Πτώση F-4 Phantom: Βίντεο με τη μοιραία άσκηση – Πώς το μαχητικό πετούσε μια «ανάσα» από τη θάλασσα
Την ώρα που όλη η Ελλάδα θρηνεί τον χαμό των δύο πιλότων του F-4 Phantom, που κατέπεσε ανοιχτά του Κατακόλου τη Δευτέρα (30/01), στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας έχουν ξεκινήσει ήδη να αναζητούν τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία.
Οι οικογένειες των δύο πιλότων μας είναι συντετριμμένες, με τους γονείς, τους συγγενείς και τους φίλους να αναζητούν την αλήθεια για το τι έφταιξε και το δικινητήριο μαχητικό κατέληξε στον βυθό του Κυπαρισιακού κόλπου.
Οι εικασίες και τα σενάρια είναι πολλά, ωστόσο, αυτη τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι συνέβη τα κρίσιμα δευτερόλεπτα πριν καρφωθεί το F-4 Phantom στο νερό.
Αυτοί που σίγουρα έχουν πιο καθαρή εικόνα είναι ο κυβερνήτης και ο συγκυβερνήτης του δεύτερου F-4 Phantom, που πετούσε σε σχηματισμό με το μοιραίο μαχητικό και μάλιστα ήταν ο επικεφαλής κατά την εκτέλεση της άσκησης «χαμηλής ναυτιλίας».
Όπως έχουμε αναφέρει, η συγκεκριμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα είναι αρκετά απαιτητική καθώς, είναι άσκηση τακτικών ελιγμών και εκτελείται μόλις 100 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι ιπτάμενοι δεν μιλούν μέσω ασυρμάτου προκειμένου να μην εντοπιστούν, μιας και στα σενάρια της άσκησης περιλαμβάνεται και προσβολή θαλάσσιου στόχου.
Όπως αναφέρουν πηγές της Πολεμικής Αεροπορίας, πρόκειται για μία άσκηση που θέλει μεγάλη προσοχή, ενέχει κινδύνους και απαιτεί εγρήγορση και αφοσίωση κάθε δευτερόλεπτο. Δεν είναι η πιο επικίνδυνη αεροπορική εκπαιδευτική δραστηριότητα, όπως έχει ειπωθεί, είναι όμως «δύσκολη» μιας και το μαχητικό αναπτύσσει ταχύτητες που ξεπερνούν τα 800 χιλιόμετρα ελάχιστα μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Τον σχηματισμό καθοδηγεί ο «Bravo 1», που είναι και ο επικεφαλής. Πετώντας πάντα λίγο πιο χαμηλά από τον «Bravo 2», τον κατευθύνει μεθοδικά μέσω ελιγμών και απότομων στροφών ώστε να αποφευχθεί ο εντοπισμός από εχθρικά ραντάρ. Με ταχύτητα λοιπόν 800 χιλιόμετρα και απόσταση 100 μέτρα από τη θάλασσα, το παραμικρό να συμβεί, οι χειριστές έχουν μόλις 2 - το πολύ - δευτερόλεπτα για να αντιδράσουν μέχρι το μαχητικό να φτάσει στην επιφάνεια της θάλασσας και να προσκρούσει.
«Κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης στροφής και ενώ πετούσαμε σε ύψος περίπου 300 ποδών γύρισα το κεφάλι μου για να δω το Νο2 αλλά δεν τον είδα. Ξανακοίταξα προς τα κάτω και είδα μια έκρηξη, μια φωτιά στη θάλασσα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του σχηματισμού, αδυνατώντας να εξηγήσει τι ακριβώς συνέβη ανοιχτά του Κατακόλου και το F-4 των Τσιτλακίδη και Τουρούτσικα καρφώθηκε στη θάλασσα.
Το βίντεο του δημοσιογράφου Κώστα Σαρικά στον Alpha, δείχνει ακριβώς πόσο χαμηλά πετούν τα μαχητικά σε άσκηση χαμηλής ναυτιλίας:
«Bίαιοι ελιγμοί»
Για «δύσκολους και βίαιους ελιγμούς» που κάνουν οι εκπαιδευόμενοι ιπτάμενοι, κάνει λόγο ο αντιπτέραρχος ε.α. Ευάγγελος Γεωργούσης, ο οποίος σε συνέντευξή του στο CNN Greece περιγράφει την απαιτητική εκπαίδευση και άσκηση των πιλότων.
«Οι εκπαιδευόμενοι ιπτάμενοι, οι πιλότοι κάνουν αυτή την εκπαίδευση και προσπαθούν με διάφορους ελιγμούς, -κάποιους μπορεί να έχετε δει και σε διάφορα έργα που έχουν γυριστεί-, οι οποίοι είναι δύσκολοι, είναι βίαιοι, πρέπει να γίνουν σε συγκεκριμένο σημείο, σε συγκεκριμένο χρόνο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γεωργούσης
Παράλληλα, εξηγεί πως ο χρόνος και η ταχύτητα παίζουν καταλυτικό ρόλο σε μια πτήση χαμηλής ναυτιλίας, όπως ονομάζεται η άσκηση που έκαναν οι δύο χειριστές, και οι πιλότοι εκπαιδεύονται στο να προλαμβάνουν τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν στην επόμενη φάση.
«Διότι πρέπει να αναλογιστούμε ότι όταν πετάει ένα αεροσκάφος με 450 μίλια στα 300 πόδια, ο χρόνος που διατίθεται στον ιπτάμενο από την πρόσκρουση στο έδαφος είναι 1-2 δευτερόλεπτα. Δεν είναι παραπάνω. Επομένως η σκέψη και η εκπαίδευσή του τον βοηθάει να προλαμβάνει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν στην επόμενη φάση της πτήσης και έτσι λειτουργεί, έτσι είναι εκπαιδευμένος», τονίζει, επισημαίνοντας, ωστόσο, πως υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες.
«Καμιά φορά, όμως, υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες που μπορεί είτε ο ίδιος να ολιγωρήσει είτε να του δημιουργήσουν ένα πρόβλημα στην αφοσίωσή του στην πτήση τη συγκεκριμένη».
Ο κ. Γεωργούσης περιγράφει αναλυτικά ποια είναι η άσκηση που πραγματοποιούσαν οι δύο πιλότοι με το F-4 Phantom, το οποίο έπεσε σε θαλάσσιο χώρο στην Ανδραβίδα και στοίχισε τη ζωή στον 29χρονο συγκυβερνήτη, υποσμηναγό Μάριο – Μιχαήλ Τουρούτσικα.
«Η συγκεκριμένη άσκηση που πετούσε ο σχηματισμός των δύο F-4 που απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Ανδραβίδας έχει να κάνει με την εκπαίδευσης των ιπταμένων στην πτήση σε χαμηλά ύψη προκειμένου να διεισδύσουν στην περιοχή που τους ενδιαφέρει, να μην γίνουν αντιληπτοί και αποκαλυφθούν από το εχθρικό σύστημα αεράμυνας και εφόσον φτάσουν στο σημείο που θέλουν, να κερδίσουν το ύψος γρήγορα, να προσβάλουν το στόχο και να φύγουν ασφαλείς από την περιοχή του στόχου», σημειώνει και συνεχίζει:
«Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η εκπαίδευση γίνεται σε χαμηλά ύψη, 300 πόδια και μερικές φορές χαμηλότερα, είτε πάνω από ξηρά είτε πάνω από έδαφος, είτε πάνω από πεδιάδες, είτε βουνά ή χαράδρες. Δηλαδή γίνεται εκμετάλλευση κάθε στοιχείου του εδάφους της επιφάνειας. Και βεβαίως πάνω από θαλάσσιες περιοχές που η χώρα μας, για την εκπαίδευση τουλάχιστον, έχει πάρα πολλές».
Ο ίδιος εξηγεί και τον επικίνδυνο ελιγμό τον οποίο πραγματοποιούν οι πιλότοι, προκειμένου να «πάρουν» ύψος.
«Αυτή η πτήση γίνεται επίσης με αρκετά μεγάλες ταχύτητες, πάνω από 400 μίλια, διότι πρέπει να έχουν την ενέργεια τα αεροσκάφη αυτά σε κάποιο σημείο να κερδίσουν ύψος. Στην περίπτωση αυτή, στο σκέλος προσέγγισης προς το σημείο που θα κάνανε την προσβολή, πετούσαν χαμηλά πάνω από τη θάλασσα, στο λεγόμενο τακτικό σχηματισμό, είναι ένας ειδικός σχηματισμός των δύο αεροσκαφών για να μπορούν να ελίσσονται πιο ελεύθερα. Τώρα σ’αυτή τη φάση, κάτι συνέβη».