ειρήνη και την ασφάλεια στην πατρίδα μας.
Ήδη η ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας έχει στείλει κλιμάκιο ψυχολόγων στις οικογένειες των χειριστών, οι οποίοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να τους βοηθήσουν.
Έρευνες και τη νύχτα για τον κυβερνήτη Σμηναγό
Συνεχίζονται ακόμα και τη νύχτα οι έρευνες για τον κυβερνήτη του F-4 Phantom, Σμηναγό Ευστάθιο Τσιτλακίδη (Ι), με φωτοβολίδες να «σκίζουν» τον ουρανό ανοιχτά του Κατάκολου.
Μέχρι στιγμής, κανένα σημάδι, κανένα ενθαρρυντικό στοιχείο δεν έχει εντοπιστεί που θα αναπτερώσει τις ελπίδες για να βρεθεί σώος.
Στην περιοχή επιχειρούν 1 C-130, 1 Super Puma, 1 S-70 (τα Ε/Π θα εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της νύκτας) και πλωτά μέσα του ΛΣ.
Το χρονικό της πτώσης του F-4 Phantom
Όλα ξεκίνησαν το πρωί της Δευτέρας (30/01) όταν ο σχηματισμός δύο μαχητικών F-4 Phantom απογειώθηκε από την 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα, πραγματοποιώντας εκπαιδευτική άσκηση «χαμηλής ναυτιλίας», που σημαίνει πολύ χαμηλά ύψη.
Περίπου 8 μίλια δυτικά του Κατακόλου, ο επικεφαλής του σχηματισμού ενημέρωσε τον πως το ζευγάρι του είχε καταπέσει στη θάλασσα. Αμέσως σήμανε συναγερμός στην Πολεμική Αεροπορία, το Λιμενικό και όλες τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να εντοπιστούν οι χειριστές του F-4 Phantom και το μαχητικό.
Αν και αρχικά υπήρξαν πληροφορίες πως ο Σμηναγός και ο Υποσμηναγός έχουν χρησιμοποιήσει το εκτινασσόμενο κάθισμα εγκαταλείποντας το μαχητικό, τελικά έγινε γνωστό πως οι δύο Ίκαροι δεν πρόλαβαν να κάνουν χρήση του συστήματος ασφαλείας.
Πληροφορίες αναφέρουν επίσης πως οι δύο χειριστές είχαν ενημερώσει νωρίτερα για βλάβη στο μαχητικό τους, λαμβλάνοντας εντολή για άμεση εγκατάλειψη του αεροσκάφους. Ωστόσο, αυτά τα κρίσιμα δευτερόλεπτα κανείς δεν γνωρίζει τι συνέβη και οι δύο πιλότοι μας δεν κατάφεραν να εγκαταλείψουν.